میزان رشد نوزادان، وزن طبیعی چقدر است؟

منبع: نی نی بان

166

1398/8/26

22:20


رشد و نمو طبیعی کودک در هر سنی نشانه سلامت زیستن او در حال و آینده است و بنابراین باید در هر زمان و در هر سنی، معیارهای رشدی کودک خود را بشناسید، اطلاعات مربوط به وزن نوزاد را بدانید و مطمئن شوید که کودک به طور طبیعی رشد و نمو می کند و اگر رشد او متوقف شده است، در صدد برآئید که جبران کنید.
تماشای مراحل رشد طبیعی کودک یکی از لذایذ جالب و فراموش نشدنی مادر است. برخی از نوزادان در هنگام تولد کاهش وزن دارند و برخی خیلی درشت هستند.
 
وزن نرمال نوزاد 
وزن طبیعی نوزاد در هنگام تولد بین 2 کیلوگرم و 700 گرم تا 4 کیلوگرم و 200 گرم است. هر چه وزن نوزاد از این رنج وزنی فاصله بیشتری داشته باشد، برای نوزاد خطر بیشتری در بر دارد.
اگر وزن نوزاد کمتر از 2/700 کیلوگرم باشد، نشاندهنده نارس بودن نوزاد است. نارس بودن نوزاد اکسیژن رسانی به بدن و مغز نوزاد را تحت تاثیر قرار می دهد و احتمال عقب ماندگی ذهنی و مرگ نوزاد را افزایش می دهد. عدم رعایت رژیم غذایی مناسب در طول بارداری، استرس، مصرف سیگار، عفونت های مایع آمینوتیک و واژینوز باکتری، از عواملی هستند که باعث می شوند نوزاد با وزن کم و به صورت نارس متولد شود.
اگر وزن نوزاد از 4/200 کیلوگرم بیشتر باشد، دارای وزن غیر نرمال بالاست. چاقی مادر، دیابت، زایمان های متعدد، و عوامل وراثتی از عواملی هستند مه باعث درشت شدن نوزاد می شوند. درشت بودن نوزاد هم برای مادر و هم برای نوزاد خطرات جدی در پی دارد.
این مساله برای مادر باعث افتادگی مثانه و اختلال در دفع ادرار، کمر درد، پارگی کانال زایمانی و خونریزی شدید می شود؛ و در نوزاد باعث آسیب به عصب دست و بازو، شکستگی کتف، آسیب به سر و شکستگی جمجمه می شود.
 
میزان رشد نوزاد از بدو تولد
-رشد نوزاد در 30 روز اول تولد سریع است، گر چه در هفته اول تولد، نوزاد ده درصد وزن خود را به علت شیر کافی نخوردن و کاهش آب بدن از دست می دهد، ولی این کاهش وزن، در آینده جبران می شود، نوزاد سالم معمولا از 12 روز پس از به دنیا آمدن رشد می کند و وزنش افزایش می یابد و روزانه 30 گرم به وزن او اضافه می گردد.
-در شش ماه اول تولد، رشد نوزاد خیلی سریع است، یعنی هفته ای 29 گرم، یا به عبارتی بین 700، 800 و حتی 1000 گرم در ماه به وزنش اضافه می شود. غذای مناسب برای نوزاد یک ماهه شیر مادر یا شیر خشک است که معمولا هر دو ساعت یک بار تغذیه می کند. کودک دو ماهه باید وزنش هر هفته افزایش یابد، ولی در صورتی که شیر کافی دریافت نکند ممکن است وزنش اضافه نشود که در اینصورت باید از پزشک کمک گرفت.
-وزن نوزاد در پنج تا شش ماهگی دو برابر می شود، اما در شش ماهه دوم این وزن گیری به ماهی 300، الی 400 گرم کاهش می یابد. این وزن گیری برای کودکانی که با وزن طبیعی متولد می شوند، طبیعی است ولی کودکانی که با وزن بالای 300/5 کیلوگرم به دنیا می آیند، افزایش وزن بیشتری دارند. همچنین نوزادانی که با وزن کم متولد می شوند وزن گیری متناسب با جثه خود دارند و نمی توان انتظار داشت که افزایش وزن آنها مانند نوزادان طبیعی باشد.
-وزن کودک با رسیدن به یک سالگی سه برابر می شود و تغذیه شبانه کودک در این مرحله نباید متوقف شود ولی کمتر می شود.
-به طور کلی نوزاد به صورت طبیعی در سال اول زندگی خود 5/600 کیلوگرم افزایش وزن دارد و در سال دوم این وزن گیری کاهش می یابد و به 5/200 کیلوگرم می رسد. زیرا کم اشتهایی که از 10 ماهگی به طور طبیعی شروع می شود، تا آخر سال دوم ادامه دارد. بافت چربی زیر پوست کودک در خلال سال دوم تولد کم می شود و به نظر می رسد کودک در سال دوم تولد لاغر شده است، ولی در حقیقت چربی زیر پوست او از بین رفته است.
-معمولا وزن نوزادان دختر از وزن نوزادان پسر کمتر است. بنابراین جای هیچگونه نگرانی نیست زیرا وزن گیری نوزادان در مراحل مختلف زندگی و بسته به جنسیت آنها متفاوت است. معمولا نوزادان نارس 5 تا 8 درصد وزن خود را در روزهای اول تولد از دست می دهند و بعد از دو هفته وزن از دست داده را دوباره به دست می آورند.
این نوزادان در دو ماه اول تولد معمولا روزی 28 گرم به وزنشان اضافه می شود و از ماه دوم به بعد به طور طبیعی نیم کیلوگرم در ماه به وزنشان اضافه می شود. افزایش وزن نوزاد به طور طبیعی می تواند منجر به دو برابر شدن وزن نوزاد تا پنج ماهگی و سه برابر شدن وزنش تا یک سالگی گردد.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
تولد یک نوزاد در بدو تولد با سؤال‌های زیادی از سوی والدین و خانواده همراه است.
یکی از سؤال‌ها این است که قد، وزن، اندازه دور سر نوزاد چقدر است. تازه وقتی این اطلاعات به دست می‌آید، تجزیه و تحلیل‌ها پیرامون اینکه آیا این قد و وزن طبیعی است یا نه شروع می‌شود.
برای مادر تولد فرزندی با قد و وزن طبیعی به منزله به ثمر رسیدن 9 ماه تلاش است. این موضوع آنقدر مورد توجه قرار دارد که معمولا در خاطر سپرده شده یا در آلبوم یا کتاب کودک به دقت ثبت می‌شود و کمتر مادری وزن و قد نوزاد خود را فراموش می‌کند.
دکتر اکبر کوشانفر، متخصص کودکان و استاد دانشگاه شهید بهشتی درباره وزن و قد طبیعی نوزاد توضیح می‌دهد.

قد و وزن طبیعی چیست؟
در نوزاد طبیعی که به حد نهایی رشد داخل رحمی رسیده باشد وزن 200 .3 تا 3 کیلوگرم، قد 50سانتی‌متر و دور سر 35 سانتی‌متر در حد طبیعی است. البته وزن نوزاد دختر تقریبا 200گرم کمتر بیان شده است ولی گاهی وزن نوزاد بیشتر از حد طبیعی یا چنانچه زودتر ازموعد طبیعی به دنیا بیاید ممکن است کمتر باشد.
نوزاد با تغذیه از شیر مادر در سال اول و سال‌های بعد تا 4 سالگی رشد سریع دارد که با تغذیه او در ارتباط است . کودک ماه‌های اول روزانه 30 گرم، وزن می گیرد، در 5 ماهگی 6 کیلوگرم، در 8 ماهگی 8 کیلوگرم و یک‌سالگی سه‌برابر وزن تولد یعنی تقریبا 10 کیلوگرم وزن دارد.
قد نیز رشدی سریع دارد. در یک سالگی 25 سانتی‌متر افزایش معادل 75سانتی‌متر، 2 سالگی 85 سانتی‌متر، 3سالگی 95سانتی‌متر و 4 سالگی 100 سانتی‌متر قد دارد.
دور سر نیز در 2سالگی 45 سانتی‌متر است. این مقیاس‌ها نسبی و میزان رشد طبیعی شیرخوار را دقیقا نشان می‌دهد.

چه زمان باید نگران شد؟
والدین اغلب به اینکه فرزندشان کجای نمودار رشد قرار دارد، توجه می‌کنند. اگر رشد کودک زیر صدک 50 درصد باشد نگران می‌شوند و تصور می‌کنند فرزندشان کوتاه قد یا کم‌وزن خواهد شد در حالی که این‌طور نیست تا وقتی که قد و وزن در محدوده طبیعی باشد و در همان مسیر صدک رشد کند، مشکلی وجود ندارد. پزشکان وقتی نگران می‌شوند که کودک به طور مکرر به پایین‌تر از محدوده قد و وزن افت کند.
برای مثال چنانچه کودکی در 6ماهگی در صدک 5/2، در 9 ماهگی 25درصد و در 16ماهگی کمتر باشد، پزشک را نگران می‌کند یا اگر در اندازه‌گیری‌های مکرر خط رشد طبیعی کند داشته باشد پزشک نگران می‌شود.

پایش رشد چیست؟
در دنیا در کشورهای مختلف منحنی پایش رشد با مختصر تغییراتی نشان داده می‌شود. در ایران نیز در زایشگاه‌ها و در بدو تولد برای تمام نوزادان دختر و پسر جداگانه منحنی پایش رشد وزن، قد و دورسر و برنامه واکسیناسیون ثبت شده و در اختیار والدین گذاشته می‌شود.
وزن و قد به ویژه تا 3 سالگی نشانگر و شاخص خوبی برای ارزیابی وضعیت سلامت عمومی و رشد کودک است. کودکانی که علاوه بر شیر مادر از 6 ماهگی به بعد تغذیه خوبی دارند از مهر و محبت و حمایت عاطفی والدین بهره می‌برند و بیماری یا مشکل پزشکی خاصی ندارند، الگوی رشد مشابهی دارند.
مربیان بهداشت و پزشکان کودک برای بررسی رشد و سلامت کودک از منحنی پایش رشد استفاده می‌کنند که محدوده طبیعی قد و وزن و رشد کودک را نشان می‌دهد که از میانگین قد و وزن هزاران کودک سالم و طبیعی به دست آمده است.

نمودارها چه می‌گویند؟
منحنی رشد برای پیگیری وضعیت رشد کودکان در طول زمان طراحی شده است به نوعی که تغییرات وزن در زمان‌های مختلف قابل تفسیر باشد.
این منحنی با استفاده از وزن کردن گروهی از کودکان سالم (سنین مثلا 6-0 سال) تهیه شده و دارای 2 حد بالا و پایین است که برای دختران و پسران حد بالا و پایین آن کمی متفاوت است.
منحنی خطی صدک 50 درصد که پررنگ‌تر مشخص می‌شود و به تفکیک سن از تولد تا 36ماهگی جنس دختر و پسر بر اثر آمار ترسیم شده است.
منحنی خطی صدک به این معنی است که از هر 1000 کودک دختر و پسر 500 نفر بالای منحنی و 500 نفر پایین منحنی هستند و رشد مناسب و خوب روی منحنی خطی 50درصد قرار می‌گیرد.
در دوران رشد طبیعی چنانچه کودکی بیماری، سرماخوردگی یا اسهال و استفراغ بعد از 6 ماهگی و تغذیه خوب نداشته باشد، رشد منحنی خطی پایین‌تر نشان داده می‌شود.
این نمودارها برای نوزادانی که زودتر از موعد به دنیا آمده‌اند یا وزن‌شان کمتر از سن تولدشان است نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

رشد حرکتی هم مهم است
کودکان علاوه بر رشد جسمی باید از نظر رشد روحی و حرکتی نیز مورد توجه قرار گیرند و سلامت روحی و حرکتی آنها نیز پیگیری شود.
شیرخواران در 3-2 ماهگی گردن می‌گیرند، در 6 ماهگی می‌نشینند و از یک سالگی می‌ایستند و به تدریج راه می‌روند. از ابتدای 2 سالگی تکلم را شروع کرده و چند کلمه بیان می‌کنند و در آخر 2 سالگی کلمات و جملات را به طور کامل بیان می‌کنند.
این رشد روحی- حرکتی باید توام با روابط عاطفی والدین و آموزش حرکتی کودکان باشد. رویش دندان‌های شیری کودک از 6 ماهگی شروع شده و تعداد آنها 20 عدد است که تا آخر 2سالگی به تدریج رویش دارد.
تاخیر در رویش دندان‌ها تا یک‌سالگی از اهمیت رشد برخوردار نبوده و تغذیه خوب باعث رشد خوب دندان‌هاست.

این کارت چطور پرمی‌شود؟
بسیاری از مادرانی که به این کارت منحنی رشد توجه دارند می‌دانند خطوط روی کارت چگونه رسم می‌شود.
رسم این خطوط بسیار ساده است. باید اولین ماه تولد نوزاد را در خانه شماره یک سال اول زندگی بنویسید و ماه‌های بعد را در ادامه آن قرار دهید.
وزن کودک در اولین روز تولد را در خانه اول (جلوی مقدار وزنی که داشته) علامت بزنید. برای ماه بعد، یک خط را از 2 ماهگی به طرف بالا رسم کنید. سپس وزن کودک را اندازه گرفته و از روی عدد وزن هم یک خط به طرف داخل بکشید. محل برخورد این خط، نقطه مورد نظر است.
به همین ترتیب، هر ماه کودک را وزن کرده و این نقطه را پیدا کنید اما برای رسم نمودار باید نقطه هر ماه را به ماه بعد، با یک خط وصل کنید.
این خط در واقع رشد بچه را نشان می‌دهد و منحنی رشد به دست می‌آید. بهتر است برای هر کودک، عمل وزن کردن را در روز تولدش انجام دهید. برای مثال، اگر کودک در ۱۷ تیر به دنیا آمده، وزن کردن ماه بعد او ۱۷ مرداد و به ترتیب ۱۷شهریور، ۱۷ مهر و... است.

مطالب مشابه


نظرات


تصویری


ویدئو