علت خارش بدن با این 5 دلیل اصلی

بسته به علت خارش بدن، خارش می تواند به صورت طبیعی نمایان شود یا توده های قرمز و متورم باشد. خارش مکرر باعث می شود پوست متورم شود و دچار خونریزی یا عفونت شود. در این مقاله مروری داریم بر علت های اصلی خارش بدن:

خارش بدن نشانه چیست؟

خارش بدن (pruritus) احساسی ناراحت کننده است که باعث تمایل به خاراندن می شود. معمولاً خشکی بدن باعث بدتر شدن خارش می شود. خارش بدن امری رایج در افراد مسن است که با افزایش سن و افزایش خشکی پوست، خارش بیشتر می شود. 

 خارش بدن را می توان با مصرف مرطوب کننده ها به صورت روزانه، پاک کننده های ملایم و دوش آب ولرم درمان کرد. استفاده طولانی مدت از این روش های درمانی به تعیین علت خارش و درمان آن کمک می کند [1]. درمان های رایج عبارتند از

• لوسین های دارویی
• لباس های مرطوب
• و داروهای ضد خارش خوراکی

علت های مختلف خارش بدن

1- آیا پوست شما خشک است؟

خشکی پوست باعث خارش بدن می شود. خارش بدن در زمستان و هوای خشک بدتر است. با افزایش سن، خارش بدن بیشتر رخ می دهد.  برای درمان خشکی پوست می توان از روش های زیر استفاده کرد:

•  بعد از حمام هنگامی که پوست شما رطوبت دارد از مرطوب کننده استفاده کنید.
•  مایعات به مقدار زیاد بنوشید تا بدن شما کم آب نشود.
•  از دستگاه تهویه هوا استفاده کنید.
•  در حمام از آب خیلی داغ استفاده نکنید و سریع دوش بگیرید.
•  از صابون ملایم استفاده کنید. 

2- آیا جوش وجود دارد؟

اگر شروع به خارش بدن کنید و متوجه شوید جوش روی بدن وجود دارد، مشکل پوستی دارید. این مشکل به دلایل زیر اتفاق می افتد:

عفونت باکتریایی و قارچی مانند زرد زخم

حشرات: گزیدگی توسط پشه یا عنکبوت قابل تشخیص است. اما تشخیص گزیدگی ساس و کرم پنیر دشوارتر است زیرا محل گزیدگی شبیه به جوش می ماند. شپش ها منجر می شوند احساس کنید چیزی روی پوست یا موهای منطقه شرمگاهی می خزد و احساس خارش شدید ایجاد می کنند. 

اگزما: اگزما به صورت جوش های متورم و تکه های خشک و پوسته پوسته ظاهر می شود. علت تشکیل اگزما مشخص نیست اما اگزما به شدت باعث خارش می شود. در صورت سابقه خانوادگی آسم و حساسیت، احتمال اگزما در کودکان بیشتر می شود. برخی حساسیت های غذایی خاص موجب بدتر شدن اگزما می شوند.  

درماتیت لمسی: این جوش ها همراه با خارش به دلیل واکنش نسبت به چیزی که توسط پوست لمس شده است ایجاد می شوند. ممکن است این حساسیت به دلیل وجود چیزی فلزی در زیورآلات یا مواد شیمیایی موجود در لوازم آرایش و محصولات پاک کننده ایجاد می شود. پیچک سمی نیز یکی دیگر از اشکال درماتیت لمسی است. از لوازمی که باعث بدتر شدن این حساسیت می شوند اجتناب کنید [2]. 

3- آیا خارش بدن به دلیل مشکلی داخلی است؟

معمولاً هنگامی که در داخل بدن شما مشکلی وجود داشته باشد، پوست تغییر می کند. بنابراین ممکن است خارش نشانه مشکلی جدتر باشد. 

کهیر:

کهیر به دلیل حساسیت ایجاد می شود. کهیر به صورت تاول های تکی یا خوشه ای ظاهر می شود و معمولاً باعث خارش می شود. استرس، گرما، ورزش یا قرار گرفتن در معرض نور خورشید باعث ظهور کهیر می شود. 

پسوريازيس‌:

پسوريازيس‌ باعث می شود بدن سلول های پوستی زیادی تولید کند و منجر به پوسته شدن پوست و خارش و تورم آن می شود. این مشکل به دلیل سیستم ایمنی بسیار فعال ایجاد می شود. 

بارداری:

در هر ده بارداری بیش از یک بارداری منجر به خارش می شود. دلیل خارش در بارداری از جوش های بی ضرر تا بیماری های جدی تر می باشد.  

داروها:

برخی داروها منجر به خارش بدن می شوند. حتی گاهی این داروها هیچ علامتی از جوش یا تحریک ندارند. این داروها منجر به خارش بدن می شوند:

•  برخی داروهای فشار خون بالا به نام مهارکننده های ACE
•  آلوپرینول برای نقرس
•  آمیودارون برای مشکلات ریتم قلب
•  داروهای دیورتیک برای بهبود نفخ
•  استروژن
•  هیدروکسی اتیل (برای جراحی)
•  داروهای مسکن اوپیودز
•  سیمواستاتین برای کلسترول بالا

4- آیا خارش بدن به اعصاب مربوط می باشد؟

گاهی اوقات هنگامی که بیمار هستید سیستم عصبی بدن گیج می شود و به صورت تصادفی به اعصاب روی پوست دستور خارش می دهد در حالی که هیچ دلیلی برای خارش وجود ندارد. هیچ جوشی دیده نمی شود [3]. اما اگر خیلی بدن را بخارانید پوست تحریک می شود.  این اتفاق در صورت بروز عوامل زیر دیده می شود:

•  بیماری MS
•  سکته مغزی
•  تومور مغزی
•  آسیب به اعصاب

5- آیا خارش بدن به دلیل مشکلات روحی ایجاد می شود؟

اگر پزشک نتواند دلیلی فیزیکی برای خارش بدن پیدا کند احتمال مشکلی روحی وجود دارد. برخی بیماری های روحی منجر می شود فرد شروع به خارش بدن کند. در این شرایط هیچ گونه جوشی وجود ندارد اما خارش پوست منجر به زخم شدن و آسیب می شود. خارش وسواسی نشانه یکی از موارد زیر می باشد:

•  افسردگی
•  نگرانی
•  بیماری وسواس
•  روان پریشی
•  وسواس موکنی

بعید اما ممکن

خارش بدن معمولاً دلیلی ساده و رایج دارد. اما در برخی موارد، اگر خارش از بین نرود می تواند نشانه بیماری جدی باشد. از جمله:

• بیماری کلیه
• بیماری کبد
• مشکل تیروئیدی
• سرطان های خاص مانند بیماری Hodgkin’s
• دیابت
• کمبود آهن
• HIV

همچنین ممکن است بعد از درمان برخی از این بیماری ها دچار خارش شوید. دیالیز کلیه، شیمی درمانی و رادیوگرافی دارای عوارض جانبی هستند که خارش جزو این عوارض می باشد [4]. 

لکه های قرمز روی پوست با خارش

این دانه‌های روی پوست ممکن است به خاطر خونریزی داخلی یا پاره شدن مویرگ‌ها باشد. خونریزی موجب ایجاد نقاطی قرمز، صورتی یا قهوه‌ای می‌شود که گاهی به شکل جوش در می‌آید. لکه های قرمز روی پوست همراه با خارش می‌تواند نشانه مشکلات زیر باشد:

• خون لخته شده زیر پوست
• خون ریزی شدید از لثه
• خون ریزی آسان
• خون ریزی مفاصل
• خون دماغ بی دلیل
• خون ریزی شدید در طول پریودی

علت خارش بدن در شب

دمای بدن و جریان خونی که به سمت پوست حرکت می کند، هر دو در شب افزایش می یابند. بنابراین پوست شما شب ها گرم تر می شود. این افزایش دما علتی برای خارش پوست در شب است. پوست شما در طول شب آب بیشتری را از دست می دهد. ضمن این که گاهی به دلیل قرار گرفتن در فصول سرد با خشکی پوست مواجه شده و خارش نیز در پی آن تشدید می شود [5].

خارش بدن و کبد

خارش پوست و کبد ارتباط مستقیم دارند. خارش عمومی و گسترده ناشی از بیماری‌های کبدی پیش از دیگر نشانه‌های کلستاسیس پدیدار می‌شود. معمولاً خارج شدید است و بیشتر در کف پا و قسمت زیرین پا است و هنگام غروب و شب بدتر می‌شود.

خارش بی وقفه ی تمام بدن می تواند از علائم اولیه ی بیماری کبد هم باشد. اگر کبد عملکرد مناسبی در سم زدایی بدن نداشته باشد، مواد اضافی ای مثل اسیدهای صفرا در بدن انباشته می شود [6].

علت خارش ناگهانی بدن

خارش ناگهانی پوست معمولا به علت حساسیت یا آلرژی غذایی، اگزما و یا جوش پوستی است و اگر این خارش مزمن شود، ممکنه علت مهمتر دیگری از جمله بیماری های کبدی و کلیوی داشته باشد.