آنچه باید درباره تراکم استخوان بدانید

آنچه باید درباره تراکم استخوان بدانید


منبع: آرگا

157

1398/9/24

11:11


تراکم استخوان به این معنی است که کلسیم به تدریج از ابتدای جنینی در استخوان ها رسوب می کند و در سن بلوغ استخوان ها متراکم می شوند.

بسیاری از افراد با افزایش سن به پوکی استخوان مبتلا می شوند و دچار شکستگی استخوان ها می شوند که باید با تغذیه مناسب از این مشکل جلوگیری کنند، در ادامه مطلب شما را با تراکم استخوان آشنا خواهیم کرد.

پوکی استخوان

عوامل تاثیر گذار در تراکم استخوان

از عوامل مهمی که در تعیین تراکم استخوان ها نقش مهمی دارد ژنتیک و میزان فعالیت بدنی می باشد و همچنین میزان مصرف کلسیم و ویتامین دی نیز موثر است بنابراین، افرادی که از دوران کودکی ورزش را شروع می کنند و لبنیات زیادی مصرف می کنند در ابتدای جوانی ذخیره بیشتری از استخوان متراکم دارند بعد از اینکه در سنین جوانی استخوان ها متراکم شدند مصرف کلسیم و ویتامین D و و همچنین ورزش کردن از پوکی استخوان جلوگیری می کند. به همین دلیل افرادی به طور منظم و مداوم ورزش می کنند، دارای استخوان های متراکم تری هستند و مراحل پوک شدن استخوان در بدن ها نیز کند می شود.

ورزش به طور منظم و مداوم

چگونه متراکم بودن استخوان اندازه گیری می شود؟

به منظور سنجش تراکم استخوان روش های متفاوتی وجود دارد که در واقع رایج ترین آن استفاده از روش DEXA است که مخفف عبارت Dual Energy X-ray Absorptiometry می باشد، در این روش از دو منبع، اشعه ایکس به طرف استخوانی که می خواهند سنجش تراکم آن را بدانند فرستاده می شود که مقداری از این اشعه توسط استخوان جذب و مقداری عبور می کند و از بدن خارج می شود سپس میزان هر کدام از این دو اشعه بعد از خروج از بدن توسط یک گیرنده اندازه گیری می شود و اگر تراکم استخوان بیشتر باشد مقدار زیادی از اشعه ایکس را جذب می کند و میزان کمتری عبور می دهد در نتیجه مقدار اشعه کمتری به گیرنده می رسد که این اشعه دریافتی توسط گیرنده یا دتکتور Detector به یک کامپیوتر می رود که در آنجا مقیاس مقدار اشعه به مقیاس میزان تراکم استخوان تبدیل می شود که به منظور دقیق اندازه گیری از دو منبع اشعه ایکس استفاده می شود.

دستگاه سنجش پوکی استخوان

دستگاه سنجش متراکم بودن استخوان

اسکنرهای مرکزی :در این دستگاه، تراکم استخوان های ستون مهره و لگن مورد بررسی قرار می گیرند که بیمار بر روی تخت دستگاه به پشت دراز می کشد و باید در زمان انجام تست بی حرکت باشد، سپس دتکتور یا اسکنر Scanner دستگاه روی قسمت هایی از بدن که قصد دارد تراکم آن را اندازه گیری کند قرار می گیرد  و یک منبع اشعه ایکس را به سمت استخوان مورد نظر می فرستد.

تراکم استخوان

اسکنرهای محیطی : در این استخوان متراکم بودن استخوان های مچ پا، مچ دست و انگشتان مورد بررسی قرار می گیرند این اسکنرها کوچک تر و سبک تر بود می باشند و همچنین استفاده از آن نیز راحت تر می باشد.

استخوان های ستون مهره و یا مفاصل ران بیشتر از سایر استخوان ها بر اثر پوکی استخوان دچار شکستگی می شوند و سنجش آن حدود ۱۰ – ۲۰ دقیقه به طول می انجامد، در خانم ها ۶۵ سال و بالاتر این سنجش انجام می شود و بیشتر برای افرادی استفاده می شود که در معرض پوکی استخوان هستند و به دلیل اینکه در خانم ها تراکم استخوان بعد از یائسگی کمتر می شود و بعد از سن ۶۵ سال احتمال شکستگی استخوان وجود دارد بنابراین در این سنین و بالاتر بهتر است این سنجش را انجام دهند.

در موارد زیر توصیه می شود که از سنجش تراکم استخوان استفاده شود:

  1. به علت شکستگی های مکرر مهره ها، قوز در کمر ایجاد شود.
  2. بعد از یک ضربه خفیف شکستگی استخوان بوجود آید.
  3. در سنین کمتر از ۴۵ سال یائسگی بروز دهد.
  4. بیماری هایی مانند روماتیسم مفصلی و یا بیماری سلیاک همراه با پوکی استخوان به وجود آید.
  5.  در خانواده مادری سابقه شکستگی لگن وجود داشته باشد.
  6. وزن به صورتی که BMI کمتر از ۱۹ باشد.

درد ناشی از شکستگی

درمان پوکی استخوان

درمان پوکی استخوان زمانی انجام می شود که آزمایش سنجش، پوکی استخوان را نشان دهد و با داروهایی مانند آلندرونات که به صورت قرص های روزانه یا هفتگی وجود دارد و یا با تزریق آمپول های مشابه که به صورت ماهانه انجام خواهد شد، پوکی استخوان درمان می شود همچنین مصرف مکمل های ویتامین D و کلسیم به موازات این درمان ها برای بهبود لازم و موثر است.

تراکم استخوان

جلوگیری از کاهش تراکم یا پوکی استخوان:

  • مصرف روزانه مکمل ویتامین D
  • ترک سیگار و الکل
  • مصرف غذاهای غنی از کلسیم و ویتامین D
  • ورزش منظم

شایع ترین آسیب در افراد مبتلا به پوکی استخوان یا تراکم استخوان پایین:

  • شکستگی استخوان ستون فقرات
  • شکستگی  لگن
  • شکستگی مچ

شکستگی استخوان پا

 اولین نشانه پوکی استخوان شکستگی می باشد و گاهی ممکن است سرفه و یا عطسه باعث فروپاشی یکی از استخوان های ستون فقرات شود و تا زمانی شکستگی اتفاق نیافتد کاهش تراکم استخوان دردناک نمی باشد که در واقع علت درد های طولانی مدت، شکستگی ستون فقرات است، برخی از افراد مسن تر اندام خمیده نیز می گیرند علت آن این است استخوان های ستون فقرات به دلیل شکسته شدن تحمل وزن بدن را ندارند.

غذاهایی که منابع خوبی از کلسیم هستند شامل این موارد می باشند:

  • مواد غذایی سرشار از کلسیم مانند : آب پرتقال، شیر سویا، غلات و نان
  • سبزیجات سبز تیره مانند : بروکلی، کلم برگ، چوی بوک و اسفناج
  • توفو تهیه شده با سولفات کلسیم.
  • ماهی ساردین و ماهی سالمون با استخوان
  • محصولات لبنی کم چرب از جمله : شیر، ماست، پنیر و بستنی
  • بادام

مصرف غذاهای مناسب جلوگیری از پوکی استخوان

نکته :  اگر قادر به جذب کافی کلسیم از غذا نیستید ممکن است به یک مکمل کلسیم نیاز داشته باشید.

منابع غذایی که غنی از ویتامین D هستند، شامل این موارد می باشند:

  • ماهی آب شور
  • جگر
  • زرده تخم مرغ

مقدار مورد نیاز بدن به ویتامین D با توجه به سن و جنسیت باهم متفاوت است که هیات غذا و تغذیه این میانگین روزانه را در واحدهای بین المللی (IU) توصیه می کند:

تولد تا ۱۲ ماهگی: ۴۰۰ IU

کودکان ۱ تا ۱۳ ساله: ۶۰۰ IU

نوجوانان ۱۴ – ۱۸ ساله: ۶۰۰ IU

۱۹ تا ۷۰ ساله: ۶۰۰ IU

لا تر ا ۷۱ ساله و مسن تر: ۸۰۰ IU

زنان باردار و شیرده: IU ۶۰۰

غذا هایی که باید از مصرف آن پرهیزکرد

بر اساس گزارش بنیاد ملی پوکی استخوان مواد غذایی وجود دارد که در سلامت استخوان اختلال بوجود می آورد.

خوردن نمک بیش از حد :  خوردن نمک باعث می شود که کلسیم زیادی وارد ادرار شود در نتیجه به از دست دادن استخوان ها در طولانی مدت منجر خواهد شد.

کافئین بیش از حد : مصرف کافئین باعث می شود که کلسیم زیادی دفع شود اما مصرف تا ۴۰۰ میلی گرم کافئین در روز، یا حدود ۴ فنجان قهوه  مشکلی بوجود نمی آورد.

مطالب مشابه


نظرات


تصویری


ویدئو