صبح نو: طبق اعلام معاون وزارت رفاه نزدیک به ۶۰میلیون نفر در قالب ۱۷میلیون و ۷۰۰هزار خانوار، ۲۴۲۰میلیارد تومان اعتبار حمایت معیشتی را دریافت کرده‌اند. اما از از این پس بنابر شاخص‌های حذفی که دولت اعلام کرده است، به خانوارها یارانه معیشتی پرداخت خواهد شد.
جزئیات این شاخص‌ها سبب گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره تعداد افرادی که می‌توانند این یارانه را دریافت کنند شده است. اما سوالی که ذهن مردم را به خود مشغول کرده این است که آیا واقعا همانگونه که دولت پیش از این گفته بود؛ تمام سود حاصل از گران کردن بنزین، به افراد ضعیف جامعه تعلق می‌گیرد یا خیر؟ ارائه این سبد معیشتی به افراد مشمول تا کی ادامه خواهد داشت و سود مازاد آن به کجا خواهد رفت!؟
در چند روز گذشته شاخص‌های حذف سبد معیشتی از سوی سخنگوی ستاد شناسایی مشمولان طرح حمایت اعلام شد. شاخص‌هایی که توجه بسیاری را به جزئیات آن جلب کرد. از دو هفته گذشته که نرخ بنزین در کشور یک شبه با افزایش 200درصدی همراه شد، دولت اعلام کرد که با این اقدام نه تنها به‌دنبال کسب سود نیستیم بلکه هدف از انجام این کار؛ تقسیم سود حاصل از گرانی بنزین در بین اقشار مختلف مردم است.
با این حال ترس مردم از موج گرانی حاصل از افزایش قیمت بنزین سبب شد چند روزی در خیابان‌های شهرهای مختلف کشور به این روند معترض شوند. صرف‌نظر از اینکه اعتراض بحق این مردم با ورود آشوبگران به انحراف و اغتشاش کشیده شد، نوسانات اقتصادی بازار در چند سال اخیر نشان داده مردم حق دارند نسبت به برنامه‌ریزی‌های این دولت نگران باشند. بالا رفتن نرخ ارز و قیمت مسکن ظرف چند ماه، دارایی بسیاری از مردم را یک سوم کرد و قیمت همه اقلام اساسی و غیراساسی را تا چند برابر افزایش داد.
افزایش قیمت بنزین بدون اطلاع اولیه و اقناع‌سازی جامعه نیز این ذهنیت را در مردم ایجاد کرد که یکبار دیگر باید با افزایش بی‌رویه قیمت‌ها دست‌و‌پنجه نرم کنند.
سرانجام اما با توصیه رهبر معظم انقلاب، دولت بر آن شد تا هر چه زودتر درآمد حاصل از این کار را بین اقشار مختلف مردم تحت عنوان یارانه معیشتی یا یارانه سوخت؛ تقسیم کند. هفته گذشته دولت ادعا کرد که طی سه مرحله به 60میلیون نفر از جمعیت 83میلیونی کشور؛ این یارانه را پرداخت کرده است. طبق اعلام معاون وزارت رفاه نزدیک به ۶۰میلیون نفر در قالب ۱۷میلیون و ۷۰۰هزار خانوار، ۲۴۲۰میلیارد تومان اعتبار حمایت معیشتی را دریافت کرده‌اند. با این وجود دولت سامانه‌ای را برای ثبت شکایات مردمی راه‌اندازی کرده تا هر خانواری که گمان می‌کند مستحق گرفتن یارانه است در این سامانه ثبت‌نام کند که پس از این اعلام بیش از 4میلیون درخواست در کشور به‌خاطر واریز نشدن یارانه معیشتی به حساب‌شان در این سامانه اعتراض خود را به ثبت رسانده‌اند.
البته بسیاری از مردم، اعلام کرده‌اند که با وجود ثبت‌نام و اعلام نیاز، هنوز پیامکی از سوی دولت برای آن‌ها ارسال نشده است. با این وجود اواخر هفته گذشته دولت شاخص‌هایی را اعلام کرد که طبق آن افرادی که از درآمد و دارایی نسبی برخوردار باشند، مشمول دریافت این طرح نمی‌شوند. شاخص‌هایی که بنابر آن تعداد زیادی از مردم ایران مشمول دریافت یارانه سوخت نخواهند شد.
برنامه‌ریزی برای فیلترینگ
در شاخص اول حذف این یارانه آمده است: «اعضای خانواده‌ای که دارای واحد مسکونی، شغل و خودرو به‌طور همزمان باشند یا خانواری که دارای دو واحد ملکی باشد. به آن‌ها تعلق نخواهد گرفت.» این شاخص درحالی عنوان شده که در بسیاری از استان‌های محروم خانوارها با وجود داشتن خانه یا تکه زمینی همچنان وضعیت معیشتی نامناسبی دارند.
همچنین بسیاری از خانواده‌ها با وجود اینکه فرزندان‌شان سال‌هاست از آن‌ها جدا و مستقل شده‌اند اما به‌دلیل اینکه طبق قانون یارانه‌ها، همچنان سرپرست‌شان والدین آن‌ها عنوان شده، در این دسته قرار می‌گیرند و این یارانه به خانواده آن‌ها تعلق نخواهد گرفت، در حالی که اگر هریک از آن‌ها به‌طور مستقل به خانوارهای یک‌نفره تقسیم شوند، مشمول دریافت این یارانه سوخت خواهند شد.
همچنین در شاخص دوم این اطلاعیه آمده است: «خانوارهایی که ارزش ملک آن‌ها در تهران و کلان‌شهرها ۱۲میلیارد ریال و در سایر شهرستان‌ها ۹میلیارد ریال باشد به آن‌ها تعلق نخواهد گرفت.» این شاخص درحالی مطرح شده که در دو سال اخیر قیمت مسکن در کشور به‌خصوص در کلان‌شهرها بیش از ۳برابر افزایش یافته است و این به آن معنا نیست که الزاماً توانایی اقتصادی خانواده‌ها نیز به همین نسبت افزایش یافته باشد.
چرا که هم‌اکنون یک واحد آپارتمان ۸۰متری در منطقه ۱۳تهران بیش از یک میلیارد و 200میلیون تومان قیمت دارد و با این حساب می‌توان گفت درصد خیلی بالایی از جمعیت تهران از دریافت یارانه سوخت، حذف می‌شوند و احتمالاً فقط به خانوارهای حاشیه‌نشین تعلق می‌گیرد، تازه آن هم درصورتی که دو نفر از اعضای خانواده به‌طور همزمان جایی مشغول به‌کار نباشند.»
در یکی دیگر از شاخص‌های اعلام شده آمده است: «خانوارهایی که دارای خودروی سواری بیش از ۳۰۰میلیون تومان یا خودروی عمومی به ارزش بیش از ۴۰۰میلیون تومان باشند تعلق نخواهد گرفت» این درحالی است که اخیراً قیمت خودروها هم به میزان قابل توجهی افزایش یافته است و تقریباً می‌توان گفت تنها خودروهایی که اکنون کمتر از ۳۰۰میلیون تومان قیمت دارند همان خودروهای ساخت داخل هستند.
خودروهای عمومی نیز اگر ون‌ها و مینی‌بوس‌های حمل‌و‌نقل شهری باشند، قیمتی بیش از ۴۰۰میلیون تومان دارند. همچنین خانواری که سه سفر خارجی غیرزیارتی داشته باشند یا گیرندگان تسهیلات بانکی با ارزش بیش از سه میلیارد ریال از افراد حذف شده از این طرح هستند. چرا که طراحان این سبد معیشتی معتقدند کسانی که وام ۳۰۰میلیونی دریافت کرده‌اند، ماهانه ۱۰ تا ۱۱میلیون تومان قسط می‌پردازند و براین اساس توان مالی خوبی برای پرداخت آن دارد حتی اگر این تسهیلات برای بدهی فرد باشد.
این شاخص‌ها آنقدر کلی است که سبب میشود بسیاری از افراد جامعه، بدون آنکه از توان اقتصادی بالا یا قابل قبولی برخوردار باشند از لیست افراد مشمول حذف شوند و با یک حساب سرانگشتی می‌توان فهمید که جمعیتی کمتر از ۳۰میلیون نفر در کشور این بسته را دریافت خواهند کرد، اما سوالی که همچنان ذهن اقشار جامعه را به خود مشغول کرده است، این است که آیا واقعاً همانطور که دولت پیش از این گفته بود؛ تمام سود حاصل از گران کردن بنزین، به افراد ضعیف جامعه تعلق می‌گیرد یا خیر؟ ارائه این سبد معیشتی به افراد مشمول تا کی ادامه خواهد داشت و سود مازاد آن به کجا خواهد رفت!؟
چند درصد خانوارهای هر استان بسته معیشتی دریافت کرده‌اند؟
ستاد شناسایی مشمولان حمایت معیشتی، درصد خانوارهایی که بسته معیشتی دریافت کرده‌اند را نیز به تفکیک استانی اعلام کرد. بر این اساس در استان تهران2/57درصد، استان اصفهان 9/65 درصد، استان یزد 9/64درصد، خوزستان 4/72درصد، فارس 8/67درصد، لرستان 7/77درصد، همدان 2/75درصد، ایلام 8/70درصد، کرمانشاه 3/73درصد، کردستان9/75درصد، زنجان 6/74درصد، آذربایجان شرقی4/74درصد، آذربایجان غربی 5/74درصد، اردبیل 2/75درصد، گیلان 1/77درصد، قزوین 7/73درصد، مازندران 7/68درصد، قم ۶۸درصد، گلستان ۷۸درصد، البرز 6/63درصد، سمنان ۶۹درصد، خراسان شمالی 2/79درصد، خراسان رضوی 5/74درصد، خراسان جنوبی 4/78درصد، کرمان 7/74درصد، هرمزگان 3/74درصد، سیستان‌و‌بلوچستان 1/82درصد، بوشهر 8/66درصد، چهارمحال‌و‌بختیاری 1/74درصد، کهگیلویه‌و‌بویراحمد ۷۷درصد و مرکزی 3/72درصد از مردم بسته حمایتی دریافت کرده‌اند.
