حمله به محسن نامجو و رضا براهنی وسط درسگفتار لوکاچ/ سه دقیقه عجیب بشنوید از جامعه‌شناسی که با مرتضی پاشایی معروف شد

ایران‌آرت، صابر محمدی: هنوز دست‌به‌دست نشده و به گوش خیلی‌ها نرسیده است؛ حرف‌های یوسف اباذری جامعه‌شناس درباره محسن نامجوی موسیقیدان را می‌گویم. تا لحظه‌ی تنظیم این گزارش، چند ساعتی است بخشی از این حرف‌ها را یک کانال تلگرامی و صفحه اینستاگرامی با نام «برگه موسیقی ایران» منتشر کرده و سایت آپارات و یوتیوب که سرویس‌هایی برای اشتراک‌گذاری ویدیو هستند آن را بازنشر کرده‌اند و کمتر از سی نفر آن را شنیده‌اند. اما تردید نکنید که امروز، چهارشنبه بیست‌وهفتم شهریورماه، یعنی کمی کمتر از پنج سال بعد از آن سخنرانی آتشین یوسف اباذری درباره پدیده مرتضی پاشایی، این سخنرانی تازه نیز مثل بمب خواهد ترکید و واکنش برخواهد انگیخت. اما اباذری درباره نامجو چه گفته و گفته‌های او چرا ما را در ایران‌آرت یاد سخنرانی معروفش درباره مرتضی پاشایی انداخته است؟

با کلیدواژه فاشیسم درباره پاشایی

یوسف‌علی اباذری، مدرس جامعه‌شناسی دانشگاه تهران و از پیروان مکتب انتقادی فرانکفورت، هر از گاهی با اظهارنظرها و مخالف‌خوانی‌هایش به صدر اخبار می‌آید. کم‌تر پژوهش و ترجمه می‌کند و کتاب می‌نویسد و بیشتر ایده‌های انتقادی‌اش را شفاهی مطرح می‌کند و همین سبب شده برخی بر این باور باشند که او یک جامعه‌شناس شفاهی است که تمایل چندانی برای پرداختن به موضوعات اساسی ایران ندارد. این باور از آنجا ناشی شده که اباذری در واقع به جز اثر «خرد جامعه‌شناسانه»اش ـ که برآمده از پایان‌نامه‌اش بود ـ هیچ اثر تالیفی مستقلی طی دو دهه تدریس در دانشگاه تهران، منتشر نکرده است.

اما این‌که حالا عموم مردم، از بین چندین و چند جامعه‌شناس با ایده‌های مشخص و مکتوب، اباذریِ شفاهی را می‌شناسند، بیش از آنکه به خود او و فعالیت‌هایش مربوط باشد، به مرتضی پاشایی ربط دارد؛ همان خواننده پاپ‌خوانی که مراسم تشییع جنازه‌اش در آذرماه پنج سال پیش بسیار پرشور و میلیونی برگزار شد. بعید است بپرسید آن تشییع جنازه چه ربطی به شناخته‌ترشدن یوسف اباذری به عنوان جامعه‌شناسی فرانکفورتی در میان عموم مردم داشته است چون لابد می‌دانید که سخنرانی آتشین او پس از آن مراسم، چقدر دست‌به‌دست شد و چه واکنش‌هایی را برانگیخت. حرف حساب این منتقد چپ‌گرا را هم اگر یادتان نباشد که مبتنی بود بر همکاری مردم و حکومت در سیاست‌زدایی از جامعه که به زعم او به فاشیسم منتهی خواهد شد، لابد عصبانیت گزنده او را در آن سخنرانی خاطرتان هست.

واکنش‌ها به سخنرانی او، که بی‌پرده و با صراحت کلام و گاه برخورنده و با دشنام هم همراه بود، تا ماه‌ها پس از آن روز جنجالی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران ادامه داشت. اما حالا آقای جامعه‌شناس، با چه تحلیلی از محسن نامجو سراغ گرفته است؟

؟؟؟؟

ابتدا بگوییم که اباذری چه گفته است. از این‌که این سخنرانی در کدام موسسه یا مجمع ایراد شده است، خبری نداریم. توضیحی که به همراه این فایل صوتی منتشر شده تنها این اطلاع را به ما می‌دهد که این فایل، بخش کوتاهی از درسگفتارهای لوکاچ اباذری است که او طی آنها قصد داشته درباره مبحث مودهای اجتماعی حرف بزند. بنابراین در نظر داشته باشید، هر آن‌چه در این گزارش خواهیم نوشت و نقل خواهیم کرد، درباره همین کمتر از سه دقیقه است؛ ما نمی‌دانیم این بحث چه مقدمه و زمینه‌ای داشته و به کجا منتهی شده است و درباره کلیت آن قضاوتی نخواهیم کرد. ابتدا این فایل را بشنوید:

مودی که من نمی‌دونم نامجو و پامجو اومده، مودیه که هتاکی و پرده دری و زشت و اینکه ما به خودمون کثافت بزنیم [...] و این رو اسمش رو بذاری انتقاد. حالا سارتر یه چیزی گفته که اصلا تو معنیش رو هم نمی دونی که اصلا سارتر چی کار کرده که مثلا اونجا چیز کنه. با تمسک به دلقکی مثل براهنی و نمی دونم از این حرف ها بخوای بیای