بارداری و آسم چه تاثیری بر هم می‌گذارند؟

اگر یک زن به درستی تحت درمان آسم و مدیرت آن قرار نگیرد، طی دوره بارداری مشکلات متنوعی برای یک زن حامله ایجاد می‌شود.

معمولا زنانی که دچار آسم هستند، طی دوره بارداری تحت درمان قرار می‌گیرند و درمان ها غالبا بی خطر هستند.

آسم یک بیماری طولانی مدت و مزمن در ریه است. که با درمان صحیح می‌توان به خوبی آن را مدیریت کرد.

عوارض حاملگی ناشی از آسم، در صورتی که زن حامله تحت درمان مناسب قرار بگیرد، به شدت کاهش پیدا می‌کند. اما اگر بیماری همزمان با بارداری کنترل نشود، بروز خطرات جدی، می‌تواند متوجه جنین و مادر شود.

اگر آسم دارید یا یکی از عزیزان شما در حین حاملگی با این بیماری ریوی مواجه است حتما این مقاله را بخوانید.

آسم چگونه بر بارداری تأثیر می‌گذارد؟

آسم شایع‌ترین بیماری مزمنی است که زنان باردار را تحت تأثیر قرار می‌دهد. با این حال، اگر این بیماری به خوبی مدیریت شود در دوران بارداری جای هیچ نگرانی نخواهد بود.

نکته جالب توجه درباره تاثیرات این بیماری بر حاملگی این است که، حدودا در ۴۵ درصد زنانی که این بیماری مزمن را دارند، علایم بیماری تشدید شده و حتی افزایش پیدا می‌کند. اگر آسم شدید باشد یا به طور مؤثر درمان نشود، علائم در دوران بارداری می‌تواند خطر عوارض دیگر را افزایش دهد.

بر اساس یک بررسی پزشکی که در سال ۲۰۱۳ صورت گرفت، زنان مبتلا به آسم خفیف، بعید است که علائم شدیدتری را در دوران بارداری تجربه کنند. اما زنان مبتلا به آسم متوسط‌تا شدید، ممکن است دریابند که بارداری علائم آنها را بدتر می‌کند.

تشدید و بدتر شدن علایم، معمولا در سه ماهه دوم رخ می‌دهد. و این وضعیت در اواخر بارداری و نزدیک به زایمان به ندرت اتفاق خواهد افتاد. قطع یا کاهش مصرف دارو در دوران بارداری، می‌تواند علائم را برای زنان با هر نوع آسم وخیم تر کند.

عوارض احتمالی

اگر آسم فرد در دوران بارداری به خوبی کنترل نشود، خطر ابتلا به پره اکلامپسی بیشتر خواهد شد. پره اکلامپسی می‌تواند به زن حامله و جنین آسیب برساند. تخمین زده می‌شود حداقل در ۵ تا ۸ درصد از کل حاملگی ها بر اثر عدم کنترل آسم، پره اکلامپسی رخ خواهد داد.

علائم پره اکلامپسی شامل موارد زیر است:

• فشار خون بالا
• وجود پروتئین در ادرار
• ورم
• افزایش ناگهانی وزن
• سردرد
• درد شکم
• تهوع و استفراغ
• بروز تغییر در بینایی

تشخیص و درمان زودرس این مشکل بسیار مهم است. اگر پره اکلامپسی درمان نشود، برای مادر و جنین تهدید کننده زندگی باشد. با این حال، با درمان صحیح، بیشتر خانم‌ها بهبودی کامل می‌یابند. پره اکلامپسی همچنین ممکن است خطر ابتلا به آسم را به همراه اگزما و آلرژی افزایش دهد.

برخی از عوارض و خطرات احتمالی ناشی از آسم خفیف طی بارداری عبارتند از:

• تاخیر در رشد جنین
• تولد نوزاد با وزن کمتر از حد نرمال
• تولد زودهنگام نوزاد
• افزایش احتمال به دنیا آمدن نوزاد از طریق عمل جراحی سزارین

عوارض ذکر شده، عموما ناشی از کاهش یا عدم دریافت اکسیژن کافی در رحم به جنین است. این مشکلات بیشتر زمانی رخ می‌دهند که علایم آسم به طور مرتب بر روی مادر تاثیر می‌گذارند. برای مثال اگر مادر با تنگی نفس یا سرفه مداوم همراه باشد احتمال بروز مشکلات بالا بیشتر می‌شود.

کنترل مناسب در دوران بارداری

به طور کلی ادامه درمان آسم در دوران بارداری بسیار مهم است. محققان بر اساس نتایج یک مطالعه که در سال ۲۰۱۳ انجام شد، ابراز کردند که روش‌های درمانی استاندارد و مناسب برای آسم، معمولاً در بارداری کم خطر محسوب می‌شوند.

درمان های ترجیحی که در دوره بارداری برای مدیریت آسم تجویز می شوند عبارتند از:

• کورتیکواستروئیدهای استنشاقی
• داروهای استنشاقی کوتاه مدت بتا آگونیست یا SABA

پزشکان ممکن است از تجویز برخی داروهای آسم برای زنان باردار خودداری کنند (مگر اینکه برای کنترل علائم تجویز و مصرف این داروها لازم و فوری باشد) برخی از این داروها عبارتند از:

• کروموگلیکات سدیم
• آنتاگونیست های گیرنده لکوترین و یا LRTA
• تئوفیلین

بیشتر پزشکان معتقدند که بهترین شیوه مدیریت آسم در دوره بارداری تجویز داروهای کنترل شده و جلوگیری از تشدید علایم است. زن بارداری که آسم دارد باید به صورت منظم با یک متخصص آسم که می‌تواند در درجه اول یک پزشک متخصص آلرژیست باشد مراجعه کنند.

پیشگیری از عوارض و تاثیرات نامطلوب آسم و بارداری بر یکدیگر

هدف اصلی از درمان آسم در دوران بارداری، جلوگیری از شعله ور شدن و تشدید علایم آن است است. اقدامات مدیریتی کمک می‌کند تا جنین از منبع اکسیژن مداوم برخوردار شود و احتمال بروز عوارض تا آنجا که ممکن است کاهش پیدا کند.

پزشک متخصص آسم، ریه‌های زن باردار مبتلا به آسم را رصد می‌کند و برنامه درمانی را بر اساس شرایط او تنظیم می‌کند. برخی از موثرترین راهکارهای جلوگیری از بروز عوارض آسم در دوران بارداری عبارتند از:

• مراجعه مداوم و منظم به پزشک
• مصرف داروهای تجویز شده دقیقا بر اساس دستور پزشک
• دریافت واکسن آنفولانزا، زیرا آنفولانزا می‌تواند باعث شعله ور شدن آسم شود
• ترک سیگار
• کاهش استرس، به عنوان مثال از طریق انجام برخی تمرینات یوگا، آرامش ذهن و یا مراقبه
• خوردن وعده‌های غذایی کوچک و اجتناب از دراز کشیدن بلافاصله پس از غذا خوردن برای کاهش خطر سوزش سر دل، که می‌تواند علائم آسم را بدتر کند.
• تشخیص علائم اولیه تشدید شده و مراجعه به پزشک

نکات پایانی

آسم کنترل نشده می‌تواند در دوران بارداری برای سلامت مادر و جنین مشکلات زیادی ایجاد کند. پره اکلامپسی، رشد محدود، کاهش وزن در هنگام تولد، زایمان زودرس و در نهایت سزارین تنها بخشی از عوارض و تاثیرات بارداری و آسم بر یکدیگر است.

داشتن یک برنامه درمانی مناسب، بهترین روش برای مدیریت علائم آسم است. آسمی که به خوبی کنترل شده باشد، خطر عوارض را افزایش نمی‌دهد. و بسیاری از زنان مبتلا به آسم در این وضعیت بارداری سالمی خواهند داشت.