آکاایران:
و نیکی همراه بودن با این روز را روزی ما گردان ، و ما را از بدی مفارقت و جدا شدن از آن بر اثر نافرمانی یا بجا آوردن گناه کوچک یا بزرگ نگهدار
الحمد لله الذی خلق اللیل و النهار بقوته .و میز بینهما بقدرته .و جعل لکل واحد منهما حدا محدودا ، و امدا ممدودا .یولج کل واحد منهما فی صاحبه ، و یولج صاحبه فیه بتقدیر منه للعباد فیما یغذوهم به ، و ینشئهم علیه .
فخلق لهم اللیل لیسکنوا فیه من حرکات التعب و نهضات النصب ، و جعله لباسا لیلبسوا من راحته و منامه ، فیکون ذلک لهم جماما و قوة ، و لینالوا به لذة و شهوة .و خلق لهم النهار مبصرا لیبتغوا فیه من فضله ، و لیتسببوا الی رزقه ، و یسرحوا فی ارضه ، طلبا لما فیه نیل العاجل من دنیاهم ، و درک الاجل فی اخریهم .بکل ذلک یصلح شأنهم ، و یبلو اخبارهم ، و ینظر کیف هم فی اوقات طاعته ، و منازل فروضه ، و مواقع احکامه ، لیجزی الذین اساؤا بما عملوا ، و یجزی الذین احسنوا بالحسنی .اللهم فلک الحمد علی ما فلقت لنا من الاصباح ، و متعتنا به من ضوء النهار ، و بصرتنا من مطالب الاقوات ، و وقیتنا فیه من طوارق الافات .
اصبحنا و اصبحت الاشیاء کلها بجملتها لک : سماؤها و ارضها ، و ما بثثت فی کل واحد منهما ، ساکنه و متحرکه ، و مقیمه و شاخصه ، و ما علا فی الهواء ، و ما کن تحت الثری .اصبحنا فی قبضتک یحوینا ملکک و سلطانک ، و تضمنا مشیتک ، و نتصرف عن امرک ، و نتقلب فی تدبیرک .لیس لنا من الامر الا ما قضیت ، و لا من الخیر الا ما اعطیت .و هذا یوم حادث جدید ، و هو علینا شاهد عتید ، ان احسنا ودعنا بحمد ، و ان اسانا فارقنا بذم .اللهم صل علی محمد و اله ، و ارزقنا حسن مصاحبته ، و اعصمنا من سوء مفارقته بارتکاب جریرة ، أو اقتراف صغیرة أو کبیرة .و اجزل لنا فیه من الحسنات ، و اخلنا فیه من السیئات ، و املأ لنا ما بین طرفیه حمدا و شکرا و اجرا و ذخرا و فضلا و احسانا .
اللهم یسر علی الکرام الکاتبین مؤنتنا ، و املأ لنا من حسناتنا صحائفنا ، و لا تخزنا عندهم بسوء اعمالنا .اللهم اجعل لنا فی کل ساعة من ساعاته حظا من عبادک ، و نصیبا من شکرک ، و شاهد صدق من ملائکتک .اللهم صل علی محمد و اله ، و احفظنا من بین ایدینا و من خلفنا و عن ایماننا و عن شمائلنا و من جمیع نواحینا ، حفظا عاصما من معصیتک ، هادیا الی طاعتک ، مستعملا لمحبتک .اللهم صل علی محمد و اله ، و وفقنا فی یومنا هذا و لیلتنا هذه و فی جمیع ایامنا لاستعمال الخیر ، و هجران الشر ، و شکر النعم ، و اتباع السنن ، و مجانبة البدع ، و الامر بالمعروف ، و النهی عن المنکر ، و حیاطة الاسلام ، و انتقاص الباطل و اذلاله ، و نصرة الحق و اعزازه ، و ارشاد الضال ، و معاونة الضعیف ، و ادراک اللهیف .اللهم صل علی محمد و اله ، و اجعله ایمن یوم عهدناه ، و افضل صاحب صحبناه ، و خیر وقت ظللنا فیه .و اجعلنا من ارضی من مر علیه اللیل و النهار من جملة خلقک ، اشکرهم لما اولیت من نعمک ، و اقومهم بما شرعت من شرائعک ، و اوقفهم عما حذرت من نهیک .
اللهم انی اشهدک و کفی بک شهیدا ، و اشهد سماءک و ارضک و من اسکنتهما من ملائکتک و سائر خلقک فی یومی هذا و ساعتی هذه و لیلتی هذه و مستقری هذا ، انی أشهد أنک أنت الله الذی لا إله إلا أنت ، قائم بالقسط ، عدل فی الحکم ، رؤف بالعباد ، مالک الملک ، رحیم بالخلق .و أن محمدا عبدک و رسولک و خیرتک من خلقک ، حملته رسالتک فاداها ، و امرته بالنصح لامته فنصح لها .اللهم فصل علی محمد و اله ، اکثرما صلیت علی احد من خلقک ، و اته عنا افضل ما اتیت احدا من عبادک ، و اجزه عنا افضل و اکرم ما جزیت احدا من انبیائک عن امته .إنک أنت المنان بالجسیم ، الغافر للعظیم ، و أنت ارحم من کل رحیم ، فصل علی محمد و اله الطیبین الطاهرین الاخیار الانجبین .
سپاس خدای را که به قدرت خود شب و روز آفرید و به توانایی خویش بینشان فرق گذاشت ( هر یک را از دیگری جدا ساخت ، شب را تاریک و روز را روشن گردانید ) و برای هر یک از آن دو ( نسبت به اوقات و اماکن ) پایان معین و مدت معلوم قرار داد برای بندگان در آنچه که آنها را به سبب آن روزی و با آن پرورششان می دهد هر یک از شب و روز را به همان اندازه ( کوتاهی و بلندی ) که از جانب او تعیین گردیده جای یکدیگر می گمارد و شب را برای ایشان آفرید تا از جنبشهای رنج آور و دشواریهای خسته کننده ( روز ) بیارامند ، و آن را ( برای بندگان چون ) لباس و جامه گردانید تا در آن آرام گرفته بخوابند که آن برایشان آسایش و توانایی است ، و تا به سبب آن خوشی و خوشگذرانی یابند ( در قرآن کریم ” سوره 25 ، آیه 47 ” فرماید :
و هو الذی جعل لکم اللیل لباسا یعنی و اوست خدایی که شب را برای شما لباس گردانید ) و روز را برای ایشان بینا کننده ( روشن ) آفرید تا در آن فضل و احسان او را بطلبند ، و وسیله روزیش را به دست آورند ، و برای رسیدن به سود کنونی از دنیاشان و یافتن ( وسائل ) سود آینده ( سعادت همیشگی ) در آخرتشان در زمین او گردش نمایند به همه اینها حال ایشان را اصلاح و سازگار می نماید ، و اخبار آنان ( اعمال و کردارشان که از خوبی و بدی آنها خبر می دهد ) را می آزماید ، و می نگرد که اینان در اوقات طاعت ( واجب یا مستحب ) و در جاهای واجبات و موارد احکامش چگونه اند ( با آنان مانند کسی که دیگری را می آزماید رفتار می نماید لیجزی الذین اساؤا بما عملوا ویجزی الذین احسنوا بالحسنی ” سوره 53 ، آیه 31 ” یعنی ) تا کسانی که با کردارشان بد کرده و آنان که با رفتار شایسته نیکویی نموده اند جزا دهد بار خدایا پس برای توست حمد و سپاس که صبح را برای ما ( به روشنی روز ) شکافتی ( آشکار نمودی یا آن که تاریکی صبح را شکافتی و آن را برای ما هویدا ساختی ) و به وسیله آن ما را از روشنی روز بهره مند گردانیدی ،
و به جاهایی که روزیها به دست می آید بینا فرمودی ، و در آن از پیشامدهای بلا و سختیها نگهداشتی به صبح درآمدیم و همه چیزها از آسمان و زمینشان و آنچه در هر یک از آن دو پراکنده ساختی از آرام و جنبنده و ایستاده و رونده آن و آنچه در هوا بالا رفته و آنچه در زیر خاک پنهان است ، به صبح درآمدند در حالی که همه ملک ( در اختیار ) تو هستیم به صبح درآمدیم در پنجه ( قدرت ) تو که پادشاهی و تواناییت ما را فرامی گیرد ، و اراده و خواست تو ما را گرد می آورد ، و از روی امر و فرمان توست که در کارها دست می بریم ، و در تدبیر تو ( آنچه بر وفق مصلحت قرار داده ای ) رفت و آمد می نماییم از هر سودی جز آنچه فرمان تو بر آن رفته ( آن را آفریده ای ) و از هر نیکی جز آنچه بخشیده ای برای ما نیست و این روز ( روز ) نو آمده و تازه ای است ( از این جمله پیداست که این دعا را باید به هنگام صبح خواند ،
و بیان نشدن لفظ مساء در عنوان بعضی از صحیفه ها این سخن را تأیید می نماید ، و با بیان شدن آن در بیشتر از نسخه ها هم منافات ندارد ، زیرا مساء پایان روز است چنان که صباح آغاز آن است ، و بنابراین آنچه گفته اند : سزاوار است هرگاه این دعا به هنگام شب خوانده شود به جای اصبحنا در جمله نهم و دهم امسینا بگویند ، لازم نیست اگر چه طریق احتیاط گفتن هر دو قسم است ) و آن بر ما گواه آماده ای است ، اگر نیکی کنیم با سپاسگزاری ما را بدرود می نماید و اگر بدی کنیم با نکوهش از ما جدا خواهد شد ( گفته اند : گفتار و گواهی دادن روز به زیان حال است و آنچه در آن واقع می شود در علم خدای تعالی به منزله شهادت و گواهی است ، پس سزاوار است مؤمن گفتار آن را به گوش دل بشنود و به مقتضای آن عمل نماید ، و گفته اند :
آن از باب تجسم ایام و اعمال در روز قیامت است و حق هم همین است چنان که روایات بر آن گویاست ، و از آن جمله روایتی است که سید علیخان ” رحمه الله ” در شرح صحیفه خود از کتاب کافی نقل نموده : حضرت صادق – علیه السلام – فرمود : روزی نیست که بر پسر آدم بیاید جز آن که به او می گوید : ای پسر آدم من روز نو آمده هستم و بر تو گواهم پس در من نیکو بگو و نیک انجام ده که روز قیامت برای تو گواهی دهم و پس از این هرگز من را نخواهی دید ، بنابراین اگر کسی روزی کار بدی انجام داد و پس از آن پشیمان شد نباید بگوید : فلان روز ، روز بدی بود ، چون روز بد نکرده است ، و از این روست که از پیغمبر – صلی الله علیه و آله – ” چنان که سید نعمت الله جزائری – رحمه الله – در کتاب نور الأنوار فرموده ” روایت شده لا تسبوا الدهر فان الدهر هو الله ” روزگار را دشنام ندهید که روزگار خداست یعنی آن را خدا آفریده است ” و این که از پیغمبر یا ائمه معصومین – علهیم السلام – رسیده که از بعضی روزها و دوری گزینید که آن روز نحس و بداختر است دلالت دارد بر این که دنبال فلان کار نروید که انجام آن نیک نیست ) بار خدایا بر محمد و آل او درود فرست ،
و نیکی همراه بودن با این روز را روزی ما گردان ، و ما را از بدی مفارقت و جدا شدن از آن بر اثر نافرمانی یا بجا آوردن گناه کوچک یا بزرگ نگهدار ( وصف نمودن امام – علیه السلام – گناه را به کوچک و بزرگ وصف اضافی است مانند بوسیدن زنی که حرام است بوسیدن او که گناه کوچک است نسبت به زنای با او و بزرگ است نسبت به نگاه کردن به او ، و همچنین است گناهانی که در اخبار به نام کبائر تعیین شده مانند شرک به خدا و به ناحق دیگری را کشتن و خوردن ربا و مال یتیم ، وگرنه گناه ، کوچک و بزرگ نیست ، بلکه همه گناهان بزرگ است و کوچکی بعضی از آنها نسبت به دیگری است که عقاب و کیفر آن بیشتر است ، از حضرت صادق – علیه السلام – روایت شده فرمود : الکبائر ، التی اوجب الله عز وجل النار علیها یعنی گناهان بزرگ آن است که خدای عز وجل در برابر آنها آتش را واجب گردانیده ) و در این روز برای ما نیکیها را بیافزا ، و از بدیها تهی مان ساز ، و دو طرف ( اول تا آخر ) آن را برای ما از ستایش و سپاس و پاداش و اندوخته ( برای آخرت ) و بخشش و نیکی پر گردان بار خدایا زحمت و رنج ما را بر نویسندگان گرامی ( فرشتگانی که اعمال را می نویسند ) آسان گردان ، و نامه های ( اعمال ) ما را از حسنات و نیکیهای ما پر ساز ، و ما را نزد آنان به بدی کردارهای خود رسوا مکن ( در قرآن کریم ” سوره 81 ، آیه 10 ” فرماید :
واذا الصحف نشرت یعنی و هنگامی که نامه ها ” ی اعمال که فرشتگان نوشته اند ” گشوده شود ، عبدالله ابن موسی ابن جعفر – علیه السلام – گفته : از پدرم پرسیدم آیا هرگاه بنده اراده کند که گناه یا کار نیکی بجا آورد و فرشته ” که بر اعمال او گماشته شده اند ” علم به آن دارند ؟ فرمود : آیا بوی پلید و بوی پاکیزه یکسان است ؟ گفتم : نه ، فرمود : بنده هرگاه اراده نیکو نماید نفس او با بوی پاکیزه بیرون شود ، پس فرشته سمت راست به فرشته سمت چپ می گوید : درنگ کن که اراده نیکو نموده ، و چون آن را بجا آورد زبانش قلم و آب دهانش سیاهی ” مرکب ” گردد و آن فرشته آن حسنه را برای او می نویسد ، و هرگاه اراده گناه کند نفس او با بوی پلید بیرون آید ، پس فرشته سمت چپ به فرشته سمت راست می گوید : درنگ کن که اراده بدی نموده ، و چون آن را بجای آورد زبانش قلم و آب دهانش سیاهی شود و آن فرشته آن را برای او ثبت نماید )
بار خدایا در هر ساعتی از ساعتهای این روز بهره ای از بندگانت و بهره ای از سپاسگزاریت ، و گواه راستی از فرشتگانت برای ما قرار ده ( توفیق حسنات به ما عطا فرما تا فرشته برای ما گواهی دهد ، و عرب هرگاه چیزی را بستاید آن را به صدق و راستی اضافه می نماید ) بار خدایا بر محمد و آل او درود فرست ، و ما را از ( دامهای شیطان و از هر پیشامدی در ) پیش رو و پشت سر و از اطراف راست و چپ و از همه جوانبمان نگهداری کن ، نگهداری که از نافرمانی تو نگهدارنده و به طاعت و بندگی تو راهنما و برای دوستی به تو به کار برده شود بار خدایا بر محمد و آل او درود فرست ، و ما را در این روز و این شب و همه روزهامان توفیق عطا فرما برای انجام نیکی و دوری از بدی و سپاسگزاری از نعمتها و پیروی از سنتها ( واجبات و مستحبات ) و ترک بدعتها ( احداث چیزهایی در دین که از دین نیست ) و امر به معروف ( واداشتن به پسندیده : واجب و مستحب ) و نهی از منکر ( بازداشتن از زشتیها : حرام و مکروه ) و حفظ و نگهداری ( اصول و فروع ) اسلام ، و نکوهش باطل و نادرستی و خوار نمودن آن ، و یاری حق و گرامی گردانیدن آن ، و راهنمایی گمراه ، و کمک ناتوان ، و رسیدن به فریاد ستم رسیده بار خدایا بر محمد و آل او درود فرست ، و این روز را مبارکترین روزی گردان که ما به آن برخورده ایم ، و برترین همراهی که ما با آن همراه شده ایم ، و بهترین وقتی که ( با گفتار و کردار نیک ) در آن به سر برده ایم و ما را خشنودترین کسان از گرده آفریدگانت که شب و روز بر آنها گذشته قرار ده ،
سپاسگزارنده ترین ایشان به نعمتهایی که عطا کرده ای ، و پایدارترین آنها به احکامی که ( به وسیله پیغمبرانت ) بیان فرمودی ، و جلوگیرترین آنان از نهیی که از آن ترسانیدی ( برای آن کیفر قرار دادی ) بار خدایا تو را گواه می گیرم و تو بس هستی برای گواهی ، و گواه می گیرم آسمان و زمینت و کسانی از فرشتگان و سایر آفریدگانت را که در آن دو جا داده ای در این روز و این ساعت و این شب و در این جایگاه خود به این که گواهی می دهم تو خدایی می باشی که جز تو خدایی نیست ، تویی به پا دارنده عدالت و برابر دارنده در حکم و مهربان به بندگان و دارنده هر ملک و پادشاهی ، و رحم کننده به آفریده شدگانت و گواهی می دهم که محمد بنده و فرستاده و برگزیده از آفریدگان توست ، او را به رساندن پیغام خود ( بندگان ) واداشتی پس آن را ( به مردم ) رساند ،
و به پند دادن به امتش امر فرمودی پس آنها را پند داد بار خدایا بر محمد و آل او درود فرست بیش از آنچه بر کسی از آفریدگانت درود فرستاده ای ، و از جانب ما به او عطا کن بهترین چیزی که بر کسی از بندگانت عطا کرده ای ، و به او پاداش ده برترین و گرامی ترین پاداشی که به هر یک از پیغمبرانت از جانب امتش به او داده ای زیرا تویی بسیار بخشنده نعمت بزرگ ، و آمرزنده برای ( گناه ) بزرگ ، و تو از هر مهربان مهربانتری ، پس بر محمد و آل او که ( از هر عیب و نقصی ) پاک و پاکیزه و نیکان و گرامی ترین ( خلق ) اند درود فرست .
صحیفه سجادیه
منبع :
