فیتونیا با نام علمی Fittonia Verschaffeltii دارای برگ های زیبا و خوش رنگِ منقوش گیاهی آپارتمانی است، این گیاه زیبا با اسامی دیگری همچون برگ نعنایی، گیاه موزاییک، پوست ماری، Mosaic plant، Never plant نامگذاری می گردد، فیتونیا گیاه حساسی است و اگر می خواهید این گل را در منزل خود داشته باشید، باید نکاتی را در زمینه پرورش و نگهداری آن رعایت نمایید، ما در این مطلب به فیتونیا و نگهداری گل فتونیا پرداخته ایم.
فیتونیا گیاهی زیبا است که نقش های زیبا و زینتی بر روی برگهای تخم مرغی شکل خود دارد، برگ آن سبز رنگ با رگبرگ های صورتی، سفید و قرمز می باشد، و به همین خاطر از محبوبیت بالایی برخوردار است.
برگ های این گیاه به شکل تخم مرغ و با طول ۵ سانتی متر با رنگ سبز، نارنجی، صورتی و قرمز با رگه های صورتی، ارغوانی، سفید، است که همین مشخصه آن می باشد، فیتونیا دارای دو گونه از گیاهان چندساله خزنده و جزو گونه های گیاهی گرمسیر می باشد.
فیتونیا گلی زیبا و آپارتمانی
فیتونیا گیاهی از خانواده Acanthaceae، گیاهی همیشه سبز سرعت رشد و نمو پایینی دارد، ساقه آن با مو و کرک پوشیده شده است، که ارتفاعی ۱۵ تا ۳۰سانتی متر دارد، و دارای گل هایی ریز و کوچک با رنگ زرد متمایل به سفید می باشد که به دلیل قابل توجه نبودن آنها اغلب از شاخه ی گلدار قطع می گردد.
فتونیا گیاهی با برگ های زینتی از خانواده پاخرسیان می باشد، خاستگاه این گیاه برزیل بوده و و در شمال پرو وفور دارد، فتونیا گیاهی گرمسیری است که در منطقه های مرطوب و گرم و نسبتا تاریک و کم نور، رشد بیشتری می یابد، در صورتی اغلب گل ها چنین نیستند و این موجب می گردد که به راحتی در آپارتمان بتوان نگهداری نمود و پرورش داد، فتونیا و نیاز بالای آن به رطوبت این گیاه را برای باغ های شیشه ای و تراریوم انتخابی عالی می باشد.
این گیاه در مکان هایی گرم به دور از نور مستقیم و رطوبت نسبی بالای ۹۰ درصد به سادگی قابل نگهداری است. قرار گرفتن در هوای سرد و عدم وجود رطوبت نسبی کافی باعث پژمردگی می‌شود. به دلیل نیاز بالا به رطوبت محیطی گیاه مناسبی برای تراریوم یا باغ شیشه‌ای است.
نیازهای نگهداری گل فیتونیا
از خاک مناسب و سبک، یعنی خاک ماسه و برگ، خاک جنگلی برای کاشت گل فتونیا بهره می بریم، تا آب به خوبی نفوذ کند، خاک اگر زهکشی خوب نداشته باشد و به قولی سنگین باشد، آب درون گلدان می ماند و موجب پوسیدگی ریشه می گردد. پس مرتب زهکشی گلدان گیاه فیتونیا خود را چک نمایید.
آبیاری مناسب
از خشک ماندن خاک فتونیا بپرهیزید، این گیاه با توجه به نیازش در رابطه با رطوبت بالا و مرطوب ماندن، همیشه رطوبت کافی را برای آن حفظ کنید، البته به این منظور نیست که خیس و باتلاقی باشد که در هر دو صورت هم برگ ها پژمرده و سپس خشک و چروکیده شده و می ریزند.
آبیاری با آب ولرم و به صورت ۵ رو ز یکبار در زمستان و ۲ روز یکبار در تابستان انجام می گیرد.
نور غیرمستقیم کافی
نور برای رشد گیاه فتونیا باید غیر مستقیم باشد، قرار دادن گلدان فتونیا در فاصله ی یک متری پنجره های واقع در جهت شمالی یا جنوبی گزینه ای عالی است، البته در تابستان این فاصله باید کمتر شود.
در روزهای گرم که هوایی خشک دارند، نور مستقیم باعث چروکیدگی و سوختگی برگ های آن می شود، در مقابل محل تاریک و کم نور رشد گیاه را کم و نازک و ضعیف می کند.
کود
در بهار و تابستان که زمان رشد و نمو است، گیاه را با کودهای ترکیبی دارای همه ی عنصرهای مورد نیاز هستند، تقویت نمایید، به این صورت که می توانید هر دو هفته یک مرحله ۲ گرم را درون یک لیتر آب از طریق شیوه آبیاری کود را از اوایل تابستان تا اواخر تابستان بهره ببرید.
هرس نمودن
گیاه فیتونیا نیز مانند تمام گل های دیگر نیاز به آرایش و هرس کردن دارد، زمانی که شاخه های فیتونیا زیاده از حد رشد نموده و بلند گردیدند، باید آنها را کوتاه نموده و ببرید، با عمل هرس گیاه پرپشت و گرد می شود، شما با قرار دادن این شاخه های مقطوع در آب می توانید گیاه فیتونیای تازه ای به دست آورید، به این صورت که پس از ریشه دادن در آب، داخل گلدان زیبایی پوشیده از خاک بکارید.
هنگامی که گیاه را از شاخه های اضافه می رهانید و آنرا هرس می کنید، بهتر خاک گلدان را نیز تعویض نموده و اگر لازم بود گلدان را نیز تعویض کرده و گلدانی بزرگ تر جایگزین نمایید.
ازدیاد و تکثیر گل فتونیا
سه شیوه برای تکثیر فتونیا تقسیم ریشه، کاشت بذر، قلمه ساقه وجود دارد، زمان مناسب برای اینکار بهار و تابستان می باشد.
شیوه تقسیم ریشه
شما می توانید زمانی که می خواهید گلدان و خاک گل را تعویض نمایید، عمل تقسیم ریشه را انجام دهید و هر یک از قسمت های گل را در گلدانی مجزا بکارید.
در فصل بهار از سر ساقه ها، به وسیله ی کاتر یا هر وسیله ای تیز قلمه ای را به طول ۵ سانتی متر قطع نموده و سپس انتهای قلمه را به مدت چند دقیقه درون محلولی از سم قارچ برای جلوگیری از مبتلا شدن به بیماری قارچی بگذارید و در درون مخلوطی از پرلیت و کوکوپیت، پیت ماس و پرلیت یا کمپوست قلمه و بذر بکارید.
پس از کاشتن، گلدان را در محیطی دارای نور کافی و نه زیاد، و دمای ۱۸ تا ۲۴ و مرطوب بگذارید، و با اسپری رطوبت خاک را حفظ کنید.
در صورتی که عمل قلمه زدن و کاشت را داخل خانه انجام می دهید، جهت حفظ رطوبت گلدان را کاور نمایید، نایلون نباید با برگ های گل تماس داشته باشد، و برای تهویه هوا چند سوراخ بر روی پلاستیک قرار دهید، پس از ریشه زدن که حدود ۲ تا ۳ هفته طول می کشد، با رویش نخستین برگ پلاستیک کاور شده بر روی گلدان را جدا نموده و بگذارید قلمه های جوان با دمای محیط خود را وفق بدهند.
شیوه قلمه ساقه
جهت تکثیر با این روش ابتدا باید ساقه های نرم و نازک در انتها را که حدودا ۶ تا ۸ برگ داشته باشند را انتخاب نمایید، و با یک کارد تیز قلمه های ۸ تا ۹ سانتی متری را از ساقه جدا نمایید، قسمت انتهایی قلمه را به هورمون ریشه زایی آغشته کنید، پس از آن قلمه ها را درون گلدانی که دهانه ی آن ۱۱ تا ۱۴ سانتی متر که با کمپوست گلدانی پر شده است، بگذارید و به وسیله ی نایلون دور آن را بپوشانید، دمای لازم برای قلمه ها ۲۰ تا ۲۱ درجه سانتی گراد و نور مناسب و خاک مرطوب نیازهای قلمه ها برای رشد می باشند.
در عرض یک یا دو ماه قلمه ها ریشه می دهند، و شما می توانید نایلون ها را بردارید.
شناخت بیماری ها در نگهداری از گل فیتونیا
اگر حواشی برگ ها پژمرده باشند، این به معنی است که هوا بسیار خشک است، عمل غبار پاشی را انجام دهید و درون زیر گلدانی سنگ ریزه دار آب قرار دهید.
اگر برگ های گیاه فیتونیا شما مدام ریزش دارد، و خبری از رویش جوانه هم نیست دلیلش سرد بودن هوا می باشد، البته علت دیگرش نیز ممکن است خشکی و تشنگی زیاد و طولانی مدت باشد.
وجود حشرات چسبنده و برگ های زشت و تغییر شکل داده شده را باید برای خلاصی از این حالت و این حشرات از سم حشره کش نفوذی، هر دو هفته یک دفعه تا زمانی که نشانه های بیماری از بین برود انجام دهید.
همیشه از زهکشی و باز بودن سوراخ های عبور آب از ته گلدان اطمینان حاصل کنید، که در غیر این صورت خاک باتلاقی شده و برگ های قسمت پایین گیاه زرد و پژمرده می گردد.
