سوزش معده یکی از اختلالات مربوط به گوارش است. در چنین وضعیتی فرد در معده احساس سوزش می کند. گاهی این سوزش با نشانه های دیگری همچون نفخ، احساس سیری و درد همراه است. البته حالت تهوع نیز می تواند از دیگر شرایط به وجود آمده با سوزش معده باشد. درمان سوزش معده با روش های پزشکی و طبیعی امکان پذیر است.
دلیل اصلی سوزش معده کاملاً مشخص است. ترشح بیش از اندازه اسید معده سبب سوزش در آن می گردد. این اسید بیش از اندازه به علل گوناگون رخ می دهد. سوزش معده نیز در بیماری های مختلف گوارشی دیده می شود.
- ورم معده که از آن با نام گاستریت یاد می شود.
- بازگشت اسید معده به مری که به آن رفلاکس می گویند.
- سندروم روده
- زخم معده
- حساسیت غذایی
- بروز عفونت باکتریایی هلیکوباکتر پیلوری و سلیاک
سایر عوامل سوزش معده
- خوردن آب ناسالم و دارای کلر
- استرس های محرک و بیش از اندازه
- مصرف بعضی از داروها به ویژه آنتی بیوتیک ها
- سیگار کشیدن
- الکل
- رژیم غذایی نامناسب
- چاقی
درمان سوزش معده با توصیه های خانگی
خوردن بسیاری از خوراکی ها و نوشیدنی ها بر درمان خانگی سوزش معده تاثیر مضاعف دارد. ضمن اینکه در بسیاری از موارد می توان از بروز این عارضه با تغذیه مناسب و به موقع جلوگیری نمود.
سرکه سیب
از سرکه سیب یک نوشیدنی برای درمان سوزش معده بسازید. این نوشیدنی را با سرکه سیب طبیعی تهیه کنید. منظور از طبیعی، سرکه سیب تصفیه نشده است. دو قاشق چای خوری از سرکه سیب را درون یک لیوان آب ولرم ریخته و به هم بزنید. آن گاه برای طعم بخشی بیشتر و عملکرد بهتر مقداری عسل به لیوان اضافه و مخلوط کنید. برای بهره مندی از تاثیر این نوشیدنی آن را روزی دو بار میل کنید. مصرف باید قبل از خوردن وعده غذایی انجام گیرد تا تاثیر به مراتب بیشتر و بهتری داشته باشد.
جوش شیرین
یکی از مواد موثر برای رفع سوزش معده است. البته خواص جوش شیرین در بسیاری از بیماری ها کاربردی است. برای درمان، یک دوم قاشق چای خوری جوش شیرین کافی است. این میزان را با یک لیوان آب میکس کنید. این میکس شدن در حدی است که اثری از ذرات جوش شیرین در آن باقی نمی ماند. در ادامه لیمو یا کمی عسل را برای طعم مطلوب می توان به نوشیدنی اضافه نمود. در واقع از این نوشیدنی ها در سه نوبت یا دو نوبت وعده غذایی استفاده می شود. این مصرف باید بعد از دریافت نوبت غذایی البته با فاصله باشد(ذکر یک نکته در مورد مصرف این نوشیدنی بسیار اهمیت دارد که این نوشیدنی نباید با شکم پر استفاده گردد). این داروی خانگی را فقط یک هفته دنبال کنید.
پروبیوتیک ها
از دیگر عناصر کارساز برای بهبود سوزش معده می باشد. این مواد با خوردن شکلات تلخ، چای کامبوچا(از تخمیر چای سبز یا سیاه به دست می آید)، ماست، محصولات سویا، سوپ ماست و شیر نصیب بدن می شود. البته بهتر است در مورد بهره مندی از این نوع مکمل های غذایی نظر پزشک خود را جویا شوید.
آب ترشی
برای استفاده از این درمان گیاهی سوزش معده بعد از دریافت وعده غذایی چند قاشق چای خوری از آب ترشی بخورید. البته می توانید از خود ترشی نیز در حد کمی بهره مند شوید. این موضوع به وضعیت اسید معده کمک خواهد کرد.
زنجبیل
برای این نوع درمان سوزش معده یک لیوان آب جوش تهیه کرده و آن گاه یک قاشق چای خوری زنجبیل را در آن حل سازید. مخلوط آماده شده باید به مدت ۱۰ دقیقه در گوشه ای باقی بماند. روی لیوان را با یک درب مناسب پوشش دهید. بعد از گذشت ۱۰ دقیقه مقداری عسل به نوشیدنی اضافه و هم بزنید. برای اثر بخشی این محلول را روزی ۲ یا سه بار میل کنید. درمان را به مدت یک هفته دنبال کنید. البته می توانید عسل را با یک قاشق غذاخوری از آب زنجبیل مخلوط و پیش از سرو هر وعده غذایی میل کنید. این مخلوط نیز باید هفته ای دو بار دریافت شود. جویدن ریشه زنجبیل نیز درمان موثری برای سوزش معده می باشد.
بابونه
یک لیوان آب جوش را آماده کرده و آن گاه حدود یک الی ۲ قاشق چای خوری بابونه از نوع خشک شده را در آن بریزید. برای دم کشیدن یک سرپوش بر روی لیوان گذاشته و به مدت ۵ دقیقه منتظر بمانید. در ادامه کمی عسل به دمنوش تهیه شده اضافه کنید. برای بهره مندی از خواص دمنوش بابونه این دمنوش را روزی ۳ الی ۴ نوبت میل نمایید. بابونه نباید جوشانده شود. چون در این صورت عناصر فعال و موثر برای درمان سوزش معده را از دست می دهید.
آلوئه ورا
این داروی طبیعی و مفید نیز پیش از دریافت غذا مصرف شود. برای درمان سوزش معده حدود نصف فنجان از آب آلوئه ورا میل کنید. توجه داشته باشید که در صورت داشتن ناراحتی معده نباید از آلوئه ورا جهت درمان بهره مند شوید.
آدامس
برای از بین بردن سوزش معده, آدامس های بدون شکر را انتخاب کنید. این آدامس ها را بعد از غذا خوردن بجوید. برای تسهیل هضم غذا جویدن را ۳۰ دقیقه ادامه دهید. با این روش اسید را از معده خارج خواهید کرد. طعم نعنا برای این درمان مناسب نیست.
تاثیر موز در درمان سوزش معده
برای رفع سوزش معده از یک موز رسیده کمک بگیرید. بسیاری از میوه ها از جمله پایا، هندوانه و سیب نقش موثری در درمان این عارضه دارند. می توانید از نوشیدنی اسموتی موز برای اثر بخشی سریع تر بهره مند شوید. این اسموتی باید با ماست یا شیر سرد آماده شده باشد.
نارون آمریکایی
از دیگر روش های عالی و موثر برای درمان سوزش معده می باشد. پودر نارون را به مقدار یک قاشق غذاخوری تهیه کرده و در یک لیوان آب جوش بریزید. این نوشیدنی باید روزی ۲ تا ۳ نوبت مصرف شود. امکان بهره مندی از کپسول های نارون آمریکایی نیز وجود دارد. از این کپسول نیز در صورت موافقت پزشک روزی سه الی چهار بار استفاده شود. این دارو نباید بدون مجوز پزشک به کودکان خورانده شود.
نکات مهم برای بهبود سوزش معده
- فیبرها نقش درمانی موثری برای سوزش معده دارند. این عناصر را در رژیم غذایی خود وارد نمایید.
- برای کمک به هضم غذا از خوردن وعده های سنگین و پرحجم بپرهیزید و به جای آن چندین وعده سبک را در رژیم غذایی قرار دهید.
- غذا را به خوبی بجوید و روند هضم غذا را بدین گونه تسهیل نمایید. این موضوع برای درمان سوزش معده مفید است.
- برای از بین بردن سوزش معده بهتر است وزن خود را کنترل کنید و از اضافه وزن دوری کنید.
- ترشح بیش از اندازه اسید با دریافت غذاهای سبک کم می شود. غذاهای سنگین شامل نوشیدنی های شیرین، غذاهای تند، غذاهای فرآوری شده، کربوهیدرات های تصفیه نشده، روغن هیدروژنه، غذاهای سرخ شده، شکلات و گوشت قرمز می شود.
- بعضی از میوه ها همچون گریپ فروت، گوجه فرنگی، لیموترش و پرتقال دارای اسید سیتریک فراوانی می باشند. از خوردن این میوه ها بپرهیزید.
- پیاز و سیر نیز سوزش معده را تشدید می کنند. از خوردن این نوع از سبزی ها اجتناب کنید.
- یکی از دلایل سوزش معده خوابیدن بعد از صرف غذا می باشد. مخصوصاً اگر این خوابیدن به روی شکم باشد.
- کسانی که به سوزش معده مبتلا هستند، بهتر است بر روی پهلوی چپ بخوابند.
- از ورزش کردن بعد از خوردن غذا بپرهیزید. این ورزش را حداقل تا نیم ساعت و بیشتر به تاخیر بیندازید.
- آب فراوان بنوشید. چون از نظر میزان اسیدیته خنثی می باشد. بنابراین می تواند حالت اسیدی معده را از بین ببرد.
- یک لیوان شیر سرد از اسیدی شدن معده جلوگیری می کند. بنابراین علائم اسیدیته با مصرف شیر سرد از بین خواهد رفت.
- سیگار کشیدن سبب کم شدن بزاق می گردد. افزایش بزاق به کاهش میزان اسیدیته معده کمک می کند و بر بهبود سوزش معده موثر است.
- از بازگشت اسید معده به مری (رفلاکس معده) می توان با روش هایی ممانعت کرد. به عنوان مثال بعد از خوردن غذا نخوابید یا حتی دراز نکشید. قبل یا بعد از خوردن غذا باید از تحرک شدید اجتناب نمود.
- توجه داشته باشید یکی از راه های موثر برای تسکین سوزش معده خوردن چند عدد بادام بعد از غذاست.
- سوزش معده اغلب در شب رخ می دهد. در مواردی نیز بلافاصله بعد از صرف غذا اجساس می شود.
- سوزش معده زمانی که از دو بار در هفته بیشتر رخ دهد، نیاز به درمان دارد.
- در هنگام خوابیدن برای تسکین سوزش معده باید سر بیمار از بدن بالاتر واقع شود. این بالا آمدن باید در حد ۱۵ سانتی متر باشد.
- بسیاری از داروهای پزشکی نیز برای درمان سوزش معده مورد استفاده قرار می گیرند. این داروها برای خنثی کردن اسید معده به کار می روند. مصرف این داروها نباید خودسرانه باشد. این داروها را باید زیر نظر پزشک مصرف کنید. در این صورت مدت زمان لازم برای پیگیری نیز به شما اعلام خواهد شد. پزشک شما با توجه به دلیل سوزش معده داروی مناسب را برای شما تجویز خواهد کرد.
- اگر شما برای درمان، اقدام به مصرف دارویی مانند رانیتیدین بدون تجویز پزشک نموده اید، باید یک دوره ۱۵ روزه را برای این مصرف در نظر بگیرید. چون اغلب این داروها برای دوران طولانی پیشنهاد نمی شوند. ضمن اینکه این اثرات پس از گذشت مدت طولانی می تواند به شکل معکوس و مخرب نمایان گردد. اگر بعد از مصرف دو هفته از داروها همچنان نشانه های سوزش معده را داشتید، به پزشک مراجعه نمایید و از او راهنمایی بخواهید.
