نام علمی دارو : فلوکونازول-Fluconazole
نام تجاری : دیکلوفان - Diflucan
گروه دارویی: داروهای ضد قارچ
موارد مصرف و نحوه استفاده از فلوکونازول
عوارض قرص فلوکونازول
مصرف فلوکونازول در بارداری
مصرف فلوکونازول در شیردهی
تداخلات دارویی قرص فلوکونازول
طریقه مصرف فلوکونازول برای عفونت
موارد مصرف و نحوه استفاده از فلوکونازول
فلوكونازول يك داروي ضد قارچ است كه براي عفونت‌هاي كانديدايي دهان (برفك)، گلو و واژن و ديگر عفونت‌هاي قارچي كمتر معمول، تجويز مي‌شود. این قرص متعلق به گروهی از داروهای ضد قارچی است. این قرص با متوقف کردن رشد برخی از انواع قارچ عمل می کند.
- قبل از شروع مصرف فلوکونازول و هر بار که این قرص را خریداری می کنید، اطلاعات قرص را مطالعه کنید. اگر سوالی دارید، از دکتر یا داروساز خود بپرسید.
- این دارو را به صورت خوراکی با یا بدون غذا طبق دستور پزشک، معمولا یک بار در روز، مصرف کنید.
- اگر فرم مایع این دارو را مصرف می کنید، قبل از مصرف، بطری را به خوبی تکان کنید. دوز دقیق را با استفاده از قاشق اندازه گیری خاص اندازه گیری کنید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز به درستی اندازه گیری نشود[1].
- دوز دارو بر اساس وضعیت پزشکی شما و پاسخ به درمان است. برای کودکان، دوز مصرفی بر اساس وزن است. به طور كلی در كودكان، دوز دارو نباید روزانه از 600 میلیگرم تجاوز كند، مگر آنكه پزشک تشخیص دهد.
- هنگامی که سطح دارو در بین ثابت باشد، دارو بهترین عملکرد خود را نشان میدهد. بنابراین، دارو را هر روی در ساعتی خاص مصرف کنید.
- این دارو را ادامه دهید تا مقدار کامل تجویز شده تمام شود، حتی اگر بعد از چند روز علائم ناپدید شدند. متوقف کردن این دارو در اوایل ممکن است باعث رشد قارچ شود، که ممکن است منجر به بازگشت عفونت شود [2].
عوارض قرص فلوکونازول
به یاد داشته باشید که پزشک شما این دارو را تجویز کرده است زیرا می داند مزایای این دارو برای شما بیشتر از عوارض جانبی ایجاد شده می باشد. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند. تهوع، استفراغ، اسهال، ناراحتی معده / درد، سردرد، سرگیجه یا ریزش مو ممکن است رخ دهد. اگر هر یک از این اثرات همچنان ادامه داشت یا بدتر شد، به سرعت به پزشک یا داروساز خود بگویید [3].
اگر هر کدام از این عوارض جانبی بعید، اما جدی رخ داد، به پزشک خود اطلاع دهید:
- ضربان قلب سریع/ نامنظم
- سرگیجه شدید
- غش
این دارو ممکن است به ندرت باعث بیماری جدی کبد شود. در صورت وجود علائم بیماری کبد، از جمله:
- درد شدید معده و درد شکمی
- تهوع و استفراغ مداوم
- زرد شدن چشم ها / پوست
- ادرار تیره
- خستگی غیرمعمول
بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. واکنش بسیار حساس آلرژیک به این دارو نادر است. اما اگر متوجه علائم واکنش حساسیتی شدید به پزشک اطلاع دهید [4]. علائم عبارتند از:
- جوش
- خارش / تورم (به ویژه صورت / زبان / گلو)
- سرگیجه شدید
- مشکل تنفس
هشدار ها و موارد احتیاط فلوکونازول
قبل از مصرف فلوکونازول، اگر به این دارو یا سایر داروهای ضد قارچی آزول (مانند کتوکونازول، ایتراکونازول) یا سایر مواد حساسیت دارید، به پزشک یا داروساز خود بگویید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعال باشد که باعث ایجاد واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.
قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز خود بگویید، به خصوص: بیماری کبد، بیماری کلیوی.
فلوکونازول ممکن است بیماری را ایجاد کند که بر ریتم قلب تاثیر بگذارد (طولانی شدن فاصله QT). طولانی شدن فاصله QT به ندرت می تواند موجب ضربان قلب سریع / بی نظم و سایر علائم (مانند سرگیجه شدید، خستگی) شود که نیاز به مراجعه به پزشک دارند.
خطر طولانی شدن فاصله QT درصورتی افزایش می یابد که دارای بیماری خاصی باشید یا داروهای دیگری مصرف کنید که باعث طولانی شدن فاصله QT شود. قبل از استفاده از فلوکونازول، به پزشک یا داروساز خود در خصوص تمام داروهایی که می خورید و بیماری هایی که دارید بگویید از جمله:
- برخی مشکلات قلبی (نارسایی قلبی، ضربان قلب آرام، طولانی شدن فاصله QT در EKG)
- سابقه خانوادگی مشکلات قلبی خاص (طولانی شدن فاصله QT در EKG، مرگ ناگهانی قلب).
سطح پایین پتاسیم یا منیزیم در خون نیز ممکن است خطر طولانی شدن فاصله QT را افزایش دهد. این خطر در صورت مصرف داروهای خاص (مانند دیورتیک / قرص های آب) یا در صورت داشتن بیماری نظیر عرق شدید، اسهال یا استفراغ، افزایش می یابد. با پزشک خود در مورد استفاده از فلوکونازول به صورت ایمن صحبت کنید.
این دارو ممکن است باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شود. الکل یا ماری جوانا می تواند موجب سرگیجه یا خواب آلودگی شود. در صورت مصرف این دارو رانندگی نکنید، از ماشین آلات استفاده کنید یا هر کاری که نیاز به هشیاری دارید را انجام ندهید. از مصرف نوشیدنی های الکلی اجتناب کنید. اگر ماری جوانا مصرف می کنید به پزشک خود بگویید [5].
قبل از انجام عمل جراحی، به پزشک یا دندانپزشک خود در خصوص تمام محصولاتی که مصرف می کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) بگویید. بزرگسالان سالمند ممکن است به عوارض جانبی این دارو، به ویژه بثورات، استفراغ، اسهال، و طولانی شدن فاصله QT بیشتر حساس باشند.
مصرف فلوکونازول در بارداری
بارداری رده C: مطالعات کافی و کنترل شده در زنان باردار وجود ندارد. داده های انسانی موجود نشان دهنده افزایش خطر ابتلا به آنومالی های مادرزادی پس از یک دوز 150 میلی گرم می باشد. چند گزارش منتشر شده یک نمونه الگوی نادر از ناهنجاری های مادرزادی را در نوزادانی که مادرشان در بارداری مقدار بالایی از فلوکونازول (400 تا 800 میلی گرم در روز) را در طول سه ماهه اول مصرف کرده اند، توصیف می کنند. این ناهنجاری های گزارش شده شبیه مطالعات حیوانی است. اگر این دارو در دوران بارداری استفاده می شود یا در صورت باردار شدن در حین مصرف دارو، بیمار باید از خطرات بالقوه برای جنین اطلاع داشته باشد [6].
مصرف فلوکونازول در شیردهی
فلوکونازول در غلظت های مشابه غلظت پلاسمای مادر در شیر انسان ترشح می شود.
تداخلات دارویی قرص فلوکونازول
تداخلات دارویی ممکن است باعث تغییر رفتار داروهای شما یا افزایش خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی شود. این سند شامل تمام تداخلات احتمالی دارو نیست. فهرستی از تمام محصولاتی که مصرف میکنید (شامل داروهای تجویزی / غیر تجویزی و محصولات گیاهی) تهیه کنید و آن را با پزشک و داروساز خود در میان بگذارید. بدون اجازه پزشک خود، دارویی را شروع و متوقف نکنید. همچنین دوز دارو را بدون هماهنگی با پزشک تغییر ندهید. محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: کلوپیدوگرل.
بسیاری از داروها علاوه بر فلوکونازول ممکن است بر ریتم قلب (طولانی شدن فاصله QT) تاثیر بگذارند از جمله پیموزاید، کینیدین، آنتی بیوتیک های ماکرولید (مانند اریترومایسین)، و غیره. فلوکونازول می تواند سرعت دفع سایر داروها را از بدن کاهش دهد، که می تواند بر کارکرد آنها تأثیر بگذارد. نمونه هایی از داروهای تحت تاثیر عبارتند از آسوناپروویر، سیساپید، و غیره [7].
طریقه مصرف فلوکونازول برای عفونت
اشکال دارویی:
- قرص : 50, 100, 150, 200mg
- کپسول : 50, 100, 150, 200mg
- سوسپانسیون: 200 mg/5ml
کاندیدیازیس واژینال
دوز تنها: دوز توصیه شده DIFLUCAN برای کاندیدیازیس واژینال 150 میلی گرم به عنوان یک دوز خوراکی است.
دوز چندتایی : از آنجا که جذب خوراکی به سرعت و به طور کامل انجام می شود، دوز روزانه DIFLUCAN (فلوکونازول) برای حالت خوراکی (قرص و شربت) و تزریق عضلانی ثابت است. به طور کلی در روز اول درمان توصیه می شود دو برابر دوز مصرف شود تا در روز دوم درمان غلظت پلاسما در نزدیکی حالت پایدار باشد.
دوز روزانه DIFLUCAN برای درمان عفونت های غیر از کاندیدیازیس واژینال باید بر اساس ارگانیسم آلوده کننده و پاسخ بیمار به درمان باشد. درمان باید ادامه یابد تا آزمایشات آزمایشگاهی نشان دهد که عفونت قارچی فعال کاهش یافته است. یک دوره ناکافی درمان ممکن است منجر به عود عفونت فعال شود. بیماران مبتلا به ایدز و مننژیت کریپتوکوک یا کاندیدیازیس رماتیسم مجدد معمولا برای پیشگیری از عود، نیاز به نگهداری دارند [8].
کاندیدیازیس آتروفارینژال
دوز توصیه شده DIFLUCAN برای کاندیدیازیس آتروفارینژال 200 میلی گرم در روز اول و به دنبال آن هر روز 100 میلی گرم در روز می باشد. شواهد بالینی بیماری کاندیدیازیس آتروفارینژال معمولا طی چند روز برطرف می شود اما درمان باید حداقل 2 هفته ادامه یابد تا احتمال عود بیماری کاهش یابد.
کاندیدیازیس مری
دوز توصیه شده دیکلوفان برای کاندیدیازیس مری 200 میلی گرم در روز اول و به دنبال آن 100 میلی گرم یک بار در روز است. با توجه به تصمیم پزشک براساس پاسخ بیمار به درمان، ممکن است دوز تا 400 میلی گرم در روز افزایش یابد. بیماران مبتلا به کاندیدیازیس مری باید حداقل 3 هفته و حداقل دو هفته بعد از قطع علائم درمان شوند.
عفونت های سیستمیک کاندیدا
برای عفونت های سیستمیک کاندیدا، از جمله کاندیدایی، کاندیدیازیس و پنومونی منتشر شده، دوز دارو بهینه و طول مدت درمان مشخص نشده است. در مطالعات باز غیر آماری از تعداد کمی از بیماران، دوز تا 400 میلی گرم در روز استفاده شده است.
عفونت دستگاه ادراری و پریتونیت
برای درمان عفونتهای دستگاه ادراری کاندیدا و پریتونیت، دوزهای روزانه 50 تا 200 میلیگرم در مطالعات باز و غیرمستقیم از تعداد کمی از بیماران استفاده شده است[9].
مننژیت کریپتوکوک
دوز توصیه شده برای درمان مننژیت حاد کریپتوکوک در روز اول 400 میلیگرم و به دنبال آن 200 میلی گرم یک بار در روز است. دوز 400 میلی گرم یکبار در روز براساس نظر پزشک براساس پاسخ بیمار به درمان استفاده می شود. مدت زمان توصیه شده برای درمان اولیه مننژیت کریپتوکوک 12-10 هفته پس از آنکه مایع مغزی نخاعی منفی می شود، می باشد. دوز توصیه شده DIFLUCAN برای سرکوب ریسک مننژیت کریپتوکوک در بیماران مبتلا به ایدز 200 میلی گرم به صورت روزانه است.
پیشگیری در بیماران تحت پیوند مغز استخوان
دیفلوکان توصیه شده روزانه برای پیشگیری از کاندیدیازیس در بیماران تحت پیوند مغز استخوان 400 میلی گرم در روز است. بیمارانی که گرانولوسیتوپنی شدید (کمتر از 500 نوتروفیل در هر میلی متر) دارند باید دیفلوکان را چند روز قبل از شروع پیش بینی نوتروپنی شروع کنند و 7 روز ادامه دهند تا تعداد نوتروفیل ها به بالای 1000 سلول در هر میلی متر افزایش یابد[10] .
1- The American Society of Health-System Pharmacists. From the original on 20 December 2016.
2- Pfizer Australia Pty Ltd. Diflucan (Australian Approved Product Information). West Ryde (NSW): Pfizer Australia; 2004.
3- Drugs team. Fluconazole. www.webmd.com.2019
4- Pfizer to Expand Fluconazole Donation Program to More than 50 Developing Nations. Kaiser Health News. 2001-06-07.
5- Prescribing medicines in pregnancy database. Australian Government. 3 March 2014.
6- Fluconazole (Diflucan): Drug Safety Communication - FDA Evaluating Study Examining Use of Oral Fluconazole (Diflucan) in Pregnancy". FDA. 2016-04-26.
7- reference.medscape.com/drug/diflucan-fluconazole-3425875 .at the Wayback Machine.
8- Xu Y, Wang Y, Yan L, Liang R-M, Dai B, Tang R, Gao p, Jiang Y. Proteomic Analysis Reveals a Synergistic Mechanism of Fluconazole and Berberine against Fluconazole-Resistant Candida albicans: Endogenous ROS Augmentation. Journal of Proteome Research. 8 : 5296–5304.
9- Longley N, Muzoora C, Taseera K, Mwesigye, Rwebembera J, Chakera A, Wall E, Andia I, Jaffar Sh. Dose Response Effect of High‐Dose Fluconazole for HIV‐Associated Cryptococcal Meningitis in Southwestern Uganda. Clinical Infectious Diseases. 47 (12): 1556–1561.
10- Molgaard-Nielsen D, Pasternak B. R, Hviid A. Use of Oral Fluconazole during Pregnancy and the Risk of Birth Defects. New England Journal of Medicine. 369 (9): 830–839.
