علل پرخاشگری نوجوانان و روش درست رفتار در مقابل پرخاشگری آن ها
- مجموعه: رفتار از کودکی تا نوجوانی
در پرخاشگری نوجوانان عوامل متعددی می تواند دخیل باشد
یکی از مسائل بسیار مهمی که در زمینه روانشناسی امروزه مطرح شده است و روز به روز اطلاعات دقیق تر و تکمیلی در این خصوص ارائه می شود، پرخاشگری نوجوانان است. در واقع نوجوانان با گذر از سنین کودکی و خردسالی پای به اجتماع می گذارند و اولین برخورد آن ها به طور مستقیم با اجتماع صورت می گیرد. بسیاری از نوجوانان ممکن است در اوقات فراغت خود مشغول به کار شوند و تمامی این موارد به همراه حساسیت های دوران بلوغ می تواند منجر به پرخاشگری، گوشه گیری و عدم توجه به آموزه های والدین شود. در این مقاله در خصوص پرخاشگری در سنین نوجوانی صحبت خواهیم کرد و بیشتر در این موضوع توضیح خواهیم داد. شما می توانید با بررسی علل پرخاشگری و روش های مقابله با آن، فرزند خود را در این سنین به آرامش دعوت کنید. باید به یاد داشته باشید که شما دوست فرزند خود باشید و نقش پدری یا مادری را تا حدی باید کنترل شده باشد.
پرخاشگری نوجوانان یا بروز رفتارهای بزهکارانه؟
از دید روانشناسی نوجوانان، رفتارهای یک نوجوان می تواند ناشی از زیربنای ناصحیح در تربیت وی باشد. علاوه بر پرخاشگری، یک نوجوان ممکن است از خود رفتارهای پر خطر و بزهکارانه مانند خشونت جسمی، فرار از مدرسه، روابط جنسی پرخطر، سوء مصرف مواد مخدر و سایر رفتارهای بزهکارانه را از خود بروز دهد. همچنین اگر جلوی این رفتارها گرفته نشود، ممکن است نوجوان به خود یا به دیگران آسیبی وارد سازد.
برای اینکه از پرخاشگری در نوجوانی جلوگیری شود، باید علل این امر بررسی شده و بر اساس علت های ریشه یابی شده با نوجوان برخورد صحیحی داشت. باید توجه داشت که رفتار با خشونت یا تنبیه جسمی در این سن می تواند سبب بروز مشکلات بدتری شود و باید با ریشه یابی علل پرخاشگری نوجوانان، بهترین برخورد صحیح و اصولی را در مقابله با پدیده پرخاشگری در نوجوانان به کار گرفت.
برای اینکه از پرخاشگری در نوجوانی جلوگیری شود، باید علل این امر بررسی شود
مهمترین علل پرخاشگری نوجوانان
پرخاشگری در نوجوانان می تواند عوامل متعددی داشته باشد که ریشه در تربیت ها و رفتار های صورت گرفته با کودک در سنین خردسالی و کودک را نشان می دهد. به طور کلی برای جلوگیری از پرخاشگری نوجوانان باید ریشه یابی اصولی علل این امر را انجام داد. از مهمترین عواملی که در خصوص پرخاشگری در نوجوانان دارای تاثیر است می توان به موارد زیر اشاره کرد:
√ نوجوان در معرض آسیب های جسمی یا تعرض جنسی باشد
√ خانه نقطه امن کودک نباشد، در خانه کودک رفتارهای پرخاشگرانه ببیند
√ شروع به فعالیت هورمون های جنسی در سنین نوجوانی
√ رفتارهای پرخاشگرانه وی از کودکی با او همراه بوده باشد
√ سوء مصرف مواد مخدر یا الکل
√ پارامترهای ژنتیکی
√ وجود و استفاده از سلاح گرم در خانه برای تهدید و ارعاب
√ علل مغزی در اثر حادثه یا بیماری مانند ضربه خوردن ناگهانی به سر
√ نادیده گرفتن حس مالکیت و استقلال وی در خانواده
√ توهین و آسیب های کلامی به نوجوان
√ حمله فیزیکی و یا تنبیه فیزیکی از سنین کم تا نوجوانی
√ امر و نهی خانواده و استفاده از الفاظ تحکم آمیز
√ جلوگیری از انجام علایق توسط نوجوان
√ تحت فشار گذاشتن وی برای انجام کاری که تمایلی به آن ندارد
مهم ترین عواملی که می تواند سبب شود تا نوجوان دچار پرخاشگری شود، موارد فوق است. در ادامه بیشتر در خصوص طرز برخورد صحیح با نوجوان برای جلوگیری از پرخاشگری و کنترل وی صحبت خواهیم کرد.
توهین و آسیب های کلامی به نوجوانان از علل پرخاشگری در آنها می باشد
جواب پرخاشگری نوجوانان، پرخاشگری نیست
یکی از نکات بسیار با اهمیتی که همه والدین باید در نظر داشته باشند، عدم نیاز به انجام رفتار پرخاشگرانه در جواب رفتار های پرخاشگرانه فرزند خود می باشد. باید قبول کنیم که در دنیای امروز تنبیه فیزیکی و کلامی به خصوص در سنین نوجوانی پاسخگو نیست و فرزند شما بیشتر از اینکه به یک نفر برای نصیحت و صحبت یک طرفه نیاز داشته باشد، نیازمند یک دوست خوب است. از یاد نبرید که یک دوست خوب می تواند بهتر از یک مشاور، پدر یا مادر با فرزند شما ارتباط برقرار کند، پس چه بهتر از آن که شما در نقش یک دوست خوب برای فرزند خود ظاهر شوید؟ نیازی نیست وقتی که رفتار پرخاشگرانه فرزند خود را می بینید خودتان هم پرخاشگری کنید یا تهدید و ارعاب به کار بگیرید. با کمی خویشتن داری و گوش کردن به صحبت های فرزند می توانید به عنوان یک دوست، راهکارهای بهتری را به فرزند خود نشان دهید.
اگر رفتارهای پرخاشگرانه از کودکی با او همراه باشد در نوجوانی به مشکل برخواهد خورد
پرخاشگری نوجوانان شما شاید از خود شما نشات می گیرد
دوران تنبیه های بدنی، بازخواست، نصیحت و پرخاشگری به نوجوانان به سر آمده است. نیازی نیست کودک شما از حساب بانکی خالی شما اطلاعی ببرد و یا اگر با همسرتان مشاجره دارید، نباید مشاجره، بحث و دعوای خود را جلوی کودک خود انجام دهید! بهتر است برای کودک خود یک مادر مهربان یا پدر دلسوز و در درجه اول یک دوست قابل اعتماد باشید که در جواب همسر، همکاران و یا نامه های بانک پرخاشگری نمی کند.
باور کنید که کودک شما هیچ نیازی به دانستن مشکلات شما ندارد و بهتر است مشکلات را به همراه خود به خانه نیاورید. طلاق والدین نیز از مواردی است که باعث پرخاشگری نوجوانان می شود، پس اگر همچین قصدی را دارید، بهتر است زمان آن را به آینده موکول کنید و یا حتی الامکان یک مشاور و روانشناس با فرزند شما در ارتباط باشد.
مشکلات روحی یکی از علل پرخاشگری در آنها می باشد
در مقابل بزهکاری های فرزندم چه کنم؟
همانطور که اشاره شد، بزهکاری یکی از آسیب های ناشی از پرخاشگری نوجوانان است. اگر فرزند شما یک روز از مدرسه دیر به منزل رسید و در مسیر هیچ خبری از کاری که می خواهد انجام دهد نداد و اجازه ای از سوی شما دریافت نکرد یا متوجه شدید یک پاکت سیگار، شیشه مشروبات الکلی یا حتی مواد مخدر در اتاق خود قایم کرده است، نیازی به پرخاشگری، عصبانیت، تنبیه بدنی و یا سرزنش کلامی نیست. سرمنشا تمامی این بزهکاری ها رازی درون خانه شما است که باید به آن پی ببرید. در ابتدا برای درمان اعتیاد یا بزهکاری به مددکار اجتماعی مراجعه کنید تا عادات زشت کودک شما از بین برود، سپس به همراه همسر خود به یک مشاوره خانواده مراجعه کنید تا به راز اصلی مسبب بزهکاری فرزند خود پی ببرید.
از دید روانشناسی نوجوانان، رفتارهای یک نوجوان می تواند ناشی از زیربنای ناصحیح در تربیت وی باشد
به علایق فرزندان خود اهمیت بدهید
ممکن است فرزند شما علاقه ای به ریاضیات، زیست شناسی و فیزیک نداشته باشد؛ نمرات کمی در درس شیمی بگیرد و بیشتر وقت خود را با کامپیوتر، موبایل و یا در گروه های هنری مانند نقاشی، تئاتر و غیره بگذراند. به یاد داشته باشید که یکی از مهمترین عوامل پرخاشگری نوجوانان، نادیده گرفتن علایق آنها است. بسیاری از کودکان اگر نتوانند در رشته پزشکی تحصیل کنند، می توانند معمار، نقاش، خواننده یا فوتبالیست حرفه ای شوند!
در دنیای نوجوانان، زندگی آن طوری نیست که شما فکرش را بکنید. در واقع نوجوان نه آنقدر پخته است که مانند بزرگترها تصمیم بگیرد و نه آنقدر کوچک است که بتوانیم به جای او تصمیم بگیریم. پس بهتر است به علایق فرزند در این سنین اهمیت بدهیم و بگذاریم که استعداد های نهفته در وی شکوفا شود. در مقابل نباید فرزند خود را مجبور به کاری کنید که علاقه ای به انجام آن ندارد.
سختگیری بیش از حد ممنوع
از دیگر مواردی که در مورد علل پرخاشگری نوجوانان بیان شد، سختگیری بیش از حد والدین و چک کردن کودک است. بهتر است که سختگیری را تا حد امکان کاهش دهید. البته نباید از یاد ببرید که اگر کودک شما هیچ کنترلی نشود ممکن است باز هم روی به پرخاشگری و بزهکاری بیاورد. میانه روی و همچنین پرهیز از کنترل به نحوی که فرزند نوجوان شما متوجه آن شود بهترین گزینه ای است که می توانید برای برخورد با کودک خود می توانید داشته باشید. روی فرزند خود حساس نشوید و بگذارید آن چه می خواهد انجام دهد. کنترل کودک به صورت سختگیرانه و حساس شدن به مسائل ریز و جزئی می تواند مهم ترین عامل در به وجود آوردن شرایطی باشد که پرخاشگری نوجوانان را در پی خواهد داشت. پس حتی الامکان با فرزند خود به صورت دوستانه برخورد کنید.
بزهکاری یکی از آسیب های ناشی از پرخاشگری نوجوانان است
از همسر خود به فرزندتان بد نگویید
همسر شما انتخاب شما برای ازدواج و فرزند آوری بوده است و نیمی از وجود فرزندتان مدیون حضور همسر شما در زندگی شماست. شاید بابت مسئله ای شخصی با همسر خود دعوا یا بحث داشته باشید ولی محل بحث و دعوا جلوی فرزندتان نیست! از همسرتان به فرزندانتان بد نگویید و سعی نکنید که شخصیت وی را خراب کنید. این امر باعث می شود که به روحیه کودک شما آسیب وارد شود و در دراز مدت پرخاشگری نوجوانان را در پی خواهد داشت. فرزند شما همچنین اگر فکر کند که پدر یا مادرش انسان خوبی نیست و بدی هایی دارد حرف شنوی نمی کند و تصور می کند که وی نمی تواند الگوی خوبی برایش باشد. همین امر یکی از اصلی ترین دلایلی است که فرزند شما را وادار به پرخاشگری نوجوانان در قبال خواسته ها و تذکرات همسرتان می کند.
در ابتدا برای درمان اعتیاد یا بزهکاری به مددکار اجتماعی مراجعه کنید
از راهنمایی های مشاور روانشناس کمک بگیرید
غیر ممکن است که فردی برای رد کردن دوره ای از زندگی خود به مشاوره روانشناس احتیاج نداشته باشد. اگر تمامی طرح های شما برای دوستی با فرزندتان و برقراری یک رابطه دوستانه به در بسته خورد می توانید از یک مشاور روانشناس کمک بگیرید. مددکاری اجتماعی تنها برای بزهکاری ها مناسب نیست و می تواند گزینه ای خوب برای جلوگیری از پرخاشگری نوجوانان به شمار رود. به همین دلیل می توانید در نهایت و اگر فکر می کنید تمامی راهکارهای به کار گرفته شده برای جلوگیری از پرخاشگری نوجوانان پاسخگو نبود می توانید از کمک یک روانشناس استفاده کنید. کمک روانشناس می تواند به فرزند شما در کنترل خشم کمک شایانی کند. همچنین فرزند شما را برای ورود به جامعه آماده تر خواهد ساخت. در صورتی که در این زمینه سوالی داشته باشید نیز می توانید به صورت تلفنی از مشاور روانشناس بپرسید.
آخرین راه حلی که می توان برای کنترل پرخاشگری نوجوانان به کار برد، مراجعه به روانپزشک است
روانپزشک، آخرین راه حل کنترل خشم نوجوانان
آخرین راه حلی که می توان برای کنترل پرخاشگری نوجوانان به کار برد، مراجعه به روانپزشک برای دارو درمانی است. این روش توصیه نمی شود و تنها در مواردی کاربرد دارد که از تمامی روش ها و روانشناس برای درمان کودک خود استفاده کرده و نتیجه ای حاصل نشد، می توانید به روانپزشک مراجعه کنید. کنترل خشم راهکارهای مختلفی دارد که معمولا با جلسات روانشناسی و دریافت اطلاعات در این زمینه قابل حل خواهد بود. در هر صورت اگر فرزند شما باز هم در عدم بروز خشم دچار مشکل بود می توانید از خدمات روانپزشکی در این خصوص استفاده کنید. روانپزشک جلساتی با شما و فرزند شما برگزار خواهد کرد و در انتها راهکارهایی برای درمان پرخاشگری ارائه خواهد داد. باید توجه داشت که خدمات روانپزشکی و مشاوره با روانپزشک یک راه مطمئن برای درمان پرخاشگری در نوجوانان است.
کلام آخر
درمان پرخاشگری نوجوانان نیاز به شناخت بهتر و عمیق تر فرزندتان دارد و باید با همکاری خود فرزند صورت پذیرد. در این مقاله مهمترین راهکارها برای درمان پرخاشگری ارائه شد و شما می توانید با توجه به این راهکارها و از آن مهمتر پیدا کردن علل پرخاشگری در نوجوانان، به خوبی با فرزند خود ارتباط برقرار کرده و برای رفع این مشکل اقدام کنید. تربیت سنین نوجوانی و روانشناسی نوجوانان نقش بسیار مهمی در کاهش پرخاشگری در سنین بلوغ داشته و رفتار نوجوانان را در آینده تعیین می کند. در زمینه تربیت نوجوانان می توانید از روانشناسان و مشاورین کمک بگیرید و با فراهم کردن شرایط منزل می توانید در کاهش پرخاشگری نوجوانان بسیار تاثیرگذار باشید. در صورتی که رفتارهای پرخاشگرانه نوجوانان کاهش پیدا نکند ممکن است که در آینده سبب بروز بزهکاری های اجتماعی برای وی شود.
پس بهتر است با ایجاد یک رابطه گرم و صمیمی با فرزند خود و تشویق وی برای بروز استعداد ها و عدم اجبار در کارها، در کاهش بزهکاری اجتماعی در آینده نقش پررنگی داشته باشید. همچنین باید تنبیه های بدنی را کنار بگذارید و با رفتار کاملا خوب با کودک خود ارتباط برقرار سازید. برقراری ارتباط دوستانه تاثیر بسزایی در کاهش رفتارهای پرخاشگرانه در نوجوانان خواهد داشت.
گردآوری: بخش کودکان بیتوته
