عمارت بهارستان تهران یکی از مهمترین آثار تاریخی باقی مانده از عصر سلطنت قاجاریان بر ایران بوده که ساخت آن به قرن 13 هجری بر می گردد. این عمارت در ابتدای ساخت، ملک شخصی میرزاحسن خان سپهسالار بوده که پس از مرگ وی به تصرف ناصرالدین شاه قاجار درآمده و به یک مکان دولتی تبدیل شد. پس از آن و در زمان مشروطیت، از کاخ بهارستان تهران برای برگزاری جلسات نمایندگان مجلس استفاده می شد و در حال حاضر، این کاخ تنها به عنوان موزه مجلس شورای اسلامی کاربرد دارد و در بخش هایی از آن نیز همایش های مهمی برگزار می شوند. در این بخش از مجله گردشگری همگردی قصد داریم کمی هم شده از عمارت بهارستان تهران برایتان سخن بگوئیم و شما را با ارزش واقعی این اثر دیدنی آشنا کنیم.
تاریخچه عمارتی کهن و دیدنی
کاخ بهارستان تهران، دارای مساحتی بالغ بر 50 هزار مترمربع بوده که بخش هایی نظیر عمارت عزیزیه، عمارت ملیجک، باغ سپهسالار، مسجد و مدرسه سپهسالار، کتابخانه، عمارت زیبای بهارستان و موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی را در خود جای می دهد. این ملک در ابتدا متعلق به میرزا حسین خان سپهسالار قزوینی، صدراعظم ناصرالدین شاه بود. در سال 1251 هجری شمسی، میرزا حسین خان تصمیم گرفت تا عمارت های بزرگی را در باغ خود بسازد. میرزا حسین خان در آن زمان به تغییر چهره شهر تهران فکر می کرد، از این رو از سرشناس ترین و بهترین معماران ایرانی برای انجام این کار دعوت به عمل آورد. کاخ بهارستان تهران، مهمترین عمارت این باغ بوده که ساخت آن به مهندس میرزا مهدی خان شقاقی واگذار شد و او برای ساخت این باغ طراحی متفاوتی را اجرا نمود. برای انجام این کار، هنر معماری غربی را با هنر سنتی ایرانی ترکیب کرده و طراحی بسیار زیبا و تکمیل شده ای از کاخ های دوران قاجار را ایجاد نمود. ساخت این مجموعه دیدنی در قلب پایتخت ایران، به سال 1256 هجری شمسی پایان یافت. پس از مرگ میرزا حسین خان، باغ بهارستان به تصرف ناصرالدین شاه قاجار درآمد. با این حال، همسر میرزاحسن خان سپهسالار تا سال 1270 در گوشه ای از باغ بهارستان سکونت داشت. پس از مرگ او، ناصرالدین شاه این باغ را به پذیرایی از میهمانان خارجی و سفرای دیگر کشورها اختصاص داد و آن را به یک فضای سیاسی و حکومتی تبدیل نمود. پس از صدور فرمان مشروطیت در سال 1285 هجری شمسی، چون نمایندگان مجلس به مکانی برای نشست های خود نیاز داشتند، این عمارت به ساختمان مجلس تبدیل و به دارالشورای ملی معروف شد. محمدعلی شاه قاجار پس از رسیدن به قدرت با مشروطه خواهان به مبارزه برخاست و در سال 1287 مجلس شورای ملی را به توپ بست. در همان رویداد، خسارات زیادی به عمارت بهارستان تهران وارد شد و بسیاری از اشیای قیمتی نیز توسط سربازان ربوده شدند. همچنین لازم دانستیم که بدانید این مجموعه از زمان ساخت تا قبل از انقلاب تغییرات فراوانی داشته و سه بار نیز دچار آتش سوزی شده است.
همانطور که در بالا عنوان شد، مهندس میرزا مهدی خان شقاقی سبک طراحی غربی را وارد طراحی کاخ سازی سنتی ایرانی نموده و معماری جذاب و بی نظیری برای عمارت بهارستان ایجاد نمود. در سال 1303 استاد جعفر خان معمارباشی برای طراحی نمای غربی ساختمان از سبک معماری دوره باروک الهام گرفت و نمای آجری بسیار زیبا و چشم نوازی را در این بخش از کاخ اجرا نمود. پس از آتش سوزی سال 1310 بخشی از ساختمان دچار آسیب شد که مرمت آن به یک معمار فرانسوی سپرده شد. لئون با همکاری دستیار مجسمه سازش، بوریس مرمت بخش جنوبی کاخ را بر عهده گرفت و با الهام از ساختمان پارلمان فرانسه، سبک نئوکلاسیک را در این بخش از کاخ اجرا کرد. پس از انقلاب مشروطه، لوح عدل مظفر بر روی سر در این کاخ زده شد و دو مجسمه شیر و خورشید نیز بر روی آن قرار گرفتند. این دو نماد در سال 1357 و پس از پیروزی انقلاب اسلامی به پایین کشیده شده و بعدها به عنوان یکی از یادگارهای دوران مشروطه به موزه بهارستان انتقال یافتند.
راه های دسترسی به کاخی شاهانه و دیدنی
اگر قصد تهرانگردی دارید، حتما بازدید از مجموعه بهارستان را در لیست برنامه های خود بگنجانید. لازم بازدید از این مجموعه کاملا رایگان بوده و تنها یک تا دو ساعت زمان می برد تا به تمامی بخش های این عمارت تاریخی دست یابید. این مجموعه دیدنی در مرکز شهر تهران واقع شده و ایستگاه های مترو و اتوبوس نیز در نزدیکی آن قرار دارند. اگر قصد استفاده از مترو را دارید، می توانید در ایستگاه متروی بهارستان پیاده شوید. اگر برای بازدید از عمارت بهارستان از اتومبیل شخصی استفاده می کنید، نگران جای پارک نباشید، چون یک پارگینگ برای رفاه حال بازدیدکنندگان در این مجموعه در نظر گرفته شده است.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، می توانید به سایت سفرزون مراجعه کنید.
