عوارض قرص ضدبارداری اورژانسی

قرص های جلوگیری از بارداری هم مانند داروهای شیمیایی دیگر عوارض مصرفی خود را دارند که در افراد مختلف میزان آن متفاوت است. این قرص ها که اغلب خانمها برای پیشگیری از بارداری استفاده می کنند اغلب بر اثر عدم آگاهی از عوارض قرص ضدبارداری که برای بدن خطرناک بوده، اقدام به مصرف خودسرانه و طولانی مدت این قرص ها می کنند.

کارشناس معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی همدان در این باره گفت: قرص ضدبارداری خوراکی به نام LD دارای دو جزء اصلی استروژن و پروژسترون است که هر جزء از این هورمو ن ها عوارضی بر بدن بر جای می گذارند.

عوارض قرص ضد بارداری
دکتر مجید حنیفه اظهار کرد: عوارض گوارشی نظیر تهوع، استفراغ و افزایش وزن به علت احتباس آب در بافت های بدن از عوارض هورمون استروژن موجود در قرص LD است. مصرف قرص LD بر روی سیستم انعقاد خون تاثیر گذاشته و موجب افزایش فاکتورهای انعقادی می شود. بنابراین احتمال خطر ابتلا به سکته های مغزی در افرادی که از این نوع قرص استفاده می کنند، بالا می رود.

وی تاکید کرد: بروز سکته های مغزی بر اثر مصرف قرص LD زمانی رخ می دهد که فرد پس از خوردن قرص، مایعات زیادی ننوشد. به عنوان مثال افراد در ماه مبارک رمضان نمی توانند آب زیادی بنوشند بنابراین این خطر در آن ها افزایش می یابد.

این کارشناس دارویی تصریح کرد: با تاثیر هورمون استروژن بر روی سیستم عصبی فرد، احتمال وقوع سردرد در افراد بیشتر شده و تعداد حملات میگرن نیز افزایش می یابد.

همچنین مصرف این قرص موجب بروز سردردهای تنشی می شود. افزایش فشارخون نیز از دیگر عوارض قرص LD است که به نوعی هم زمینه ساز شروع پرفشاری خون است و هم در افرادی که فشار خون دارند موجب افزایش آن می شود. زمانی که فشار خون سیستولیک افراد بالای 140 میلی لیتر جیوه باشد توصیه می شود که از مصرف قرص های LD خودداری کنند.

افزایش عفونت‌های واژینال
دکتر حنیفه گفت: استروژن موجود در قرص های LD احتمال بروز عفونت های واژینال را افزایش می دهد و اختلال در دوره های خونریزی قاعدگی را به دنبال دارد. از دیگر عوارض مربوط به قرص LD افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه و رحم است. همچنین مصرف این قرص باعث بزرگ شدن سینه ها می شود.

حنیفه با بیان اینکه استفاده از قرص های LD در مواردی منجر به بروز یرقان و مشکلات کبدی می شود، افزود: در مواردی نیز تیره شدن رنگ پوست بر اثر مصرف LD در افراد رخ می دهد. این کارشناس دارویی تصریح کرد: جزء پروژسترون LD نیز عوارضی مانند افزایش LDL خون، ریفلاکس معده، یبوست، افزایش دمای بدن و ترشح شیر از سینه ها را به دنبال دارد.

 

دکتر حنیفه با بیان اینکه قرص های LD با داروهای انعقاد خون کاملا تداخل دارند، اضافه کرد: قرص ها در داخل کبد دچار فعل و انفعالاتی می شوند که در اصطلاح پزشکی به آن متابولیزه شدن می گویند. این مساله باعث می شود داروهای انعقادی سریع تر دفع شوند و در نتیجه تاثیرشان بر روی بدن بیمار نیز کمتر می شود.
این کارشناس دارویی توصیه کرد: خانم ها بهتر است پیش از مصرف قرص های ضدبارداری حتما با پزشک مشورت کنند تا با گرفتن شرح حال بتواند بهترین تصمیم را برای استفاده یا عدم مصرف قرص های LD را داشته باشند. قطعا با یک دوره مصرف LD فرد دچار عوارض خطرناکی نمی شود و زمانی این قرص می تواند عوارض خطرناکی مانند سرطان یا ناراحتی های کبدی داشته باشد که بدون مشورت با پزشک و به صورت خودسرانه و طولانی مدت این قرص مصرف شود.

فریبا اسدی، کارشناس مامایی نیز اظهار کرد: قرص های LD که مهم ترین کاربرد آن پیشگیری از بارداری است از سنین باروری تا یائسگی مورد استفاده خانم ها قرار می گیرد. مصرف قرص های LD در افراد دارای فشار خون بالا، بیماری های قلبی، چربی خون بالا و سنین بالای 35 سال ممنوع است.

وی همچنین گفت: قرص LD حاوی دو نوع هورمون استروژن و پروژسترون است که در بسته های 21 عددی و کرم رنگ معمولا مورد مصرف خانم ها به منظور پیشگیری از بارداری است؛ به طوری که باید در اوایل دوره قاعدگی و در پنج روز اول شروع به خوردن شود و پس از اتمام هفته، یک هفته به خود استراحت بدهند.
وی با تاکید بر اینکه عوارض ناشی از مصرف قرص های LD به طور معمول پس از یک دوره مصرف از میان می رود، افزود: با مصرف بسته اول از قرص های LD عوارضی مانند لکه بینی، کم شدن خونریزی ماهیانه، تهوع، استفراغ، چاقی و احتباس آب در بدن به وجود می آید.

اسدی با بیان اینکه مهم ترین مزیت استفاده از قرص های LD پیشگیری از بارداری ناخواسته است، افزود: مصرف این قرص، دردهای دوران قاعدگی را تا حد چشمگیری کاهش داده و یک درمان مناسب برای کیست های تخمدان است. وی یادآور شد: استفاده از قرص های LD خطر ابتلا به سرطان های تخمدان را کاهش می دهد و برای افرادی که تمایل به چاق شدن دارند، می تواند مناسب باشد.

عوارض یاد شده زمانی تشدید می شود که فرد بدون مشورت با پزشک و به طور خودسرانه اقدام به مصرف طولانی مدت قرص ها کند. بنابراین هر دارویی علاوه بر تاثیر مطلوبی که بر روی بدن دارد، دارای عوارض ناخوشایندی نیز هست. بنابراین مصرف کنندگان باید تحت نظر و با مشورت پزشک اقدام به استفاده از این قرص ها کنند.

 

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
بنابراین از قرص اورژانسی هرگز نباید به عنوان یک داروی عادی برای پیشگیری از بارداری و کنترل تولد استفاده کرد. در ادامه عوارضی را که به دنبال مصرف این دارو احتمالا تجربه خواهید کرد را ذکر کرده ایم، اما شاید در بدن شما این عوارض به شکلی دیگر نمود پیدا کند.
اگر پس از مصرف متوجه تغییراتی در خود شدید، تنها کافی است به مشاوره جنسی مراجعه نمایید تا موضوع بهتر بررسی و رفع شود.

نحوه عملکرد قرص اورژانسی
قرص اورژانسی یک هورمون پروژسترون است که عمدتا با جلوگیری از تخمک گذاری در طول دوره قاعدگی فعالیت می‌کند. قرص اورژانسی با غلیظ کردن و سفت کردن مایع واژینال، از رسیدن اسپرم به تخمک جهت لقاح جلوگیری کرده و با پوشاندن دیواره رحم، مانع از لانه گزینی و رشد جنین می‌شود.
البته ممکن است قرص اورژانسی، بر افراد دارای وزن بیشتر از 74 کیلو گرم و یا کسانی که داروی دیگری در طی ماه گذشته مصرف کرده‌اند، تاثیری نداشته باشد.

عوارض جانبی قرص اورژانسی
پس از پژوهش‌های مختلف مشخص شد، پس از مصرف 1.5 میلی گرم قرص اورژانسی، بیشتر از 10% افراد عوارضی زیر را گزارش دادند:
- کهیر
- سرگیجه و سر درد
- تهوع
- درد شکمی و رحمی
- تاخیر در قاعدگی و یا قاعدگی شدید
- خونریزی رحمی
- خستگی
- حساسیت پستان‌ها
و در حدود 1 الی 10 درصد شرکت کنندگان، عوارض جانبی دیگری چون اسهال، استفراغ و قاعدگی دردناک؛
به مدت 48 ساعت ظاهر شد. در صورت شدید شدن هر کدام از عوارض ذکر شده، لازم است که به پزشک مراجعه کنید. در صورت داشته درد شدید معده، به خصوص از 3 تا 5 هفته پس از مصرف، به پزشک مراجعه کنید.
قرص اورژانسی چرخه قاعدگی شما را برهم می‌زند، اما اگر بیش از 7 روز قاعدگی شما به تاخیر افتاد، با مراجعه به پزشک یا استفاده از تست‌های بارداری وضعیت خود را بررسی کنید.

احتیاط های پیش از مصرف قرص اورژانسی
- این دارو، فقط برای پیشگیری از بارداری است و اگر لقاح رخ داده باشد این قرص هیچ تاثیری ندارد و باید از مصرف آن در زمان بارداری بپرهیزید. برای اطلاع از روش‌های پیشگیری از بارداری بعد از رابطه کلیک کنید.
- قرص اورژانسی تاثیری در جلوگیری از انتقال بیماری‌های مقاربتی مثل ایدز یا کلامیدیا ندارد.
- در صورت داشتن هرگونه حساسیت و یا تداخل دارویی، قبل از مصرف، در این باره با پزشک مشورت کرده و علائم آلرژیک خود را با او در میان بگذارید.
- اگر این دارو را پزشک برای شما تجویز کرده است، هرگز دوز مصرفی خود را تغییر ندهید.
- شما باید مطمئن شوید که این دارو، با تمام مواد یا داروهای مصرفی شما سازگار است.
- مصرف مکرر این دارو برای جلوگیری از بارداری روشی نامطمئن و نامناسب است.
- در صورت شیر دهی، برای کودک خطر آفرین می‌باشد، بنابراین قبل از مصرف با پزشک متخصص در ارتباط باشید.

تداخلات دارویی با قرص اورژانسی
تداخلات و اثر متقابل داروهای مختلف؛ ممکن است عملکرد قرص اورژانسی را تغییر داده یا باعث افزایش خطر جدی عوارض جانبی شود. سعی کنید فهرستی از تمام دارو‌ها و محصولاتی که استفاده می‌کنید تهیه کرده و با پزشک یا دارو ساز در اشتراک بگذارید.
برخی از داروها با کاهش مقدار هورمون‌های پیشگیری از بارداری در بدن، می‌تواند باعث کاهش اثر بخشی قرص اورژانسی در پیشگیری از بارداری شود. برخی از این دارو‌ها عبارت‌اند از:
- مدافینیل
- ریفامایسین‌ها مثل ریفامپین و ریفابوتین
- داروهای مورد استفاده برای درمان تشنج مانند باربیتورات‌ها، کاربامازپین، فنیتوین، پریمیدون
- دارو‌های HIV مانند نورویپارین و نلفینوویر

آیا خونریزی واژینال بعد از مصرف قرص مورنینگ افتر پیل، نرمال است؟
بعضی از خانم‌هایی که از این قرص استفاده می‌کنند ممکن است خونریزی خفیف داشته باشند که معمولا تا 3 روز بعد برطرف می‌شود. اما اگر خونریزی بیشتر از 3 روز طول بکشد یا شدید باشد احتمالا مساله دیگری وجود دارد. در این حالت، حتما باید به پزشک مراجعه نمایید.

روش جلوگیری یا کاهش عوارض جانبی قرص اورژانسی ضد بارداری چیست؟
اگر در خصوص عوارض قرص اورژانسی نگرانی دارید یا قبلا سابقه عوارض مصرف این قرص را داشته‌اید توصیه می‌شود از پزشک داروخانه یا پزشک خود بخواهید شما را راهنمایی کند. بعضی از قرص‌های بدون نسخه می‌تواند باعث تشدید خستگی بشود که باید با استراحت مساله را حل کنید.
اگر بعد از مصرف قرص دچار سرگیجه یا حالت تهوع شُدید، دراز بکشید. با این کار جلوی استفراغ گرفته می‌شود. اگر تا 1 ساعت بعد از مصرف قرص، استفراغ کردید از پزشک بخواهید مجددا دوز مورد نیاز دارو را تعیین کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
خونریزی سبک بعد از مصرف قرص محتمل است. اما خونریزی غیر عادی نشانه خطر است. اگر خونریزی واژینال غیر معمول به همراه درد شکم و سرگیجه داشتید به پزشک اطلاع دهید.
همچنین اگر خونریزی ظرف مدت 3 روز برطرف نشد یا شدیدتر شد مراجعه به پزشک ضروری است. این حالت، ممکن است نشانه مساله جدی‌تری باشد.