شیرینی، یکی از انواع خوراکی های پرطرفدار است که معمولا در کنار یک نوشیدنی قرار گرفته و در وعده غذایی عصرانه میل می شود. گاهی نیز به عنوان میان وعده یا دسر پس از وعده غذایی ناهار یا شام سرو می گردد. ما ایرانی ها از مهمانان خود نیز با چای و شیرینی پذیرایی می کنیم و همیشه بهترین آن ها را برای این کار انتخاب می کنیم. به غیر از شیرینی های متنوعی که در قنادی ها و شیرینی فروشی ها تهیه می شود، شیرینی های سنتی و محلی نیز وجود دارند که در هر منطقه، استان یا شهر ایران عزیزمان متفاوت می باشند. در این بخش قصد داریم شیرینی های محلی مازندران را به شما عزیزان معرفی کنیم. اگر از علاقه مندان این خوراکی شیرین و خوشمزه هستید، با همگردی همراه باشید تا با معروف ترین شیرینی های مازندران آشنا شوید.
برنجک یا بهاردانه، که در زبان محلی به آن بادونه گفته می شود، یکی از معروف ترین شیرینی های مازندران است که از برنج تهیه می شود. برای تهیه بهاردانه، برنج را پخته و پس از آبکش کردن در آفتاب قرار می دهند تا خشک شود. برنج خشک شده را در روغن داغ سرخ می کنند. سپس آن را با شربتی که از شکر، آب و آب لیمو تهیه کرده اند ترکیب می کنند. سپس آن را در یک سینی پهن کرده و شکل لوزی برش می دهند. در برخی موارد برای طعم بهتر و سالم تر بودن بهاردانه از عسل به جای شکر استفاده می شود. مازندرانی ها برنجک را معمولا در شب یلدا درست کرده و در کنار دیگر خوراکی ها قرار می دهند. در زمان های قدیم نیز این نوع شیرینی به همراه دیگر شیرینی های محلی مازندران در جشن ها و مراسم هایی چون عروسی، حنابندان و پاتختی تهیه می شد.
از جمله معرو ترین شیرینی های مازندرانی که یکی از پایه های ثابت شب یلدای مردم این استان می باشد، پشت زیک نام دارد. پشت زیک را می توان نوعی سوهان کنجدی دانست که از ترکیب شکر با کنجد تهیه می شود. برای درست کردن پشت زیک ابتدا کنجد را خوب شسته و کمی تفت می دهند. شکر را نیز بر روی شعله ای ملایم قرار می دهند تا قوام آمده و رنگ آن قهوه ای شود. سپس کنجد را به آن اضافه می کنند. گردو، کره، زعفران و هل نیز از جمله مواد دیگری است که بر اساس سلیقه و برای طعم بهتر به پشت زیک اضافه می شود. مایه به دست آمده را در حالی که داغ است در یک سینی ریخته و آن را پهن می کنند تا کاملا نازک شود. سپس با استفاده از چاقو پشت زیک را برش می زنند. جالب است بدانید که نام پشت زیک از نام یک پرنده گرفته شده است. زیک پرنده ایست که بال هایی شبیه به این نوع شیرینی محلی دارد.
کماج نوعی نان شیرین است که در برخی نقاط ایران تهیه می شود و شیوه های پخت متفاوتی دارد. کماج مازندرانی یکی از خوشمزه ترین شیرینی های محلی مازندران است که معمولا در دورهمی ها و مهمانی ها تهیه شده و به همراه چای سرو می گردد. برای تهیه کماج آرد برنج، تخم مرغ، شیر، شکر، گلاب، وانیل و زعفران را باهم ترکیب کرده و به مدت چند ساعت در یخچال قرار می دهند. سپس روغن را در یک ماهیتابه داغ کرده و مقداری از مایه کماج را با یک ملاقه در آن می ریزند تا سرخ شود. سپس آن را پشت رو می کنند تا طرف دیگر آن نیز سرخ شود. در برخی موارد کمی آرد گندم و زیره نیز به مواد اضافه می شود.
آغوز نون یا آغوزکنا از جمله دیگر شیرینی های محلی مازندران است که در مراسم هایی مانند شب یلدا آماده شده و در کنار انواع خوراکی های خوشمزه دیگر قرار می گیرد. آغوز در گویش مازندرانی به معنای گردو می باشد و چون در این شیرینی از گردو استفاده شده است، به آن آغوز نون گفته می شود. برای تهیه آغوز نون علاوه بر گردو، مواد دیگری چون آرد برنج، آرد گندم، شیر، تخم مرغ، شکر، روغن جامد، کنجد و پودر هل نیز مورد استفاده قرار می گیرد. برای تهیه این شیرینی، مواد را باهم ترکیب کرده و برای چند ساعت در یخچال قرار می دهند تا خمیر کمی استراحت کند. سپس خمیر را در اندازه های کوچک (به اندازه یک گردو) برداشته و به صورت دایره ای شکل در می آورند و کمی پهن می کنند. شیرینی های شکل داده شده را در سینی چیده و در فر قرار می دهند. این نوع شیرینی به صورت سنتی در تنور پخته می شود. آغوزکنا گاهی به صورت خام نیز آماده می شود که به آن پیس گنده می گویند.
آب دندون یا نان برنجی شمالی، یکی از انواع شیرینی های محلی مازندران است که بیشتر به شهر آمل نسبت داده می شود. برای تهیه آب دندون از موادی چون آرد برنج نرم شده، کره یا روغن جامد، تخم مرغ، پودر قند، هل و وانیل استفاده می شود. مواد را باهم ترکیب کرده و با دست خوب ورز می دهند. سپس گلوله های کوچکی از آن را برداشته و به شکل دایره ای در می آوردند. روی شیرینی ها نیز با تخم خرفه تزیین می گردد.
آب دندون معمولا برای جشن ها و اعیادی چون عید نوروز آماده می شود. در این مراسم ها شیرینی را در اندازه های ریز تهیه می کنند. اما نوع دیگری از آب دندون توسط بانوان مازندرانی آماده می شود که اندازه ای بزرگ تر دارد. آب دندون های بزرگ تر برای مراسم های خاص عروسی و زمانی که خرید عروسی یا خنچه را به خانه عروس می برند، تهیه می شود. در این مراسم ها آب دندون در کنار هدایای عروس قرار گرفته و به خانه آن ها فرستاده می شود. شیرینی سنتی آب دندون ماندگاری بسیار بالایی داشته و فوق العاده ترد است. به دلیل همین ترد بودن نیز به آن آب دندون یا بر اساس روایتی باب دندون گفته می شود. زیرا به محض قرار دادن در دهان آب می شود.
رشته برشته نوعی دیگر از شیرینی های محلی مازندران است که اغلب در مراسم ها و جشن های این استان تهیه می گردد. برای درست کردن رشته برشته آرد برنج را با آب خیس کرده و به شکل خمیر در می آورند. آن گاه یک سینی مسی را بر روی حرارت قرار می دهند و خمیر را به با نوک انگشتان خود به صورت رشته بر روی آن می ریزند تا پخته شود. خاک قند، گردو و هل را باهم خوب ترکیب کرده و درون رشته هایی که به اندازه 20 * 20 برش زده شده می ریزند. سپس رشته را مانند دلمه برگ مو می پیچند تا مواد را کاملا بپوشاند. سپس آن ها را در روغن سرخ کرده و در شربتی که از شکر، آب و زعفران تهیه شده است، قرار می دهند.
قماق از جمله یکی از معروف ترین شیرینی های مازندران و شیرینی مناسب برای دیابتی ها است، زیرا در تهیه آن از شکر استفاده نمی شود. برای درست کردن قماق آرد گندم، گردو، تخم مرغ، جعفری، شنبلیله، شوید، پیاز و کره را باهم ترکیب کرده و در یک ماهیتابه ریخته و بر روی حرارت ملایم قرار می دهند. برای این که روی قماق نیز مانند زیر آن پخته و برشته شود، روی ماهیتابه را با درب آن یا ظرفی دیگر می پوشانند و بر روی آن ذغال داغ می ریزند تا حرارت از هر دو سمت به آن وارد شود. این نوع شیرینی معمولا به عنوان یک میان وعده تهیه و سرو می گردد.
نان کوهی از جمله شیرینی های خاص شهر آمل است که بیشتر در ییلاقات مازندران تهیه می شود. نان کوهی بافتی نرم و طعمی شبیه به شیرمال دارد. از این رو برای تمامی گروه های سنی خصوصا کودکان بسیار مناسب بوده و می تواند یک میان وعده عالی برای آنان باشد. برای تهیه نان کوهی، آرد، تخم مرغ، مایه خمیر، شکر، روغن یا کره، ماست یا شیر، آب و نمک را باهم ترکیب کرده و به صورت خمیر در می آورند. سپس خمیر را با دست شکل داده و در تنور می پزند. برای تهیه نان کوهی مغزدار از گردو، کنجد، شکر، زرده تخم مرغ، رازیانه و هل برای تهیه مواد داخل آن استفاده می شود. نان کوهی یکی از شیرینی های مازندران است که بر روی سفره افطار قرار داده می شود.
![تاریخ جشن سده 1402 چه روزی است؟ [آداب و رسوم]](https://cdn.bia2safa.net/thumb/396/3966059.jpg "تاریخ جشن سده 1402 چه روزی است؟ [آداب و رسوم]")
