طریقه مصرف قرص اورژانسی، لوونورژسترول را بیشتر بشناسید

قرص اورژانسی با اسم ژنریک لوونورژسترول می تواند در شرایطی که نزدیکی محافظت نشده وجود داشته یا روش های جلوگیری دیگر ناکارآمد بوده (برای مثال پاره شدن کاندوم حین نزدیکی) مورد استفاده قرار گیرد. باید توجه داشت که برای اثر بخشی بیشتر باید قرص اورژانسی هر چه سریعتر بعد از نزدیکی استفاده شود ولی این سوال همیشه مطرح است که قرص اورژانسی چند ساعت بعد از نزدیکی می تواند مصرف شود؟ اعتقاد بر این است که تا 72 ساعت بعد از نزدیکی محافظت نشده می توان از قرص اورژانسی استفاده کرد اما انجمن زنان و زایمان آمریکا این زمان را تا 5 روز (120 ساعت) بعد از نزدیکی نیز مشخص کرده است. در این مقاله می توانید عوارض قرص اورژانسی ضد بارداری و همچنین طریقه مصرف قرص اورژانسی را مطالعه نمائید. 

قرص اورژانسی ضد بارداری یا قرص لوونورژسترول (اسم قرص اورژانسی) روشی موثر و بی خطر برای پیشگیری از بارداری می باشد آن هم زمانی که نزدیکی جنسی محافظت نشده ای صورت گرفته و یا روش کنترل بارداری موثر واقع نشده است. خانم های زیادی از قرص های ضد بارداری و قرص اورژانسی استفاده می کنند بدون این که عوارض جانبی شایعی در این باره گزارش شده باشد. اما به طور کلی به منظور دریافت اثربخشی مناسب از همه داروها باید برخی نکات رعایت شود.

در واقع باید توجه داشت قرص اورژانسی هر چه سریع تر بعد از نزدیکی جنسی محافظت نشده مصرف شود اثربخشی بهتری را نشان می دهند. قرص اورژانسی سبب سقط جنین نمی شوند. به عبارتی عملکرد قرص اورژانسی ضد بارداری به گونه ای است که باید قبل از وقوع بارداری مصرف شود.  

 

 

 

-زمانی که از روش ضد بارداری استفاده شده اما روش مورد نظر به درستی عمل نکرده است، برای مثال کاندوم مورد استفاده در حین نزدیکی پاره شده است.

-اگر استفاده از قرص های ضد بارداری، رینگ ها، پچ ها یا تزریقات برای جلوگیری از بارداری به تاخیر افتاده باشد.

-اگر آی یو دی یا ایمپلنت جا به جا شده باشد.

-حملات یا تجاوز جنسی

-وقتی از روش موثری برای پیشگیری از بارداری استفاده نشده است.

به طور کلی توجه داشته باشید اگر پریود شما بیش از یک هفته به تاخیر افتاده باشد باید تست بارداری را انجام دهید.

 

قرص اورژانسی لوونورژسترل یا Levonorgestrel با اسم تجاری لونژیل و اووسیز شناخته می شود که قرص ضد بارداری اورژانسی لونژیل و قرص اورژانسی اووسیز در بازار دارویی ایران موجود می باشند. قرص اورژانسی لوونورژسترل یکی از قرص های ضد بارداری موثری است که با پیشگیری یا به تاخیر انداختن آزادسازی تخمک از تخمدان سبب پیشگیری از بارداری می شود. قرص های اورژانسی ضد بارداری می تواند مخاط دهانه رحم را تغییر داده و یا توانایی اسپرم برای لقاح با تخمک را کاهش دهد. تحقیقات اخیر در اروپا نشان می دهد قرص اورژانسی لوونورژسترل نمی تواند به طور کامل در خانم هایی با وزن بالای 80 کیلوگرم موثر باشد. سازمان غذا و داروی آمریکا در حال حاضر در حال بررسی این یافته ها می باشد. تا در صورت لزوم لیبل روی این داروها تغییر یابد.  

قرص اورژانسی دیگری با اسم قرص Ulipristal که می تواند مانع از اتصال پروژسترون طبیعی در رسپتورهایش شود، نیز برای پیشگیری از بارداری مورد مصرف دارد.

 

مصرف قرص ضد بارداری اورژانسی بی خطر می باشد. در صورت بروز عوارض قرص اورژانسی ضد بارداری، این عوارض معمولا بسیار کوتاه مدت و خفیف می باشد. حالت تهوع در 18 درصد خانم هایی که از قرص ضد بارداری اورژانسی لوونورژسترل استفاده می کنند گزارش شده است. در 4 درصد خانم ها استفراغ نیز وجود داشته است. اگر استفراغ در طول سه ساعت بعد از مصرف قرص اورژانسی اتفاق بیفتد، در صورت نیاز به تکرار دوز باید با پزشک متخصص زنان تماس گرفته شود.

سایر عوارض قرص اورژانسی ضد بارداری عبارت است از خونریزی های نامنظم یا لکه بینی، سردرد، حساس شدن پستان ها و یا دردهای معده.

هم چنین برخی تحقیقات نشان داده است مصرف قرص های ضد بارداری اورژانسی در مورد جنین در حال رشد افزایش خطری را به دنبال ندارد. اما قرص اورژانس ضد بارداری نباید در خانم هایی استفاده شود که از باردار بودن خود مطلع هستند.  

خانم هایی که به طور معمول و به دلیل ابتلا به برخی مشکلات و بیماری ها مانند سردرد های میگرنی و یا ابتلا به بیماری های قلبی یا کبدی نمی توانند از قرص های ترکیبی ضد بارداری استفاده کنند می توانند به طور بی خطری به صورت تک دوز از قرص های ضد بارداری اورژانسی استفاده کنند.

 

دوز توصیه شده قرص اورژانسی لوونورژسترل از سوی سازمان بهداشت جهانی و انجمن زنان و زایمان آمریکا 1.5 میلی گرم به مدت 5 روز (120 ساعت) بعد از داشتن نزدیکی محافظت نشده می باشد. لوونورژسترل نام ژنریک پروژستین می باشد.

در کشورهایی مانند ایران قرص اورژانسی لوونورژسترل بدون محدودیت سنی و بدون نسخه فروخته می شود. قرص ضد بارداری دیگری که می تواند به عنوان قرص اورژانسی استفاده شود ulipristal نام دارد، اما خانم ها باید در مورد مصرف این قرص با پزشک متخصص زنان در ارتباط باشند.

نحوه مصرف قرص اورژانسی ضد بارداری در زیر خلاصه شده است، اینکه قرص اورژانسی چند ساعت بعد از نزدیکی محافظت نشده باید مصرف شود و قرص اورژانسی تا چند روز اثر دارد:

 

 

هر چه سریع تر بعد از داشتن نزدیکی محافظت نشده می توان یک عدد قرص اورژانسی لوونرژسترل استفاده کرد. بهتر است ظرف 72 ساعت (سه روز)  پس از داشتن نزدیکی محافظت نشده از قرص اورژانسی لوونرژسترل استفاده شود. اما تحقیقات نشان داده است اگر این قرص در طول پنج روز بعد از نزدیکی استفاده شود هم چنان اثر بخشی هایی را به دنبال خواهد داشت.   

بعد از داشتن نزدیکی محافظت نشده هر چه زودتر باید یک عدد قرص اورژانسی لوونرژسترل استفاده شود و پس از آن دومین قرص بعد از 12 ساعت باید مورد استفاده قرار گیرد یا این که هر دو قرص به صورت یک جا هر زمان بعد از داشتن نزدیکی محافظت نشده (نهایتا تا 5 روز بعد از نزدیکی) استفاده شود.

چند نکته:
استفاده از این قرص و داروهای مشابه نباید به یک عادت تبدیل شود.
  -  به هنگام مصرف این قرص سعی کنید گرسنه نباشید.
  -  اگر تا دو ساعت پس از مصرف این قرص استفراغ کردید مجددا این قرص را مصرف کنید.
  -  در سیکل قاعدگی تنها یکبار مجاز به استفاده از این قرص می‌باشید. (مجاز بودن مصرف یکبار از این روش در هر دوره قاعدگی دلیلی بر تایید مصرف آن در هر دوره قاعدگی به عنوان روش پیشگیری از بارداری نمی‌باشد.)
  -  استفاده از این روش می‌تواند باعث تغییر در زمان قاعدگی شود لذا اگر تأخیر قاعدگی بیش از 7 روز شود احتمال بارداری وجود دارد و برای انجام مشاوره و تست بارداری باید به پزشک مراجعه کرد.
  -  مصرف این قرص و داروهای مشابه در دوران بارداری ضرورتی نداشته و مصرف آن ممنوع است.
  -  در دوران شیردهی و با گذشت شش هفته از زایمان مصرف این دارو بلامانع است.
  -  اگر به هریک از موارد مذکور در ادامه مبتلا هستید مصرف این قرص ممنوع است: سرطان سینه (از هر نوع آن) سرطان رحم، تومورهای کبدی، خونریزی واژینال، فشارخون کنترل نشده، اختلالات ترومبوفلبیت، انفارکتوس مغزی و قلبی.
سوالی که ممکن است برای بسیاری از خانم‌ها در خصوص استفاده از این قرص و روش‌های مشابه پیش آید این است که: "اگر در صورت استفاده از این دارو باز هم باردار شدیم باید چه کنیم؟ آیا استفاده از این دارو اثر سوء بر جنین می‌گذارد و باید آنرا سقط کنیم؟" پاسخ این است که به خاطر خطرناک نبودن این روش برای جنین، در صورت وقوع بارداری هیچ نیازی به ختم بارداری نیست.

 

هر زمان بعد از داشتن نزدیکی محافظت نشده باید یک عدد قرص اورژانسی Ulipristal استفاده شود. در این مورد نیز باید در نظر داشت استفاده از قرص باید در طول پنج روز بعد از داشتن نزدیکی انجام شود.   

در صورتی که دوباره نزدیکی محافظت نشده ای اتفاق افتاد می تواند به همان ترتیب از قرص اورژانسی ضد بارداری استفاده کرد اما باید هر چه زودتر به پزشک متخصص زنان خود مراجعه کرده و روشی مطمئن را برای پیشگیری از بارداری انتخاب کنید. شما نمی توانید به طور مکرر از قرص های ضد بارداری اورژانسی برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید زیرا برخی مضرات قرص های ضد بارداری اورژانسی عبارت است از:

-استفاده از روش ضد بارداری اورژانسی می تواند پر هزینه و ناخوشایند باشد.

-استفاده از قرص ضد بارداری اورژانسی به اندازه سایر روش ها موثر نمی باشد.

-استفاده از قرص ضد بارداری اورژانسی خانم را در معرض مقادیر زیادی از هورمون قرار می دهد.

-مصرف قرص ضد بارداری اورژانسی می تواند عوارضی مانند پریودهای نامنظم یا حساس شدن پستان ها را به دنبال داشته باشد.

 

گزینه دیگری که برای پیشگیری اورژانسی از بارداری می تواند موثر باشد استفاده از دستگاه درون رحمی مسی یا IUD مسی می باشد. این دستگاه باید ظرف پنج روز بعد از نزدیکی جنسی محافظت نشده قرار گیرد. دستگاه درون رحمی مسی به شکل T می باشد و فاقد هورمون است که مستقیما توسط پزشک متخصص زنان در رحم قرار می گیرد تا مانع از بارداری شود.

استفاده از دستگاه درون رحمی مسی یا IUD مسی برای خانم هایی مناسب است که می توانند دستگاه را به طور مستمر در محل نگاه دارند و از روش ضد بارداری طولانی اثر استفاده کنند. قبل از قرار دادن IUD مسی باید احتمال بارداری کنار گذاشته شود. خانم ها در مورد استفاده از این گزینه درمانی باید با پزشک متخصص زنان مشورت کنند.

دستگاه های درون رحمی یا IUD حاوی لوونورژسترل نمی تواند به عنوان گزینه ای برای پیشگیری اورژانسی از بارداری در نظر گرفته شود.

سخن آخر
در این مقاله به بررسی طریقه مصرف قرص اورژانسی پرداخته شد. اما دقت داشته باشید که استفاده از قرص‌های اورژانسی عوارض زیان‌باری را نیز به همراه داشته و شما در طول یکسال، دوبار مجاز به استفاده از آن‌ها هستید.