در مورد تزریقات داخل مفصلی چه می دانید؟ التهاب مفاصل و بیماری های مربوط به آنها می توانند مشکلات حرکتی ایجاد کنند. گاهی برای درمان بیماری های مفاصل نیاز به تزریقات داخل مفصلی داریم که در این مقاله از بخش پزشکی و ارتوپدی دکتر سلام به بررسی روند انجام تزریقات داخل مفصلی و التهاب مفاصل می پردازیم. اگر می خواهید در مورد عوارض و خطرات تزریقات داخل مفصلی بیشتر بدانید با ما همراه باشید. ما همچنین به بررسی بیماری های مفصلی و درمان های دیگر آن پرداخته ایم.
برای آسان شدن حرکت اندام های بدن، لازم است قسمت های مختلف بدن با هم دیگر ارتباط برقرار کنند. این ارتباط به وسیله مفصل برقرار می شود. مفاصل برای انواع مختلفی از حرکت ها طراحی شده اند. برخی مفاصل از جمله مفصل زانو، آرنج و مفصل شانه به صورت طبیعی روان و اغلب بدون اصطکاک هستند. این مفاصل می توانند در برابر فشارهای سنگین دوام بیاورند. حرکات این مفاصل روان و دقیق است. سایر مفاصل مثل مفصل بین استخوان های جمجمه حرکات خیلی ریزی فقط در طول تولد نوزاد دارد تا بتواند از مغز محافظت کند. ارتباط بین دندان ها و استخوان آرواره هم تشکیل یک مفصل می دهد. این مفصل الیافی است و با نام گومفوزیس شناخته می شود. مفاصل با توجه به کارکرد و ساختار به انواع مختلفی تقسیم می شوند. به طور کلی مفاصل از این قسمت ها ساخته شده اند:
غضروف:
نوعی از بافت است که سطح استخوان ها در مفاصل را می پوشاند. غضروف به کاهش اصطکاک درون مفصلی کمک می کند.
غشاء زلالی (پرده سینوویال):
لایه سینوویال یک لایه سلولی است که سطح داخلی کپسول مفصلی را می پوشاند. وظیفه آن ترشح مایع سینوویال و محافظت از آن است. این مایع چسبناک و شفاف است و در اطراف مفاصل وجود دارد تا حرکت آن ها را روان کند.
رباط یا لیگامان:
لیگامان از بافت همبند و محکم ساخته شده است. این بافت در اطراف مفاصل وجود دارد. رباط به مفاصل این امکان را می دهد که فقط در جهت های خاصی حرکت کند و مانع از حرکت آن ها در هر جهتی می شود.
تاندون (زردپی):
تاندون نوعی دیگر از بافت همبند محکم است. وظیفه تاندون اتصال ماهیچه به استخوان است. این بافت حرکات مفاصل را کنترل می کند.
کیسه زلالی:
یک کیسه الیافی است که حاوی مایعی شفاف است. کیسه زلالی در میان زردپی و استخوان یا سایر ساختارهای نزدیک به هم قرار دارد و مانع اصطکاک درون مفصلی می شود.
مایع سینوویال:
مایعی شفاف و چسبناک است که توسط غشاء زلالی یا پرده سینوویال ترشح می شود.
تزریقات داخل مفصلی – انواع مفاصل
مفاصل انواع مختلفی دارند. از جمله آن ها می توان به مفاصلی که در بزرگسالان حرکت نمی کنند (مثل مفاصل موجود در جمجمه) اشاره کرد. بعضی مفاصل حرکت نمی کنند و سایر مفاصل به میزان کمی حرکت می کنند. مفاصل متحرک شامل این موارد هستند:
مفاصل گوی و کاسه ای:
مفاصل ران و شانه از جمله مفاصل گوی و کاسه ای هستند. این مفاصل تقریبا در تمام جهات حرکت می کنند. از جمله حرکات آن ها شامل حرکت به عقب، جلو، کنار و حرکت چرخشی است.
مفاصل لولایی:
مفاصل انگشت های دست، زانو، آرنج و انگشت های پا از این نوع مفاصل هستند. مفاصل لولایی فقط در یک جهت خم و راست می شوند.
مفاصل محوری:
مفاصل بین مهره های گردن از جمله مفاصل محوری هستند. این مفاصل اجازه حرکات چرخشی جزئی دارند.
مفاصل لقمه ای:
مفاصل مچ دست از جمله این مفاصل هستند. این نوع مفصل اجازه هر نوع حرکتی به جز حرکت چرخشی را می دهد.
دسته بندی مفاصل بر اساس آناتومی
مفاصل از نظر آناتومی به گروه های زیر دسته بندی می شوند:
- مفاصل دست
- مفاصل آرنج
- مفاصل مچ دست
- مفاصل مربوط به زیر بغل
- مفصل ستونکلولیکولار
- مفاصل مهره های کمر
- مفصل فکی گیجگاهی
- مفصل ساکروایلیاک
- مفصل ران
- مفاصل زانو
- مفاصل پا
وقتی صحبت از آرتریت می شود باید بدانید که منظور التهاب است. التهاب پروسه ای است که در آن گلبول های سفید و پروتئین های ایمنی به محافظت از ما در برابر عفونت و عوامل خارجی مثل باکتری می پردازند. اما در برخی مواقع حتی هنگامی که عوامل خارجی برای جنگیدن نباشند، سیستم ایمنی بدن سبب بروز پاسخ التهابی می شود. در این بیماری که به آن خود ایمنی هم می گویند سیستم محافظت کننده بدن به بافت های خود آسیب می زند. بدن با بافت های عادی مثل بافت های عفونی یا غیر عادی رفتار می کند. برخی از آرتریت ها، نه همه آن ها، نتیجه التهاب نادرست هستند. آرتریت اصطلاحی است که التهاب مفاصل را هم توصیف می کند. برخی از انواع آرتریت شامل این موارد هستند:
- آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی)
- آرتریت پسوریاتیک
- آرتریت نقرسی
- لوپوس اریتماتوز سیستمیک
رایج ترین نوع آرتریت، استئوآرتریت نام دارد. معمولا التهاب نقشی در استئوآرتریت ندارد. چون برخی از عوارض دردناک این نوع آرتریت که مربوط به مفاصل و سیستم ماهیچه ای_ اسکلتی اند مربوط به التهاب نیستند. عوارضی که مربوط به التهاب نیستند شامل فیبرومیالژی، درد عضلات کمر و درد عضلات گردن هستند.
به طور کلی علت درد ناشی از آرتریت (منظور استئوآرتریت نیست) می تواند یکی از این موارد باشد:
سینوویتیس:
سینوویتیس شامل التهاب غشاء سینوویال است. این التهاب سبب رها شدن مواد شیمیایی ای می شود که سبب آسیب به عصب ها و افزایش مایع مفصلی می شود.
ساییدگی استخوان:
گاهی استخوان های آسیب دیده سبب ایجاد درد می شوند.
ورم کپسول مفصلی:
مایعات موجود در مفاصل که به علت سینوویتیس به وجود آمده اند سبب ایجاد فشار و درد می شوند.
آسیب به لیگامان:
تاثیر التهاب ناشی از آرتریت می تواند سبب آسیب به این بافت های انعطاف پذیر موجود در مفاصل شود.
ضعف ماهیچه ها:
کم شدن قدرت و استحکام ماهیچه ها سبب ایجاد فشار به مفاصل می شود.
فیوژن مفاصل:
به خصوص در اسپوندیلیت آنکیلوزان، استخوان های کوچکی که ستون فقرات را تشکیل داده اند ممکن است که با هم ادغام شوند، همین امر حرکت آن ها را دشوارتر و دردناک تر می کند.
درد متمرکز:
در بعضی موارد درد ماندگار و مزمن ناشی از آرتریت التهابی می تواند فرد را نسبت به درد حساس کند.
آرتریت یا التهاب مفاصل در ابتدا روی مفاصل تاثیر می گذارد اما در ۱۵ الی ۲۵ درصد از موارد روی سایر اندام های بدن هم تاثیر می گذارد. مشکلاتی که آرتریت می تواند ایجاد کند شامل بیماری قلبی عروقی، پوکی استخوان، بیماری ریوی بینابینی، عفونت، سرطان، احساس خستگی، افسردگی و مشکلات ذهنی است.
مفاصل:
آرتریت مفاصل شامل التهاب غشاء سینوویال است. در این نوع التهاب مفاصل متورم، حساس و گرم می شوند. به علاوه احساس خشکی در مفاصل ایجاد می شود که حرکات آن ها را محدود می کند. هنگامی که چند مفصل تحت تاثیر قرار بگیرند به این شرایط پلی آرتریت گویند. اکثرا مفاصلی که تحت تاثیر قرار می گیرند مفاصل دست و پا هستند. اما گاهی مفاصل بزرگ تری مثل مفاصل شانه و زانو هم تحت تاثیر قرار می گیرند. گاهی سینوویتیس و ساییدگی استخوان ها سبب کند شدن حرکت و اختلال در عملکرد مفاصل می گردند. علائم ذکر شده معمولا صبح زود، هنگام بیدار شدن یا پس از نداشتن فعالیت به مدت طولانی خود را نشان می دهند. احساس خشک بودن مفاصل که در صبح حس می شود، یکی از علائم برجسته آرتریت است و معمولا بیش از یک ساعت طول می کشد. در اولین مراحل بیماری آرتریت پس از حرکات آرام، علائم آن برطرف می شوند. این علائم باعث می شوند که روماتوئید را از مشکلات غیر التهابی مثل استئوآرتریت تشخیص دهید. در استئوآرتریت احساس خشکی مفاصل در صبح خیلی جزئی است و معمولا برجسته نیست. در آرتریت معمولا درد مفاصل به صورت نا منظم شروع می شود و ممکن است در برخی از قسمت ها، فرد احساس درد بیشتری داشته باشد. با پیشرفت آسیب شناسی، تاثیر التهاب روی ساییدگی استخوان ها که سبب نقص در حرکت مفاصل می شود، بیشتر قابل کنترل است. مشکلات ناشی از استئوآرتریت شامل انحراف مچ دست، دفورمیتی بوتونیر، دفورمیتی سوان نک، انحراف انگشت شست هستند.
پوست:
آرتریت یا التهاب مفاصل می تواند روی پوست هم تاثیر منفی بگذارد. بر خلاف باور همه که فکر می کنند آرتریت فقط می تواند مفاصل را تحت تاثیر قرار دهد باید بدانید که آرتریت می تواند روی پوست هم تاثیر منفی بگذارد و سبب ایجاد دانه و برآمدگی هایی روی پوست شود. حدودا برای ۳۰ درصد از افرادی که دچار آرتریت می شوند مشکلات پوستی به وجود می آید. تاثیری که آرتریت روی پوست می گذارد نوعی تاثیر التهابی است که به آن گرانولوم هم می گویند. دلیل شکل گیری ابتدایی این نوع التهاب و دانه ها هنوز به طور کامل شناخته نشده است. اما علائمی که در شکل گیری آن ها نقش دارند شبیه سینوویتیس هستند. چون ساختار این برآمدگی ها با ساختار سینوویتیس تقریبا یک شکل است. این برآمدگی ها گاهی شامل نکروز فیبرینوئید هستند که این نکروز شبیه به نواحی ای است که تحت تاثیر سینوویتیس قرار گرفته اند. طول این برآمدگی ها از چند میلی متر تا چند سانتی متر متفاوت است. به علاوه در قسمت هایی پیدا می شوند که استخوان ها برجستگی بیشتری دارند. از جمله این قسمت ها می توان به آرنج و قوزک پا اشاره کرد. در آرتریت روماتوئید شکل های مختلفی از واسکولیت دیده می شود. در واسکولیت، رگ های کوچک و متوسط ملتهب می شوند. واسکولیت روماتوئید می تواند با زخم های پوستی همراه باشد. سایر عوارض پوستی ناشی از آرتریت روماتوئید شامل پیودرما گانگرنوزوم، سندرم شیرین، اریتم گرهی، پانیکولیت، آتروفی، پالمار اریتم، آلوپسی آره آتا (طاسی منطقه ایی) هستند.
ریه ها:
فیبروز ریوی یکی از عوارض ناشی از آرتریت روماتوئید یا التهاب مفاصل است. البته گاهی فیبروز ریوی در اثر استفاده از متوترکسات و لفلونوماید ایجاد می شود. سندرم کاپلان هم در بیمارانی که دچار آرتریت روماتوئید هستند و در معرض گرد و غبار زغال قرار گرفته به وجود می آید. پلورال افیوژن هم بیماری ای است که در ارتباط با آرتریت روماتوئید است.
قلب و رگ های خونی:
افرادی که دچار آرتریت روماتوئید هستند بیشتر در معرض ابتلا به آترواسکلروز (تصلب شرایین)، حمله قلبی و سکته هستند. سایر تاثیراتی که آرتریت روی قلب و رگ های خونی دارد شامل این موارد هستند: پریکاردیت، اندوکاردیت (التهاب پوشش داخلی قلب)، مشکل بطن چپ قلب، فیبروز قلب. بسیاری از کسانی که دچار آرتریت روماتوئید هستند وقتی دچار میوکاردیت یا آنژین قلبی می شوند درد زیادی در ناحیه قفسه سینه حس نمی کنند. برای کاهش ریسک ابتلا به بیماری های قلبی عروقی باید التهابی که توسط آرتریت روماتوئید ایجاد می شود را کنترل کرد. به علاوه می توان برای پایین آوردن ریسک ابتلا به بیماری های قلبی عروقی از دارو استفاده کرد. پزشکانی که می خواهند برای بیماران دچار آرتریت روماتوئید داروهای ضد التهابی تجویز کنند باید خطرات قلبی عروقی ناشی از برخی از داروها را هم در نظر بگیرند.
خون:
تاکنون کم خونی رایج ترین ناهنجاری مربوط به سلول های خونی بوده که می تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد. التهاب مزمنی که توسط آرتریت روماتوئید به وجود می آید سبب بالا رفتن میزان هپسیدین می شود و سپس باعث ایجاد بیماری کم خونی مزمن می شود. در بیماری کم خونی مزمن آهن به خوبی جذب نمی شود. کم خونی نورموسیتیک و نورموکرومیک هنگامی اتفاق می افتند که اندازه گلبول های قرمز بدون تغییر می مانند و هموگلوبین کاهش می یابد. در سندرم فلتی میزان گلبول های سفید خون کم می شود و اندازه طحال و کبد بزرگ می شود. وقتی التهاب کنترل نشود، پلاکت های خون افزایش میابند.
عوامل مخاطره آمیز در آرتریت
آرتریت یا التهاب مفاصل یک بیماری خود ایمنی است. برخی عوامل محیطی و ژنتیکی احتمال ابتلا به آرتریت روماتوئید را بالا می برند.
عوامل ژنتیکی:
اگر خانواده فرد دچار آرتریت روماتوئید بوده اند احتمال ابتلا به این بیماری در آن فرد ۳ الی ۵ برابر دیگران است.
عوامل محیطی:
عوامل اپی ژنتیک و محیطی در ابتلا به آرتریت روماتوئید نقش دارند. برای مثال افراد سیگاری ۳ برابر بیشتر از افرادی که سیگار نمی کشند در معرض ابتلا به آرتریت روماتوئید قرار دارند. علاوه بر این، قرار گرفتن در معرض سیلیکا نیز ریسک ابتلا به آرتریت روماتوئید را بالا می برد.
تصویر برداری:
وقتی خیلی از مفاصل تحت تاثیر قرار گرفته باشند با اشعه ایکس از پا و دست تصویر برداری می کنند. گاهی در مراحل اولیه آرتریت روماتوئید هنگامی که این بیماری هنوز پیشرفت نکرده، با تصویر برداری آثار این بیماری نشان داده نمی شوند. و اشعه ایکس ممکن است که تنها پوکی استخوان، ورم بافت و کاهش فاصله مفصلی را نشان دهد. پس از پیشرفت این بیماری ممکن است ساییدگی استخوان ها و در رفتگی مفاصل نیز دیده شوند. سایر تکنیک های تصویر برداری از جمله MRI در تشخیص آرتریت روماتوئید کاربرد دارند. سونوگرافی داپلر رنگی می تواند میزان التهاب سینوویال را تشخیص دهد چون می تواند سیگنال های عروقی که نشان دهنده سینوویتیس هستند را نشان دهد. این تکنولوژی اهمیت بسیار دارد چون در مراحل اولیه آرتریت روماتوئید، سینوویال هم تحت تاثیر قرار می گیرد و سینوویتیس بهترین وسیله برای پیش بینی آسیب های آینده است.
تست خون:
وقتی پزشک شک می کند که بیمار دچار آرتریت روماتوئید هست یا نه، با آزمایش، میزان آنتی بادی ضد سیترولین (CCP) و فاکتور روماتوئید (RF) را می سنجد. حدود ۷۵ الی ۸۵ درصد از موارد، نتیجه مثبت است. هنگامی که وجود آنتی بادی ضد سیترولین (CCP) منفی بود به این معنا نیست که فرد حتما دچار آرتریت روماتوئید نیست بلکه ممکن است فرد دچار آرتریت از نوع دیگری باشد که به آن آرتریت سرونگاتیو می گویند. حدود ۱۵ الی ۲۵ درصد از بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید دارای فاکتور روماتوئید منفی، (آرتریت سرونگاتیو) هستند. در سال های اولیه بیماری آرتریت، فاکتور روماتوئید معمولا منفی است و با گذشت زمان مثبت می شود. فاکتور روماتوئید نوعی از آنتی بادی است که حدود ۱۰ درصد از افراد سالم هم آن را دارند. به علاوه این آنتی بادی در سایر عفونت های مزمن مثل هپاتیت C و بیماری های خود ایمنی مثل سندروم اسجوگرن و لوپوس اریتماتوز سیستمیک نیز دیده می شود. پس آزمایشی که فرد می دهد منحصرا میزان فاکتور روماتوئید را اندازه نمیگیرد. آزمایش دیگری هم هست که میزان آنتی بادی ضد سیترولین را می سنجد. نتیجه این تست هم در ۶۱ الی ۷۵ درصد از موارد مثبت است. درست مثل فاکتور روماتوئید آنتی بادی های ضد سیترولین هم قبل از شروع علائم وجود دارند. گاهی آزمایش های دیگری از فرد گرفته می شوند تا دلیل آرتریت را پیدا کنند. این آزمایش ها می توانند شامل این موارد باشند: آزمایش اندازه گیری میزان سدیمانتاسیون (ESR)، میزان پروتئین واکنشی سی، شمارش کامل سلول های خونی، تست عملکرد کلیه، تست میزان آنزیم های کبد و سایر آزمایش ها مثل (تست ANA). بالا رفتن میزان فریتین می تواند نشان دهنده هموکروماتوز، وجود آرتریت روماتوئید یا نشانه ای از وجود بیماری استیل باشد.
درمان آرتریت یا التهاب مفاصل شامل رهایی از علائم و بهبود عملکرد مفاصل است. گاهی بیماران باید برخی از درمان ها (یا ترکیبی از درمان ها) را امتحان کنند تا ببینند کدام یک برای آن ها مناسب تر است.
داروهای موثر در درمان التهاب مفاصل
داروهایی که برای درمان آرتریت یا التهاب مفاصل به کار می روند با توجه به نوع آرتریت متفاوتند. به طور کلی این داروها شامل این موارد هستند:
داروهای مسکن:
این داروها به کاهش درد کمک می کنند اما هیچ تاثیری روی التهاب ندارند. دارویی که عموما برای رفع درد و حتی بدون تجویز پزشک استفاده می شود استامینوفن (مثل تایلنول) است. اگر درد خیلی شدیدی را حس کردید می توانید از داروهای آرام بخش و اپیوئید مثل ترامادول (اولترام)، اکسی کدون (اکسی کانتین) و هیدروکودون استفاده کنید. داروهای اپیوئیدی با تاثیر گذاشتن روی مرکز سیستم عصبی، فرد را از درد رهایی می بخشند. به یاد داشته باشید که اگر داروهای اپیوئیدی را به مدت طولانی استفاده کنید، مصرف آن ها عادت می شود و سبب وابستگی ذهنی و فیزیکی می شود.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs):
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی درد و التهاب را کاهش می دهند. این داروها شامل ایبوپروفن (ادویل، موترین و سایر داروها) و ناپروکسن (Aleve) هستند. برخی از انواع داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی تنها با نسخه پزشک قابل ارائه هستند. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی خوردنی می توانند ریسک ابتلا به حمله قلبی و سکته را افزایش دهند. خیلی از انواع این داروها در فرم کرم و ژل قابل تهیه هستند که می توانید آن ها را روی مفاصل بمالید.
داروهای کانترایریتانت:
برخی از انواع کرم ها و پمادها حاوی منتول و کپسایسین هستند. منتول و کپسایسین موادی هستند که در فلفل های تند یافت می شوند. با استفاده از این کرم ها روی پوست و روی قسمتی از مفصل که درد را حس می کنید می توانید درد را کاهش دهید.
داروی ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری (DMARDs):
این داروها اغلب برای درمان آرتریت روماتوئید استفاده می شوند. این داروها مانع از حمله سیستم ایمنی به مفاصل می شوند یا سرعت این حمله را کم می کنند. این داروها شامل متوترکسات (ترکسال) و هیدروکسی کلروکین (پلاکونیل) هستند.
داروهای بیولوژیک:
داروهای بیولوژیک معمولا همراه با داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری استفاده می شوند. داروهای بیولوژیک مولکول های پروتئینی که در پاسخ خود ایمنی نقش دارند را مورد هدف قرار می دهند. داروهای بیولوژیک انواع مختلفی دارند. رایج ترین نوع آن ها فاکتور نکروز دهنده تومور (TNF) است. داروهای بیولوژیک شامل اتانرسپت (انبرل، ارلزی) و اینفیلیکسیماب (رمیکید، اینفلکترا) هستند. سایر داروها نیز بقیه مواردی که در التهاب نقش دارند را مورد هدف قرار می دهند. مواردی که در التهاب نقش دارند شامل اینترلوکین ۱، اینترلوکین ۶ و نوع خاصی از گلبول های سفید به اسم لنفوسیت‌های B و لنفوسیت‌های T هستند.
داروهای کورتیکواستروئیدی:
این گروه از داروها شامل پردنیزون (پردنیزون اینتنسول) و کورتیزون (کورتف) هستند. این داروها التهاب را کم می کنند و مانع از آسیب سیستم ایمنی به سلول های خودی می شوند. کورتیکواستروئید را می توان از طریق مصرف دهانی استفاده کرد. گاهی نیز آن را درون مفصلی که درد می کند تزریق می کنند.
فیزیکال تراپی برای درمان التهاب مفاصل
فیزیکال تراپی می تواند در درمان برخی از آرتریت یا التهاب مفاصل مفید باشد. ورزش هم می تواند ماهیچه ها را قوی کند.
اگر مصرف دارو کمکی به درمان نکرد، پزشک جراحی را توصیه می کند. جراحی به یکی از سه روش زیر انجام می شود:
ترمیم مفصل:
بعضی اوقات برای کاهش درد و ارتقاء عملکرد ماهیچه ها، سطح مفاصل را تنظیم می کنند. این عمل به صورت آرتروسکوپی انجام می شود. به گونه ای که برش کوچکی روی مفصل ایجاد می کنند.
تعویض مفصل:
در این عمل مفصل آسیب دیده را بر می دارند و به جای آن از مفصل مصنوعی استفاده می کنند. مفاصلی که معمولا برداشته می شوند مفصل ران و زانو هستند.
فیوژن مفصل:
نوعی از جراحی است که معمولا برای مفاصل کوچک تر مثل مفاصل مچ دست، قوزک پا و انگشتان دست استفاده می شود. در این عمل دو سر دو استخوان را بر می دارند و آن ها را به هم می چسبانند و به اصطلاح یکی می کنند.
تزریقات داخل مفصلی
تزریقات داخل مفصلی (تزریق داخل مفصلی) پروسه ای است که در درمان عارضه های مربوط به التهاب مفاصل از جمله آرتریت روماتوئید، آرتریت پسوریاتیک، نقرس، ورم زردپی، بورسیت، سندرم تونل کارپال و گاهی استئوآرتریت استفاده می شود. در این پروسه، در ناحیه مفصل آسیب دیده از یک تزریق زیر پوستی استفاده می کنند. هدف این تزریق انتقال عناصر ضد التهابی (که رایج ترین آن ها کورتیکواستروئید است) به قسمت های آسیب دیده است. هیالورونیک اسید به خاطر خاصیت چسبناکی که دارد برای خارج کردن مایعات بورس استفاده می شود. از این تکنیک برای خارج کردن مایعات اضافی از مفاصل هم استفاده می کنند. در استئوآرتریت، تزریق گلوکوکورتیکوئید (هیدروکورتیزون) سبب رهایی موقت از درد می شود. این حالت رهایی از درد بین چند هفته تا چند ماه طول می کشد. با تزریق هیالورونیک اسید ریسک ابتلا به درد در آینده بالا می رود. موثر بودن تزریق پلاسمای غنی از پلاکت نیز هنوز مورد سوال است. خیلی از افراد اعتقاد دارند که این تزریق ها برای بهبود وضعیت کلی هستند و روی کاهش درد تاثیری ندارند. به علاوه تزریقاتی از این قبیل ریسک ابتلا به عوارض جانبی در آینده را بالا می برند. تزریق استروئید شامل کورتیکواستروئید (مثل تریامسینولون، متیل پردنیزولون، دگزامتازون) و ماده بی حسی (مثل لیدوکائین یا بوپیواکائین) است. این داروها درون مفاصلی که درد می کنند و در قسمت کپسول مفصلی تزریق می شوند. تزریق کورتیکواستروئید اگر مستقیما در ناحیه آسیب دیده صورت گیرد می تواند مفید باشد. حالت رهایی از درد می تواند از چند روز تا چند سال ادامه داشته باشد. با فیزیکال تراپی و ورزش به بیماری خود این اجازه را بدهید که بهبود بیابد. تزریق می تواند در قسمت های زیر صورت بگیرد:
- مفاصل فاست (مفاصل بین مهره ای) در ستون فقرات
- مفصل خاجی خاصره ای یا ساکروایلیاک
- مفصل ران
- شانه، آرنج، دست
- زانو، قوزک پا و پا
اگر دردی دارید که این درد از التهاب مفاصل نشات می گیرد آن وقت است که تزریق استروئید می تواند برای شما سودمند باشد. تزریقات داخل مفصلی به کسانی پیشنهاد می شود که سایر روش های درمانی مثل داروهای ضد التهابی و فیزیکال تراپی برای آن ها کاربردی نبوده است. تزریقات داخل مفصلی استروئید با کمک فلوروسکوپی (اشعه ایکس) انجام می شود. این روش نباید روی کسانی که دچار عفونت هستند، باردارند یا مشکلات خونریزی دارند انجام شود. به علاوه این تزریق ممکن است در بیمارانی که دچار دیابت هستند باعث بالا رفتن ناگهانی میزان قند خون شود. علاوه بر موارد ذکر شده، این تزریق می تواند سبب بالا رفتن فشار خون یا فشار چشم در بیمارانی شود که دچار گلوکوما هستند. در صورتی که دچار این مشکلات هستید قبل از تزریق با پزشک صحبت کنید.
چه کسی تزریقات داخل مفصلی را انجام می دهد؟
پزشکانی که تزریقات داخل مفصلی انجام می دهند فیزیاتریست، رادیولوژیست، متخصص بیهوشی، نورولوژیست (متخصص مغز و اعصاب) و جراحان هستند.
قبل از تزریقات داخل مفصلی چه اتفاقاتی می افتد؟
پزشک سابقه درمانی بیمار و پرونده پزشکی او را بررسی می کند. به علاوه از عکس هایی که بیمار قبلا با تکنیک های عکس برداری تهیه کرده استفاده می کند تا بهترین نقطه برای تزریق را انتخاب کند. تمام سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید را از قبل آماده کنید. بیمارانی که از آسپرین و برخی از داروها استفاده می کنند باید چند روز قبل از تزریق، مصرف آن ها را قطع کنند. درباره هر دارویی که مصرف می کنید با پزشک صحبت کنید. حتما با یکی از دوستان یا اعضای خانواده خود هماهنگ کنید که پس از تزریق شما را به خانه برساند.
در طول تزریقات داخل مفصلی چه اتفاقی می افتد؟
زمانی که می خواهید این تزریق را انجام دهید باید رضایت نامه امضا کنید، لیستی از داروهایی که مصرف می کنید را بنویسید. به علاوه در صورتی که به دارویی آلرژی دارید آن را قید کنید. این پروسه بین ۱۵ الی ۴۵ دقیقه زمان می برد.
مرحله اول: آماده کردن بیمار
بیمار باید روی میز مخصوص دراز بکشد. برای این که بیمار در طول انجام کار، دردی را حس نکند از بی حسی موضعی استفاده می کنند. بیمار در طول این تزریق هوشیار است و می تواند با جراح صحبت کند. می توان از مسکنی با دوز پایین مثل والیوم نیز استفاده کرد.
مرحله دوم: انجام تزریق و وارد کردن سرنگ
با کمک فلوروسکوپی (نوع خاصی از اشعه ایکس)، پزشک سرنگ خالی را درون پوست بیمار و در قسمتی که منشاء درد است تزریق می کند. فلوروسکوپی به پزشک این امکان را می دهد که سرنگ را با مانیتور ببیند تا اطمینان حاصل کند که سرنگ به جایی که می خواهد فرستاده می شود. در حین انجام این کار ممکن است که فرد احساس درد جزئی داشته باشد. البته بیمار بیشتر از احساس درد، فشار را حس می کنند.
مرحله سوم: تزریق دارو
وقتی سرنگ در جای مناسب قرار گرفت پزشک می تواند داروها را تزریق کند. داروهای بیهوشی و کورتیکواستروئید درون کپسول مفصلی تزریق می شوند. سپس سرنگ را در می آورند. با توجه به محل درد، در یک یا چند مفصل تزریق صورت می گیرد.
بسیاری از بیماران بلافاصله پس از درمان می توانند راه بروند. پس از تحت نظر بودن برای مدت کوتاهی، می توانید مطب پزشک را ترک کنید. البته باید از کسی بخواهید که شما را به خانه برساند. بسیاری از بیماران، روز بعد از تزریق می توانند فعالیت های روزانه خود را به طور کامل انجام دهند. درد در اطراف قسمتی که تزریق صورت گرفته، می تواند با استفاده از کمپرس یخ و مصرف تایلنول برطرف شود. بعد از این که اثر داروی بی حسی از بین رفت و کورتیکواستروئید شروع به تاثیر کرد، احساس درد می کنید.
نتایج تزریقات داخل مفصلی چه هستند؟
اگر مفصلی که در آن تزریق صورت گرفته منشاء درد بوده، ممکن است که ۲ الی ۷ روز پس از انجام این تزریق درد شروع به برطرف شدن کند. این احساس رهایی از درد می تواند چند روز تا چند ماه دوام داشته باشد. اگر این تزریق مفید بوده و به فرد کمک کرده، می توان آن را دوباره انجام داد. اگر این تزریق مفید نبود می توانید سایر روش های درمانی را امتحان کنید.
خطرات احتمالی تزریقات داخل مفصلی چه هستند؟
صرف نظر از عوارض جانبی تزریقات داخل مفصلی استروئید، باید بگوییم که روش درمانی مناسبی برای بیمارانی است که نمی خواهند جراحی انجام دهند. خطراتی که بعد از تزریق سرنگ وجود دارند شامل خونریزی، عفونت، آلرژی، سر درد و آسیب عصبی هستند. عوارض جانبی کورتیکواستروئید می توانند شامل افزایش موقت وزن، قرمز شدن ناحیه تزریق، تغییرات روحیه، بی خوابی و بالا رفتن میزان قند خون در افراد مبتلا به دیابت باشند. این علائم پس از ۷ الی ۱۰ روز از بین می روند. بیمارانی که به بیماری های مزمنی نظیر (بیماری قلبی، دیابت، آرتریت روماتوئید، گلوکوما و فشار خون کنترل نشده) دچار هستند یا آن هایی که نمی تواند مصرف داروهای ضد انعقاد خون را به طور موقت قطع کنند باید قبل از هر چیزی درباره شرایط خود با پزشک صحبت کنند.
مکمل های غذایی مفید برای درمان التهاب مفاصل و پیشگیری از تزریقات داخل مفصلی
اسیدهای چرب:
گاما لینولنیک اسید که یکی از اسیدهای چرب امگا ۶ است می تواند درد را کم کند و خشکی مفاصل را کاهش دهد. مصرف آن معمولا خطری ندارد.
داروهای گیاهی:
تقریبا هیچ داروی گیاهی ای کاملا طبیعی نیست و آن گونه که ادعا می کنند، کاربردی و سالم نیستند. هیچ شواهدی وجود ندارد که ثابت کند داروهای گیاهی که ادعای طبیعی بودن دارند از داروهای عادی بهتر و مفیدترند. داروهای گیاهی هم حاوی مواد شیمیایی هستند و ممکن است سمی و خطرناک باشند.
در بسیاری از موارد، علائم آرتریت یا التهاب مفاصل با انجام دادن موارد زیر کاهش می یابند:
کاهش وزن:
اگر دچار چاقی مفرط هستید، باید بدانید که کاهش وزن می تواند از فشاری که به مفاصل وارد می شود کم کند. به علاوه می تواند توانایی حرکت کردن را در فرد بالا ببرد و احتمال آسیب های آینده به مفاصل را کاهش دهد.
ورزش:
ورزش کردن به صورت مداوم می تواند سبب انعطاف پذیری مفاصل شود. شنا و به طور کلی ورزش های آبی انتخاب مناسبی هستند چون آب، فشار وارد بر مفاصل را کم می کند.
گرما و سرما:
کیسه یخ و حوله گرم می توانند درد ناشی از آرتریت یا التهاب مفاصل را به صورت موقت برطرف کنند.
ابزار کمکی:
استفاده از عصا، کفش مناسب، واکر، صندلی توالت فرنگی و سایر ابزار می توانند به سالم نگه داشتن مفاصل کمک کنند و به فرد این امکان را بدهند که فعالیت های روزانه خود را انجام دهد.
