نارسایی کبد چیست؟ علائم، پیشگیری و درمان نارسایی کبد

نمکستان: کبد دومین عضو بزرگ بدن است و چندین عملکرد مختلف را انجام می دهد. کبد، همه چیزهایی را که می خورید و می نوشید را پردازش می کند و آن را به انرژی و مواد مغذی، برای استفاده بدن، تبدیل می کند. قرار گرفتن در  معرض ویروس ها و یا مواد شیمیایی مضر می تواند به کبد آسیب برساند. هنگامی که کبد شما آسیب دیده باشد، ممکن است دچار نارسایی کبد شوید.

در افرادی که دچار آسیب کبدی هستند، ممکن است عملکرد صحیح کبد در نهایت متوقف شود. نارسایی کبد یک عارضه جدی است. اگر به نارسایی کبد مبتلا هستید، باید بلافاصله تحت درمان قرار بگیرید.

انواع نارسایی های کبدی

نارسایی کبد می تواند حاد یا مزمن باشد.

نارسایی حاد کبد

نارسایی حاد کبد بسیار سریع بروز می کند. عملکرد کبد، طی چند هفته یا چند روز دچار اختلال شدید می شود. ممکن است این اتفاقات به طور ناگهانی و بدون آنکه علائمی نشان دهد بیوفتد. علل شایع نارسایی حاد کبد شامل مسمویت با قارچ یا مصرف بیش از حد دارو است. مصرف بیش از حد استامینوفن (تیلنول) می تواند یکی از دلایل نارسایی حاد کبد باشد.

نارسایی مزمن کبد

نارسایی مزمن کبد کندتر از نارسایی حاد کبد عملکرد خود را بروز می دهد. ممکن است ماه ها و یا حتی سال ها طول بکشد و علائم نارسایی کبد در شما بروز نکند.

نارسایی مزمن کبدی اغلب نتیجه سیروز است که معمولا در اثر مصرف طولانی مدت الکل ایجاد می شود. سیروز هنگامی رخ می دهد که بافت کبد دچار زخم شود.

در هنگام نارسایی مزمن کبد، کبد شما ملتهب می شود. این التهاب با گذشت زمان باعث تشکیل بافت اسکار می شود. سه نوع نارسایی کبدی مرتبط با الکل وجود دارد:

بیماری کبد چرب الکلی: بیماری کبد چرب الکلی نتیجه سلول های چربی است که در کبد رسوب می کند. این بیماری به طور کلی در کسانی که الکل زیادی مصرف می کنند و افراد چاق بروز می کند.

هپاتیت الکلی: هپاتیت الکلی با سلول های چربی موجود در کبد، موجب التهاب و زخم در کبد می شوند. بر اساس تحقیقات به عمل آمده، ۳۵ درصد افرادی که به شدت نوشیدنی های الکلی مصرف می کنند، به این بیماری مبتلا می شوند.

سیروز الکلی: سیروز الکلی از بین این سه نوع بیماری پیشرفته ترین و مخرب ترین نوع محسوب می شود. تحقیقات نشان می دهد که نوعی سیروز ۱۰ تا ۲۰ درصد افرادی که به شدت نوشیدنی الکلی مصرف می کنند را تحت تاثیر قرار می دهد.

علت نارسایی کبدی

علت های مختلفی باعث به وجود آمدن این عارضه می شوند.

علل مرتبط با نارسایی حاد کبد

شایع ترین علت نارسایی حاد کبد، مصرف بیش از حد استامینوفن (تیلنول) است. استامینوفن دارویی است که بدون نسخه عرضه می شود. نارسایی حاد کبد همچنین ممکن است ناشی از:

• برخی دارو های تجویزی
• برخی مکمل های گیاهی
• عفونت های ویروسی مانند هپاتیت از جمله هپاتیت B، A و C
• سموم
• برخی بیماری های خود ایمنی

نارسایی حاد کبد می تواند زمینه ژنتیکی داشته باشد و توسط یک ژن غیرطبیعی که از یکی از والدین به ارث رسیده بروز کند.

علل مزتبط با نارسایی مزمن کبد

نارسایی مزمن کبد معمولا نتیجه ی سیروز یا بیماری کبدی مرتبط با مصرف بی رویه الکل است. تحقیقات در این زمینه نشان داده است که مصرف الکل علت اصلی سیروز کبدی است. معمولا کبد الکل مصرف شده را تجزیه می کند. اما اگر میزان مصرف الکل زیاد باشد، کبد نمی تواند به سرعت الکل را تجزیه کند. همچنین، مواد شیمیایی سمی موجود در الکل می تواند باعث التهاب و تورم کبد شود. با گذشت زمان این آسیب می تواند به سیروز منجر شود.

اگر مبتلا به هپاتیت C هستید، بیشتر در معرض نارسایی مزمن کبدی یا سیروز قرار دارید. ویروس هپاتیت C از طریق خون منتقل می شود. اگر خون فرد آلوده به ویروس هپاتیت C وارد بدن شما شود عفونت به بدن شما نیز منتقل می شود. استفاده از سرنگ های آلوده برای خالکوبی و یا مصرف مواد مخدر می تواند این عفونت گسترش دهد. نارسایی های کبدی گاهی اوقات ممکن است بدون دلایل مشخصی بروز کنند.

علائم نارسایی کبدی

علائم نارسایی کبد ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• حالت تهوع
• کاهش اشتها
• خستگی
• اسهال
• زردی پوست و چشم ها
• کاهش وزن
• کمبود خون و خوریزی به راحتی
• ورم یا تجمع آب در پاها
• آسیت یا جمع شدن آب در شکم

این علائم را می تان به سایر مشکلات و بیماری ها نیز نسبت داد، به همین دلیل تشیص نارسایی کبد بسیار سخت است. برخی از افراد تا زمانی که نارسایی آن ها به مرحله کشنده نرسد علائمی نشن نمی دهند. اگر به نارسایی های کبدی مرتبط با الکل مبتلا هستید، ممکن است دچار زردی شوید. سموم می توانند در مغز تجمع کرده و باعث بی خوابی، عدم تمرکز و حتی کاهش عملکرد ذهنی شوند. همچنین ممکن است طحال بزرگ شده، خونریزی معده و نارسایی کلیه را ایجاد کند.

درمان نارسایی کبد

اگر علائمی از نارسایی کبد مشاهده کردید، فورا به پزشک مراجعه کنید. حتما در مورد سابقه ی مصرف الکل، ناهنجاری های ژنتیکی یا سایر شرایط پزشکی به پزشک خود توضیحات لازم را ارائه دهید. آزمایشات غربالگری خون می توانند برای تشخیص هر نوع ناهنجاری در خون از جمله ناهنجاری های مرتبط با نارسایی کبد موثر باشند. اگر دچار مسمومیت دارویی با استامینوفن شده باشید، پزشک ممکن است برای معکوس کردن اثرات آن دارو تجویز کند.

بیوپسی یک آزمایش رایج است که برای تعیین آسیب کبدی مورد استفاده قرار می گیرد. در طی بیوپسی کبد، یک تکه کوچک از کبد شما برای بررسی های بیشتر  توسط جراح استخراج می شود. اگر تشخیص به موقع باشد، آسیب های کبدی قابل برگشت هستند. کبد آسیب دیده ممکن است خود را ترمیم کرده و یا دارو های تجویز شده توسط پزشک به ترمبم آن کمک کند.

اگر اضافه وزن دارید یا رژیم غذایی پر چربی مصرف می کنید، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری کبد چرب هستید. ایجاد تغییر در شیوه زندگی و مصرف رژیم غذایی سالم می تواند به سلامتی کبد کمک کند. درمان این نارسایی بستگی به مرحله ی پیشرفت آن دارد.

پزشک ممکن است دارو هایی برای بهبود تجویز کند. اگر بخشی از کبد آسیب دیده باشد، عمل جراحی می تواند گزینه مناسبی برای درمان باشد. اگر آسیب کبد بسیار شدید باشد، یا دچار نارسایی حاد کبدی شده باشید، پزشک ناچار به تجویز پپیوند کبد می شود.

پیشگیری از نارسایی کبد

یکی از ساده ترین راه های جلوگیری از نارسایی کبد، تعدیل مصرف الکل است.

سایر اقدامات پیشگیرانه شامل موارد زیر است:

• رابطه جنسی ایمن
• ترک مواد مخدر
• واکسینه شدن در مقابل هپاتیت A و B
• از پوست خود در برابر موادشیمیایی سمی محافظت کنید.