خروپف صدایی زمخت یا خشن است که وقتی جریان هوا از بافتهای گلو عبور می کند، ایجاد می شود و باعث می شود که بافت ها هنگام نفس کشیدن لرزش داشته باشند.
تقریباً همه افراد تا حدودی هنگام خواب خروپف می کنند، اما این مشکل در برخی مزمن است. و بعضی مواقع ممکن است یک مشکل جدی سلامت را نشان دهد. علاوه بر این، خروپف می تواند باعث آزار شریک زندگی شود.
تغییرات سبک زندگی مانند کاهش وزن، پرهیز از الکل و … می تواند به درمان خروپف کمک کنند. علاوه بر این، تجهیزات پزشکی وجود دارد که در درمان خروپف موثر هستند.
علائم خروپف
خروپف اغلب با یک نوع اختلال خواب به نام آپنه خواب و یا وقفه تنفسی در خواب (OSA) همراه است. البته همه افراد با اختلال خروپف، دارای OSA نیستند. اما اگر خروپف همراه با هر یک از علائم زیر باشد، نیاز به بررسی های بیشتر توسط پزشک است.
- توقف تنفس در هنگام خواب
- خواب آلودگی بیش از حد در روز
- مشکل تمرکز
- سردردهای صبحگاهی
- گلو درد هنگام بیداری
- خواب بی قرار
- احساس خفگی در طول شب
- فشار خون بالا
- درد قفسه سینه در طول شب
- بلند بودن صدای خروپف با ایجاد اختلال در خواب شریک زندگی
- در کودکان، عدم توجه، مشکلات رفتاری یا عملکرد ضعیف در مدرسه
OSA یا آپنه خواب معمولاً بوسیله خروپف با صدای بلند و توقف در تنفس شناسایی میشود. سرانجام، این مشکل با کاهش یا مکث در تنفس ممکن است فرد را از خواب بیدار کند. این الگوی مکث های تنفسی ممکن است بارها در طول شب تکرار شود. افراد مبتلا به وقفه تنفسی در خواب معمولاً در هر ساعت از خواب حداقل ۵ بار دچار این مشکل می شوند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟
در صورت بروز هر یک از علائم فوق به پزشک خود مراجعه کنید. زیرا احتمالاً خروپف با آپنه انسدادی خواب (OSA) همراه است. اگر کودک شما خروپف می کند، با پزشک متخصص اطفال در این مورد مشورت کنید.
کودکان نیز می توانند OSA داشته باشند. مشکلات بینی و گلو، مانند لوزه های بزرگ شده و چاقی اغلب می تواند راه هوایی کودک را باریک کند، که می تواند منجر به توسعه OSA در کودک شود.
علت خروپف
خروپف ناشی از عوامل مختلفی مانند آناتومی دهان و سینوسها، مصرف الکل، آلرژی، سرماخوردگی و افزایش وزن ایجاد می شود. هنگامی که فرد از یک خواب سبک به خواب عمیق می روید، عضلات موجود در پشت سر، زبان و گلو آرام و شل می شوند.
بافت های موجود در گلو ممکن است به اندازه شل شوند که بخشی از راه هوایی را مسدود کرده و با عبور هوا صداهایی از گلو خارج شود. هرچه راه هوایی شما باریک تر باشد، جریان هوا نیرومند تر می شود. که این امر باعث افزایش لرزش بافت و تولید صداهایی بلند تر خواهد شد. شرایط زیر می تواند بر راه هوایی تأثیر بگذارد و باعث خروپف شود:
آناتومی دهان، داشتن بافت های اضافی در دهان می تواند راه هوایی را تنگ کرده و موجب خروپف شود. افرادی که دارای اضافه وزن هستند ممکن است در قسمت پشتی گلوی خود بافت های اضافی داشته باشند، که ممکن است مجرای هوایی را تنگ کند. به همین ترتیب، بافت های اضافی دهان می تواند جریان هوا را مختل کرده و تولید صدا را افزایش دهد.
مصرف الکل، با مصرف زیاد الکل قبل از خواب، خروپف ایجاد می شود. الکل عضلات گلو را شل می کند و دفاع طبیعی در مقابل انسداد مجرای هوایی را کاهش می دهد.
مشکلات بینی، احتقان مزمن بینی یا انحراف بینی ممکن است در خروپف شما نقش داشته باشد.
کمبود خواب، خواب ناکافی می تواند منجر به شل شدن بیشتر عضلات گلو شود.
موقعیت خواب، خروپف معمولاً هنگام خوابیدن به پشت، بیشترین صدا را دارد. زیرا اثر گرانش بر گلو، مجاری هوایی را تنگ می کند.
عوامل خطر
عوامل خطری که ممکن است به خروپف کمک کنند، عبارتند از:
- مرد بودن، مردان بیشتر از زنان دچار خروپف یا آپنه خواب می شوند.
- اضافه وزن داشتن، احتمال خروپف و آپنه خواب در افرادی که دارای اضافه وزن یا چاقی هستند، بیشتر است.
- راه هوایی باریک، ممکن است برخی از افراد راه های هوایی باریک و یا لوزه های بزرگ تری داشته باشند، در نتیجه راه هوایی در آنها باریک شده و باعث خروپف می شود.
- نوشیدن الکل، مصرف الکل عضلات گلو را شل می کند و خطر خروپف را افزایش می دهد.
- مشکلات بینی، اگر در راه هوایی نقص ساختاری مانند انحراف وجود داشته باشد، شانس خروپف افزایش می یابد.
- داشتن سابقه خانوادگی در خروپف یا آپنه خواب، وراثت یک عامل خطر بالقوه برای OSA است.
عوارض
خروپف مزمن ممکن است عوارضی بیش از یک مزاحمت برای شریک زندگی باشد. اگر خروپف با OSA همراه باشد، ممکن است در معرض عوارض دیگری از جمله این موارد باشید:
- خواب آلودگی روزانه
- ناامیدی یا عصبانیت مکرر
- مشکل تمرکز
- افزایش خطر فشار خون بالا، بیماری های قلبی و سکته مغزی
- افزایش خطر بروز مشکلات رفتاری از جمله پرخاشگری یا مشکلات یادگیری در کودکان مبتلا به OSA
- افزایش خطر تصادفات حین رانندگی به دلیل کمبود خواب
تشخیص
برای تشخیص وضعیت، پزشک علائم و سابقه پزشکی شما را مرور کرده و معاینه جسمی نیز انجام خواهد داد. ممکن است پزشک از شریک زندگی فرد و یا پدر و مادر کودک سوالاتی را در مورد زمان و چگونگی خروپف بپرسد تا به ارزیابی شدت مشکل کمک کند. برخی از آزمایشاتی که برای تشخیص دقیق تر انجام می شود، عبارتند از:
تصویربرداری
ممکن است پزشک انجام آزمایشات تصویربرداری مانند اشعه ایکس، اسکن توموگرافی کامپیوتری یا تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی را توصیه نماید. این آزمایشات ساختار راه هوایی را برای مشکلاتی، مانند انحرافی بینی بررسی می کنند.
بررسی الگوی خواب
بسته به شدت خروپف و سایر علائم، ممکن است پزشک بررسی دقیقی را بر روی خواب فرد انجام دهد. مطالعات خواب گاهی در خانه انجام می شود. ولی ممکن است، بسته به سایر مشکلات پزشکی و سایر علائم خواب، نیاز باشد که یک شب را در یک مرکز خواب بمانید.
در این مرکز با یک مطالعه، تحت عنوان پلی مونوگرافی به تجزیه و تحلیل الگوی تنفس در هنگام خواب می پردازند. در یک پلی مونوگرافی، به فرد تعدادی سنسور متصل می شود، تا اطلاعاتی را در رابطه با خواب فرد ثبت کنند، این اطلاعات عبارتند از:
- امواج مغزی
- سطح اکسیژن خون
- ضربان قلب
- تنفس
- مراحل خواب
- حرکات چشم و پا
درمان خروپف
برای درمان خروپف، باید با توجه به توصیه هایی پزشک به تغییر شیوه زندگی پردازید.
برخی از این روشها عبارتند:
- کاهش وزن
- پرهیز از الکل به خصوص در ساعات پایانی شب
- درمان انحراف بینی
- پرهیز از کم خوابی
- پرهیز از خوابیدن روی پشت
برای خروپف های همراه با آپنه خواب (OSA) ، ممکن است پزشک راه های زیر را پیشنهاد کند:
وسایل دهانی
وسایل دهان باید متناسب با فرم دهان هر فرد باشد. این تجهیزات با بهبود موقعیت فک، زبان و دهان به باز ماندن راه های هوایی و درمان خروپف کمک می کنند. اگر تصمیم به استفاده از دستگاه دهانی دارید، با متخصص دندانپزشک مشورت کنید، تا دستگاه را متناسب با دهان خود بهینه کنید.
ممکن است بعد از استفاده از این دستگاه نیاز باشد هر شش ماه یک بار در طول سال اول و بعد از آن حداقل سالانه به دندانپزشکی مراجعه کنید تا وضعیت سلامت دهان و دندان ارزیابی شود. افزایش بزاق، خشکی دهان، درد فک و ناراحتی صورت از عوارض احتمالی پوشیدن این وسایل است.
فشار مستمر راه هوایی مثبت (CPAP)
این روش شامل استفاده از ماسک بر پوشاندن بینی یا دهان هنگام خواب است. ماسک، هوای تحت فشار را از یک پمپ کوچک کنار تخت خواب به سمت مجاری هوایی شما هدایت می کند تا در حین خواب باز باشند.
این راهکار خروپف را از بین می برد و بیشتر در مواقعی که خر و پف با آپنه همراه است، استفاده می شود. اگرچه CPAP مطمئن ترین و مؤثرترین روش برای درمان OSA است، اما برخی از افراد آن را ناخوشایند می دانند.
جراحی راه هوایی فوقانی
چندین روش برای باز کردن راه هوایی فوقانی و جلوگیری از باریک شدن مجرای هوا به هنگام خواب وجود دارد. که به درمان خروپف کمک میکند
جراحی گلو، در این روش که تحت بیهوشی عمومی انجام می شود، جراح بافت های اضافی را از گلو به منظور درمان خروپف خارج می کند، این روش نوعی لیفت برای گلو محسوب می شود.
استفاده از اشعه، در این روش برای از بین بردن بافت های اضافی از پرتونگاری با شدت کم برای کوچک کردن بافت در دهان، زبان یا بینی استفاده می کنند.
تحریک عصب هیپوگلوسال، یک روش جراحی جدیدتر به نام تحریک عصب هیپوگلوسال وجود دارد در طی این روش از اعمال محرک بر روی عصب استفاده می کنند که حرکت رو به جلو زبان را کنترل می کند تا زبان هنگام نفس کشیدن مسیر مجاری هوایی را مسدود نکند.
جراحی انحراف بینی، این مشکل می تواند جریان هوا را از طریق بینی محدود کند. این امر فرد را مجبور به تنفس از طریق دهان می کند و احتمال خروپف را افزایش می دهد. اگر احتقان مزمن دارید از پزشک خود در مورد اسپری استروئیدی تجویز شده سوال کنید. برای اصلاح نقص ساختاری در مجاری هوایی ممکن است به عمل جراحی نیاز داشته باشید.
اثربخشی این جراحی ها متفاوت است و پیش بینی پاسخ می تواند چالش برانگیز باشد.
سبک زندگی و داروهای خانگی
برای درمان خروپف، نکات را به یاد داشته باشید:
- کاهش وزن، اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کاهش دهید. افرادی که دارای اضافه وزن هستند، ممکن است دارای بافت های اضافی در گلو باشند که این امر احتمال خروپف را افزایش می دهد.
- خواب صحیح، خوابیدن و دراز کشیدن روی پشت باعث می شود تا زبان به سمت عقب رانده شود، در نتیجه راه هوایی باریک شده و تا حدودی مانع ورود جریان هوا می شود. سعی کنید به یک سمت بدن بخوابید.
- بلند کردن زیر سر، بالا بردن زیر سر در حدود ۱۰ سانت می تواند به جلوگیری از خروپف کمک نماید.
- نوارهای بینی یا یک رقیق کننده بینی خارجی، نوارهای چسب هایی که بر روی پل بینی اعمال می شود، به افراد کمک می کند تا مساحت عبور هوا از بینی را افزایش داده و تنفس خود در را تقویت کنند. یک گشادکننده بینی نوار چسب محکمی است که در خارج از سوراخ بینی استفاده می شود و ممکن است به کاهش مقاومت جریان هوا و درمان خروپف کمک کند بنابراین شما راحت تر نفس می کشید. نوار بینی و رقیق کننده بینی خارجی برای افراد مبتلا به OSA مؤثر نیستد.
- محدود کردن مصرف الکل و آرامبخش ها، حداقل از دو ساعت قبل از خواب از نوشیدن مشروبات الکلی خودداری کنید. آرام بخش ها و الکل سیستم عصبی مرکزی را تحت فشار قرار می دهند و باعث آرامش بیش از حد ماهیچه ها از جمله بافت های موجود در گلو می شوند.
- ترک سیگار، ترک سیگار علاوه بر داشتن مزایای بیشماری برای سلامتی ممکن است باعث کاهش خروپف شود.
- خواب کافی، بزرگسالان باید حداقل هفت ساعت خواب در طول شب داشته باشند. ساعتهای توصیه شده خواب برای هر فرد با توجه به سن او متفاوت است. کودکان در سن زیر ۶ سال باید روزانه ۱۰ تا ۱۳ ساعت خواب داشته باشند. افراد تا سن ۱۸ سالگی به ۹ تا ۱۲ ساعت خواب در روز نیاز دارند و افراد دیگر باید روزی ۸ تا ۱۰ ساعت خواب داشته باشند.
طب جایگزین
از آنجا که خروپف مشکلی شایع است، محصولات بیشماری مانند اسپری بینی یا روشهای درمانی هومیوپاتی برای بهبود آن وجود دارد. با این حال، تاثیر بسیاری از این محصولات در آزمایشات بالینی اثبات نشده است.
مقابله و پشتیبانی
اگر شریک زندگی شما خروپف می کند، ممکن است از این موضوع احساس ناخوشایندی داشته باشید. در ابتدا برخی از روشهای خانگی ذکر شده را به او پیشنهاد کنید، و اگر این روش ها به درمان خروپف شریک زندگی شما کمک نکردند، زمانی را برای ملاقات با پزشک اختصاص دهید.
در این میان، استفاده از وسایلی برای پوشاندن گوش ها و یا استفاده از فن برای ایجاد صدا در نزدیکی تخت خواب، ممکن است به بهبود صدای خروپف کمک کند.
