یکسال پس از اعمال تحریم های حداکثری آمریکا علیه ایران، اقتصاد این کشور تحت تاثیر قرار گرفته ولی همچنان سرپاست.
آمریکا در می ۲۰۱۸ از قرارداد برجام بیرون رفت و در ماه اوت و نوامبر همان سال تحریم هایی علیه ایران وضع کرد. تصمیم گیران آمریکا انتظار داشتند اقتصاد ایران طی چند ماه نابود شود.
ولی در حالی که این تحریم ها به شدت اقتصاد ایران را تحت فشار قرار داده است، هیچ نشانه‌ای از فروپاشی مشاهده نمی شود.
طبق کمپین حداکثر فشار واشنگتن علیه ایران، آمریکا نه تنها تمام تحریم هایی را که طبق قرارداد برجام برداشته بود دوباره وضع کرد، بلکه تحریم‌های جدیدی را هم به آن افزود.
تحریم ها باعث کاهش درآمدهای صادرات نفت و گاز ایران شد که به طور مستقیم و غیرمستقیم پیامدهایی برای شرایط مالی دولت ایران داشت.
وقتی تحریم ها آغاز شدند دولت ایران با کسری بودجه بزرگی مواجه بود. ایران در سال جاری روش های مختلفی برای کاهش آسیب پذیری مالی و متعادل کردن بودجه به کار گرفته است. اصلاحاتی آغاز شده است مثل کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی، افزایش درآمدهای مالیاتی و تغییر ساختار یارانه ها.
با توجه به اینکه چندین سال طول می‌کشد تا این اصلاحات شرایط مالی دولت را بهبود بخشد، راه حل های کوتاه مدتی هم برای کمک به اقتصاد کشور در برابر تحریم ها به کار گرفته شد.
در واقع برای تخمین موفقیت این اقدامات هنوز خیلی زود است ولی استراتژی ایران در پاسخ به فشار حداکثری آمریکا، مقاومت گسترده است. شوک های اولیه از بین رفته اند و شاخص‌های اقتصادی دورنمای مثبتی را نشان می دهند.
سعید لیلاز، یک تحلیلگر اقتصاد سیاسی در ایران گفت:« اقتصاد ایران از تحریم‌های آمریکا جان سالم به در برده و روندی رو به تعادل پس از یک دوره بی ثباتی را در پیش گرفته است».
طبق گزارش صندوق بین‌المللی پول، ایران در ۲۰۱۶ پس از برداشته شدن تحریم‌های غربی و بین المللی با امضای قرارداد برجام، ۱۰ درصد رشد اقتصادی را تجربه کرد.
ولی پس از بیرون رفتن دونالد ترامپ از این قرار داد و اعمال تحریم های یک جانبه وسیع علیه تهران و هدف قرار دادن اکثر بخش های حیاتی اقتصاد ایران، این روند رو به کاهش گذاشت.
این اقدام آمریکا به همراه کندی اروپا در تسهیل معاملات بانکی با ایران و صادرات نفتی این کشور، باعث شد ایران قدم به قدم از تعهدات اتمی خود فاصله بگیرد.
تحریم های آمریکا به همراه فساد و سوء مدیریت دولت ایران در اقتصاد، نقشی اساسی در مشکلاتی داشته که به اقتصاد این کشور ضربه زده است.
تقریباً تمام بخش های اصلی اقتصاد ایران رکود را تجربه کرده اند. طبق گزارش صندوق بین المللی پول از دورنمای اقتصاد جهان، تاثیر تحریم ها اقتصاد ایران را ۹.۵ درصد در سال جاری میلادی راکد کرده است.
گزارش مشابهی توسط بانک جهانی، رقم رکود در اقتصاد ایران را ۸.۷ درصد در ۲۰۱۹ اعلام کرد.
سعید لیلاز به رغم گزارش های صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی در مورد اقتصاد ایران و منتقدان رئیس جمهور روحانی، اعتقاد دارد که درجاتی از ثبات در اقتصاد کشور به دولت این اطمینان را می دهد که می تواند تاثیرات اقتصادی و اجتماعی کاهش یارانه سود را کنترل کند.
لیلاز عقیده دارد روحانی قیمت سوخت را بلافاصله پس از اعمال تحریم ها در سال گذشته افزایش نداد چون ممکن بود تأثیرات آن اعتراضات شدیدتری را به دنبال داشته باشد.
وی اضافه کرد:« ثبات اقتصاد ایران در سال گذشته به دولت این جرأت را داد تا بالاخره قیمت سوخت را افزایش دهد».
