انتشار اثر جدیدی از جواد مجابی / ادبیات مردمی بخش مهمی از فرهنگ شفاهی هر ملتی است

130

1398/10/13

13:25


کتاب "به قول مردم گفتنی چندوچونی خندستانی" نوشته جواد مجابی منتشر شد.

انتشار اثر جدیدی از جواد مجابی / ادبیات مردمی بخش مهمی از فرهنگ شفاهی هر ملتی است

سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: کتاب از بخش‌هایی با عناوین "سوم شخص و راوی نامرئی"، "جون شما جون خونه، علی‌الخصوص صندوق‌خونه"، "سالمندان همدیگر را جر می‌دهند"، "اینش رو اونش افتاده"، "کج‌خلقی اول صبحی"، "روزان روزش"، "در این تیمارخانه"، "الدرم‌بلدم الکی"، "حالی بی‌قال و مقال"، "خلایق هر چی لایق"، "احوال آنان و شرب الیهودشان!"، "تو این مزار کسی نیس"، "به قول مردم گفتنی"، "حکایات راوی نامرئی"، "از حکایات متفرقه"، "این آب و نان چرخ" و "تتمه" تشکیل شده است.

کتاب با مقدمه‌ای با عنوان "اشاره‌ای نسبتا مهم" آغاز می‌شود. در بخشی از آن می‌خوانیم:"ادبیات مردمی بخش مهمی از فرهنگ شفاهی هر ملتی است که حامل آرزوها، انتقادها و رابطه‌های تلخ و شیرین و شور افراد یک جامعه است. ادبیات شفاهی شامل قصه‌ها، متل‌ها و متلک‌ها، ضرب‌المثل‌ها و تمثیل‌ها، لطیفه‌ها و هجویه‌ها، تکیه کلام‌ها، زبان‌های مخفی و اصطلاحات عوامانه هر دوره است. اضافه می‌شود به این دو بخش: انواع فحش‌ها و نفرین‌ها، دعاها و تعارف‌ها، سروده‌ها و تصنیف‌ها، باروهای خرافی و نمایش‌های مردمی و آداب و رسوم سور و سوگ و مانند آن‌ها".

همچنین در ادامه آمده است: "ضرب‌المثل‌ها، بهترین صورت زبانی مردم را آشکار می‌کنند. فردی در پی تبلور تجربه‌ای یا افزودن به حکت عامیانه، حاصل تامل خود و پیشینیان را در باب زیست- مرگ، در عبارتی و تعبیری، خلاصه می‌کند. این تمثیل کوتاه اگر مقبول طبع مردم و جامعه قرار گیرد، طی سال‌ها، توسط افراد بی‌شماری تراش و صیقل می‌خورد تا به شکل نهایی‌اش در آید و به عنوان دستاورد تجربی و خردجمعی، بر زبان همگان جاری شود و در محاورات هر روزی کاربرد داشته باشد. زبان مثل‌های مردمی صریح، برنده، تندوتیز، بی‌رودربایستی، رسا و قانع‌کننده؛ گاهی وقیح و هرزه‌دراست. این مثل‌ها چون بیشتر در دوران فئودالیه و در فضای اختناق و فشارهای مادی و روانی اقتدار شکل گرفته، لحنی عصبی و ستیهنده و بیانی بی‌پرده و گاه اروتیک دارد. امثال و حکم، در گفت‌وگوهای روزانه، در مجادلات بین افراد، در قدرت‌نمایی‌ سخنوارنه، در اقناع و خاموش کردن دیگران، کاربرد حیرت‌آوری داشته است و هنوز هم اعتباری دارد. گاهی یک مثل بیش‌تر و بهتر از یک خطابه یا استدلال منطقی عمل می‌کند و بازی را به نفع حریفی که آن را درست و بجا و به کار برده تغییر می‌دهد. بهتر است به پیروی از دهخدا که مثل را با حکمت مردمی و خردجمعی برابر شمرده امثال و حکم را حاصل معرفت فرهنگی توده برخاسته از نوع زندگی و کار و حیات جمعی مردم بدانیم".

مولف توضیح داد: "کتاب "به قول مردم گفتنی چندوچونی خندستانی" به این صورت در آمده که در روایت اول، "جون شما جون خونه" و "سالمندان همدیگر را جر می‌دهند"، به قول لات‌ها "اورجینال" است و عینا از مثل‌های مردمی ساخته شده است. نه‌تای دیگر را کنار مثل‌های مردمی به قیاس ضرب‌المثل‌های خوانده و شنیده بازساخته‌ام، مابقی کتاب یا تفسیر و تعبیر من از مثل‌های مردمی است یا حکایات طنزآمیزی است که ملهم از ادبیات عامیانه است".

در بخشی از "حکایات راوی نامرئی" که در صفحه 85 آمده می‌خوانیم: "راوی نامرئی، رندی خودمختار است. خیال‌پردازی متفنن بوده، گاه موجود محال‌اندیشی است که محدود به هیچ مرز و تعریفی نیست. به این سبب که نامرئی است و کسی نمی‌تواند ببیندش تا بگیردش، آزادانه و سبک‌سرانه تا بی‌منتها می‌تازد(بلانسبت، چون قدرت‌های غیرقانونی که داخل سیستم قانونی حکومت‌ها عمل می‌کنند و بر اوضاع و خلایق تسلط دارند.) راوی اول شخص و دوم شخص و ... هشتم شخص، طبق قواعد ادبی مجاز محدوده‌شان، حکایت می‌کنند و دانای کل هم همین‌طور. اما راوی نامرئی که نام و نشانی از او ندارم؛ به خاطر همین لامکانی و درهم زمانی، در عالم حکایت هر چه بخواهد و تا هر کجا که بتواند، شلتاق می‌کند. پس گویا با یک آنارشیست طرف‌ایم؟ نه! آنارشیست‌ها هم بالاخره نشانی و محدوده‌ای دارند، او به جن و سیمرغ و کیمیا نزدیک‌تر است. از نوع افسانه‌سرا و جادوگر".

کتاب "به قول مردم گفتنی چندوجونی خندستانی" نوشته جواد مجابی در شمارگان 500 نسخه و با قیمت 22 هزار تومان توسط نشر چشمه روانه بازار کتاب شده است.

کتاب به قول مردم گفتنی چند و چونی خندستانی

مطالب مشابه


نظرات


تصویری


ویدئو