آمدن نوروز و سال جدید نشانههای زیادی همچون تغییر آب و هوا و سرسبزی و … دارد. اما یکی از نشانههای نانوشته آن یا مقلب القلوب صدای شجریان و بوی عیدی فرهاد و پخش شدن آهنگهای شاد نوروزی از هر جای شهر است.
نوروز
به گفته ابوریحان بیرونی نوروز یعنی روز نخستین فروردین و از آن جهت روز نو نام دارد که پیشانی سال جدید است. این جشن قدیمی و کهن از زمانهای قدیم همواره در ایران بوده است و میتوان در بسیاری از کتب قدیمی و حتی ادبیات کهن ایران ردپای این جشن و رسوم خاص آن را دید. نورور بزرگترین عید ایرانیان از قدیم بوده و هست که همواره با آهنگهای شاد و ادعیه و سرودهای مخصوص آن را جشن میگرفتند. در کنار آن انواع آتشبازی و رقصهای محلی، همواره به نوروز رنگ و بوی دیگری داده است.
رسمهای نوروزی
همانطور که گفته شد، جشن نوروز همواره آداب و رسوم خاص خود را دارد. از خرید لباس شب عید گرفته تا چیدن سفره هفت سین و دید و بازدید و استفاده از فال حافظ و آهنگهای شاد به هنگام مهمانیها. یکی از رسوم اصلی نوروز چیدن سفره هفت سین است که هر کدام از سینهایش نشانگر یکی از ویژگی زندگی همچون مهرورزی، برکت و سرسبزی و شادابی است. دگیر رسم نانوشتهای که بسیار دل انگیز و جذاب است، پخش شدن دعای الهی یا مقلب القلوب استاد شجریان است که هر شنوندهای را میخکوب میکند و برای بزرگان یادآور خاطرات خوش جوانی و ایام عید آن روزهاست.
موسیقی و نوروز
از زمان قدیم تا به همین امروز، یکی از پیش نشانههای نوروز، صدای دهل و سرنایی بوده که در کوچه و شهرها زده میشده و این روزها آهنگهای شاد و نوروزی جایگاه ویژهای در مهمانی ها دارند که به تلطیف و شادسازی فضا کمک میکنند. به همین علت بیشتر خوانندهها سعی میکنند تا در ایام نوروز با منتشر کردن آهنگ جدید مهمان خانههای شما باشند.
بررسی آهنگهای نوروزی
در ادامه این نوشته، جدا از بحث شادی، میخواهیم آهنگهای قدیمی و خاطرهانگیز نوروزی را پخش کنیم که شاید خیلی از ما و یا بزرگترهای ما با آن خاطرات زیبایی دارند.
اولین آهنگ این لیست در واقع یک دعای خیر و برکت است که با صدای جادویی استاد شجریان عجین شده است و شاید تنها دلیل جاودانه شدن این دعای نوروزی در میان این همه آهنگ احساسی و شاد، همین صدای جادویی استاد باشد. این دعای استثنایی که در چند سال اخیر به دلیل پارهای از اتفاقات از صدا و سیما پخش نشد، نزد مردم از عزیزترین و پر طرفدارترین دعاهای نوروزی است. ستایش قدرت خداوند و درخواست حال خوب در سال جدید از معانی اصلی این دعای زیباست. با اینکه این آهنگ بارها توسط خوانندگان دیگری همچون دکتر محمد اصفهانی خوانده شده است، اما مردم هنوزم آن را فقط با یک صدا میشناسند و میخواهند و آنهم صدایی جز صدای رسای استاد شجریان نیست.
آهنگ بوی عیدی از فرهاد مهراد به عنوان یکی از اصلیترین و قدیمیترین آهنگهای نوروزی شناخته میشود که از سال ۱۳۵۵ تا به حال همواره از هر ماشین و خانهای پخش میشود. فرهاد خوانندهای با سبک و اجرای متفاوت بود و این تفاوت حتی در انتخاب شعرهایش هم نمود داشت. او معتقد بود باید آهنگی را بخواند که یا درد مردم را بیان کند یا معضلی اجتماعی. اما بوی عیدی داستان دیگری دارد.، آهنگی پر از نوستالژیهای کودکانه و پر از نشانههای با ارزش خانوادگی ( بوی یاس جانماز ترمه مادربزرگ) که همه اینا باعث ماندگاری این آهنگ احساسی فوق العاده شده است.
جشن نوروز، جشن همه اقوام است و هر قومی با هر لهجه و هر گویش و رسوم خاص خود آن را جشن میگیرد. سالهای پیش و به همت صدا و سیما و با حضور خوانندگانی چون رضا صادقی، محمد علیزاده، سعید شهروز، مهدی یراحی و زنده یاد مرتضی پاشایی آهنگ احساسی فصل بهار را به مناسب نوروز ضبط و منتشر کردند. مهمترین ویژگی این آهنگ قدیمی و جذاب، استفاده از گویش همه اقوام ایرانی در این آهنگ است که باعث استقبال بی نظیر از این موسیقی نوروزی شد. خود آهنگ با اشاره به نوروز و جشن و رسوم نوروزی و همچنین اشاره به فرصت دوباره برای شکفتن و زندگی توانسته در دل مردم جا باز کند.
کوروش یغمایی را خیلیها به خاطر کارهای راک موفقش میشناسن، اما دیگر عامل خاطره انگیز بودن صدای جاودانه او، آهنگ نوروز اون به مناسب عید نوروز است. آهنگی شاد و متفاوت از دیگر آهنگهای قدیمی مربوط به نوروز که بسیار خوش درخشید و بار دیگر نام کوروش یغمایی در آسمان موسیقی ایران درخشید.
گروه آریان خودش خاطره است. اولین گروه پاپ ایران که دیگر وجود ندارد و متاسفانه جای خالیاش هرروز بیشتر از قبل احساس میشود. با آن آهنگهای جادوییاش همه را میخکوب میکرد. یکی از آهنگهای قدیمی گروه آریان که برای نوروز خوانده شده است، آهنگ عید اومد بهار اومد بود که در زمان خوش بسیار درخشید. را ریتم شاد و شعر پر معنی مفهومش توانست دل از همه برباید. گروهی که با گفتی میخوام رو ابرها معروف شده بود این بار با انتشار آهنگ عید اومد بهار اومد آرزوی سال خوب و خوشی برای بقیه داشتند. درست که آریان تمام شد و سرانجام خوشی نداشت، اما کلی خاطره ساخت و در خاطرهها ماند. آهنگ عید اومد بهار اومد نوروزی آنها از همان دسته آهنگهای خاطره ساز است که از شنیدنش سیر نمیشوید.
یکی از آهنگهای پاپ قدیمی که مربوط به لحظه تحویل سال ۹۰ میباشد و در شب عید از آن رونمایی شد، آهنگ احساسی تو نزدیکی از زنده یاد بهنام صفوی، فرزاد فرزین و علی اصحابی بود. شاید کمتر کسی اجرای قویای از این ترکیب ۳ نفره انتظار داشت، اما آنها در آن شب مقدس، در آن شب زیبا توانستند خوش بدرخشند و یکی از آهنگهای خاطره انگیز و جاودانه نوروزی را خلق کنند. درست است که دیگر بهنام صفوی در کنار ما نیست اما صدایش در کنار این آهنگ به یکی از جاودانههای نوروزی تبدیل شد.
برای خیلی از بزرگترها و حتی جوانان امروزی، این آهنگها یادآور روزهای خوش و خاطرههای ماندگاری هستند که هیچ وقت از ذهنشان پاک نخواهند شد. همانطور هم که دیدید موسیقی و نوروز مکمل همدیگر هستند و بودنشان در کنار هم میتواند شادی و احساس این جشن را چند برابر کند پس استفاده از آهنگهای نوروزی را دست کم نگیرید.