مینی سریال «چرنوبیل» (Chernobyl) سریالی ۵ قسمتی ساخته شبکه HBO بود که بسیاری را در سراسر جهان غافلگیر کرده و حتی در سایت سینمایی مشهور IMDb نمره بالاتری از «بازی تاج و تخت» و «بریکینگ بد» بدست آورده است. این سریال کوتاه به اتفاقات پس از ماجرای فاجعه هسته ای چرنوبیل که در ۲۶ آوریل ۱۹۸۶ رخ داد می پردازد. سریال «چرنوبیل» توسط بسیاری در غرب مورد ستایش قرار گرفته و آن را یک تصویرسازی ترسناک اما واقع گرایانه از کسانی توصیف کرده اند که برای نجات جهان از تشعشعات سمی ناشی از انفجار رآکتور شماره چهار این نیروگاه در دو جبهه متفاوت مبارزه می کردند.

به گزارش مووی مگ به نقل از روزیاتو، اما واقعیت تاریخی این سریال توسط دولت روسیه به چالش کشیده شده به نحوی که مقامات روسی گفته اند که آن ها نیز روایت خود از این ماجرا را در قالب یک سریال به تصویر خواهند کشید که در آن انفجار در این رآکتور به نقشه خرابکارانه یک عامل سازمان سیا باز می گردد. در ادامه این مطلب قصد داریم به جزییاتی جالب در مورد شخصیت های اصلی و اتفاقاتی در که در حقیقت ماجرا برایشان رخ داد بپردازیم.

برای خواندن بخش اول این مقاله اینجا کلیک نمائید.

برای خواندن بخش دوم این مقاله اینجا کلیک نمائید.

 هشدار اسپویل: در ادامه مطلب به شخصیت ها و بخش هایی از داستان سریال اشاره خواهد شد.

لیودمیلا ایگناتنکو: بیوه باردار چرنوبیل

944d4cdb 192f 4853 a304 ff81cf8a763f d1e2346ab398911bcfbc164b5b113cb52edb0ca28136a2baaac003043c5bbecdd1d62744599ca958f68daa7c00a20b25

آنچه در سریال می بینیم…

داستان زوج جوان ایگناتنکو یکی از دردناک ترین بخش های سریال «چرنوبیل» است که تا پایان سریال به ماجرای آن ها پرداخته می شود. شوهر آتشنشان لیودمیلا، واسیلی، پس از دو هفته رنج غیرقابل تحمل ناشی از مسمومیت با تشعشعات هسته ای در نهایت در سن ۲۵ سالگی جان می دهد، در حالی که لیودمیلای باردار در تمامی این مدت در کنار او بوده و می توان رنجی جسمی و روانی که در دو هفته متحمل می شود را به وضوح در شرایط و حرکات او دید. در سریال، لیودمیلا که آن زمان ۲۳ سال داشت، پوست در حال فساد شوهر جوانش را لمس می کند هر چند می داند که این موضوع می تواند به قیمت مسموم شدن خود و نوزاد درون شکمش منتهی شود.

آنچه در واقعیت رخ داد…

14798726 7142227 Ignatenko at the first commemorative ceremony takes place in hom a 2 1560611816493


لیودمیلا ایگناتنکو

لیودمیلا ایگناتنکو داستان تراژیک خود و شوهر جوانش را در کتاب «صداهایی از چرنوبیل» بازگو می کند. او در مورد شوهرش در این کتاب چنین گفته است: «هر چین و چروک کوچکی به سرعت برای او به یک زخم تبدیل شده بود. ناخن هایم را آنقدر کوتاه کرده بودم که خون از آن ها جاری شده بود مبادا تصادفی پوستش را زخمی کنم». این گفته ها تایید می کند که لیودمیلا در دوران مبارزه بی نتیجه شوهرش با مرگ هولناکش او را لمس کرده است، چیزی که در سریال می بینیم به خاطر آن به او هشدار داده می شود و بیشترین تاکید را شخصیت یولانا خومیوک دارد که این کار را به خاطر باردار بودنش برای او خطرناک می داند. اگر چه روابط بین لیودمیلا و خومیوک ساختگی و غیرواقعی است اما بارداری او واقعی بوده است.

3 15


وسایلی ایگناتنگو

لیودمیلا دو ماه پس از مرگ واسیلی در مسکو دختری به نام ناتاشنکا را بدنیا آورد، نوزادی که تنها ۴ ساعت پس از تولد به دلیل سیروز کبدی جان باخت. در تیتراژ پایانی سریال «چرنوبیل» می شنویم که لودمیلا با بدنیا آوردن یک فرزند سالم دیگر باور پزشکان مبنی بر این که وی هیچگاه صاحب فرزند نخواهد شد را نفی کرد. او بعد از ازدواج با مردی دیگر در کیف، پسری به نام آندری به دنیا آورد که سالم بود. او در این باره به نویسنده کتاب «صداهایی از چرنوبیل» چنین می گوید: «دوستانم سعی کردند مانعم شوند و گفتند تو نمی توانی بچه داشته باشی و پزشکان سعی کردند مرا بترسانند و گفتند تو نمی توانی بچه را نگه داری». با این وجود در پایان سریال به زندگی لیودمیلا ایگناتنکو و پسرش بعد از این ماجراها اشاره ای نمی شود.

4 16

لیودمیلا خود می گوید که پسرش بدون هیچ مشکلی بدنیا آمده و برخلاف هشدارهای پزشکان، هنگام تولد بدن و اندام های او کاملاً سالم بوده است. وی حتی ادعا می کند که آندری به او کمک کرده که از سکته قلبی اولش بهبود یابد. اما او همچنان از بیماری خود می گوید: «دو هفته را در مدرسه، هفته ها را در خانه با پزشکان می گذرانم».

خلبانان هلیکوپتری که به درون رآکتور سقوط می کنند

ad5e55c05cf62ffc134912cdc8d1cfc2

آنچه در سریال می بینیم…

یکی از دردناک ترین سکانس های کل سریال «چرنوبیل» پرواز شبه جنگ ویتنامی تیمی از هلیکوپترها بر فراز نیروگاه هسته ای چرنوبیل است. در این سکانس، پرسنل نظامی سعی در انداختن شن، سرب و بورون به درون رآکتور دارند تا آتش سوزی ناشی از انفجار را خاموش نمایند. اما یکی از هلیکوپترها بیش از حد به دهانه رآکتور نزدیک شده و به درون رآکتور سقوط می کند. لگاسوف و شربینا با نگاهی از روی درماندگی شاهد سقوط هلیکوپتر به درون رآکتور و مرگ تمامی سرنشینان آن هستند. بر اساس این سکانس که در اپیزود دوم سریال به تصویر کشیده می شود این اتفاق در جریان تلاش های اولیه برای خاموش کردن آتش رآکتور، در همان روزهای اول حادثه رخ می دهد.

آنچه در واقعیت رخ داد…

912a43cdbebe5bc0171e52d33293ad10

این حادثه واقعی بوده است اما ماه ها پس از انفجار چرنوبیل رخ داده است. تغییر زمان این حادثه تنها به این دلیل بوده که تهیه کنندگان سریال می خواسته اند ترس و وحشتی که خلبانان این هلیکوپترها با آن روبرو بوده اند را به تصویر بکشند. در برخی از موارد، در این هلیکوپترها کاملاً باز بود تا سربازان بتوانند مواد خاموش کننده آتش را به درون رآکتور بیندازند. کریگ مازین، سازنده سریال در این باره چنین می گوید: «می خواستم مردم بدانند که این یکی از خطراتی بود که این خلبانان با آن روبور بودند- یک رآکتور باز. تشعشعات هسته ای روی آن بسیار زیاد بود». یان هاورکمپ، کارشناس ارشد انرژی هسته ای در گرین پیس، گفته است که سخن گفتن در مورد میزان آلودگی رادیو اکتیو هوای اطراف رآکتور بسیار دشوار بوده اما تایید کرده که این حادثه در اثر برخورد با یک جرثقیل در بالای رآکتور صورت گرفته است.

4bf55e34 9cbe 4530 b170 2c43adba6a10 8f634c14d827d84db4e67b1b5d4624e94707f3c68ecb1be4a71299c5cde584df209c705340fb4484abd72a0dd1aa7eac

۵ نوع هلیکوپتر در حادثه چرنوبیل مورد استفاده قرار گرفت و ژنرال اولگ چیچکوف بعدها در مورد حادثه سقوط هلیکوپتر در چرنوبیل چنین گفت: «قبل از حادثه جرثقیل های بزرگی در اطراف رآکتور دیده می شدند. بعد از انفجار، برخی از آن ها بدون هیچ نگهدارنده ای در هوا معلق مانده بودند». خلبان یکی از هلیکوپترهای Mi-26 از پرواز خودداری کرد تا اینکه این جرثقیل ها ایمن شدند و هلیکوپتر Mi-8 که سقوط کرد پس از این ماجرا به روی رآکتور فرستاده شد اما دچار سانحه شد.ویدیو واقعی سقوط این هلیکوپتر تنها پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ منتشر شد. هلیکوپترهایی که در طی دو هفته اول پاکسازی مورد استفاده قرار گرفتند آن قدر به تشعشعات هسته ای آلوده شده بودند که دیگر نمی شد از آن ها استفاده کرد و در یک مکان نامشخص اوراق و سپس نابود شدند.

سه مقصر اصلی: ویکتور بریوکانوف، نیکولای فومین و آناتولی دیاتلوف

14823028 7142227 Left to right Viktor Bryukhanov Anatoly Dyatlov and Nikolai Fomi a 3 1560611816497

آنچه در سریال می بینیم…

بریوکانوف، فومین و دیاتلوف از همان ابتدای سریال «چرنوبیل» به عنوان شخصیت های قد داستان به نمایش گذاشته می شوند زیرا علیرغم هشدارهای زیردستانشان در مورد خطرناک بودن یک آزمایش ایمنی شب هنگام بر این کار اصرار داشته و در نهایت فاجعه را رقم می زنند. در اپیزود دوم تا چهارم این سه شخصیت به دلیل مسمومیت رادیو اکتیو در پس زمینه داستان قرار می گیرند تا اینکه در اپیزود پایانی و در جولای ۱۹۸۷ در جایگاه متهمان در دادگاه حاضر می شوند. در دادگاه با فلش بک هایی به شب حادثه باز می گردیم و نقش هر یک از آن ها در فاجعه را می بینیم، جایی که بریوکانوف یک شخصیت جاه طلب و در سودای ترفیع به هر قیمتی و دو نفر دیگر نیز تنها در آرزوی به پایان رساندن آزمایش و بدست آوردن نتایج خوب ترسیم می شوند.

آنچه در واقعیت رخ داد…


07s05 sud

نشسته از چپ: بروکانوف، دیاتلوف و فومین

بریوکانوف، فومین و دیاتلوف مسئولیت حرفه ای این فاجعه را پذیرفتند اما ارتکاب جنایت توسط خود را رد کردند. هر یک از آن ها به ۱۰ سال زندان در کمپ های کار اجباری محکوم شدند که بالاترین و بیشترین مجازات برای عاملان این فاجعه بود. در این میان بریوکانوف بیش از دیگران به خاطر نقشش در انفجار چرنوبیل مورد بحث و سرزنش قرار گرفته است. او رییس نیروگاه هسته ای چرنوبیل بود در حالی که فومین سمت مهندس ارشد و دیاتلوف نیز سمت معاون مهندس ارشد نیروگاه را بر عهده داشت. در یک مصاحبه در سال ۲۰۰۶، بریوکانوف ادعا کرد که دانشمندان هسته ای اتحاد جماهیر شوروی در آن زمان اشکال فنی در رآکتورها را عمداً مخفی کرده بودند.

7BBF32F6 D312 4B57 BB8A 7A389865FCB2 w1023 r1 s


بروکانوف در حال صحبت کردن در دادگاه

بریوکانوف به خاطر دخالتش در این فاجعه به ۱۰ سال زندان محکوم شد اما می گوید که این حادثه باعث نشد که اتحاد جماهیر شوروی از خطرات رآکتورهای مورد استفاده اش درس بگیرد. او بر این باور است که او و همکارانش دچار هیچ اشتباهی نشده اند و اصرار دارد که تمام پرونده رسیدگی به این ماجرا تنها برای آرام کردن جامعه جهانی صورت گرفته و به شدت دستکاری شده است. بریوکانوف در این باره چنین گفته است: «دانشمندان، مهندسان ساخت، کارشناسان تحقیق، همه آن ها از منافع شغلی خود دفاع کردند و همه اش همین بود. این موضوع لایه ای از دروغ ها بود که ما را از تحقیق در مورد علل واقعی حادثه دور کرد».

anatoly dyatlov at trial

او همچنین تحقیقات صورت گرفته در مورد علت این ماجرا را تنها بخشی از یک سناریو بین المللی و بزرگ تر برای سرپوش گذاشتن بر خطرات استفاده از انرژی هسته ای می داند اما هیچ مدرکی در این مورد ارائه نمی دهد: «این فقط ما نیستیم. آمریکایی ها، فرانسوی ها، انگلیسی ها، ژاپنی ها، همه دلایل واقعی حوادث در نیروگاه های هسته ایشان را مخفی می کنند». بریوکانوف هنگام انفجار رآکتور نیروگاه چرنوبیل در خانه اش در نزدیکی نیروگاه بود و بیشترین مسئولیت در حادثه به او نسبت داده شد. او نیمی از ۱۰ سال محکومیتش را در زندان گذراند و اکنون در شهر کیف، پایتخت اوکراین، زندگی می کند.

8e4c589a d10e 40ce a85f 3752883a533c 873e4e26145e86d15fe544e44aa07d11c3666a6bd9558bfb2fb6204dac92dab5cce30b5d497e5ada8a396114cb3d6b1f833371a74af95511daf52e82c50cf768

نیکولای فومین، مهندس ارشد نیروگاه یک متخصص برق باتجربه بوده و در زمان حادثه حدود ۵۰ سال سن داشت. او پیش از حاضر شدن در دادگاه از لحاظ روانی به شدت خرد شده و سعی کرد با تکه های شیشه عینکش رگ دست خود را قطع کند. این موضوع باعث شد که جلسه دادگاه به تعویق بیفتد و گفته می شود که پس از محکومیت نیز دست به خودکشی زده است. اوضاع وی پس از زندانی شدن نیز بدتر شده و در سال ۱۹۹۰ اعلام گردید که شرایط روانی او برای حضور در زندان مناسب نیست، بدین ترتیب وی را به یک مرکز مراقبت از بیماران روانی منتقل کردند. اطلاعات دیگری در مورد فومین در دست نیست اما با توجه به قرار گرفتن در معرض تشعشعات هسته ای به احتمال فراوان با مشکلات جسمی شدیدی مواجه بوده است.

t5s37q8l58y21

اما در تیتراژ پایانی سریال «چرنوبیل» گفته می شود که فومین پس از بهبود شرایطش در نیروگاه هسته ای کالینین در نزدیکی مسکو مشغول به کار شده است. البته این موضوع واقعیت دارد و وی پس از ۵ سال کار در این نیروگاه بازنشسته شد. او به ندرت در مورد ماجرای چرنوبیل صحبت کرده است اما در یک مصاحبه درباره خود و این حادثه چنین گفته است: «من بیش از حد سرزنش شدم. همه چیزهایی که در مورد من گفته می شود را باور نکنید. من تنها به خاطر یک چیز خودم را سرزنش می کنم: همیشه فکر می کردم که سازمان- تکنولوژی- مهم تر از هر چیز دیگری است اما مشخص شد که من مهم ترین چیز را دستکم گرفته بودم- ارزش مردم». آناتولی دیاتلوف نیز به شدت با محکومیت خود و این ادعا که به اندازه کافی محتاط و مواظب نبوده مخالفت می کند.

44ebc674 839d 4dc0 bcda 3cbfa567d68c a6e2f8daf120b54f869c6314d5d8bb44880872431a4b67bb687b8aed74e78c7cab05fd022a5bec2e1189c71e92625490

او در مصاحبه ای با واشنگتن پست در سال ۱۹۹۲ در این باره چنین گفت: «من خود را در مواجهه با یک دروغ دیدم، یک دروغ بزرگ که که بارها و بارها توسط رهبران کشورمان و تکنسین های ساده به یک اندازه تکرار شد». وی ادعا می کرد که داستان چرنوبیل و مقصران و دلایل آن ساخته و پرداخته رهبران اتحاد جماهیر شوروی بوده است: «دروغ های شرم آور مرا خرد کرد. کوچکترین شکی ندارم که طراحان رآکتور دلیل واقعی حادثه را همان ابتدا دریافته بودند اما بعد هر کاری کردند تا گناه را به گردن گردانندگان آن بیندازند. اگر آن زمان چیزهایی که الان در مورد این رآکتور هیولا می دانم را می دانستم هیچگاه در چرنوبیل کار نمی کردم. و نه تنها من بلکه هیچ کس دیگری در آنجا مشغول به کار نمی شد». یکی دیگر از مهندسانی که در آن زمان در نیروگاه چرنوبیل کار می کرد نیز از دیاتلوف و گفته هایش دفاع می کند.

anatoly dyatlov bryukhanov fomin

اولکسی بروس شخصیت های سریال را «نه داستانی بلکه یک دروغ متهورانه می داند». او در مصاحبه ای با بی بی سی می گوید: «شخصیت های آن ها درست به تصویر کشیده نشده و دستکاری شده اند انگار که آن ها عده ای شرور بوده اند. آن ها هیچ شباهتی به این شخصیت ها نداشتند. شاید آناتولی دیاتلوف به عنوان اصلی ترین ضد قهرمان سریال انتخاب شد زیرا این تصوری بود که کارگران نیورگاه، زیردستان و مدیریت ارشد نیروگاه در ابتدا از او داشتند. اما بعدها این تصور تغییر کرد». اما مازین، تهیه کننده سریال، همچنان اصرار دارد که دیاتلوف شخصیتی زورگو بوده و بروس نیز این موضوع را تایید می کند: «گردانندگان نیروگاه از او می ترسیدند. وقتی که او در نیروگاه حضور داشت برای همه تنش ایجاد می شد. اما مهم نیست که او چقدر سختگیر بوده است زیرا او یک حرفه ای بسیار مجرب بود»

میخائیل گورباچف: رهبر اتحاد جماهیر شوروی

david dencik asmikhail gorbachev in chernobyl on hbo

آنچه که در سریال می بینیم…

گورباچف حضور بسیار کمی در سریال «چرنوبیل» دارد و بیشتر او را در سکانس هایی که لگاسوف، شربینا و خومیوک گزارش های خود را ارائه می دهند دیده می شود. او کمیسیون تعیین شده برای تحقیق را مسئول ماجرا کرده و به اطلاعات و یافته های آنان اعتماد می کند.

آنچه در واقعیت رخ داد…

14824138 7142227 image a 50 1560599034522

حادثه چرنوبیل به تیتر اخبار رسانه های غربی آن زمان تبدیل شده بود. صنعت هسته ای اتحاد جماهیر شوروی با حمایت سازمان کا گ ب به شدت سعی در کتمان و سرپوش گذاشتن بر فاجعه داشت، این واقعیت که حادثه چرنوبیل پایان و نتیجه سال های دروغ گفتن به مردم داخل و خارج کشور و ناکارآمدی نهادینه شده در سیستم دولت وقت بود. در گفته ها و مدارک دولتی هیچ اشاره ای به اشکالات فنی هنگام ساخت رآکتورها نشده است اما پشت درهای بسته، گورباچف و اعضای حزب کمونیست پیش از ماجرا نیز از این اشکالات آگاه بودند و می دانستند که صنعت هسته ای اتحاد جماهیر شوروی یک راز هولناک را مخفی نگه داشته است. آن ها از سال ۱۹۷۵ این موضوع را می دانستند و حادثه انفجار احتمالی یکی از رآکتورها در لنینگراد و عواقب آن را مخفی نگه داشته بودند. خنده دار این که در بهار ۱۹۸۶، در اسناد رسمی دولتی از نیروگاه چرنوبیل به عنوان یکی از بهترین و کارآمدترین نیروگاه های هسته ای کشور یاد شده است و برنامه ریزی شده بود که کارکنان آن نشان لیاقت لنین که با ارزش ترین مدال لیاقت کشور بود را دریافت کنند.

image 195212 860 panofree qkjn 195212

اما عواقب و خسارات ناشی از انفجار رآکتور شماره چهار نیروگاه هسته ای چرنوبیل نیز با عواقب سیاسی پس از آن قابل مقایسه نیست. وجهه گورباچف که از دید غربی ها به عنوان یک رهبر اصلاح طلب شناخته می شد پس از این حادثه خدشه دار شد اما او مقامات ارشد ناظر بر صنعت هسته ای کشور را مقصر مخفی نگه داشتن این راز دولتی می داند. گورباچف در این باره چنین گفته است: «برای ۳۰ سال به ما گفتید که همه چیز به شکل بی نقصی ایمن است. فکر می کردید که ما مانند خدایان به شما نگاه خواهیم کرد. این دلیل رخ دادن این اتفاق بود و دلیل این که این حادثه به یک فاجعه تبدیل شد». او همچنین به اشکالاتی در سریال اشاره می کند و گفته که از دادن مدال و نشان لیاقت قهرمان حزب کارگر سوسیالیست به لگاسوف خودداری نکرده و دستوری در این مورد صادر نکرده است. با این وجود او گفته که سریال «چرنوبیل» را تماشا نکرده است.