سندرم سوزش دهان یک اختلال دردناک داخل دهانی بوده که باعث احساس سوزش در زبان یا دهان می‌شود. درد و ناراحتی ناشی از سندرم سوزش دهان (BMS) در اغلب موارد مکرر است و درمان آن مشکل می‌باشد، اما راه‌هایی وجود دارد که افراد می‌توانند از آن‌ها برای کاهش علائم خود استفاده نمایند.
ارائه اطلاعاتی در رابطه با سندرم سوزش دهان
سندرم سوزش دهان، علائمی همچون استفراغ، سوزش ناگهانی و احساس سوزن شدن در دهان را ایجاد کرده و ممکن است در هر قسمتی از دهان نظیر زبان، گونه‌ها و سقف دهان رخ دهد. برخی افراد این وضعیت را هر روز و برای مدت طولانی تجربه می‌کنند، در حالی که سایرین آن را به صورت دوره‌ای تجربه خواهند کرد. به گزارش مجله پزشکی آسان طب BMS یک بیماری نادر است که در کمتر از 2 درصد جمعیت رخ می‌دهد. از آنجا که پزشکان معمولا اطلاعات کمی نسبت به این بیماری دارند، تشخیص و درمان آن دشوار است.
معرفی علائم مرتبط با این سندرم
افرادی که به سندرم سوزش دهان مبتلا هستند، احساس سوزش و سوزن شدن دهان را تجربه می‌کنند. شدت این علائم بین افراد متفاوت است. درد یا سوزش می‌تواند چند ساعت تا چند روز طول بکشد، همچنین ممکن است به صورت ناگهانی شروع و ناپدید شود و چند ماه بعد دوباره شروع گردد. برخی از افراد مبتلا به BMS ممکن است در طول روز احساس درد بیشتری نمایند. سایر علائم سندرم سوزش دهان عبارتند از:
- بیحسی
- خشکی دهان
- احساس تشنگی
- احساس سوزش در یک یا چند قسمت از دهان
- احساس درد
- احساس طعم فلز در دهان که حتی پس از مسواک زدن یا غذا خوردن نیز باقی می‌ماند
- تغییر طعم در دهان
افراد باید به محض بروز هر یک از علائم فوق به پزشک مراجعه نمایند.
معرفی و بررسی انواع مختلف BMS
سندرم سوزش دهان ممکن است با علت یا علائم آن طبقه بندی شود. سه نوع مختلف BMS بر اساس علائم آن وجود دارد که در زیر به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
√ نوع 1: فرد بدون هیچگونه سوزش از خواب بیدار می‌شود، اما علائم آن در طول روز افزایش می‌یابد. افراد مبتلا به دیابت که تجربه BMS دارند، احتمالا به این نوع از سندرم مبتلا هستند.
√ نوع 2: افراد مبتلا به نوع 2 سندرم سوزش دهان، در طول روز دارای علائم پایدار هستند اما در شب هیچ نشانه‌ای ندارند. این وضعیت در اغلب موارد با اضطراب مزمن مصادف می‌شود.
√ نوع 3: علائم در این نوع از BMS، متناوب بوده و ممکن است مربوط به آلرژی غذایی باشد.
بررسی و ارزیابی دلایل ایجاد این وضعیت
زمانی که BMS با علت طبقه بندی شود، آن را به عنوان اولیه یا ثانویه در نظر می‌گیرند. علت سندرم سوزش دهان اولیه قابل شناسایی نیست اما سندرم سوزش دهان ثانویه با یک وضعیت اساسی مرتبط است. برخی محققان می‌گویند سندرم سوزش دهان اولیه با مشکلات حس چشایی و اعصاب حسی سیستم عصبی مرکزی یا محیطی ارتباط دارد. بعضی از شرایط زیر نیز ممکن است باعث ایجاد BMS ثانویه شوند، که در زیر به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- آلرژی
- عدم تعادل هورمونی
- خشکی دهان
- سایر بیماری‌های دهان مانند عفونت قارچی دهان (برفک دهان) و بیماری التهابی لیکن پلان دهانی
- رفلکس اسید معده
- دندان مصنوعی
- عادات دهانی مانند فشار دادن زبان، گاز گرفتن نوک زبان و ساییدن دندان‌ها به یکدیگر
- عفونت دهانی
- اختلالات غدد داخلی بدن مانند بیماری دیابت و یا کم کاری تیروئید
- مصرف برخی از داروها
- کمبود آهن یا روی در مواد غذایی
- اضطراب، افسردگی و استرس
زنان مسن به علت عدم تعادل هورمونی بیشتر به سندرم سوزش دهان مبتلا می‌شوند و این عدم تعادل عمدتا از عدم استروژن ناشی می‌شود.
روش‌های تشخیص این نوع از سندرم
پزشک سابقه پزشکی فرد را مورد بررسی قرار داده و شرایط اساسی یا مسائلی که ممکن است باعث ایجاد علائم شوند را کنار خواهد گذاشت. پزشک همچنین ممکن است جهت تشخیص نیاز به انجام آزمایشات زیر داشته باشد:
- پاکسازی دهان
- بیوپسی
- آزمایش خون
- آزمایش جریان بزاق
- آزمایش تصویربرداری
- تست آلرژی
گزینه‌های درمان سندرم سوزش دهان
درمان به نوع BMS و علت اصلی آن بستگی دارد. BMS اولیه ممکن است درمان شود، زیرا علت شناخته شده‌ای ندارد. با این حال فرد می‌تواند با رعایت موارد زیر شدت علائم را کاهش دهد:
- اجتناب از خوردن غذاهای اسیدی و تند
- مصرف غذاهای حاوی آهن و روی
- دریافت ویتامین B12
- عسل
- کاهش استرس
- ورزش منظم
- تغییر دادن خمیر دندان
- اجتناب از مصرف الکل
- نوشیدن مایعات خنک در طول روز
- ترک سیگار
- خوردن یک رژیم غذایی متعادل
- قطع برخی از داروهایی که حساسیت ایجاد می‌کنند (به تجویز پزشک)
علائم BMS ثانویه معمولا هنگامی که علت اصلی درمان می‌شود، از بین خواهد رفت. در مواردی که رفلکس اسید معده باعث ایجاد BMS می‌شود، پزشک ممکن است آنتی اسیدها یا مسدود کننده‌های اسیدی را برای بیمار تجویز کند و همچنین برخی از تغییرات غذایی را به او توصیه نماید. عفونت‌های دهانی به احتمال زیاد برای درمان نیاز به دارو یا آنتی بیوتیک دارند. در بعضی موارد، پزشک یک داروی درد را تجویز می‌کند. در نظر داشته باشید که این سندرم باید پس از درمان، به طور کامل برطرف شود. هنگامی که یک فرد خشکی دهان داشته باشد، پزشک ممکن است مصرف مکمل‌های ویتامین را به او پیشنهاد دهد و یا اینکه تزریق ویتامین و شستشوی دهانی را برای کمک به تولید بزاق برای بیمار تجویز کند. توجه داشته باشید که تشخیص دقیق برای درمان و مدیریت علائم این سندرم، امری مهم و ضروری محسوب می‌شود. در صورتی که فرد احساس ناراحتی، سوزش و یا درد در ناحیه زبان، لب‌ها، لثه‌ها و یا سایر قسمت‌های دهان خود نماید، باید به یک پزشک یا دندانپزشک مراجعه نماید.
نگاهی اجمالی بر مقاله سندرم سوزش دهان
سندرم سوزش دهان می‌تواند دردناک و ناراحت کننده باشد. این شرایط ممکن است چند ماه طول بکشد و یا به صورت دوره‌ای تکرار شود. در برخی موارد، فرد ممکن است قادر به شناسایی و درمان علت اصلی BMS باشد. این وضعیت هیچ عوارض جانبی را در پی ندارد، اما فرد باید درباره علائم آن با پزشک صحبت کند. همراهان گرامی، اگر شما هم پیرامون این مقاله نظراتی دارید یا دچار این وضعیت شده‌اید، لطفا آن را در بخش دیدگاه با ما در میان بگذارید.
