بوی بد تهران تقریبا بعد از یک سال دیروز عصر دوباره سر و کله اش از مناطق مرکزی شهر پیدا شد و حدود ۳ تا ۴ ساعت در این مناطق استشمام می‌شد. بویی که درباره منشاء آن مثل سال گذشته میان مسئولان نظر مشترکی وجود ندارد.

۱۲ دی ماه سال گذشته بود که شهروندان مناطق مرکزی و حتی شمالی شهر تهران بوی نامطبوعی را استشمام کردند. بویی که به گفته شهروندان شباهت‌هایی به بوی گوگرد و حتی لاشه سوزانده شده حیوانات داشت. همان سال گذشته هم انتشار این بو بسیاری از شهروندان را نگران کرد، نگرانی‌هایی که از طغیان فاضلاب‌های شهری شروع می‌شد و تا نوید یک زلزله سنگین در تهران پیش می‌رفت، حالا بعد از یک سال علی‌رغم خونسردی‌های مسئولان شهری تهران و سازمان محیط زیست، باز هم نگرانی‌هایی از این بابت میان تهرانی‌ها وجود دارد، نگرانی‌هایی که بیش از هر چیز بازار شایعات را داغ‌تر از گذشته کرده‌ است. امسال هم برخی خبر از احتمال وقوع یک زلزله بزرگ در تهران می‌دهند و برخی معتقدند به زودی تهران شهری غیر قابل سکونت خواهد شد.

از بوی زباله‌های سوزانده شده تا فاضلاب شهرک‌های صنعتی

میدان انقلاب روز گذشته بیش از هر نقطه دیگری در شهر میزبان بوی بد تهران بود، به گفته شهروندانی که در این منطقه حضور داشتند غلظت بو در این منطقه به اندازه‌ای بوده‌ که حتی با حالت تهوع و سرگیجه همراه شده‌است. حانیه که از دانشجویان این منطقه است و بیشتر وقت خود را در این خیابان می‌گذراند در این باره می‌گوید: «حوالی ساعت ۴ بعدازظهر بود که احساس کردم بوی بدی به مشامم می‌رسد، اول از همه فکر کردم بوی کود باغچه‌های دانشگاه باید باشد، اما وقتی از دانشگاه هم خارج شدم انگار این بو با من حرکت می‌کرد، همان قدر که به بوی کود شباهت داشت گاهی احساس می‌کردم به بوی ماهی مرده هم می‌تواند شبیه باشد. البته اندازه بوی پارسال غلیظ نبود. اما چون با آلودگی هوا همراه شده بود سردرد و حالت تهوع برای من و دوستانم ایجاد کرد. تا جایی که حتی وقتی به خانه رسیدم هم این سردرد و تهوع را داشتم. من فکر کنم سوزاندن زباله‌های شهری به روش های غیراصولی دلیل این بوی هرساله تهران باشد.»

یکی دیگر از دانشجویانی که دیروز این بو را استشمام کرده ادعا می‌کند: «مسیر هر روز من اتوبان تهران-قم است، این بوی بد در ابتدای مسیر اتوبان تهران- قم به‌صورت طی چند سال اخیر و شبانه روزی، هر ساعتی که بروید و هر ساعتی که برگردید وجود داشت. روز گذشته دقیقا همین بو را در این خیابان استشمام کردم و فکر می‌کنم روشی برای انتقال آن به تمام سطح شهر پیدا شده است.»

یکی از کسبه این منطقه هم از تجربه این بو در اتوبان تهران-ساوه می‌گوید: «من مسیرم بعضی اوقات از اتوبان ساوه – تهران می‌گذرد و هر دفعه که از آنجا رد می‌شوم همچین بویی را احساس می‌کنم، فکر کنم این بوی فاضلاب شهر جدید پرند و همچنین شهرک صنعتی پرند باشه و به همین خاطر هم با بادهای جنوب به شمال به تهران منتقل می‌شود.»

تهران، شهری برای نزیستن

ماسک‌های فیلتردار این روزها جای چهره بسیاری از شهروندان تهرانی نشسته است، کسانی که مجبور هستند در این روزهای آلوده بیرون از خانه باشند و چاره ای جز استفاده از ماسک‌هایی که خودشان هم می‌دانند برای جلوگیری از آسیب‌های آلودگی‌های محیطی کم فایده است، ندارند. در این شرایط آلودگی هوا و وجود آلاینده های مضر وقتی پای بوی نامطبوع هم به میان آید بیشتر از هرچیز اعتماد شهروندان به هوایی که تنفس می‌کنند، دچار مشکل خواهد کرد. یکی از ساکنین مناطق مرکزی شهر تهران می‌گوید: «دیروز بعد از اینکه احساس کردم کمی هوا بهتر شده و باد ملایمی می‌آید پنجره خانه را باز کردم، اما بلافاصله بوی متعفنی در خانه پیچید و مجبور شدم سریع پنجره را ببندم و برای یک ساعت از استشمام همان بو حالت سردرد و تهوع داشتم، من واقعا نمی‌دانم هوایی که در تهران نفس می‌کشیم چه دارد؟ یک روز چشم باز می‌کنیم و حتی نمی‌توانیم خیابان رو به رو را از میان دود تشخیص دهیم، روز دیگر هم که بوی بد فاضلاب در خیابان‌ها می‌پیچد. هیچ کس هم منشا آن را نمی‌داند اما به نظر من حتما رابطه‌ای بین این بو و کارخانه‌هایی که اطراف تهران هستند، وجود دارد. در هر صورت من به فکر رفتن از تهران برای حفظ سلامتی خودم و خانواده‌ام هستم و به نظرم اگر جمعیت این شهر کمتر شود ممکن است این مشکلات هم کمتر از قبل شوند.»

جواد هر روز کنار متروی انقلای تراکت تبلیغاتی پخش میکند، او علت بوی نامطبوع دیروز تهران را آتشفشان می‌داند:«من مطمئنم ارتباطی بین این بو و آتشفشان دماوند وجود دارد، چون درست است که سال گذشته بیشتر از امسال بوی گوگرد می‌آمد اما امسال هم اگر دقت می‌کردین بویی که پخش شد با بوی فاضلاب شهری یا کود تفاوت داشت. خیلی تند بود و گلوی آدم را اذیت می‌کرد. من فکر می‌کنم این تندی از همان گوگرد نشات می‌گیرد و باید در تهران منتظر یک زلزله مهیب باشیم.»

زیر سایه بی‌خیالی مسئولان شهری

تهران کلان شهری با هزار مشکل در روز است. مشکلاتی که گاهی یک منطقه را در بر می‌گیرند و بعضی اوقات هم تمامی شهر را درگیر خود می‌کنند. اما شاید مشکل اساسی این کلان‌شهر فقدان پاسخگویی برای چرایی مشکلات باشد. مشکلی که با تشکیل کمیسیون‌های تخصصی با حضور متخصصان واقعی تا حد زیادی قابل حل شدن است. انتظار می‌رفت بعد از انتشار بوی مرموز در دی ماه سال گذشته مسئولان شهری تهران کمیته‌هایی برای تشخیص منشا این مشکلات تشکیل داده و به نتایجی هم رسیده باشند،  اما اظهارنظرهای احتمالی مسئولان شهری و محیط زیست درباره منشا بوی مرموز تهران نشان می‌دهد از سال گذشته تاکنون تصمیم جدیدی برای پیشگیری از وقوع این ماجرا و حتی تشخیص منبع آن از سوی مسئولان گرفته نشده‌است. این فضای بی‌خبری می‌تواند افکار عمومی را در مورد این موضوع حساس کرده و بعد از آن شایعاتی را که از گوشه و کنار مطرح می‌شوند، روز به روز قدرتمندتر کند.