ستاره | سرویس عمومی - یلدا از جشن های باستانی و کهن ایرانیان است و آنقدر اهمیت زیادی دارد که حتی در شعر و ادبیات ایران هم از آن بسیار یاد شده است. شاید برایتان جالب باشد بدانید یلدا یعنی تولد و ابوریحان بیرونی آن را تولد خورشید می‌داند. حتما بارها از زبان بزرگترها شنیده اید که به جای شب یلدا از شب چله استفاده می‌کنند این به این دلیل است از اول زمستان تا ۱۰ بهمن را چله بزرگ و اوج سوز و سرمای زمستان می دانند. در این مطلب قصد داریم برای شما تاریخ شب یلدا ۹۸ و تاریخچه شب یلدا را بازگو نماییم پس با ما همراه باشید.
تاریخ شب یلدا 98
شب یلدا امسال، شنبه ۳۰ آذر ۱۳۹۸ هجری شمسی. بین غروب آفتاب جمعه آخرین روز پاییز (۳۰ آذر) تا طلوع آفتاب اولین روز زمستان (۱ دی) می‌باشد. این روز برابر با ۲۱ دسامبر ۲۰۱۹ میلادی و ۲۴ ربیع الثانی ۱۴۴۱ هجری قمری است.
| تاریخ شب یلدا ۹۸ روز شنبه ۳۰ آذر است |
شب یلدا
یکی از جشن هایی که از دوران باستان در ایران پا برجا مانده است شب یلدا می باشد. آخرین روز پاییز از غروب خورشید تا طلوع خورشید در اولین روز دی ماه که زمستان آغاز می گردد را شب یلدا می نامند. ایرانیان این شب را بعنوان طولانی ترین شب جشن گرفته و به دورهمی و خواندن قصه توسط بزرگان و گرفتن فال حافظ می پردازند. مشابه چنین شبی که شروع زمستان را جشن میگیرند در روم باستان نیز وجود دارد. جشن انقلاب زمستانی در ادیان دیگر مانند مسیحیان غربی نیز وجود دارد.
محققان بر این باورند که مسحیان غربی چارچوب اصلی دین خود را مدیون آیین میتراییسم روم هستند که “فرانتس کومون”، باستان‌شناس بلژیکی و بنیان‌گذار میتراپژوهی مدرن و دیگر میترا پژوهان معتقدند؛ آیین میتراییسم کاملا بر گرفته از آیین مزدیسنا و ایزد ایرانی میترا است. البته این نظریه از سال ۱۹۷۰ به بعد بسیار مورد هجوم مجادلات و بحث و انتقاد قرار گرفت.
شب چله
شب یلدا است؛ شبى که در آن انار محبت دانه مى شود و سرخى عشق و عاطفه، نثار کاسه هاى لبریز از شوق ما؛ شبى که داغى نگاه هاى زیباى بزرگ ترها در چشمان کودکان اوج مى گیرد و بالا مى رود.
شب یَلدا یا شب چلّه یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است. در این جشن، طی شدن بلندترین شب سال و به دنبال آن بلندتر شدن طول روزها در نیم‌کرهٔ شمالی، که مصادف با انقلاب زمستانی است، گرامی داشته می‌شود.
البته نام درست این شب، باید «چِلّه» باشد، زیرا برگزاری این جشن، یک آیین ایرانی‌است و «یَلدا» یک واژهٔ بیگانه‌است، پس باید واژهٔ پارسی «چِلّه» را به‌کار ببریم، نه «یلدا»!
یلدا به زمان بین غروب آفتاب از ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) گفته می‌شود.
خانواده‌های ایرانی در شب یلدا، معمولاً شامی فاخر و همچنین انواع میوه‌ها و رایج‌تر از همه هندوانه و انار را مهیا و دور هم سرو می‌کنند. پس از سرو تنقلات، شاهنامه‌خوانی، قصه‌گویی بزرگان خانواده برای دیگر اعضای فامیل و همچنین فال‌گیری دیوان حافظ در شب یلدا رایج است.
بیشتر بدانید: مجموعه متنوع شعر شب یلدا (دسته بندی شده)
بیشتر بدانید: تزیین سفره یلدا (سفره شب یلدا)
ریشهٔ نام و دیگر واژه‌های شب یلدا
«یلدا» برگرفته از واژهٔ سریانی ܝܠܕܐ به‌معنای زایش است و شب چله هم که مترادف شب یلداست از آن روست که چهل روز اول زمستان را «چله بزرگ» و بیست روز بعد از آن را «چله کوچک» نامیده‌اند. ابوریحان بیرونی از این جشن با نام «میلاد اکبر» نام برده و منظور از آن را «میلاد خورشید» دانسته‌است. در آثارالباقیه بیرونی، از روز اول دی ماه، با عنوان «خور» نیز یاد شده‌است. در قانون مسعودی نسخهٔ موزه بریتانیا در لندن، «خُره روز» ثبت شده، اگرچه در برخی منابع دیگر «خرم روز» نامیده شده‌است.
چلّه، دو موقعیت گاه‌شمار در طول یک سال خورشیدی با کارکردهای فرهنگ عامه، یکی در آغاز تابستان (تیرماه) و دیگری در آغاز زمستان (دی‌ماه)، هریک متشکل از دو بخش بزرگ (چهل روز) و کوچک (بیست روز) است. واژهٔ چلّه برگرفته از چهلو مخفف «چهله» و صرفاً نشان‌دهندهٔ گذشت یک دورهٔ زمانی معین (و نه الزاماً چهل روزه) است.
کلام آخر
امیدواریم با برگزاری آیین‌های این شب باستانی همچون شاهنامه خوانی در کنار خانواده خود زیباترین شب سال را رقم بزنید. همچنین در ارتباط با این مطلب، مطالعه تاریخچه و آداب و رسوم شب یلدا را نیز توصیه می‌کنیم. همچنین می‌توانید در مطلب شب یلدا با منوی ستاره هرآنچه مربوط به شب یلداست را بیابید و استفاده کنید.
