گلایه ها و هشدارها نسبت به عواقب تعلل مجمع تشخیص در تعیین تکلیف لوایح مرتبط با FATF و نگرانی ها از باب ورود ایران به لیست سیاه، هر روز بیشتر از قبل می شود، لوایحی که بنا به برخی اظهارنظرها بخاطر نگاه های سیاسی و جناحی در مجمع بلاتکلیف مانده اند.

در همین رابطه حشمت‌الله فلاحت پیشه، در تبیین ضرورت تصویب لوایح الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم (CFT) و کنوانسیون مبارزه با جرائم سازمان‌یافته فراملی به عنوان توصیه‌های گروه اقدام ویژه مالی (FATF) گفت: باید مقداری موضوع FATF را از قالب تنگی که برای آن تعریف شده در بیاوریم و آن را تعریف کنیم. FATF معروف است به مبادلات بانکی. الان در دنیای شبکه‌ای هست که شبکه گسترده‌ای از امور مالی و بانکی به یکدیگر متصل هستند و کشورها در آن فعالیت می‌کنند.

وی ادامه داد: در این بین اعتقادی ندارم که FATF در بخشی از این شاهراهی است که آمریکا در آن مستقر شده است، چون کشورها به تناسب توان‌شان در گردش مالی دنیا با سازوکارهای تعریف شده قرار دارند که اینها همه تابعی از قدرت و ثروت صاحبان نقش در موضوعات مالی و بانکی است. نمونه آن کشورهایی مانند روسیه و چین و کشورهایی مثل بریکس است که آنها ۲۴ درصد گردش مالی خارج از حوزه دلار و یورو را شکل می‌دهند. این کشورها شامل برزیل، روسیه، چین و آفریقای جنوبی هستند که همه سیاست‌های خود را در قالب FATF پیش برده و مقررات حاکم هم تابعی از چانه‌زنی، نفوذ، ثروت و سهام این کشورهاست.

 

این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که «موضوع FATF برای جمهوری اسلامی حساس‌تر است»، توضیح داد: هرچند FATF سازوکاری برای مقابله با پولشویی در دنیاست و روز به روز از قدرت فزاینده‌ای برخوردار می‌شود ولی کشورها هم از این موضوع بهره می‌برند. برخی از کشورها برای مقابله با فساد و پولشویی که اقتصاد کشورشان را تهدید می‌کند از آن استفاده کرده و برخی دیگر از کشورها همچون آمریکا از این موضوع برای فشار به کشورهای دیگر بهره می‌برند یعنی کشورهایی که در محدوده تحریم آنها مثل ایران هستند، لذا موضوع FATF در ایران بیش از آنچه در دنیا است، سیاسی شده چون این موضوع با تحریم‌ها همزمان شده است.

فلاحت‌پیشه با یادآوری مصوبات مجلس شورای اسلامی و تعیین حق شرط‌ها در کنوانسیون پارلرمو و CFT گفت: ما در این کنوانسیون‌ها حق شرط‌های قوی لحاظ کردیم تا ضمن انجام کار صیانتی مانع از آن شویم که آمریکا و دیگر دشمنان جمهوری اسلامی ایران از موضوع FATF برای تحریم مضاعف جمهوری اسلامی ایران و بستن دست ما در حوزه سیاسی، ملی، منطقه و جهانی استفاده کنند. مثلا ما در این مصوبه آورده‌ایم که شورای عالی امنیت ملی ایران معرفی می‌کند چه گروه‌هایی تروریستی هستند و اجازه مداخله مالی و تراکنش‌ها در ایران داده نمی‌شود.

وی ادامه داد: منتقدان می‌گفتند که CFT شرط پذیر نیست. ما در زمان بررسی این لایحه جلساتی در کمیسیون امنیت ملی با حضور مسئولان دولت و سه جریان اصلی مجلس شورای اسلامی گذاشتیم و حق شرط‌ها را گنجاندیم که یکی از موارد آن ماده ۶ بود مبنی بر این‌که کنوانسیون CFT مانع شرط‌گذاری ایران شود دولت اجازه عضویت ندارد لذا هیچ دغدغه‌ای وجود ندارد.

این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: از طرف دیگر هیات‌های مختلفی از دولت و مجلس شورای اسلامی در مذاکرات خود با کشورهای مختلف بارها این صحبت را از ناحیه کشورهای دوست و همکار شنیده‌اند که ایران رابطه‌اش را با FATF به هم نزند چون این باعث قطع مناسبات با کشورهای دوست و همکار می‌شود. بنده چند ملاقات با مسئولان کشورهای روسیه، عراق و ترکیه داشتم که آنها خواستار برقراری رابطه با FATF است. دلیل آن است که تنها تعدادی محدودی از بانک‌ها با ایران کار می‌کنند. دلیل ارتباط‌شان هم به خاطر دستور مقامات ارشد کشورشان است آن بانک‌ها دنبال بهانه‌ای هستند که با ایران دیگر کار نکنند و قطع ارتباط با FATF این بهانه را به آنها می‌دهد.

وی ادامه داد: البته که در حال حاضر هم روابط تاسف‌برانگیزی با بانک‌های کشورهای همکار داریم. مثلا در بانک‌های کشورهایی همچون ترکیه و هند ماموران وزارت خزانه‌داری آمریکا مستقر هستند وظیفه آنها این است که به کشور میزبان برای قطع و تعدیل همکاری با ایران فشار آورند و متاسفانه حقوق این ماموران آمریکایی به طور غیرمستقیم از پول ملت ایران داده می‌شود چون همین بانک‌ها هزینه‌ای را از ایران تحت عنوان هزینه تحریم می‌گیرند. بعضا ۱۵ تا ۲۰ درصد هزینه ارتباطات و مبادلات بانکی با ایران مازاد بر هزینه مبادلات با سایر بانک‌ها می‌گیرند یکی از ادعاهایشان برای افزایش هزینه این است که بخشی از این پول را به عنوان حقوق به ماموران آمریکایی می‌دهند که در بانک‌های آنها مستقر شود. حال فکر کنید که قطع ارتباط کامل صورت گیرد آن زمان عملا همین بانک‌ها هم نمی‌توانند با ایران کار کنند.

فلاحت‌پیشه با بیان این‌که «در دنیای امروز شفافیت حرف اول را می‌زند»، افزود: با وجودی که برخی از بازیگران همچون آمریکا سعی می‌کنند مقابله با پولشویی را به عنوان بخشی از قدرت خود به کار گیرند، در دنیا سیاست بین‌المللی مقابله با چرخش پول کثیف وجود دارد. در کمال تاسف ایران یکی از کشورهایی است که در طول سالیان اخیر بیش از همه در آن موضوع پول کثیف مطرح بوده، اختلاس‌های گسترده و فرار مفسدان اقتصادی و خارج کردن پول این مملکت نمونه این موضوع است. ما در برخی بحران‌های ارزی شاهد بودیم چیزی حدود دو برابر کل پولی که برای غذا و داروی این کشور هزینه می‌شود فقط در یک بحران ارزی از ایران خارج می‌شود، لذا ایران کشوری است که باید از شفافیت مالی استقبال کند باز هم تاکید می‌کنم ما حق شرط‌های لازم را لحاظ کردیم و اگر می‌توانستیم از سازوکارهای شفاف گردش مالی در دنیا استفاده کنیم، شاید بخشی از این پول‌ها خارج نمی‌شد.

این نماینده مجلس شورای اسلامی در پایان تاکید کرد: مردم ایران حق دارند که بدانند پولشان در کجا هزینه می‌شود اکنون خیلی ضعف‌ها در کشور مطرح می‌شود مبنی بر این‌که پول ملت کجا هزینه می‌شود؟ ما در این قالب امکان نظارت بیشتر را داریم ضمن این‌که با حق شرط می‌توانیم از خطوط قرمز سیاست خارجی کشورمان دفاع کرده و ملت هم می‌داند که پولشان به هیچ وجه از کشور خارج نمی‌شود.

نباید پیوستن به «FATF» را با نگاه سیاسی و جناحی دید/ دلیل کش‌دار کردن قضیه مشخص نیست

محمدجواد جمالی نوبندگانی نیز، درباره پیوستن ایران به «سازمان مالی FATF» و تصمیم‌گیری درخصوص لوایح پولی و بانکی که مدت‌هاست در مجمع تخشیص مصلحت نظام مانده است، به ایلنا گفت: معتقدم تمامی ابعاد پیوستن ایران به «سازمان مالی FATF» از نظر قضایی، سیاسی، روابط بین الملل و امنیت باید بررسی شود.

این عضو کمیسیون امنیت ملی ادامه داد: این که گفته می‌شود تمامی ابعاد بررسی شود، یعنی این‌که ببینیم چه مزایا و معایبی برای ما دارد. 

وی ادامه داد: باید بررسی کنیم پیوستن ما به  «سازمان مالی FATF» از نظر اقتصادی چه دستاوردی دارد؛ از این نظر چه اتفاقاتی را برای ما رقم خواهد زد، روابط بین الملل‌مان را در چه سطحی قرار می‌دهد و از نظر سیاسی چه چیزی رخ می‌هد.اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام باید بررسی پیوستن ما به «سازمان مالی FATF» را در یک فضای کاملا تخصصی انجام دهند و تمامی مزایا و معایب باید توسط کارشناسان و در حوزه تحصصی‌شان مورد تحقیق قرار گیرد.

وی خاطرنشان کرد: اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام همان طور که از اسم‌شان مشخص است با در نظر گرفتن شرایط کشور تصمیم بگیرند، اگر می‌توانند تصویب کنند اگر نمی‌توانند نکند. وقتی همه چیز مشخص است این همه کش‌دار کردن قضیه برای چیست؟ نباید نگاه به«FATF» سیاسی و جناحی باشد بلکه باید کاملا فنی مورد بررسی قرار گیرد.

وی درباره این‌که عده‌ای در گذشته موافق «FATF» بودند اما امروز به مخالفان آن تبدیل شده‌اند، گفت: شاید کسانی که در گذشته به این لوایح رأی دادند آن زمان دقت نکردند مسئله چیست و این یکی از ضعف‌های موضوع است که چرا در زمان خودش بررسی درستی صورت نگرفت.