آیا والدین در گناهان فرزند خود شریک هستند؟

آیا والدین در گناهان فرزند خود شریک هستند؟

مجموعه: متفرقه دینی

آیا والدین در گناه اعمال ناشایست فرزند سهیم هستند؟

اسلام بر یک قاعده و قانون کلی تاکید دارد: هر کس بار گناهش را خود به دوش میکشد و هيچكس بار گناه ديگرى را به دوش نمیكشد:

مَنِ اهْتَدى‏ فَإِنَّما يَهْتَدي لِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما يَضِلُّ عَلَيْها وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى‏؛

هر كس هدايت شود، براى خود هدايت يافته و آن كس كه گمراه گردد، به زيان خود گمراه شده است و هيچ كس بار گناه ديگرى را به دوش نمى‏كشد. (اسراء/15)

اما این قانون تبصره ای هم دارد و آن اینکه: اگر فردی در ارتکاب گناه توسط دیگران نقش داشته باشد وزر و وبال گناه دیگران دامنگیر او هم خواهد بود. قرآن در این باره میفرماید:

لِيَحْمِلُوا أَوْزارَهُمْ كامِلَةً يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ مِنْ أَوْزارِ الَّذينَ يُضِلُّونَهُمْ بِغَيْرِ عِلْمٍ أَلا ساءَ ما يَزِرُون؛

آنها بايد روز قيامت، هم بار گناهان خود را بطور كامل بر دوش كشند و هم سهمى از گناهان كسانى كه بخاطر جهل، گمراهشان میسازند! بدانيد آنها بار سنگين بدى بر دوش مى‏كشند!

(نحل/25)

در روایتی از امام باقر میخوانیم:

بنده‌ای از بندگان خدا که سنّت نیکو و شایسته ای از خود به‌ جا گذارد پاداشش با پاداش کسی که به ان سنّت عمل می کند برابر است، بی آنکه از پاداش عمل کننده به آن چیزی کم شود؛ و هر بنده ای از بندگان خدا که کار زشت و نکوهیده ای را پایه گذاری کند، گناهش همان گناه کسی است که به آن بدعت عمل می ‌کند، بی آنکه از بار گناه یکی از آنها کم گردد.

(ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص: 132)

بنابراین در صورتى والدين در گناه اعمال بد فرزندان خود سهیم هستند كه نقشی در ارتکاب آن گناه داشته باشند مثلا در امر تربيت و هدايت آنها كوتاهى كرده و مقصر باشند.

هر آن کسی که در این دنیا باعث هدایت دیگران شده باشد مثلا انسانها را ارشاد نموده است و آنها به سبب ارشاد او هدایت یافته اند چنین شخصی با اعمال نیک هدایت یافته ها شریک می باشد حال پدر باشد و یا هر شخص دیگری باشد، همچنین اگر شخصی باعث گمراهی افراد شود و اسباب گمراهی را برای بندگان الله به روشهای مختلفی فراهم سازد چنین شخصی با گناهان این افراد شریک خواهند بود.

رسول الله صلی الله علیه و سلم فرموده است :

«مَنْ دَعَا إِلَی ضَلالَهٍ کَانَ عَلَیْهِ مِنَ الإِثْمِ مِثْلُ آثَامِ مَنْ تَبِعَه،ُ لا یَنْقُصُ َ مِنْ آثَامِهِمْ شَیْئًا»

هر کس (مردم را) به سوی کار بدی دعوت کند، همسان گناهان کسانی که از او پیروی می کنند ، گنه کار است واز گناهان آنان چیزی نمی کند. (وهمینطورباالعکس)

اگر والدین باعث به بیراهه رفتن فرزند شوند نیز در گناه شریک خواهند بود لذا تربیت صحیح اسلامی فرزند بر والدین واجب است.

در روایتی از امام کاظم آمده است: 

مردی از پیامبر سؤال کرد: حق پدر بر فرزند چیست؟ حضرت فرمود: او را با نام صدا نکند؛ در راه رفتن از او جلو نیفتند؛ قبل از او ننشیند؛ کاری انجام ندهد که مردم به پدرش ناسزا بگویند. (الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏2، ص: 158)

گردآوری: بخش مذهبی بیتوته