صحبتهای فاطمه معتمدآریا در افتتاحیه جشنواره فیلم فجر + حواشی
نمکستان: جشنواره فیلم فجر جشنواره ایست که از سال ۱۳۶۱ هر ساله در بهمن ماه برگزار می شود. در ۹ بهمن سال ۹۷ سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر آغاز شد و شبکه نمایش که دیشب مراسم افتتاحیه سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر را به طور زنده روی آنتن برد. در آغاز بزرگداشت فاطمه معتمد آریا مجری این شبکه بر صفحه تلویزیون ظاهر شد و ارتباط مستقیم مخاطبان با پردیس تئاتر تهران که محل برگزاری این مراسم بود، برای دقایقی قطع شد.
ابتدا کلیپی به کارگردانی کیارش اسدیزاده پخش شد که هنرمندانی مثل کمال تبریزی ، سیفالله صمدیان ، شبنم مقدمی ، پانته آ پناهی ها ، حمیدرضا آذرنگ ، بهرام دهقان و همایون اسعدیان درباره این بازیگر حرف زدند و همچنین احمد حامد، همسر معتمدآریا، تعدادی از ویژگیهای او را برشمرد.
این بزرگداشت، یک غافلگیری هم داشت؛ این هنرمندان در یک کافه جمع شده بودند و ترانهای را که با اسامی فیلمهای معتمدآریا ساخته شده بود، میخواندند. معتمدآریا هم با حضور در این کافه و دیدن دوستانش غافلگیر شد. برای بزرگداشت فاطمه معتمدآریا، رضا کیانیان، علیرضا رئیسیان و همایون اسعدیان روی صحنه آمدند.
رضا کیانیان در صحبتهایش گفت:
«برای سیمین (فاطمه معتمدآریا) خیلی دیر بزرگداشت گرفته شد. زمانی که من وارد سینما شدم، سیمین یک ستاره بود. حالا حساب کنید چند ساله است؟»
همایون اسعدیان هم گفت:
«دوستان زیادی تلاش کردند تا شان و منزلت سینما را برگردانند تا وقتی بچهها و دخترهایشان به سینما میآیند، شریف و سالم باشند. بازیگران و تهیهکنندگان سینما تلاشهای زیادی در این مورد کردند. یکی از آن بازیگرانی که در این زمینه تلاش کرد، سیمین معتمدآریا بود که این شرافت را سر سفرهها آورد. من به خانم معتمدآریا افتخار میکنم.»
علیرضا رئیسیان درباره فاطمه معتمدآریا گفت:
«دو نکته بگویم. اول اینکه دیگر چطور ممکن است خداوند به یک نفر بگوید هوایت را دارم. از ۶ بزرگداشت امسال، ۵ نفرشان در فیلم اول من «ریحانه» حضور داشتند و این بزرگترین افتخار زندگی من بود. به اضافه استاد محمود کلاری عزیز که امسال داور هستند. نکته دوم اینکه جایی خواندم که خداوند در دو شکل ممکن است به کسی لبخند بزند؛ یکی زمانی که خیلیها بخواهند آدم بزرگی نشود و خدا بخواهد بشود و دیگری برعکسش؛ وقتی مردمی که با هنر جدی برخورد میکنند از ته دل دوستش داشته باشند و در قلب آنها جا داشته باشد و او کسی نیست جز معتمدآریا.»
او ادامه داد: «سه خصلت در خانم معتمدآریا را بگویم چون من در اولین و دومین فیلمم با ایشان همکاری داشتم. اولی اخلاق حرفهای به معنای واقعی آدمی است که به حرفهاش احترام میگذارد، موقعیت خودش را به عنوان ستاره درک میکند و شما به شدت با او راحت هستید وقتی با او کار میکنید. دوم درک والا از نقشی است که کار میکند و اصلا نیاز به توضیح آن پرسوناژ ندارد. آنقدر کیف میکنید زمانی که جلوی دوربینتان است که هیچ نکتهای را لازم نیست به او بگویید و سوم شعور اجتماعی بسیار بالا که یک نخبه میتواند داشته باشد و این سه تا اگر در کسی بود، حتما آدم بزرگی است و خوشحالم که امشب برای یک آدم بزرگ بزرگداشت گرفتیم.»
سپس فاطمه معتمدآریا برای آیین بزرگداشتش روی صحنه آمد و گفت:
«خوشحالم که به عنوان یک زن میتوانم گوشهای از احساسات انسانی مادرانه و خواهرانهام را با سینما، تنها وسیلهای که بلدم، به همه مردم ابراز کنم. باید بگویم خیلی سخت بود که بپذیرم اینجا باشم. نمیخواهم بگویم از چیزی دلخورم، چون اینجا جشن است. نمیخواهم بگویم جای خیلی از کسانی را که نیستند، خالی میکنم؛ مثل بیضایی و دیگر کسانی که سهم زیادی در هنر این مملکت دارند. بزرگترین خوشحالی امشب، برایم این است که خانواده عزیز سینما اینجا جمع هستند و من سهم کوچکی دارم؛ همکارانی که به دلیل دوستیها و تلاشهای بی دریغشان به عنوان مهمترین هنر مردمی این دوران به آن چنگ زدهایم.
همه انتقادها از همه سو به سینما است، برای اینکه گوهر دست نیافتنی است و همه آن را میخواهند. هر کسی از هر نقطهای که بتواند، پیکان تیز انتقاداتش را به طرف ما میآورد ولی ما یک خانواده دوست داشتنی محترم و معتقد به همه ارزشها هستیم. صنعت و هنر سینمای ما تنها چیزی است که بزرگترین سفیر فرهنگ سرزمینمان در همه جای جهان است؛ این است دلیل حملات گسترده به سینمای ایران.
من دلخور نیستم که هرجا که رفتم، در طی این ۴۰ سال، توقف برایم ایجاد کردند، این توقف باعث شده است جهش بزرگتری داشته باشم، برای اینکه بگویم زن ارزش والاتری دارد، برای اینکه بتوانیم متوقفش کنیم. در این مدت، از طرف همه اهالی سینما حمایت شدم، نه کسانی که بر مسندی بودند. از همکارانم در خانه سینما که همه حقوق صنفی سینماگران را نگه میدارند، تشکر میکنم.»
به دنبال صحبت های فاطمه معتمد آریا ، روزنامه کیهان اینگونه نوشت:
شب گذشته در مراسم افتتاحیه جشنواره فیلم فجر، یک پیرزن بازیگر که در طول چهل سال گذشته بیشترین مجال را برای حضور در سینمای ایران داشته است، با بی انصافی به سیاهنمایی درباره شرایط حضور خود در سینما پرداخت و خبر دروغی را درباره یک شاعر به عنوان یک واقعیت، به زبان آورد و منتشر کرد.
کیهان متاسف است که در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و در جشنی که به ظاهر برای انقلاب است، یک بازیگر چنین سخیف سخن میگوید و ظاهر میشود.
خطاب به خانم معتمدآریا، این به اصطلاح هنرمند میگوییم که؛ اگر انقلاب اسلامی نبود شما و امثال شما مجال حضور در عرصه هنر سالم را پیدا نمیکردید. به برکت همین نظام بود که امروز بهرغم نمکنشناسیهایتان همچنان میتازید و خود را طلبکار هم میدانید! همین شما بودید که در دهه ۷۰ در کنار دو همکارتان به شکلی مبتذل به شهدا اهانت کردید و با بزرگواری نظام روبهرو شدید. انتظار آن بود حالا که پیرزنی سرد و گرم چشیده هستید، از گذران عمرتان عبرت گرفته و از حداقل بینش و دانش برخوردار باشید. نمکدان نشکنید، منشا نشر دروغ نشوید و عاقلانه زندگی کنید.
واکنش روزنامه شرق در اینباره :
روزنامه شرق نوشت: فیلمسازان همچنان به صلح فکر میکنند و چه چیزی بهتر از این کلمه. دو فیلم «شبی که ماه کامل شد» و «رد خون» هجمههای علیه کشورمان را به وضوح به نمایش گذاشتند؛ یکی از آنسوی شرق و دیگری از آنسوی غرب!
حالا در این وانفسا به تنها کسی که تاخته میشود، هنرمند زنی در درون کشور است که از قضا بازی او در فیلم «گیلانه» در نقش مادر شهید، هوش از سر ملتی برد!
واکنش مجری سابق «هفت» محمود گبرلو درباره حواشی ایجاد شده :
محمود گبرلو مجری سابق برنامه «هفت» و از منتقدان سینما، درباره برگزاری افتتاحیه جشنواره فیلم فجر در اینستاگرام نوشت: «مراسم افتتاحیه محترمانه معقول و به اصطلاح خیلی انقلابی بود. بخصوص درباره فجر انقلاب. اگر انتقاد میکنیم باید انصاف و عدالت را رعایت کنیم. خانم معتمدآریا با متانت و نجیبانه حرفهای دلنشین و عمیقی درباره جایگاه هنرمند بیان کردند که ممکن است فقط کجاندیشان تعبیر دیگر کنند.
دوستانش از جوانی بنام سیمین صدایش میکنند که در بالای صحنه هم اینچنین کردند اما مجری رسمی بارها ایشان را به نام رسمی فاطمه خطاب کرد. و البته جدای از حاشیهها که گاه من هم مخالفم الحق ایشان سیمین سینمای ایران هستند. اصلا تک خوانی زن وجود نداشت. بلکه تاتر بسیار زیبایی درباره چهل سالگی سینمای انقلاب اجرا شد که بسیار جذاب و دیدنی بود که در انتها یک خانم با گروه دسته جمع خود سرود زیبایی در مفاهیم چهل سالگی انقلاب خواندند. تازه معتقدم در روایت تاریخ مگر میتوان واقعیت را پنهان کرد.»
گفتگوی روزنامه شرق با فاطمه (سیمین) معتمدآریا :
امسال در جشنواره از شما تقدیر به عمل آمد و برایتان بزرگداشت گرفتند. این اتفاق که به نوعی فلش بکی به همه سالهای فعالیتتان هم بوده و قدردانی و پاسداشت همه این سال هایی که زحمت کشیدید، برایتان چطور بود و موضع خودتان نسبت به آن چگونه است؟
نمیخواهم به کسی که به من محبت و توجه کرده، بیاحترامی کنم و ممنونم از همه، به خصوص دوستان و همکاران و همه کسانی که با حرفهای دلنشین واقعا مفتخر و شرمندهام کردند، ولی خیلی سال است که همهجوره در مورد سینما و من که جزئی از این سینما بودم بیانصافی و توهین شده و هر کس از هرجا و به هر شکلی که توانسته آن را مورد هجوم قرار داده است؛ ضعف هایش را بزرگ و موفقیت ها و افتخارات بسیار بزرگش را حقیر و گاه سیاه نشان دادهاند. انتظار و بزرگداشت این است که زمانی که سینما مورد حمله قرار میگیرد، وقتی تیغ تیز حمله غیرسینماییها به طرف سینما میآید، وزارت ارشاد اولین جایی باشد که جلویش را بگیرد؛ وزارت ارشادی که حواسش به یک تار موی بازیگر تا فلان جمله در فیلمهاست باید پشت سینما بایستد و اصلا وظیفه اش این است که به اتکای همه افتخاراتی که سینما برای این سرزمین به دست آورده، پشتیبان آن باشد. متأسفانه این حمایت از سینما در وزارت ارشاد بهعنوان متولیان سینما، آنگونه که شایسته این سینماست نبوده است.
بنابراین ظاهرا دلخوری ها آنقدر است که این تقدیرها به جان شما ننشیند؟
نه، من فقط چیزهایی را یادآوری میکنم که لازمه یک کار فرهنگی هستند. لازمه کار فرهنگی این است که مسئولان فرهنگی حامیاش باشند، چون وظیفه من یا عوامل سینما نیست که ذهنیت ها و اطلاعات غلط مسئولان و نهادهای غیرسینمایی را پاک کنیم تا به بازیگری حمله نکنند یا سردر سینمایی را پایین نیاورند یا به توهین ها در رسانه ها جواب دهند، اینها وظیفه ارشاد است. من دلخوری ای از هیچ کس ندارم، فقط فکر میکنم چطور ممکن است عدهای وظایف خودشان را نشناسند و مسئولیت داشته باشند یا بشناسند و عمل نکنند؟
حالا با توجه به اینکه این ایام ایامی است که ما میتوانیم بیشتر از همیشه به سینما فکر کنیم، وضعیت و حال و روز سینمای این دوران و این سال ها را شما چطور ارزیابی و تحلیل میکنید؟
به نظرم سینمای ما شاید چندسالی در کما بود و نمیتوانست چشمانش را باز کند و به اتفاقاتی که دور و بر یا درونش میافتاد، واکنش نشان دهد. انگار کم کم دارد از کما بیرون میآید و متوجه اطراف، به خصوص مشکلات درون خودش میشود. بخشی از این هوشیاری به دلیل خطراتی است که سینما را از درون تهدید میکند و بخش دیگر انرژی و نیروی جوانی است که وارد سینما شدهاند و شاید مهمتر از اینها امیدوارم که دیگر نمیشود سینماگران را مورد حملات منکوب کننده قرار داد و آنها را تحقیر و به آنها توهین کرد یا با زور و تحکم با آنها برخورد کرد. انگار کم کم همه دارند سایه رفتارهای خیلی بد و خشن و ناپسند را پس میزنند. هر چه هست، دارد از روی سینما لایه برداری میشود و از زیرش همین طور مدام شکوفههای جوان دانه دانه در حال بیرون آمدن است که امیدوارم به جای پیرهای سینما در هوایی پاک تر و با اندیشه ای عمیق تر رشد کنند.
منابع: خبر آنلاین / خبرنگاران جوان / تابناک / کیهان / شرق