تشریح برنامه‌های معاونت امور فرهنگی وزارت ارشاد / محسن جوادی: جهت‌گیری خاصی در توزیع کاغذ نداریم

سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: در این نشست محسن جوادی معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ایوب دهقانکار مشاور اجرایی معاون امور فرهنگی و سیدمحمد طباطبایی مدیر روابط عمومی این معاونت حضور داشتند.

در ابتدا جوادی به ارائه آمار کلی در حوزه معاونت خود پرداخت و افزود: در بخش مجوزهای کتاب در طی سال 1398، اداره کتاب 55 هزار مجوز صادر کرده است که در این مدت 61 هزار عنوان نشر یافته است و آمار نشان می‌دهد در این زمینه رشد 5 درصدی داشتیم.

معاون امور فرهنگی وزارت ارشاد با بیان این که سامانه جامع نشر پیوستگی بین تهران و استان‌ها ایجاد کرده است، ادامه داد: به تازگی با آغاز به کار رسمی "پنجره واحد نشر" شاهد تسهیل در کار ناشران و صدور مجوزها خواهیم بود.

او با تاکید بر این که در بخش چاپ نیز از سوی دفتر چاپ و نشر وزارتخانه طی سال جاری اتفاقات خوبی رخ داده است، تصریح کرد: در 20 استان نمایشگاه "صنعت چاپ" را برگزار کرده‌ایم و این روند هم‌چنان ادامه دارد.

جوادی درباره واردات و صادرات محصولات چاپی نیز اظهارداشت: در طی سال‌جاری 36 میلیون واردات محصولات چاپی داشته‌ایم که این رقم نشان می‌دهد سال 1398 نسبت به سال گذشته، 50 درصد کاهش داشته است. در حوزه صادرات نیز چهار میلیون صادرات محصولات چاپی را شاهد بودیم. همچنین امسال 3 هزار و چهارصد عنوان نسخه خرید کتاب داشته‌ایم.

معاون امورفرهنگی وزارت ارشاد به فعالیت دفتر مطالعات و سایر بخش‌های این معاونت اشاره‌ای داشت و توضیح داد:‌ امسال توانستیم تنها یارانه "تابستانه" و "پاییزه" کتاب را تامین کنیم و طرح "زمستانه" کتاب برگزار نمی‌شود. همچنین نکوداشت اهالی قلم و تقدیر از آن‌ها را در برنامه‌ها داشتیم. روند ثبت‌نام وام‌های ضروری اهالی قلم در جریان است. در بحث ترویج کتابخوانی نیز شاهد اتفاقات خوبی بودیم و برنامه‌های مختلف چون "پویش اهدای کتاب" برگزار شد. هفده نمایشگاه استانی تاکنون برگزار شده و در یازده نمایشگاه خارجی به غیر از نمایشگاه فرانکفورت حضور موفقی داشته‌ایم.

به گفته او، در بخش مجوزهای نشر، ساماندهی‌ صورت گرفته و در تعاریف مجوزهایی که وجود داشت رویکردهای جدیدی اعمال شده است.

جوادی همچنین درباره ادغام موسسات "خانه کتاب"، "موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی" و "بنیاد شعر و ادبیات داستانی" وزارت ارشاد اظهارداشت: این سیاستی است که در نهادهای تصمیم‌گیرنده وزارت ارشاد قطعی شده است و صورت می‌گیرد. در سایر معاونت‌ها هم پی‌گیری می‌شود چرا که در واقع ساماندهی اداری و هزینه‌ای در آن دیده شده است و ما شکل تخصیص اعتبار فعالیت‌ها را محور قرار داده‌ایم. بنابراین برای این که صرفه‌جویی در هزینه‌ها داشته باشیم ساماندهی در بحث مدیریتی هم‌گرایی و هم‌سویی را خواهیم داشت. در مرحله نهایی ادغام موسسات فرهنگی هستیم و قرار است در قالب یک موسسه ادغام شوند. مدیر واحدی خواهند داشت که تحت عنوان رئیس موسسه فعالیت می‌کند اما مسایل حقوقی برای انحلال وجود دارد که زمان‌بر است و با توجه به این که ما نمایشگاه کتاب را در پیش داریم باید این اتفاق را مدیریت می‌کردیم. در آینده نزدیک این مسئله انجام می‌شود اما از لحاظ اداری نهایی شده است.

او درباره بودجه نمایشگاه کتاب سال 1399 هم توضیح داد: هزینه‌ها را مدیریت می‌کنیم کارها کم نمی‌شود اما اصل بر صرفه‌جویی است رقم بودجه ما بیش از گذشته نخواهد بود اما در بخش یارانه به سمت صعودی حرکت می‌کنیم.

جوادی پیرامون معافیت مالیاتی ناشران و کتاب‌فروشان نیز توضیح داد: ‌این مسئله موضوعی است که وزیر ارشاد بر آن تاکید دارند. اما میزان درآمد برای ما مهم است و رویکرد ارشاد نیز بر اساس درآمدها خواهد بود.

معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد درباره موضع معاونت فرهنگی ارشاد در برابر قانون مالکیت فکری و معنوی گفت: بخشی که مربوط به ارشاد می‌شده مشورت‌هایی در آن اخذ شده است هر چند روند، طولانی‌ مدت است بنده هم در جریان امر هستم این لایحه در مجلس رفته و در کمیسیون‌های مختلف حقوقی، فرهنگی و قضایی مراحلی را طی کرده است هر چند دوستانی نقد و نقطه نظرهایی دارند اما در انتظار طی روند در مجلس هستیم زیرا تصمیم‌گیرنده مجلس است و ما تنها نظرات خود را منتقل می‌کنیم هر چند نظر ما به تنهایی شرط نیست و مجموعه نظرات بررسی شده و برایند مورد توجه قرار می‌گیرد تا هدف اصلی حق مالکیت معنوی گم نشود تدوین‌کننده اصلی ما نبوده‌ایم اما در این دوره طولانی بخش‌های مختلفی از ارشاد درگیر آن بوده‌اند اینکه این نظرات تا چه اندازه باید اعمال شود را نمی‌دانم اما چنانچه قانون شود ما اجرا می‌کنیم زیرا مجری هستیم.

سیاست‌های وزارتخانه ارشاد در مسیر شفاف‌سازی است

در ادامه ایوب دهقانکار مشاور اجرایی معاون امور فرهنگی با بیان این که برنامه بودجه باید نسبت به حوزه فرهنگ مهربان‌تر باشد، افزود: در سال 1398 در حالی فعالیت‌های معاونت فرهنگی اجرا شد، که در سه ردیف اصلی بودجه میزان تخصیص‌ها 2 درصد، 10درصد و 20 درصد بوده و کارهای خود را پیش برده است.

او سپس توضیحاتی درباره برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته برای برگزاری سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، ارائه داد و گفت: خوش‌بختانه تصمیماتی که شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه باید اخذ می‌کرد تا روند اجرای نمایشگاه آغاز شود گرفته شد جلسات ادامه دارد و تا زمان نمایشگاه کتاب و پس از آن سیاست‌های کلان را ذیل تصمیمات شورای سیاست‌گذاری ادامه می‌یابد.

سخنگوی سی‌وسومین نمایشگاه کتاب تهران درباره زمان و مکان برپایی این رویداد، اظهارداشت: بحث انتخاب زمان و مکان نمایشگاه از موضوعات مهمی بود که برای آن بازه‌های مختلفی اعلام شد و اعضای شورای سیاست‌گذاری آن را بررسی کردند و در نهایت بین گزینه‌های موجود مصلی امام خمینی(ره) انتخاب شد و نمایشگاه از 26 فروردین ماه آغاز به کار می‌کند.

دهقانکار با بیان این که میهمان ویژه نمایشگاه کشور ترکیه است، تصریح کرد: پس از تصمیمات این‌گونه وارد فاز اجرایی شدیم و احکام مدیران صادر شد و مدیران کمیته‌ها به ویژه کمیته‌هایی که شکل اجرایی بالا دارند کار خود را آغاز کرده‌اند و مدیران قول داده‌اند تا پیش از ورود تعطیلات سال نو پرونده کارهای اجرایی بسته شود تا پس از سال وارد فاز کیفیت اجرا شویم.

مشاور اجرایی معاون امور فرهنگی سپس درباره مسئله کاغذ، توضیح داد: پس از یک‌ سال فعالیت کارگروه کاغذ وزارت ارشاد، تصمیم بر این شد با توجه به این که کاغذ وارد گروه کالاهای گروه دو شده (به جز کاغذ کتاب و مطبوعات) دو معاونت تخصصی به صورت کارگروه‌های خصوصی کار نظارت بر واردات و توزیع کاغذ را انجام دهند و پس از نمایشگاه سال جاری کارگروه تخصصی کاغذ به ریاست محسن جوادی در معاونت فرهنگی تشکیل شد که چند هدف را پیش می‌برد اول تهیه، تدوین و انتشار شیوه‌نامه و آیین‌نامه اجرایی کارگروه کاغذ که آن را منتشر کردیم. دوم تشکیل کارگروه تخصصی که تلاش برای این بود از تمام دستگاه‌هایی که در حوزه کاغذ نقش دارند بهره برده و ظرفیت‌شان را به کار ببریم مثل سازمان تعزیرات حکومتی، صنف نشر، اتاق اصناف و افرادی که حضور آن‌ها می‌تواند در این ماموریت تاثیرگذار باشد. پس از آن فراخوان عمومی منتشر شد و در وب‌سایت معاونت فرهنگی ارشاد قرار گرفت. این فراخوان در جهت واردات کاغذ به منظور تامین کاغذ نشر کتاب بود؛ در پاسخ به این فراخوان درخواست‌هایی آمد و کارگروه درخواست‌ها را بررسی کرد از میان داوطلبان برخی تایید می‌شدند تا ارز دولتی دریافت کنند تا فرآیند خرید و واردات توسط واردکنندگان اجرایی شود.

دهقانکار درباره استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و جامعه نشر، گفت: سیاست‌های وزارتخانه ارشاد در مسیر شفاف‌سازی است. تمامی ناشرانی که دریافت‌کننده کاغذ بوده‌اند لیست‌های دریافت کاغذشان تا تاریخ 18 آبان ماه به‌روز رسانی شده است و در حوزه تایید محموله‌ها واردکنندگانی که ثبت سفارش داشته‌اند بر طبق 40 هزار تنی که معاونت فرهنگی فرآیند تایید آن را وظیفه داشت به پایان رسیده و فرآیند واردات کاغذ به کشور با توجه به این که کوتاه‌مدت نیست تلاش داریم این مسیر را کوتاه کنیم. بنابر این سه ماه مانده به انتهای سال 40 هزار تن ظرفیت ما تکمیل شده است.

او افزود: سه هزار و 966 حواله برای ناشران در جهت کاغذ صادر شده که البته ممکن است برخی از آن‌ها تکراری هم باشند. بنابر این از 10 هزار تن کاغذ ترخیص شده 9700 تن توزیع شده است.

دهقانکار درباره قیمت‌گذاری کتاب توضیح داد: این کار فرآیندی تخصصی است. جلساتی را با اتحادیه ناشران و جامعه نشر داشتیم اما به فرمول واحد برای قیمت‌گذاری نرسیده‌ایم  و در این مسئله نیز هزار و یک عامل دخیل بود اما خود اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان که نهاد تخصصی است را ما‌مور کردیم تا نظارت داشته باشد چنانچه کتاب‌هایی که با کاغذ دولتی چاپ شده‌اند افزایش قیمت نداشته باشند. گزارش‌ها در حال ارسال است ولی دو نکته را نباید فراموش کنیم این که اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان هم به فرمول واحدی نرسیده تا برای کتاب قیمت‌گذاری داشته باشد چرا که لزوما تمام کتاب‌هایی که تولید می‌شوند با ارز دولتی نیستند لذا قابلیت رصد نقطه به نقطه وجود ندارد. اما اگر شکایت موردی باشد به آن رسیدگی خواهد شد.