هورمون های در بدن وجود دارند که فرایند های زیادی را کنترل می کنند. انسولین یکی از هورمون های مهم در بدن است که در صورت داشتن مشکل در عملکرد آن، فرد با مشکلات زیادی روبه رو می شود. مقاوت سلول های بدن در برابر انسولین از مشکلات شایع در بدن است.
آشنایی با نقش و عملکرد انسولین در بدن
مقاومت در برابر انسولین که امروزه افراد بسیاری دچار آن می شوند. که حدود ۷۰ درص از زنان دارای اضافه وزن و ۸۰ درصد از مردان از آن رنج می برند. همچنین این مشکل در بین یک سوم از کودکان و نوجوانان دارای اضافه وزن نیز دیده می شود.
انسولین چیست؟
انسولین به هورمونی گفته می شود که به وسیله پانکراس یا همان لوزالمعده ترشح می شود. و بدن برای گرفتن انرژی کربوهیدرات ها از آن کمک می گیرد. و عملکرد اصلی آن تنظیم کردن اندازه مواد مغذی در رگ های خون (گلوکز) است. همچنین بر سوخت و ساز چربی و پروتئین اثر می گذارد. در صورت نبودن انسولین قند خون بالا رفته و اندام های مختلف بدن مثل کلیه، اعصاب دست و پا و چشم ها صدمه می بینند. در حالت طبیعی باید اندازه قند خون و انسولین حدودا یکی باشد. اما گاهی اوقات این هورمون به درستی کار نمی کند و بدن انسولین بیشتری تولید می کند. این مشکل همان مقاومت انسولین است که خیلی خطرناک است و امکان ابتلا به دیابت بخصوص دیابت نوع ۲ را فراهم می کند.
عملکرد انسولین بر بدن
بعد از خوردن غذا و تجزیه آن در دستگاه گوارش قندی که در غذا وجود داشته به وسیله پرزهای دیواره ی دستگاه گوارش به رگ های خونی انتقال پیدا می کند. با رفتن قند به خون علامتی به لوزالمعده ارسال می شود و بعد با تحریک سلول های بتا انسولین تولید و ترشح می شود. و انسولین کمک می کند تا گلوکز یا قند خون به راحتی به داخل سلول های بدن وارد شود، که این قند ممکن است سوخته و تبدیل به انرژی شود یا ذخیره گردد. اگر بتای لوزالمعده به هر دلیلی نتواند به اندازه کافی انسولین تولید کند و یا اینکه بدن در برابر انسولین مقاومت کند، قند در رگ های خونی می ماند و به سلول ها نمی رود. حال اگر سلول های نتا کاملا از کار افتاده باشند و نتوانند انسولین تولید کنند شخص دچار بیماری دیابت نوع یک شده است و برای ادامه زندگی نیاز به تزریق انسولین دارد. ولی اگر مقدار انسولین تولید شده توسط سلول های بتا به اندازه نباشد یا سلول ها نسبت به انسولین مقاومت نشان دهند فرد مبتلا به دیابت نوع دو است و باید از قرص های کم کننده قند خون استفاده کند. و اگر نسبت به قرص ها واکنش نشان نداد باید انسولین استفاده کند.
علت نبودن انسولین به صورت خوراکی
چون انسولین یک پروتوئین است در معده مورد آنزیم های هضم غذا قرار می گیرد و از بین می رود. به همین دلیل انسولین را نمی شود مثل یک قرص یا کپسول مصرف کرد و فقط باید از طریق زیر جلدی به بدن تزریق شود. البته در حال حاضر دانشمندان به دنبال راهی برای مقاوم کردن انسولین در برابر آنزیم های معده هستند تا بتوان این ماده را به صورت خوراکی مصرف کرد.
انسولین حیوانی و انسولین انسانی
اولین بار در سال ۱۹۲۲ انسولین از پانکراس خوک و گاو برداشت شد و برای بیماران دیابتی به جای انسولین استفاده شد و در آن زمان کشف بزرگی به شمار می رفت. اما بعد از مدتی به دلیل اختلاف برخی اسید آمینه ها در بدن ایجاد حساسیت کرد. در حال حاضر برخی از انسولین های حیوانی مورد استفاده قرار می گیرند. انسولین انسانی سال ۱۹۸۰ با کشت اسید آمینه انسان در سلول باکتری تولید گردید. که انسولین مورد مصرف در حال حاضر با تغییر در روش استخراج، به همین روش تولید می شود. در زمان بارداری، حساسیت به انسولین حیوانی، تجویز پزشک و شروع اولیه درمان باید از انسولین انسانی استفاده کرد.
انسولین رگوار، انسولین ایزوفان، انسولین ۷۰-۳۰
انسولینی که زیر پوست تزریق می شود و به سرعت قند خون را پایین می آورد و اثری موقتی دارد انسولین رگوار است. ایزوفان یا انسولین NPH با افزودن پروتامین به انسولین خالص تولید می شود که پروتامین ماده ای بی اثر است که حلالیت پایینی داشته و برای حل شدن به جریان خون زیادی نیاز است تا انسولین خالص وارد خون شود برای همین است که این نوع انسولین با تاخیر اثر می گذارد و ماندگاری بیشتری دارد. با مخلوط کردن ۷۰ درصد انسولین NPH و ۳۰ درصد انسولین رگولار، انسولین ۷۰-۳۰ تولید می شود که با تزریق آن بخش بیشتری از آن به آرامی و کمی از آن به سرعت جذب بدن می شد.
یک واحد انسولین
هر سیسی انسولین معادل ۱۰۰ واحد بین المللی است. برای تزریق انسولین از سرنگ های مخصوص با درجه بندی مشخص استفاده می شود تا بیمار بتواند مقدار دقیق تجویز شده را مصرف کند.
مواد غذایی تنظیم کننده انسولین
از انواع مواد غذایی که باعث پایین آمدن قند خون و متعادل شدن انسولین می شود می توان به آواکادو، موز، دارچین، عسل، زغال اخته، سیر، سرکه، ماست و کره بادام زمینی اشاره کرد.
