از سیر تا پیاز پرورش زنبور عسل و تولید عسل

اکثر شما با زنبور عسل آشنا هستید و می دانید که این گونه از زنبور عسل تولید می کند. این نوع از زنبور کار تولید عسل را با جمع آوری شهد گل ها در کندو انجام می دهد. درون کندو ها یکی از انواع زنبور نر، زنبور ملکه و یا زنبور کارگر قرار دارند. این زنبور به دلیل این که از حشرات اجتماعی است بنابراین حتی در صورت برخورداری از غذای کافی نمی تواند در خارج از کندو تنهایی زندگی کند. با ما همراه باشید تا شما را با سیر تا پیاز پرورش زنبور عسل و تولید عسل آشنا کنیم.

محصولات زنبور عسل

گرده زنبور عسل مخصوصا موم و شهد یا عسل از محصولات زنبور عسل می باشد. انواع ویتامین ها، قندهای احیا کننده و مواد عالی در گرده زنبور عسل یافت می شود. میزان قندهای احیا کننده گرده و پروتئین گروه در گل به ترتیب ۳۱٪ و ۲۲% می باشد. اسیدهای آمینه ضروری بدن نیز به وسیله پروتئین گروه تامین می شود.

انواع زنبور عسل

برای تولید عسل از گونه ها و نژادهای مختلفی مانند زنبور هندی، زنبور درشت، زنبور ریز، زنبور عسل معمولی را پرورش می دهند. در نهایت نوع زنبور عسل به تعیین کیفیت عسل ربط دارد.

ملکه زنبور عسل

مهم ترین زنبور در کندو ملکه است. از تخم بارور یا لارو، ماده جوان تشکیل می شود. سطح و حاشیه ملکه معمولا عمودی و نر و کارگر به صورت افقی می باشد. مدت زمان یک هفته برای آمادگی جفتگیری ملکه کافی است. این ملکه معمولا در بعدازظهر از کندو خارج می شود و حداقل با ده زنبور نر کار جفتگیری را انجام می دهد و دور روز بعد تخم گذاری می کند.
نوزادان ملکه خیلی سریع به زنبور کامل تبدیل می شوند. ملکه فقط از شیر زنبور یا همان رویال تغذیه می کند. دستگاه تولید مثل کامل ملکه به لطف نوع غذا و زیاد بودن آن و کیفیت بالای آن است. پس از تولد نوزاد، کارگر به ملکه توجهی ندارد اما پس از مدت زمان خیلی کمی مجددا او را تغذیه و تیمار می کنند. پس از این که نوزادان از تخم خارج شدند بعد از دو مرحله تبدیل به زنبور کامل می شوند. بهتر است بدانید که در مرحله اول کرم های سفیدرنگی هستند و پس از چند روز به صورت زنبور غیر کامل در می آیند و غذا نمی خورند تا زنبور کامل شوند.

نحوه تشخیص زنبور عسل

تشخیص زنبور عسل از زنبورهای نر و کارگران خیلی ساده است. جثه ملکه نسبت به زنبورهای دیگر درشتر و درازتر است. اما طول بال های ملکه کوتاه تر و بدن او پهن تر از سایر زنبورها نیست. همچنین نیش ملکه فقط از دنده هایی برای نابودی ملکه های رقیب به کار می رود. در مواقع عادی، ملکه معمولی حرکت می کند و در صورتی که کار ضروری پیش آید می تواند به سرعت حرکت کند.
مهم ترین مسئولیت ملکه تخم گذاری می باشد و جنسیت آن نر است. ملکه وظیفه رهبری کندو را بر عهده دارد. اهمیت حضور ملکه به گونه ای است که اگر ملکه بمیرد و جانشینی موجود نباشد بعد از مدتی کارهای کندو متوقف می گردد. سپس زنبورها اگر ببینند درون کندو، تخم روز نیست شفیره ملکه تولید می کنند تا ملکه جدید تولید گردد.

ملکه ها پس از بیرون آمدن از شفیره بر سر پست رهبری مبارزه می کنند تا قوی ترین آن ها انتخاب شوند. در صورتی که تخم روز موجود نباشد کا گران بکرزایی می کنند تا کندو نر ریز و سپس نابود شود.
تخم گذاری ملکه از انتهای فروردین تا اواخر خرداد به میزان ۱۵۰۰ تا ۴۰۰۰ تخم می باشد. عمر طبیعی ملکه بیش تر از پنج سال است و طول بدن آن به نوع نژاد بستگی دارد. اما در کسب و کار تجاری به دلیل کاهش تخم ریزی فقط تا دو سال از یک ملکه استفاده می شود.
در زمان پرورش زنبور عسل، ملکه در طول شفیرگی اش از گرده و عسل تغذیه نمی کند بلکه ژله رویال می خورد. ملکه به دلیل داشتن چنین تغذیه ای بزرگ تر از سایر زنبورها است. جالب است بدانید به شفیره ای که به جای ژله رویال، گرده و عسل می خورد زنبور کارگر می گویند. زنبوران کارگر ژله رویال تولید می کنند و سپس ملکه مادام العمر از آن می خورد.

لوازم مورد نیاز برای پرورش زنبور عسل

کندو

یک کندوی خوب باید در مقابل ورود زنبورهای مهاجم مقاوم باشد. همچنین از باران و نور خورشید و نفوذ موریانه ها محفوظ بماند. جنس اکثر کندو ها چوبی است. کندوها از قسمت های مختلفی شامل پنجره ملکه، تخته تحتانی، صفحه جدا کننده، طبقه، سرپوش، قاب ها و زیر سازی آن ها می باشد.

ابزار آلات

دودی یا دود کن، یک جفت دستکش، قفس ملکه، بچه گیر، لباس کار، توری برای پوشاندن صورت، یک جفت چکمه یا پوتین، کاردک زنبورداری، یک قوطی کبریت، شاه پر یا کلاه برسی برخی از ابزارآلات رایجی است که در کار پرورش زنبور عسل استفاده می شود. در ادامه به معرفی دودی می پردازیم.

دودی

بهتر است بدانید زنبوران عسل به راحتی اجازه خروج عسل از کندو را به شما نمی دهند. بنابراین برای جلوگیری از حملات زنبورها و کنترل آن ها هنگام بازدید کندو ابزاری به نام دودکن مورد استفاده قرار می گیرد.
جنس دودی ها معمولا قلع، مس و یا استیل ضد رنگ است. دودکن خوب بایستی دارای مخزن آتش مناسب و دمنده قوی باشد. برای تامین بهترین سوخت های دودی از وسایلی مانند تکه های پارچی یا لباس پشمی کهنه، گونی کنف خشک و بخصوص پوسیده، چوب پوسیده و پهن گاو، بسته های مقوای نازک استفاده می گردد.

نکاتی در رابطه با پرورش زنبور عسل

۱- بهترین رنگ برای کندو سفید است چرا که تشخیص زنبورها و انعکاس حرارت به سادگی انجام می شود. همچنین از نفوذ گرما به داخل کندو جلوگیری می کند.
۲- به یاد داشته باشید برای فعالیت هر زنبور تقریبا ۸ میلی متر فضا نیاز است.
۳- از به کار بردن رنگ ها ی قهوه ای و مشکی اجتناب نمایید به دلیل این که زنبورها از این رنگ ها متنفرند.

آناتومی زنبور عسل

زنبورهای عسل حشراتی اجتماعی هستند که شامل دو نوع ماده و نر می باشند. ماده ها به دو طبقه کارگر و ملکه تقسیم می شوند.

قسمت های بدن زنبور عسل

بدن زنبور ها از قسمت های مختلفی نظیر سر، سینه، شکم، چشم ها و دستگاه گوارش تشکیل گردیده است.

کار فک

فک در بدن زنبور عسل کار مختلفی هم چون جویدن، گزش، مکش، چنگ زدن و عمل لیسیدن آلت را انجام می دهد. کار چنگ زدن برای کارهایی نظیر تمیز کردن کندو، موم کاری، کار با بره موم و تثبیت آن، برداشت کردن و چیدن، جمع آوری گرده، پرستاری نوزادان به کار می رود.

دمای مناسب کندو برای پرورش زنبور عسل

زنبور عسل دارای ویژگی تنظیم حرارت داخل کندو می باشد. داشتن همچنین قدرتی در زنبور عسل موجب مقاومت آن در برابر شرایط نامناسب اقلیمی می گردد.
جالب است بدانید که زنبورهای عسل حتی در صورت نبود کندو و مواد غذایی می تواند در خارج از کندو زندگی کند. از این رو زنبور عسل بییشتر شبیه پستانداران و پرندگان می باشد. برای پرورش نوزادان به درجه حرارتی بین ۳۱ تا ۳۵ سانتی گراد نیاز است. همچنین زنبور کلنی در دمای ۱۰ درجه سانتی گراد مقاوم نیست و توانایی پروازش را از. ست می دهد‌. حرارت عادی در داخل خوشه تقریبا ۲۹ درجه سانتی گراد می باشد.

اگر شما از آن دسته افراد هستید که شغل زنبورداری را انتخاب کرده اید بهتر نکاتی را در این رابطه بدانید. این شغل بر خلاف گفته ها و شنیده ها کاری کم در آمد است. پس اگر عاشق زنبورداری و پرورش زنبور عسل هستید در این کار بهتر دوام می آورید. افرادی که از روی علاقه این شغل را دنبال می کنند معمولا به دلیل نداشتن مشکلات مالی، استرس ندارند و با کیفیت کار را انجام می دهند.