آئورت شکمی از دیافراگم تا قسمت میانی شکم امتداد دارد جایی که به شریان های ایلیاک (دو سرخرگ تهیگاهی مشترک) که به پاها خونرسانی می کنند، منشعب می شود. آنوریسم آئورت شکمی یک سطح غیر طبیعی از گسترش موضعی رگ های خونی است. شایع ترین علت آنوریسم شریانی آترواسکلروز یا تصلب شرایین است. در این مقاله از بخش بیماری های دکتر سلام، ما علل و نشانه های آنوریسم آئورت شکمی را مورد بحث قرار می‌دهیم و برخی از گزینه های درمانی که در دسترس هستند را ذکر می‌کنیم.
درباره آنوریسم آئورت شکمی چه می دانید؟
درباره آئورت سینه و شکم
آئورت شریان بزرگی است که خون را از قلب به سایر نقاط بدن می رساند و از دریچه آئورت که بطن چپ قلب را از آئورت جدا می کند شروع می شود و از بازگشت خون به قلب پس از انقباض (پمپاژ خون) ممانعت به عمل می آورد. بخش های مختلف آئورت بر اساس ارتباط قلب و محل قرارگیری در بدن نام گذاری شده اند.
بنابراین، محل شروع آئورت به عنوان آئورت صعودی نامیده می شود و پس از آن قوس آئورت قرار دارد و سپس آئورت نزولی. به بخشی از آئورت که در قفسه سینه یا توراکس واقع شده است، آئورت توراسیک گفته می شود، در حالی که آئورت شکمی در شکم قرار دارد.
تعریف پزشکی آنوریسم آئورت چیست؟
- آنوریسم یک سطح غیر طبیعی از گسترش موضعی رگ های خونی است.
- آئورت در محل آنوریسم مانند موضعی ضعیف در یک بادکنک فرسوده متسع می شود.
- آنوریسم های آئورت به طور معمول دوکی شکل هستند و آئورت زیر شریان ها به کلیه ها را درگیر می کنند.
شایع ترین علت آنوریسم آئورت شکمی چیست؟
شایع ترین علت آنوریسم شریانی آترواسکلروز یا تصلب شرایین است و ریسک فاکتور اصلی آن استعمال سیگار است.
علائم آنوریسم آئورت نشتی چیست؟
آنوریسم آئورت شکمی اغلب علامتی ایجاد نمی کند. اما در صورت ایجاد ممکن است باعث درد شدید کسل کننده در قسمت تحتانی کمر یا پهلو شود. ممکن است درد ضربان دار قابل توجهی در شکم نیز ایجاد کند.
چگونه می توان آنوریسم آئورت شکمی را بررسی کرد؟
ممکن است از اشعه X شکمی و سایر آزمایش های رادیولوژی از جمله سونوگرافی، سی تی اسکن و MRI برای تشخیص و کنترل آنوریسم استفاده شود. پارگی آنوریسم آئورت یک فاجعه است. ترمیم آنوریسم با جراحی یا استنت اندوواسکولار انجام می شود.
پارگی آنوریسم آئورت شکمی چیست؟
پارگی تهدیدآمیز آنوریسم شکمی یک وضعیت جراحی اورژانسی است. 50 درصد از افرادی که دچار پارگی آنوریسم می شوند قبل از رسیدن به بیمارستان می میرند و هرچه زمان رسیدن به اتاق عمل طولانی تر باشد، میزان مرگ و میر نیز بیشتر می شود.
بیشتر بخوانید: پیشگیری از آترواسکلروز و بهبود جریان خون با فعالیت ورزشی
آنوریسم آئورت شکمی چیست؟
آنوریسم محلی از اتساع موضعی (گشاد شدن) رگ خونی است. “آنوریسم” از کلمه یونانی “آنوریسما” گرفته شده است که به معنای “گسترده شدن” است. آنوریسم آئورت شامل آئورت است (شریان اصلی که با خروج از قلب خون بدن را تامین می کند). آنوریسم آئورت اتساع یا ورم آئورت است.
آنوریسم آئورت می تواند در هر نقطه ای در طول آئورت ایجاد شود اما بیشتر در آئورت شکمی اتفاق می افتد. بیشتر این آنوریسم های شکمی زیر سطح شریان های کلیوی (عروقی که خون کلیه ها را تأمین می کنند) قرار دارند. آنوریسم آئورت شکمی می تواند به عروق ایلیاک گسترش یابد. دیواره های داخلی آنوریسم ها غالباً با لخته های خونی – که به دلیل راکد بودن خون شکل می گیرند – پوشانده شده اند. دیواره آنوریسم ها لایه لایه است مانند بخشی از یک تخته چند لا.
علائم آنوریسم آئورت شکمی چیست؟
بیشتر آنوریسم های آئورت شکمی هیچ علامتی ایجاد نمی کنند (بدون علامت اند) و به صورت اتفاقی و به هنگام انجام آزمایش تصویربرداری از شکم (سی تی اسکن یا سونوگرافی) کشف می شوند. آن ها همچنین با معاینه فیزیکی قابل تشخیص هستند زمانی که متخصص مراقبت های بهداشتی شکم را لمس می کند و به یک گوشی پزشکی گوش فرا می دهد، صدایی که از جریان خون آشفته ایجاد می شود را می شنود.
درد شایع ترین علامتی است که با گسترش و یا پارگی آنوریسم احساس می شود. این درد اغلب از مرکز شکم شروع می شود و به پشت یا پهلوها می رسد. بسته به محل قرارگیری آنوریسم در آئورت و اینکه آیا ساختارهای مجاور را نیز تحت تأثیر قرار داده است یا خیر، ممکن است علائم دیگری نیز بروز یابد.
آنوریسم آئورت شکمی می تواند بدون علامت باقی بماند یا طی سال ها حداقل علائم بروز یابد. با این حال، آنوریسم شکمی ای که به سرعت در حال گسترش است می تواند باعث بروز ناگهانی درد شدید، مداوم و بدتر شدن درد در قسمت میانی شکم کمر یا پهلو شود. پارگی آنوریسم آئورت شکمی می تواند فاجعه بار و حتی کشنده باشد و با اتساع شکم توده ضربان دار در آن و شوک ناشی از خونریزی بالا همراه باشد.
دلایل آنوریسم آئورت شکمی چیست؟
شایع ترین علت آنوریسم آئورت “سخت شدن شریان ها” است که تحت عنوان تصلب شرایین نام گرفته است. اکثر آنوریسم های آئورت ناشی از تصلب شرایین اند. تصلب شرایین می تواند دیواره آئورت را ضعیف کند و افزایش فشار خونی که از طریق آئورت پمپ می شود، باعث بی ثباتی لایه داخلی دیواره آئورت شود.
دیواره آئورت دارای سه لایه است: درونی میانی و بیرونی. این لایه ها در کنار تامین خاصیت ارتجاعی آئورت – برای تحمل تغییرات فشار خون – به این شریان ها نیرو می بخشند. افزایش فشار خون مزمن باعث می شود لایه ی رسانه (میانی) شکسته شود و منجر به اتساع مداوم و آهسته ی آئورت شود. سیگار کشیدن یکی از دلایل اصلی آنوریسم آئورت است و مطالعات نشان داده اند که میزان آنوریسم آئورت به میزان سیگار کشیدن جمعیت بستگی دارد.
سایر علل آنوریسم آئورت
ژنتیک یا وراثت
ژنتیک ممکن است در ایجاد آنوریسم آئورت نقش داشته باشد. اگر بستگان درجه یک فرد مبتلا به آنوریسم باشند، خطر ابتلا به این بیماری در وی نیز بالا می رود. آنوریسم ممکن است در سنین جوانی ایجاد شود که در این صورت خطر پارگی آنوریسم نیز بالاست.
بیماری ژنتیکی
سندرم اِهلرز- دانلوس و سندرم مارفان دو بیماری بافت همبند هستند که با پیشروی آنوریسم آئورت همراه هستند. ناهنجاری های بافت همبند در لایه های دیواره آئورت می توانند باعث ضعف در بخش های آئورت شوند.
پس از تروما
تروما می تواند آسیب فوری در دیواره آئورت ایجاد کند یا ممکن است باعث ایجاد ناحیه ای ضعیف شود که به مرور زمان به آنوریسم مبدل شود.
التهاب عروق خونی که در بیماری تاکایاسو، آرتریت سلول های بزرگ و پلی كندريت عود کننده رخ می دهد می تواند باعث آنوریسم شود.
عفونت مایکوتیک یا قارچی
عفونت قارچی ممکن است با نقص ایمنی، سوء مصرف مواد مخدر، سیفلیس و جراحی دریچه قلب همراه باشد.
انواع آنوریسم آئورت شکمی چه شکلی اند؟
اکثر آنوریسم های آئورت دوک مانند هستند. آن ها با اتساع محیط اطراف آئورت به شکل دوک در می آیند (آنوریسم های ساکولار کیسه ای شکل هستند و فقط بخشی از دیواره آئورت درگیر می کنند).
عوامل خطر آنوریسم آئورت شکمی چیست؟
عوامل خطر آنوریسم آئورت همان مواردی است که برای بیماری آترواسکلروتیک قلب، سکته مغزی و بیماری شریان محیطی وجود دارد و شامل موارد زیر است.
- سیگار کشیدن
- فشار خون بالا
- افزایش سطح کلسترول خون
- دیابت شیرین
استعمال سیگار نه تنها خطر ابتلا به آنوریسم آئورت شکمی را افزایش می دهد، بلکه خطر پارگی آن را نیز افزایش می دهد. پارگی آئورت یک رویداد خطرناک برای زندگی است که در آن، خون از آئورت بیمار بیرون می جهد و بیمار می تواند به سرعت و تا سر حد مرگ خونریزی کند.
عوارض آنوریسم آئورت شکمی
ایجاد پارگی در یک یا چند لایه از دیواره آئورت (شکاف آئورت) یا آنوریسم پاره شده از عوارض اصلی این بیماری هستند. پارگی می تواند تهدیدی برای خونریزی داخلی باشد. به طور کلی، هرچه آنوریسم بزرگ تر باشد و سریع تر پیشروی کند، احتمال پارگی بیشتر می شود.
علائم و نشانه های پارگی آنوریسم آئورت می تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد ناگهانی، شدید و مداوم در شکم یا کمر که می تواند به صورت احساس گسیختگی توصیف شود.
- فشار خون پایین
- ضربان سریع
آنوریسم آئورت همچنین فرد را در معرض خطر لخته شدن خون در محل قرار می دهد. اگر یک لخته خون از دیواره داخلی آنوریسم رها شود و رگ خونی را در جای دیگری از بدن مسدود کند، می تواند باعث درد یا انسداد جریان خون به پاها، انگشتان پا، کلیه ها یا اندام های شکمی شود.
پیش گیری و مدیریت غیر جراحی آنوریسم آئورت شکمی
پس از شناسایی آنوریسم، هدف این است که سعی شود تا از بزرگ شدن آن جلوگیری به عمل آید.
کنترل ریسک فاکتورهای آنوریسم در طول عمر یک ضرورت است و موارد زیر را شامل می شود:
- قطع مصرف سیگار.
- کنترل فشار خون بالا
- کنترل کلسترول خون.
- کنترل دیابت.
ممکن است برای کنترل فشار خون و کاهش فشار درون آنوریسم داروهای مسدود کننده بتا تجویز شود.
نظارت معمول بر اندازه آنوریسم:
– آئورت معمولی، در مردان تا 1.7 سانتی متر و در زنان تا 1.5 سانتی متر اندازه گیری می شود.
– آنوریسم هایی که به صورت تصادفی کم تر از 3.0 سانتی متر اندازه گیری می شوند، نیازی به ارزیابی مجدد یا پیگیری ندارند.
– آنوریسم هایی با سایز 3.0 تا 4.0 سانتی متر برای نظارت بر بزرگ شدن بالقوه و اتساع باید هر ساله توسط سونوگرافی بررسی شوند.
– آنوریسم هایی با اندازه 4.0 تا 4.5 سانتی متر باید هر 6 ماه یک بار توسط سونوگرافی بررسی شوند.
– آنوریسم هایی با سایز بیش تر از 4.5 سانتی متر باید توسط جراح برای جراحی ترمیمی ارزیابی شوند.
تشخیص آنوریسم آئورت شکمی
آنوریسم آئورت شکمی اغلب در طول معاینه یا در طی آزمایشات روتین پزشکی مانند سونوگرافی قلب یا شکم مشخص می شود. پزشک، برای تشخیص آنوریسم آئورت شکمی، سابقه پزشکی و خانوادگی فرد را مرور کرده و او را معاینه فیزیکی می کند. در صورتی که فرد مشکوک به آنوریسم آئورت باشد، آزمایشات تخصصی مانند موارد زیر می توانند تأیید کننده آنوریسم باشند.
سونوگرافی شکمی
این آزمایش رایج ترین تست برای تشخیص آنوریسم آئورت شکمی است. برای این کار شما روی یک میز دراز می کشید و تکنسین مبدل (ترانسدیوسر) را در اطراف شکم تان حرکت می دهد. سونوگرافی برای ارسال تصاویر به صفحه نمایش رایانه از امواج صوتی استفاده می کند.
سی تی اسکن
این آزمایش بدون درد می تواند تصاویر واضحی از آئورت شما به پزشک ارائه دهد و می تواند اندازه و شکل آنوریسم را تشخیص دهد. در حین انجام سی تی اسکن، شما روی یک میز داخل یک دستگاه دایره ای شکل قرار می گیرید. سی تی اسکن برای تولید تصاویر مقطعی از بدن شما، اشعه X تولید می کند. برای واضح تر شدن تصویر شریان ها در سی تی اسکن (سی تی آنژیوگرافی) ممکن است رنگ ضد کنتراستی در رگ های خونی فرد تزریق شده باشد.
ام آر آی
در این تست، شما روی یک میز متحرک قرار می گیرید که وارد دستگاه ام آر آی می شود. این دستگاه از یک میدان مغناطیسی و پالس هایی از انرژی موج رادیویی برای تهیه عکس از بدن فرد استفاده می کند. ممکن است برای وضوح بیشتر یک رنگ به رگ های خونی تزریق شود (آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی).
غربالگری آنوریسم آئورت شکمی
مرد بودن و استعمال سیگار خطر آنوریسم آئورت شکمی را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد.
توصیه های غربالگری متفاوت است، اما به طور کلی:
- مردان سیگاری بین 65 تا 75 سال، باید با استفاده از سونوگرافی شکمی یک بار غربالگری شوند.
- پزشک برای آقایان 65 تا 75 ساله ای که هرگز سیگار نکشیده اند، در مورد نیاز به سونوگرافی شکمی تصمیم می گیرد.
- وی این کار را معمولاً بر اساس سایر عوامل خطر مانند سابقه خانوادگی آنوریسم انجام می دهد.
شواهد كافی از فواید غربالگری آنوریسم آئورت شکمی در زنان 65 تا 75 ساله ای كه سیگار می كشند یا سابقه خانوادگی این بیماری را دارند، وجود ندارد. اگر بر اساس فاکتورهای خطر خود به غربالگری سونوگرافی احساس نیاز می کنید، از پزشک خود سؤال کنید. زنانی که هرگز سیگار نکشیده اند نیازی به بررسی این بیماری ندارند.
درمان آنوریسم آئورت شکمی
هدف از درمان- چه به صورت نظارت پزشکی و چه جراحی- جلوگیری از پارگی آنوریسم است. نوع روش درمانی فرد به اندازه آنوریسم آئورت و سرعت رشد آن بستگی دارد.
نظارت پزشکی
اگر آنوریسم آئورت شکمی شما کوچک است و علائمی نیز ندارید، پزشک ممکن است نظارت بر شرایط تان را توصیه کند. شما باید به طور منظم به پزشک مراجعه کنید تا بررسی شود که آنوریسم شما در حال رشد است یا خیر و برای مدیریت سایر شرایط پزشکی، از جمله فشار خون بالا، که می تواند آنوریسم شما را بدتر کند تحت درمانی قرار گیرید.
به احتمال زیاد به آزمایشات تصویربرداری منظمی نیاز خواهید داشت تا اندازه آنوریسم تان بررسی شود. انتظار می رود که حداقل شش ماه پس از تشخیص آنوریسم و طی تست های منظم پیگیری، سونوگرافی شکمی انجام گیرد.
ترمیم جراحی آنوریسم آئورت شکمی
معمولاً جراحی در صورتی توصیه می شود که آنوریسم شما 1.9 تا 2.2 اینچ (4.8 تا 5.6 سانتی متر) یا بزرگ تر باشد یا به سرعت رشد کند. همچنین، اگر علائمی مانند معده درد یا آنوریسم نشتی حساس یا دردناک داشته باشید، ممکن است پزشک جراحی را توصیه کند. بسته به عوامل مختلفی از جمله محل و اندازه آنوریسم، سن و شرایط دیگر، گزینه های جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد.
جراحی باز شکم
این روش شامل حذف جراحی قسمت آسیب دیده ی آئورت و جایگزینی آن با یک لوله مصنوعی (گرافت) است (که به جای آن دوخته می شود). بهبودی کامل احتمالاً یک ماه یا بیشتر طول خواهد کشید.
ترمیم اندوواسکولار
این روش کمتر تهاجمی اغلب استفاده می شود. پزشکان گرافت مصنوعی را به انتهای یک لوله نازک (کاتتر) که از طریق یک سرخرگ در ساق پای شما وارد می شود به آئورت شما وصل می کنند. گرافت لوله ای که توسط یک شبکه فلزی پوشیده می شود در محل آنوریسم قرار داده می شود، سپس بسط می یابد و به جای آن وصل می شود.
این دستگاه، بخش تضعیف شده آئورت را تقویت می‌کند و از پارگی آنوریسم جلوگیری کند. جراحی اندوواسکولار برای حدود 30 درصد از مبتلایان به آنوریسم گزینه مناسبی نیست. پس از جراحی اندوواسکولار، برای اطمینان از نشت نکردن محل ترمیم به آزمایشات منظم تصویربرداری نیاز است. میزان دوام طولانی مدت برای جراحی اندوواسکولار و جراحی باز مشابه است.
اصلاح آنوریسم آئورت شکمی با جراحی باز شکم
این جراحی چه خطرات یا عوارض احتمالی دارد؟
پزشکان تمام تلاش خود را می کنند تا عوارض به حداقل کاهش یابد. این ممکن است شامل تجویز دارو برای کاهش خطر عوارض باشد. با این حال، هر عملی خطرات و عوارض بالقوه خود را دارد. هر بیمار متفاوت است و عارضه آن نیز به پیچیدگی آنوریسم آن بیمار بستگی دارد. موارد مرتبط با این جراحی در ادامه ارائه شده است. لطفاً اگر موردی وجود دارد که متوجه نمی شوید، با پزشک خود در میان بگذارید.
خطرات و عوارض مربوطه در سه دسته زیر قرار می گیرند:
1- عوارض بی هوشی
متخصص بی هوشی خطرات بی هوشی را با شما در میان خواهد گذاشت.
2- عوارض عمومی هر عمل
– ممکن است همانند هر عمل دیگری درد را تجربه کنید. پزشکان برای به حداقل رساندن و کنترل دردتان تلاش خواهند کرد و برایتان دارو تجویز می کنند و مهم است که آن ها را طبق دستورالعمل مصرف کنید تا بتوانید آزادانه حرکت کرده و راحت سرفه کنید.
– خونریزی، که می تواند در طول یا بعد از عمل ایجاد شود. خونریزی معمولاً نیاز به انتقال خون دارد و گاهی اوقات عمل دیگری لازم است.
– عفونت در محل زخم جراحی. ممکن است برای درمان عفونت به آنتی بیوتیک یا گاهی اوقات عمل دیگری نیاز باشد.
– لخته شدن خون در پاها (ترومبوز ورید پاها) که گاهی اوقات می تواند از طریق جریان خون به سمت ریه ها حرکت کند و باعث مشکلات تنفسی (آمبولی ریوی) شود. توصیه می شود که بلافاصله بعد از عمل از بستر خود خارج شوید و تزریقاتی برای کاهش خطرات لخته شدن خون انجام دهید.
بیشتر بخوانید: درمان های خوراکی برای لخته شدن خون
3- خطرات خاص
ممکن است در نتیجه این عمل بزرگ فرد جان خود را از دست بدهد (به طور کلی این خطر 1 نفر در هر 20 نفر است اما برای بیمارانی که فیت هستند این احتمال پایین تر است). ناتوانی جنسی یک مشکل شایع بعد از این عمل است (4 نفر از هر 5 بیمار مرد).
مشکلات گرافت یا بخیه که می تواند منجر به یک گرافت آلوده (1 نفر در هر 50 نفر)، نشتی کوچک در لخته خون به نام سودوآنوریسم (میزان خطر 1:33) یا وابستگی غیرطبیعی بین آئورت و روده به نام فیستول آئورت- روده (خطر: 1 در 50) شود. درد و خونریزی در شکم ناشی از خونرسانی ناکافی به روده (کولیت ایسکمیک) که به تنگ شدن روده منجر می شود. بعضی اوقات ممکن است یک عمل دیگر برای اصلاح این مورد نیاز باشد (خطر: 1 در 50).
انسداد شریان های پا ناشی از لخته شدن خون (آمبولی دیستال). این به طور طبیعی قابل اصلاح است اما ممکن است به یک روش کوچک تر دیگری به نام آمبولکتومی احتیاج باشد. گاها این مشکل قابل اصلاح نیست و ممکن است به از بین رفتن بخشی از اندام تحتانی منجر شود (خطر: 1 در 50).
چه اقداماتی برای هر چه بیشتر موفقیت آمیز بودن جراحی می توان اتخاذ کرد؟
تغییر سبک زندگی
اگر سیگار می کشید، سعی کنید آن را ترک کنید. شواهد محکمی وجود دارد که نشان می دهد ترک سیگار قبل از بی هوشی عمومی – به مدت چندین هفته یا بیشتر – احتمال بروز عوارض را کاهش می دهد.
داروها
باید مصرف داروهای طبیعی خود را ادامه دهید. با این حال، اگر شما وارفارین (یا هر داروی رقیق کننده خون دیگری) مصرف می کنید، لازم است که قبل از عمل مصرف آن را متوقف کنید. اطمینان حاصل کنید که جراح شما از مصرف وارفارین شما مطلع است و در مورد متوقف کردن مصرف آن توصیه های پزشک را دنبال کنید.
اگر در حال جایگزینی هورمون درمانی یا قرص ضدبارداری خوراکی هستید، توصیه می شود که قبل از عمل مصرف این داروها را متوقف کنید. اگر مصرف قرص ضد بارداری را متوقف کنید، حتماً از یک روش جایگزین برای پیش گیری از بارداری استفاده کنید.
نکته مهم: قبل از قطع مصرف هرگونه دارو، همیشه باید با جراح یا پزشک خود مشورت کنید.
چه مدت بعد از عمل بهبود می یابم؟
در بیمارستان
بعد از عمل برای نظارت روتین به بخش مراقبت های ویژه منتقل می شوید. بیشتر بیماران طی 24 ساعت پس از عمل به بخش ارجاع داده می شوند. به تدریج طی چند روز آینده بهبود می یابید و برای خروج از بستر خود توسط فیزیوتراپیست تشویق می شوید.
معمولاً در کم تر از یک هفته پس از عمل، خوردن رژیم غذایی معمول را شروع می کنید و کاملا حرکت می کنید. بیشتر بیماران تا مرخصی ده روز در بیمارستان می مانند. اگر سوال یا موردی، چه در بیمارستان و چه در خانه نگران تان می کند از یکی از اعضای تیم مراقبت های بهداشتی خود بپرسید. آن ها باید بتوانند هرگونه عارضه ای را با اطمینان شناسایی و درمان کنند.
بازگشت به فعالیت های عادی
بسته به میزان جراحی و نوع فعالیت تان، به شما توصیه می شود که چه زمانی به فعالیت های خود برگردید. بیشتر بیماران برای این نوع عمل حدود سه ماه مرخصی می گیرند.
از آنجا که این عمل عضلات دیواره شکم را درگیر می کند، در ابتدا باید از کار با دست، به خصوص بلند کردن اشیای سنگین خودداری کنید. تا زمانی که به کنترل وسیله نقلیه خود در مواقع اضطراری اطمینان ندارید رانندگی نکنید و همیشه ابتدا با شرکت بیمه خود مشورت کنید.
بهبودی کامل
اکثر بیماران بهبودی کامل را تجربه می کنند، اگرچه ممکن است این روند تا سه ماه طول بکشد.
ترمیم اندوواسکولار آنوریسم آئورت شکمی
EVAR یا TEVAR چیست؟
EVAR یا TEVAR یک روش حداقل تهاجمی (بدون برش بزرگ شکمی) است که برای ترمیم آنوریسم آئورت شکمی انجام می شود. این روش شامل قرار دادن استنت گرافت بسط پذیر در آئورت به منظور درمان بیماری آئورت بدون مداخله مستقیم روی آن است. پیشرفت تکنولوژی و تجربه ی بیشتر احتمالاً ثابت می كند كه این روش از عمل باز ایمن تر است و محدودیت آناتومی بیمار در آن كمتر است.
ارزیابی قبل از عمل
ارزیابی قبل از عمل شامل انجام سی تی اسکن برای کسب اطلاعات دقیق در مورد آناتومی آئورت است. این ارزیابی شامل ناهنجاری، انشعاب رگ های خونی و شریان های فمورال می باشد. این روش در یک محیط استریل تحت هدایت فلوروسکوپی با اشعه ایکس انجام می شود. این روش ممکن است در اتاق عمل، بخش رادیولوژی یا آزمایشگاه کاتتریزاسیون انجام شود. این روش معمولاً توسط جراح عروق و رادیولوژیست مداخله ای یا متخصص قلب انجام می شود.
این روش می تواند تحت بی هوشی عمومی، منطقه ای (اسپاينال یا اپیدورال) یا حتی بی حسی موضعی انجام شود. روش معمول به واسطه شریان های استخوان ران یا ایلیاک انجام می شود که در آن برشی صورت می گیرد یا از روش پوستی استفاده می شود.
استنت گرافت با استفاده از ابزارهای ویژه اندوواسکولار و به همراه تصاویر اشعه ایکس برای راهنمایی، از طریق شریان فمور وارد آئورت می شود و تا محل آنوریسم پیش می رود. استنت گرافت یک لوله استوانه ای شکل است که از یک چارچوب فلزی نازک (استنت) ساخته شده است.
در حالی که بخش گرافت از مواد مختلفی مانند داکرون یا پلی تترا فلورو اتیلن (PTFE) ساخته شده است و ممکن است استنت را پوشش دهد استنت به نگه داشتن گرافت در محل کمک می کند. استنت گرافت در وضعیت کلاپس در آئورت وارد شده و در محل آنوریسم قرار می گیرد و پس از جایگزاری، بسط می یابد و برای حمایت از دیواره آئورت به آن متصل می شود. سرانجام آنوریسم بر روی استنت گرافت جمع می شود.
خطرات این روش
- صدمه به رگ های خونی، اندام ها یا سایر ساختارها توسط ابزار
- آسیب کلیه
- ایسکمی اندام ناشی از لخته خون (قطع جریان خون به ساق پا یا پا)
- عفونت زخم کشاله ران
- هماتوم کشاله ران (کبودی پرخون)
- خونریزی
- اندولاک (نشت مداوم خون از گرافت و به داخل آنوریسم کیسه ای با قابلیت پارگی).
- آسیب نخاع
بسته به شرایط پزشکی خاص فرد مانند آلرژی یا حساسیت به داروها، رنگ های کنتراست، ید یا لاتکس ممکن است خطرات دیگری نیز وجود داشته باشد. حتما قبل از هر اقدامی در مورد هرگونه نگرانی تان با پزشک خود صحبت کنید.
زندگی با آنوریسم آئورت شکمی
با پیشروی آنوریسم آئورت فرد در معرض خطر بزرگ تر شدن آن قرار دارد. اگر به آنوریسم آئورت مبتلا شده باشید، پزشک برای انجام آزمایش های تصویربرداری به طور مرتب شما را ویزیت می کند تا از سرعت رشد آنوریسم تان اطمینان حاصل کند. پیگیری این ملاقات ها برای شما بسیار مهم است.
شما می توانید با توجه دقیق به سایر مشکلات سلامتی و حفظ یک سبک زندگی سالم، باعث کندی رشد آنوریسم شوید و از بروز عوارض آن پیش گیری کنید. مهم ترین راه برای کاهش سرعت پیشرفت آنوریسم کنترل فشار خون است. اگر فشار خون بالایی دارید، بهتر است بدانید که نیروی اضافی به دیواره آنوریسم فشار می آورد و باعث گسترش آن می شود.
اگر پزشک تان برای کنترل فشار خون تان دارویی تجویز کرده است، بهتر است آن را دقیقاً مطابق دستورالعمل مصرف کنید. همچنین ممکن است پزشک به شما توصیه کند که وزنه های سنگین را بلند نکنید، چراکه ممکن است باعث افزایش ناگهانی فشار خون تان شود.
استعمال دخانیات، چاقی، نوشیدن بیش از حد الکل و یک سبک زندگی بی تحرک باعث افزایش فشار خون می شود. در عین حال، تمام این موارد برای سلامتی کلی شما خوب نیست. اگر به جراحی یا روشی برای ترمیم آئورت خود نیاز دارید، سلامت کلی شما در بهبودی شما مؤثر خواهد بود.
بنابراین، مهم است که:
- وزن طبیعی خود را حفظ کنید یا از شاخص توده بدنی (BMI) کمتر از 30 برخوردار باشید. (بی ام آی خود را محاسبه کنید).
- فشار خون خود را کنترل کنید.
- اگر سیگاری هستید، آن را ترک کنید. داروها و گزینه های مشاوره زیادی برای کمک به ترک سیگار وجود دارد.
- از نظر جسمی فعال باشید.
- شما می توانید این کار را با پیاده روی سریع یا دوچرخه سواری به مدت حداقل 30 دقیقه در روز شروع کنید.
- مصرف الکل خود را به حداکثر 1 تا 2 کاپ در روز محدود کنید.
- مقدار نمک (سدیم) مصرفی خود را کاهش دهید.
- ترشی کنسرو سبزیجات چیپس و امثال آن ها نمک بالایی دارند.
- مقدار سدیم مصرفی خود را در روز به کم تر از 2300 میلی گرم محدود کنید.
- با خواندن برچسب های مواد غذایی می توانید این موضوع را پیگیری کنید.
- امروزه بسیاری از محصولات انواع کم نمک دارند و همچنین در فروشگاه ها جایگزینی برای نمک سفره وجود دارد.
- یک رژیم غذایی سالم و سرشار از میوه و سبزیجات و با کلسترول و چربی های اشباع کم اتخاذ کنید.
- این مهم به کنترل فشار خون و همچنین میزان کلسترول بدن کمک می کند.
بسیاری از بیماران مبتلا به آنوریسم آئورت با پیگیری های دقیق، کنترل فشار خون و رعایت سبک زندگی سالم، به خوبی می توانند با بیماری خود کنار بیایند و ممکن است نیازی به مداخله نداشته باشند.
بیشتر بخوانید: راهکارهایی مفید برای داشتن سبک زندگی سالم
چشم انداز آنوریسم آئورت شکمی
اگر پزشک جراحی باز شکمی را برایتان توصیه کند، ممکن است تا بهبودی کامل شش هفته زمان لازم باشد این در حالی است که بهبودی پس از جراحی اندوواسکولار فقط دو هفته طول می کشد. موفقیت عمل جراحی و بهبودی پس از آن بستگی به این دارد که آیا آنوریسم آئورت شکمی (AAA) قبل از پارگی تشخیص داده شده است یا نه. تشخیص زودهنگام AAA، معمولاً پیش آگهی خوبی است.
