بسیاری از خانواده گمان می کنند با تنبیه می توانند کودکشان را به طرز صحیحی تربیت کنند به همین دلیل زمانی که فرزندشان کار اشتباهی انجام می دهد سریعا از روش تنبیه استفاد می کنند. تنبیه در کودکان به چند نوع می باشد یکی از آن ها تنبیه بدنی است که برخی از خانواده ها به طور معمول از آن برای تربیت فرزند خود استفاده می کنند. شاید والدین متوجه اثرات و آسیب های تنبیه بر سلامت جسمی و روحی فرزندان خود نباشند ، که در ادامه توضیحاتی در این باره ارائه می دهیم.
تنبیه بدنی تا چه اندازه موثر است؟
سوالی که برای اغلب مردم پیش می آید این است که آیا تنبیه بدنی شیوه ی درستی برای ترک کار اشتباه کودک است یا خیر؟ در پاسخ به این سوال می توان این طور گفت که تنبیه بدنی به هیچ عنوان باعث ترک کودک از کار اشتباه خود نمی شود و بسیار سریع اثر خود را از دست می دهد. والدین برای این که کودک کار اشتباه و خطایی انجام ندهد هر بار شدت تنبیه را بیشتر می کنند ، همین مسئله باعث می شود تا کودک با کوچکترین کار اشتباهی که انجام می دهد از ترس تنبیه والدین دچار استرس و اضطراب شود. به همین دلیل تنبیه جسمانی به هیچ عنوان تاثیر گذار در تربیت کودک نمی باشد.
تاثیرات منفی تنبیه بدنی در کودکان
تنبیه بدنی در کودکان تاثیرات بسیار منفی دارد که در این بخش برخی از آن ها را بیان می نماییم.
پایین آمدن اعتماد به نفس در کودکان
کودکانی که دائما بابت هر کار اشتباهی از جانب والدین خود تنبیه می شوند با خودشان این تصورات را دارند که من بی کفایت هستم ، دائما باید تنبیه شوم ، هیچ کاری را به درستی نمی توانم انجام بدهم و … در واقع این تصورات همان جملاتی است که والدین دائما در زمان کتک زدن کودک و تنبیه بدنی به فرزندشان می گویند. علاوه بر این در کودکانی که والدین آن ها از روش تنبیه بدنی استفاده می کنند موارد ذیل دیده می شود.
- خشم و عصبانیت
- نشانه هایی از افسردگی و احساس ناراحتی
- دیدن کابوس های شبانه
- ناتوانی در ابراز محبت و عشق به دیگران
- انجام کارهایی از قبیل پرخاشگری و رفتارهای ناهنجار
- عدم اعتماد به نفس در ایجاد کارهای جدی و روابط تازه
به جای تنبیه بدنی می توان از روش های ذیل استفاده کرد
در مواقعی که عصبانی هستید سعی کنید اول خودتان را آرام کنید و بر روی کار اشتباه فرزندتان تمرکز نکنید بلکه باید بیاموزید که از رفتارهای اشتباه کودکتان در شیوه درست و راهنمایی او استفاده کنید.
لجبازی نکنید ، مطمئن باشید که هیچ کاری با لجبازی و زور آزمایی به نتیجه نمی رسد کودکتان را تشویق کنید تا با شما همکاری کند.
مثبت باشید ، به جای گفتن جملاتی از قبیل این که چند مرتبه باید به تو بگویم لباس هایت را کثیف نکن و یا چرا حرف گوش نمی دهی و مسواک نمیزنی می توانید به او بگویید حیف دندان های زیبا و سفیدت نیست که خراب شود و یا حیف زیبایی تو نیست که دائما لباس کثیف تنت باشد تا دیگران حس خوبی به تو نداشته باشند.
به کودکتان توضیح دهید ، به جای اینکه او را بخاطر رفتارهای اشتباهش تنبیه و تهدید کنید سعی کنید با جملات مختصری به او کار اشتباهش را توضیح دهید.
انعطاف پذیر باشید ، می توانید کاری کنید تا کودکتان صحبت کردن و مذاکره را بیاموزد به این صورت که زمانی که فرزندتان به شما می گوید اگر تکالیفم را انجام دهم مرا به پارک می بری؟ در صورتی که توانایی انجام این کار را دارید پاسخ او را بدهید ، حتی اگر شرایط انجام خواسته اش را ندارید ، می توانید به او پاسخ منطقی بدهید به این صورت که اگر تکالیفت را انجام دهی و من هم کارهایم را انجام داده باشم و بتوانم قطعا تو را به پارک می برم. والدین باید زیرک باشند ، اگر کودکتان با هر یک از موارد بالا باز هم تغییری در انجام کارهای اشتباه خود نداد می توانید فکر کنید تا ببینید چه روشهای دیگری می تواند کاربردی باشد تا از آن ها استفاده کنید.
تحسین و تشویق کردن کودک می تواند روش مناسبی برای کاهش انجام کار زشت فرزندان باشد.
محروم کردن موقتی ، این روش می تواند روش مناسبی به جای تنبیه بدنی کودکان باشد به این صورت که شما کودکتان را برای مدتی از انجام دادن فعالیتی که به آن علاقه دارد منع می کنید باید توجه داشته باشید حتما کودک را از انجام کاری منع کنید که برایش ارزش دارد البته در این روش باید به چند نکته توجه کنید ، دلیل اینکه کودکتان را از انجام فعالیت مورد علاقه اش محروم کرده اید را برایش توضیح دهید به او بگویید که بخاطر انجام کار اشتباهش این تصمیم را گرفته اید ، این روش می تواند بسیار تاثیر گذار تر از تنبیه بدنی برای کودک باشد و اثرات مخرب بسیار کمتری دارد.
اصلاح رفتار اشتباه کودکان ، روش جایگزین دیگر به جای تنبیه بدنی اصلاح رفتار اشتباه کودکمان است. برای مثال زمانی که کودکتان روی دیوار نقاشی می کشد ، شما از او بخواهید که خودش قسمتی از دیوار را که نقاشی کرده است را با دستمال تمیز کند زمانی که کودکتان نتواند به راحتی قسمت نقاشی شده دیوار را تمیز کند متوجه کار اشتباهش می شود در این مورد فرزندتان را از پیامدهای طبیعی رفتارش با خبر کرده اید.
جبران اشتباه ، باید از فرزندتان بخواهید بخاطر رفتار بدی که انجام داده است ، از شما معذرت خواهی کند باید توجه داشته باشید که هیچ کودکی با تنبیه بدنی یاد نمی گیرد که کار اشتباهش را جبران کند ولی می توانید به او بیاموزید که بخاطر رفتارش باید سریعا از شما معذرت خواهی کند.
تحسین و تشویقش کنید ، زمانی که کودکتان کار اشتباهش را دیگر انجام نداد و سعی کرد رفتارهای مناسبی از خودش نشان دهد می توانید او را بخاطر این رفتارش تشویق و تحسین کنید توجه داشته باشید که شاید از نظر شما این کار بسیار ساده و کم اهمیت باشد ولی می تواند در تغییر رفتار کودک بسیار موثر باشد.
علاوه بر تمامی مواردی که در بالا به آن ها اشاره کردیم والدین باید توجه داشته باشند تا سن کودک را هم در نظر بگیرند مثلا اگر کودک شما دائما از انجام دادن تکالیفش تفره می رود این نکته را در نظر داشته باشید که کودک شما مشکل بیش فعالی و یا مشکلات دیگری از این قبیل را نداشته باشد. مسئله دوم این است که والدین باید توجه داشته باشند که فقط از یک روش تربیتی برای تربیت کودکشان در همه ی سنین و شرایط استفاده نکنند زیرا این کار مانند این است که شما یک قرص را برای تمامی بیماری های خود استفاده می کنید. تنبیه بدنی در کودکان علاوه بر آسیب هایی که بر روح کودک دارد ممکن است باعث بروز و به وجود آمدن مشکلات جسمانی شدیدی در کودک شود از این رو باید توجه داشته باشید که به هیچ عنوان از تنبیه بدنی برای تربیت کودک استفاده نکنید.
