بیماری روماتیسم و روماتولوژی چیست ؟ یکی از رشته های طب داخلی که به سرعت پیشرفت کرد و پیشرفت آن مدیون علم ایمنولوژی بود، رشته روماتولوژی است Rheumatology. امروز که مبحث روماتولوژی به صورت یک رشته مستقل در آمده است تعریف روماتیسم وسعت یافته و شامل بیماری های مفصلی و جنب مفصلی و عضلانی استخوانی به عبارت دیگر بیماری های بافت همبند با تظاهرات musculoskelotol و گرفتاری ارگانها همراه است. در این بخش اطلاعاتی را درباره این موضوعات بیان می کنیم.
کلیات روماتولوژی چیست ؟
علم پزشکی علم شناخت ساختار بدن است و اعمال فیزیولوژی آن به طور منظم در تمام قسمت ها انجام می گیرد. این اعمال اگر از محور نظم خود خارج شود به صورت پاتولوژی ظاهر می شود. لذا مبحث فیزیوپاتولوژی یعنی به هم خوردن نظم ارگان ها و بروز علایم به صورت بیماری. البته هر گونه تغییری در سیستم بدن علل خاص خودش را دارد که باعث بروز بیماری های خود می شود. با شناخت بیماری های مختلف رشته های مختلف پزشکی به وجود آمده است و امروز هر قسمت یک ارگانی کارشناس فوق تخصص دارد. در میان رشته های مختلف پزشکی طب داخل جایگاه ویژه ای دارد. زیرا طب داخلی دربرگیرنده تمام ارگان های بدن است، بنابراین هیچ رشته تخصصی یا فوق تخصصی بدون آگاهی از طب داخلی موفق نخواهد بود. یک پزشک عمومی آنچه بیشتر باید بداند طب داخلی است و انتظار بیماران از یک پزشک عمومی در حد کلیات طب داخلی است.
آموزش طب داخلی جایگاه ویژه ای دارد. به همین دلیل طب داخلی را مادر طب می نامند. تکامل علوم و فنون در نیم قرن گذشته در تمام رشته ها چشمگیر است. در این راستا پیشرفت علوم پزشکی به ویژه طب داخلی با شتاب زیاد در حال تکامل است. وسعت شناخت طب داخلی به حدی زیاد است که قسمت های مختلف آن به صورت فوق تخصصی مورد توجه قرار گرفته است. امروزه رشته روماتولوژی leader رشته های دیگر است. زیرا بیماری های این رشته بسیار شایع است و ارتباط آن با سایر رشته ها بسیار چشمگیر است. یکی از رشته های طب داخلی که به سرعت پیشرفت کرد و پیشرفت آن مدیون علم ایمنولوژی بود، رشته روماتولوژی است. این رشته در ابتدا در دامن طب داخلی مطالعه می شد. به تدریج با شناخت آن از طب داخلی جدا شد و به صورت یک رشته فوق تخصصی در عرصه علوم پزشکی دارای شخصیت ویژه ای شد. روماتیسم بیماری شایعی شده است.
در اوایل پر محتوا نبود ولی به تدریج که علم ایمنولوژی Immunology پیشرفت کرد. همگام با آن پایه های رشته روماتولوژی محکم شد و امروزه رشته روماتولوژی یک قسمت مهم طب داخلی است که عمده ترین بیماران را در زیر مجموعه طب داخلی در بر می گیرد. بنابراین اساس رشته روماتولوژی بر بیولوژی ملکولی گذاشته شده است. در نتیجه ارتباط زیادی بین رشته روماتولوژی بر بیولوژی ملکولی گذاشته شده است. در نتیجه ارتباط زیادی بین رشته روماتولوژی و ایمنولوژی و ژنتیک وجود دارد رشته روماتولوژی امروزه از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. اهمیت آن به سبب شیوع بالای این بیماری ها در جامعه است و از آن هم مهم تر اینکه اساس این رشته بر بیولوژی ملکولی می باشد، یعنی به بنیان بیماری توجه دارد و به دنبال علت بیماری و درمان بنیادی می باشد، یعنی به بنیان بیماری توجه دارد و بدنبال علت بیماری و درمان بنیادی می باشد. اهمیت عمده این رشته آن است که بیماری های بافت همبند را در بر می گیرد و چون بافت همبند تقریبا در تمام اندام های بدن وجود دارد تمام سیستم های بدن در این رشته از بیماری های داخلی درگیر می شوند.
بیماری روماتیسم چیست؟
هنگامی که مبحث رماتیسم هنوز به صورت یک رشته مستقلی تعریف نشده بود، روماتیسم خلاصه می شد به آرتریت یعنی تورم مفصلی و آن هم محدود به یک یا چند بیماری . ولی امروز که مبحث روماتولوژی به صورت یک رشته مستقل در آمده است تعریف روماتیسم وسعت یافته و شامل بیماری های مفصلی و جنب مفصلی و عضلانی استخوانی به عبارت دیگر بیماری های بافت همبند با تظاهرات musculoskelotol و گرفتاری ارگانها همراه است. بنابراین رشته روماتولوژی شامل بیماری های رماتیسمی و کلاژن می باشد که به صورت آرتریت و اوستئوآرتریت – تب رماتیسمی – بیماری های استخوانی – بیماری های عضلانی و گرفتاری های خارجی مفصلی (تاندیت ها، بورسیت ها، فیروزیت ها، کپسولیت ها) تظاهر می کند.
بیشتر بخوانید:
روماتیسم پالیندرومیک و راهکارهایی جهت درمان
اپیدمیولوژی روماتولوژی
مطالعات اپیدمیولوژی که توسط مرکز تحقیقاتی روماتولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران واحد بیمارستان امام خمینی در طول 34 سال گذشته صورت گرفته است. نشان داده که 32/6% افراد بالغ ایرانی مبتلا به یکی از بیماری های روماتولوزیک هستند. یعنی 1/3 افراد بالغ ایرانی، که رقم بسیار بالایی است و اگر این رقم را با آمار آمریکا مقایسه کنیم، (این آمار بر اساس آمار سال 1984 برابر است.) در آمریکا 31.4 می باشد. پس از نظر آماری فرقی با هم ندارند. یعنی در تمام دنیا اگر بررسی اپیدمیولوژیک کامل صورت بگیرد، عددی در همین حدود به دست می آید. بنابراین بیماری های روماتولوژی از شایع ترین بیماری ها هستند و برای هر 20000 نفر جمعیت یک روماتولوژیست نیاز است. اگر جمعیت ایران را 70 میلیون فرض کنیم حداقل نیاز به 350 روماتولوژیست خواهیم داشت و این در حالی است که در ایران بیش از 50 روماتولوژیست نداریم. امید است با مراکز متعددی که برای تربیت روماتولوژیست هستند این کمبود جبران شود.
شیوع بیماری های روماتولوژی در ایران
مجموعه بیماری های روماتولوژی به دسته های مختلف تقسیم می شود: بیماری های مفصلی وخارج مفصلی و استخوانی
بیماری های مفصلی شامل بیماری های مکانیکی، دژزاتیو، التهابی غیر عفونی و عفونی، متابولیک، خونی، تغییرات تومورال سینویال زمینه بیماری های گوارشی و نورولوژیک و آندوکرینی. عمده ترین بیماری های روماتولوژیک بیماری اتوایمون هستند که زمینه ژنتیکی در بروز آنها اهمیت دارد. لذا شناخت و افتراق این بیماری ها از سایر بیماری های روماتولوژیک ارزشمند تر است. بیماری های اتوایمون 11 % کل بیماری های روماتولوزی را تشکیل می دهند. اگر این بیماری های اتوایمون را مطالعه کنیم. دو دسته بزرگ را تشکیل می دهند.
Mojor بودن به این معنا نیست که خطر و یا شیوع آنها بیشتر است. بلکه اهمیت این بیماری ها در تشخیص و تشخیص افتراقی و استراتژی درمانی مشخص می سازد. بیماری های ماژور در مجموع شیوع کمتری از بیماری های Minor دارند . سر دسته Major auto immune disease در ایران بیماری بهجت است که در ایران شایع می باشد و 58 5 کل بیماری های اتوایمون ماژور را تشکیل میدهد. بعد SLE که 29/1 % و بعد بیماری P.S.S یا اسکلرودرمی 75 و بیماری درماتومیوزیت 5 % و بعد بقیه با درصد خلی پایین 1% . Minor auto immune disease یا Inflammatory Joint disease که به نام بیماری های روماتیسمی هم شناخته شده اند. سر دسته این گروه بیماری روماتوئید است که شیوع آن 76 % می باشد. شیوع این بیماری در جهان صرف نظر از نژاد و موقعیت جغراقیایی 1% جمعیت جامعه می باشد. این شیوع در تمام نقاط دنیا یکسان است. به گزارش آسان طب نسبتا در سنین جوانی انسان را بیمار می کند و اگر کاری برایش انجام نشود مدت 4-5 سال تمام مفصل ها از بین می روند و مفاصل دفرمه می شوند و شخص معلول و از کار و فعالیت می افتد وبرای زندگی نیازمند دیگران می شود و از نظر اقتصادی برای خود و مملکت بیهوده می شود. بیماری بعدی با شیوع کمتر اسپوندیلیت انکیلوزان 13 %، بعد روماتیسم حاد مفصلی 8%، روماتیسم پسوریازیس 1/4 % و سندرم رایتر 0.6 %. این آمار مربوط به 33 سال گذشته است.
طبق بررسی های بدست امده یکی از راههای درمان بیماری روماتولوژی کنترل مصرف برنج و کاهش ان است. همچنین زنان حدود سه برابر مردان به این بیماری دچار می شوند. بیماری روماتولوژی یک بیماری مفصلی است که ممکن است بسیاری از افراد دچار ان شوند.
بیماری روماتولوژی میتواند در مچ پا، دست، زانو، آرنج و سایر مفاصل بدن شیوع پیدا کند. درمان بیماری روماتولوژی اگر زود شناسایی شود خیلی راحت تر است. اگر دیدید مفاصلتان به طور مشکوکی درد میکند سریعا به پزشک مراجعه کنید.
روماتولوژی و روماتیسم از بیماری هایی هست که در استخوان و مفصل ایجاد می شود و اکثرا همراه با درد است. ورزش نکردن و قرار گرفتن مدام در آب و … میتواند منجر به این مشکل شود. یادتان باشد که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. تا جایی که میتوانید ورزش کردن را فراموش نکنید. هیچ وقت عصبی نشوید و همیشه آرام باشید. امیدواریم از اطلاعاتی که در این بخش از آسان طب درباره روماتولوژی و روماتیسم تقدیمتان کردیم بهره مند شده باشید.
