بستن لوله‌های رحمی در خانم‌ها (عمل توبکتومی) یک عمل جراحی ساده و کم‌خطر است، که پس از انجام این عمل نیازی به استفاده از روش کمکی جلوگیری از بارداری نخواهد بود. در ادامه ما به شما هر آنچه که باید در مورد این عمل بدانید خواهیم گفت.
در این عمل، لوله‌های رحمی فرد بعد از بی‌هوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی بسته می‌شود. این کار از رسیدن اسپرم و تخمک به یکدیگر و تشکیل سلول تخم جلوگیری می‌کند. این عمل توسط متخصص زنان، به صورت سرپایی و یا با یک روز بستری در بیمارستان قابل انجام است.
شیوه‌های جراحی
بستن لوله‌های رحمی در خانم‌ها معمولاْ به دو روش انجام می‌شود:
1ـ روش شکمی که به سه شکل زیر قابل انجام است:
لاپاراسکوپی
لاپاراتومی
مینی‌لاپاراتومی
در این روش‌ها یک برش (دو تا سه سانتی‌متری) در پایین شکم ایجاد می‌کنند و با برداشتن بخشی از لوله‌های رحمی یا مسدود کردن آن‌ها توسط نخ، حلقه، کلیپس و یا منعقد کردن لوله‌ها با روش الکتروکوآگولاسیون، عمل توبکتومی انجام می‌شود. امروزه در بسیاری از کشورها این عمل به روش لاپاراسکوپی انجام می‌شود.
2ـ هیستروسکوپی:
این روش به کمک هیستروسکوپ انجام می‌شود. هیستروسکوپ یک میله‌ی باریک شبیه به تلسکوپ است که در انتهای آن یک دوربین ویدئویی حساس قرار دارد. این وسیله از طریق دهانه‌ی رحم به داخل رحم فرستاده می‌شود و تصاویر داخل رحم و لوله‌ها رابه وضوح نشان می‌دهد.
نکاتی که قبل از بستن لوله‌های رحمی باید بدانیم؟
اگرچه این روش جزو روش‌های دائم جلوگیری از بارداری طبقه‌بندی می‌شود اما همواره احتمال بازگشت باروری وجود دارد ؛
این روش برای زوجینی که خانواده‌ی خود را از نظر تعداد فرزند کامل نموده و از زندگی باثباتی برخوردارند، مناسب است ؛
زمان انجام عمل توبکتومی
در صورت اطمینان از باردار نبودن زن، بستن لوله‌های رحمی در هر زمانی از چرخه‌ی قاعدگی امکان‌پذیر است (دو هفته‌ی اول چرخه‌ی قاعدگی دوره‌ی زمانی مناسب‌تری می‌باشد) ؛
پس از زایمان طبیعی؛
هنگام سزارین(بستن لوله‌های رحمی به راحتی امکان‌پذیر است) ؛
البته پس از سقط عفونی و نیز در فاصله‌ی زمانی 7 تا 42 روز پس از زایمان، زمان مناسبی برای انجام عمل توبکتومی نیست.
اقدام‌های لازم قبل از بستن لوله‌های رحمی
انجام آزمایش بارداری (B-HCG) در مواردی که امکان حاملگی وجود دارد ؛
سایر آزمایش‌های مورد نیاز پیش از جراحی؛
معاینه‌ی لگنی ؛
انجام آزمایش پاپ اسمیر (تست سرطان دهانه‌ی رحم) ؛
اندازه‌گیری فشار خون.
توصیه‌های قبل از عمل بستن لوله‌ی رحمی
حداقل هشت ساعت قبل از عمل مایعات و مواد غذایی نخورید ؛
از حداقل 24 ساعت قبل از عمل هیچ دارویی مصرف نکنید (مگر با تجویز پزشک) ؛
شب قبل از عمل استحمام کنید ؛
از لباس‌های تمیز و راحت استفاده نمایید ؛
لوازم زینتی و لاک ناخن نداشته باشید ؛
در صورت امکان، برای برگشت به منزل یک نفر را به عنوان همراه داشته باشید.
چه زمانی بستن لوله‌ی رحمی را عقب می‌اندازند؟
وجود بیماری‌های التهابی لگن در سه ماه اخیر ؛
بیماری‌های تروفوبلاستیک بدخیم (تومورهای بدخیم با منشأ جفت جنین) ؛
سابقه‌ی بیماری‌های قلبی حاد در چند ماه گذشته ؛
تشکیل لخته درساق و ران پا (ترومبوز وریدهای عمقی یا همانDVT) یا آمبولی ریه (وجود لخته‌ی خون در یکی از سرخرگ‌های ریه) ؛
خونریزی واژینال بدون علت مشخص ؛
داشتن مشکلاتی در دوران بارداری یا بعد از آن مانند: پره‌اکلامپسی شدید (مسمومیت بارداری)، اکلامپسی (تشنج به دنبال مسمومیت بارداری)، پارگی کیسه‌ی آب (بیش از ٢٤ ساعت)، تب هنگام زایمان یا بلافاصله پس از آن، وجود عوارض پس از زایمان و شرایط نامساعد جسمی مثل خونریزی و عفونت سایر نقاط بدن ؛
در صورت ابتلا به بیماری‌های فعال مقاربتی (STIs) و یا سرطان‌های لگن عمل بستن لوله‌های رحمی می‌بایست سه ماه پس از درمان انجام شود.
مراقبت‌های بعد از عمل
استحمام منعی ندارد، روزانه به حمام بروید ؛
در صورت احساس درد از مسکن‌های تجویز شده استفاده کنید ؛
محل بخیه را تمیز و خشک نگه‌دارید ؛
حداقل تا یک هفته رابطه‌ی زناشویی نداشته باشید (اگر درد پس از یک هفته ادامه یابد، لازم است تا زمان رفع درد از رابطه‌ی جنسی خودداری کنید).
پیگیری‌های بعد از بستن لوله‌های رحمی
هفت روز بعد از عمل به منظور کشیدن بخیه‌ها و معاینه‌ی محل عمل به پزشک خود مراجعه کنید ؛
در صورت داشتن آیودی لازم است در اولین سیکل قاعدگی پس از عمل، برای خروج IUD اقدام کنید.
