کاریوتراپی یا سرمادرمانی روشی است که به کمک اعمال سرما و انجماد، ضایعات پوستی را درمان و در نهایت بازسازی می‌کنند. این روش یکی از روش‌های نوین در پزشکی زیبایی است که در کلینیک‌های پوست و زیبایی به منظور درمان مشکلاتی نظیر زگیل، خال‌های ملانوسیتیک، ضایعات ناشی از آفتاب، بیماری‌های پوستی و … مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش درمانی بسیار پیشرفته در درمان بیماری‌های ارتوپدی، روماتولوژی، عصب‌شناختی و غیره نیز کاربردهایی دارد.
در سرما درمانی سلول‌های پوستی تخریب و برای ساخت سلول‌های بیشتر تحریک شده و همچنین گردش خون در آن ناحیه افزایش می‌یابد.
کاریوتراپی: قدم به قدم
قدم اول: معاینه و تشخیص نوع ضایعه
پس از معاینهٔ ضایعه توسط پزشک متخصص، آزمایش‌ها و نمونه‌برداری‌های لازم صورت می‌گیرد. کاریوتراپی برای درمان هر ضایعهٔ پوستی مناسب نیست، لذا باید ضایعه به خوبی و با دقت بررسی شود.
قدم دوم: انتقال سرما
درون دستگاه کاریوتراپی کپسولی قرار دارد که حاوی نیتروژن مایع با دمای ۱۹۶ درجهٔ سانتی‌گراد زیر صفر است. نیتروژن مایع به کمک دستگاه روی ضایعه اسپری می‌شود.
قدم سوم: تخریب سلولی
سرمای بسیار زیاد به سرعت و در زمان کوتاهی به عمق ضایعه نفوذ کرده و دمای آن را به شدت کاهش می‌دهد. این اتفاق باعث منجمد شدن و در نهایت مرگ سلول‌های ضایعه میگردد. پوست در واکنش به این آسیب بلافاصله شروع به ساخت سلول و ترمیم می‌کند و در نهایت سلول‌های تازه متولد شده جایگزین ضایعهٔ پوستی می‌شود.
قدم چهارم: التهاب
به دلیل مرگ سلول‌های پوستی، درد، سوزش، ورم و التهاب محل اعمال سرما پس از انجام کاریوتراپی کاملاً طبیعی است. در ادامه نیز باید منتظر قرمز شدن و تاول باشید. به مرور زمان این تاول از بین خواهد رفت و جای خود را به زخم‌های کوچکی می‌دهد.
زخم های کوچک که بعد از بهبودی تاول روی پوست مشاهده می‌شود نیز به مرور زمان و خود به خود ناپدید می‌شوند. در شرایط عادی، تمام عوارض، به ویژه تورم، تا چند روز بعد کاملاً ناپدید خواهد شد و ترمیم بافتی بعد از درمان، بسته به نوع ضایعه، محل آن، میزان تقسیم سلول‌ها در افراد و موارد دیگر بستگی دارد. البته اغلب پس از مدت یک هفته بهبودی حاصل میگردد.
به این نکته هم توجه داشته باشید که زخم‌ها و عوارضی که در قسمت‌های حساس پایین تنه ایجاد می‌شوند، دیرتر ناپدید می‌گردند.
آیا کاریوتراپی برای درمان تمام ضایعات پوستی مناسب است؟
تقریباً ۳ دهه است که از سرمادرمانی یا کاریوتراپی برای درمان ضایعات پوستی در سرتاسر بدن استفاده می‌شود و هیچ مدرکی از اثر منفی و آسیب‌زای این روش روی بدن مشاهده نشده است.
گاهی این درمان واکنش‌های پیش‌بینی نشده‌ای را در افراد به همراه دارد که بیشتر در مورد بیمارانی که سابقهٔ کهیر و ناهنجاری‌های خونی دارند مشاهده می‌شود. همچنین خال‌های ملانوسیتی که نوعی تومورهای خوش‌خیم و ضایعات پیش سرطانی پوستی هستند، نسبت به این روش درمانی حساس‌اند.
به طور کلی کاریوتراپی برای درمان موارد زیر در تمام قسمت‌های بدن استفاده می‌شود:
ضایعات توموری خوش‌خیم
پیگمانتاسیون (مثل پیسی)
سالک
کک و مک
برخی ضایعات ویروسی مانند زگیل و زائده‌های گوشتی
جای زخم برآمده (اسکار کلوئید)
بیشترین متقاضیان درمان کاریوتراپی افرادی هستند که برای از بین بردن یا به اصطلاح سوزاندن زگیل‌های خود مراجعه می‌کنند. زگیل‌ها در سراسر بدن (تناسلی، کف پا، مجاور زخم و …) اغلب با چند جلسه سرمادرمانی از بین می‌روند.
کاریوتراپی برای چه کسانی مناسب نیست؟
برای افراد مسن که روند بازسازی پوستی آن‌ها کند شده است، سرمادرمانی انتخاب مناسبی نیست، زیرا احتمال افزایش اندازه و حجم تاول‌ها وجود دارد که دردناک است و دارای خطر عفونت است.
سرمادرمانی برای کودکان مناسب نیست.
افراد دیابتی به دلیل زخم‌هایی که بعد از کاریوتراپی ایجاد می‌شود، نباید از این روش استفاده کنند.
افرادی که پوست‌های تیره و آسیب دیده دارند نباید از این درمان استفاده کنند. زیرا احتمال ماندن جای زخم‌ها و ایجاد لکه‌های روشن روی پوست وجود دارد.
به خانم‌های باردار و شیرده توصیه می‌شود سرمادرمانی را به بعد از اتمام این دوران موکول کنند.
بعد از کاریوتراپی
بعد از سرمادرمانی نیاز به رعایت دستورالعمل خاصی نیست و حتی نیاز به پانسمان هم ندارید. البته اگر برخورد تاول‌ها با لباس یا اجسام شما را آزار می‌دهد، می‌توانید پانسمان انجام دهید.
دستکاری و دست زدن به تاول‌ها، کندن جای زخم و مواردی از این نظیر موجب کند شدن روند بهبودی شده و ممکن است باعث عفونت، تورم و درد شود.
جای زخم خود را تمیز و خشک نگه دارید و در صورتی که برایتان مواد ضد عفونی کننده و یا آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی تجویز شده، حتماً این موارد را جدی بگیرید
