نی نی بان، گروه ترجمه: مطلب پنجم از بسته پایش رشد کودک روند رشد قدی پسران را توضیح میدهد. یکی از معیارهای مهم برای پیگیری رشد مناسب کودک قد اوست. همانطور که میدانید در زمان تولد علاوه بر وزن و دورسر، قد نوزاد نیز اندازهگیری شده و در کارت پایش رشد ثبت میشود. بعد از تولد یکی از نمودارهای رشد که میتواند به پیگیری سلامت کودک کمک کند، اندازهگیری قد اوست. قد پسرها هنگام تولد کمی بلندتر از دخترهاست چون جنین پسر در رحم سریعتر از جنین دختر رشد میکند اما به طور کلی قد 50 سانتیمتر در هنگام تولد را طبیعی میدانند. این قد در نمودار صدک 5 تا 95 و تقریبا 46 تا 54 سانتیمتر است.
رشد صعودی قد در ماههای اول
در مقایسه با وزن که با گرمهای کم اضافه میشود، رشد قدی بعد از تولد بیشتر است به طوری که قد نوزاد در 6 ماه اول حدود 15 سانتیمتر و در 6 ماه دوم 10 سانتیمتر افزایش پیدا میکند که این در پسران باز هم بیشتر از دختران است. وقتی نوزاد به یک سالگی میرسد انتظار میرود حدود 75 سانتیمتر قد داشته باشد. طی سال دوم افزایش قد حدود 10 تا 12 سانتی متر و بین سالهای سوم تا ششم هر سال حدود 6 تا 8 سانتی متر افزایش قد انتظار میرود اما به طور معمول قد در 4 سالگی حدود دو برابر هنگام تولد میشود. در محاسبه رشد قدی کودک باید به این نکته هم توجه داشت که از نظر رشد طولی قسمتهای مختلف به یک نسبت رشد نمیکنند. هنگام تولد اندامها کوتاهترند و پس از چند ماه اول اندامها رشد طولی بیشتری نسبت به تنه پیدا میکنند.
منحنی رشد قدی
این منحنی و نمودار نیز مانند نمودار وزن است با این تفاوت که خط عمودی قد بر اساس سانتیمتر را نشان میدهد و خط افقی هم که سن را تا 5 سالگی مشخص کرده است.
ژنتیک در رشد قدی
در اغلب کودکان، صدک سرعت رشد به صورت خطی جابهجا میشود تا این که کودک به میزان رشد یا صدک قدی تعیین شده ژنتیکی خود برسد. برخی از کودکان در نمودار قد، حرکت صعودی دارند زیرا والدین بلند قدی دارند در حالی که برخی به علت والدین کوتاه قد خود، در نمودار قد، حرکت نزولی پیدا میکنند. به همین دلیل است که بین 18 ماهگی تا دو سالگی قد بیشتر کودکان به سمت صدکهای تعیین شده ژنتیکی جابهجا میشود. پس از آن تا زمان شروع دوران بلوغ، رشد در طول همان صدک مورد نظر پیش میرود. اگر قد کودک در2 سالگی را در 2 ضرب کنیم عددی که بدست می آید به طور تقریبی میزان قد فرد در بزرگسالی به دست خواهد آمد. بعد از 2 سالگی کودکانی که تاخیر رشد و بلوغ سرشتی دارند، با سرعتی موازی صدک سوم رشد میکنند. کودکانی که زیر صدک سوم رشد میکنند یا صدکها را پس از 2 سالگی قطع میکنند، فارغ از اندازه قد باید مورد ارزیابی قرار گیرند.
رشد قدی در یک سال اول
رشد صعودی قد در ماههای اول
در مقایسه با وزن که با گرمهای کم اضافه میشود، رشد قدی بعد از تولد بیشتر است به طوری که قد نوزاد در 6 ماه اول حدود 15 سانتیمتر و در 6 ماه دوم 10 سانتیمتر افزایش پیدا میکند که این در پسران باز هم بیشتر از دختران است. وقتی نوزاد به یک سالگی میرسد انتظار میرود حدود 75 سانتیمتر قد داشته باشد. طی سال دوم افزایش قد حدود 10 تا 12 سانتی متر و بین سالهای سوم تا ششم هر سال حدود 6 تا 8 سانتی متر افزایش قد انتظار میرود اما به طور معمول قد در 4 سالگی حدود دو برابر هنگام تولد میشود. در محاسبه رشد قدی کودک باید به این نکته هم توجه داشت که از نظر رشد طولی قسمتهای مختلف به یک نسبت رشد نمیکنند. هنگام تولد اندامها کوتاهترند و پس از چند ماه اول اندامها رشد طولی بیشتری نسبت به تنه پیدا میکنند.
منحنی رشد قدی
این منحنی و نمودار نیز مانند نمودار وزن است با این تفاوت که خط عمودی قد بر اساس سانتیمتر را نشان میدهد و خط افقی هم که سن را تا 5 سالگی مشخص کرده است.
ژنتیک در رشد قدی
در اغلب کودکان، صدک سرعت رشد به صورت خطی جابهجا میشود تا این که کودک به میزان رشد یا صدک قدی تعیین شده ژنتیکی خود برسد. برخی از کودکان در نمودار قد، حرکت صعودی دارند زیرا والدین بلند قدی دارند در حالی که برخی به علت والدین کوتاه قد خود، در نمودار قد، حرکت نزولی پیدا میکنند. به همین دلیل است که بین 18 ماهگی تا دو سالگی قد بیشتر کودکان به سمت صدکهای تعیین شده ژنتیکی جابهجا میشود. پس از آن تا زمان شروع دوران بلوغ، رشد در طول همان صدک مورد نظر پیش میرود. اگر قد کودک در2 سالگی را در 2 ضرب کنیم عددی که بدست می آید به طور تقریبی میزان قد فرد در بزرگسالی به دست خواهد آمد. بعد از 2 سالگی کودکانی که تاخیر رشد و بلوغ سرشتی دارند، با سرعتی موازی صدک سوم رشد میکنند. کودکانی که زیر صدک سوم رشد میکنند یا صدکها را پس از 2 سالگی قطع میکنند، فارغ از اندازه قد باید مورد ارزیابی قرار گیرند.
رشد قدی در یک سال اول
ماه تولد |
پسر (سانتیمتر) |
هنگام تولد |
46.3 تا 53.4 |
1 |
51.1 تا 58.4 |
2 |
54.7 تا 62.2 |
3 |
57.6 تا65.3 |
4 |
60.0 تا 67.8 |
5 |
61.9 تا69.9 |
6 |
63.6 تا 71.6 |
7 |
65.1 تا 73.2 |
8 |
66.5 تا 74.7 |
9 |
67.7 تا 76.2 |
10 |
69.0 تا 77.6 |
11 |
70.2 تا 78.9 |
12 |
71.3 تا 80.2 |