چالش های نظام مراقبت وزارت بهداشت درباره تب کریمه کنگو

99

1398/5/30

14:21


چالش های نظام مراقبت وزارت بهداشت درباره تب کریمه کنگو

سلامت نیوز-*شکیب الحق: ویروس تب کریمه - کنگو ( CCHFV ) یک ویروس نادیده گرفته شده است که در سالهای اخیر به عنوان هدف تحقیق در حوزه میکروبیولوژی و بهداشت عمومی مورد توجه سازمان بهداشت جهانی قرار گرفته است .

به گزارش سلامت نیوز پس از اپیدمی گسترده ویروس ابولا در غرب آفریقا در سال 2014 میلادی , سازمان بهداشت جهانی یک ائتلاف گسترده از متخصصان بین‌المللی را جهت انجام اقدامات تحقیقی و توسعه ( R & D ) به منظور جلوگیری از همه‌گیری مجدد بیماری های ویروسی کمتر شناخته شده تشکیل داده است که با استقبال شرکت های داروسازی و دولت های کشور های مختلف روبه رو شده است .

بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو یک بیماری نادر حیوانی ست که از طریق نیش کنه به انسان منتقل می شود و معمولا نرخ مرگ و میر بالایی در جمعیت های انسانی در افراد درگیر بیماری ایجاد می کند. این بیماری توسط یک ویروس RNA تک‌رشته‌ای حاصل می شود و از لحاظ طبقه بندی ویروسی در جنس Orthonairovirus از خانوادهNairoviridae قرار می گیرد.

این ویروس در ارتباط نزدیک با کنه هیالوما می باشد که هم به عنوان مخزن و هم عنوان حامل یا وکتور بیماری در نظر گرفته می شود . اپیدمی های ناشی از ویروس تب خونریزی دهنده کریمه کنگو معمولا در اسیا و به صورت اندمیک در افریقا و اروپا گزارش شده است .

تاریخچه و نقش سیاست در شکل گیری بیماری

شواهد کلاسیک از توصیف بیماری در تاجیکستان برای نخستین بار گزارش شده است که در ان بیمار علائم بالینی تب خونریزی دهنده را که در ارتباط با کنه ای که قابلیت مکیدن خون را داشته است نشان داده است .

گزارش جدید تر بیماری به سال 1944 میلادی باز می گردد که در جریان طغیان این ویروس 200 سرباز شوروی در جریان جنگ کریمه به این بیماری مبتلا می شوند از ان پس به بیماری تب خونریزی دهنده کریمه نام گذاری شد و در سراسر شوروی سابق گسترش یافت.

در سال 1968 میلادی ویروس ایجاد کننده بیماری استخراج شد و پس از پژوهش های فراوان مشخص شد که ویروس کریمه با ویروس جدا شده از منطقه کنگو در افریقا که در سال 1956 میلادی استخراج شده بود هم پوشانی و شباهت ژنتیکی دارند و پس از مجادله های فراوان در سال 1973 میلادی به صورت رسمی نام بیماری به ویروس ایجاد کننده تب خونریزی دهنده کریمه کنگو تغییر یافت و مورد پذیرش کنوانسیون نام گذاری ویروس ها قرار گرفت.

بیماری انسانی و ساختار بیولوژیکی CCHF

بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو عمدتا یک بیماری حیوانی ست که بسیاری از حیوانات وحشی و اهلی نظیر گاو و بز و گوسفند و موش ها را می تواند عفونی و الوده کند که در بسیاری از موارد ویروس علائم بالینی را در حیوانات الوده ایجاد نمی کند و به عنوان مخزن تکثیر کننده از میزبان اول استفاده می کند.

انسانها به عنوان میزبان تصادفی در نظر گرفته می شود که معمولا ویروس را از طریق نیش کنه دریافت می کند. بر خلاف بسیاری از ویروس های مولد نیش کنه در بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو ویروس می تواند از طریق تماس مستقیم با لاشه یا بافت های الوده به همراه مایعات بدن حیوان یا انسان الوده انتقال یابد.

انتقال انسان به انسان هم می تواند شدت عفونت را به اوج رساند که در موارد شدید منجر به طغیان های بیمارستانی شود. علائم بالینی بیماری به طور معمول شامل تب ناگهانی به همراه درد عضلانی و سردرد و ترومبوسیتوپنی یا کاهش پلاکت های خونی ست که می تواند منجر به خونریزی و از کار افتادگی اندام های مختلف و در نهایت مرگ بیمار شود. نرخ مرگ و میر بیماری در اثر نیش کنه معمولا بین 10 تا 30 درصد متغیر است اما در موارد شدید نظیر طغیان های بیمارستانی می تواند به 80 درصد نیز برسد .

انتقال انسانی بیماری در اثر مصرف گوشت الوده به ویروس نیز بسیار رایج است و می تواند مرگ و میر بالایی داشته باشد. تشدید اپیدمی ها و طغیان های کوچک بیمارستانی معمولا با مراسم مذهبی که در ان ضبح حیوانات صورت می گیرد تشدید می شود.

چنانچه زمان برگزاری مراسم مذهبی در فصل های گرم سال صورت گیرد می تواند با افزایش فعالیت کنه ها به همراه وجود حیوانات الوده به ویروس منجر به ایجاد اپیدمی های جدید گردد.

با تمام توصیف هایی که در ارتباط با بیماری ارائه شد , تب خونریزی دهنده کریمه کنگو یک بیماری نادر است که سالانه به صورت میانگین 2000 مورد از این بیماری در جهان گزارش می شود. تشخیص زود هنگام بیماری با مشاهده موارد مشکوک به منظور انجام اقدامات پیشگرانه و کنترلی بهداشتی به همراه انجام مراقبت های حمایتی از فرد الوده به ویروس باید مورد توجه پرسنل بهداشتی و درمانی قرار گیرد.

داروی ضد ویروسی ریباویرین به نظر می رسد که در مراحل اولیه عفونت موثر باشد اگر چه هنوز شواهد قطعی بر موثر بودن کامل ریباویرین در درمان CCHF وجود ندارد . در حال حاضر واکسن موثری برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد. به دلیل خطرناک بودن ویروس و پرهزینه بودن کارهای ازمایشگاهی در حوزه واکسن سازی و تولید داروهای ضد ویروسی موثر متاسفانه پیشرفت در تولید با موانع جدی هم در حوزه پژوهش و هم در حوزه اقتصادی روبه روست .

پژوهشگران در سالهای اخیر با شبیه سازی های ازمایشگاهی توانستند اطلاعات ارزشمندی در ارتباط با بیولوژی و ساختار همانند سازی خانواده نیروویریده پیدا کنند.

مطالعات اپیدمیولوژی و سرلوژیک در ارتباط با CCHF نشان می دهد که فاکتور های ژنتیکی مختلفی نظیر نوترکیبی و رانش ژنتیکی به همراه هم گرایی بخش های مختلف ویروس در بین سوش های مختلف در تنوع ویروسی موجود در طبیعت نقش دارند. شناخت دقیق مخازن و تنوع ژنتیکی موجود در تب خونریزی دهنده کریمه کنگو می تواند در پیشگیری و تشخیص زود هنگام بیماری در اینده کمک کننده باشد.

همانند سایر بیماری های عفونی رعایت اصول بهداشتی و درمانی اولیه در کشتارگاه ها و پختن گوشت حیوانات قبل از مصرف و پرهیز از تماس با لاشه و بافت های الوده حیوانات می تواند در کاهش موارد بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو موثر باشد.

*دکترای میکروبیولوژی بالینی از دانشگاه ناتینگهام انگلستان، عضو انجمن بیماری های عفونی و گرمسیری


مطالب مشابه


نظرات


تصویری


ویدئو