عمارت کلاه فرنگی از آثار باقیمانده از دوران قاجار (+تصاویر)

عمارت کلاه فرنگی از آثار باقیمانده از دوران قاجار (+تصاویر)

مجموعه: مكانهاي تاريخي ايران

 عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد در تهران

عمارت کلاه فرنگی

عمارت کلاه فرنگی تهران یا کاخ عشرت آباد در سال 1291 هجری قمری و بعد از برگشت ناصرالدین شاه قاجار از نخستین سفر خود به فرنگ ساخته شد. بنا به فرمان او کاخی بین قصر قاجار( زندان قصر کنونی) و باغ نگارستان (وزارت ارشاد کنونی) احداث شده و عمارتی چهار طبقه در آن پایه ریزی شد.

عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد در تاریخ ۲۳ فروردین ماه ۱۳۴۶ با شمارهٔ ثبت ۶۴۸ بعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

 تصاویر قدیمی عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد

عمارت کلاه فرنگی در میان باغ عشرت آباد قرار داشت که کاخ ها و کوشک های فراخ و بزرگی داشت.در وسط باغ، حوض، چشمه و فواره های گوناگونی وجود داشت و دور تا دور این حوض بزرگ، نزدیک به سی خانه کوچک دو اتاقه به صورت نیم دایره ساخته شده بود که در و پنجرهٔ چوبی آنها بسوی مرکز حوض باز میشد و در هر یک از آنها یکی از زنان شاه زندگی می کرد. این باغ بیشتر مکان برگزاری مراسم ازدواج و عروسی و تفریحات شاه بود و در آن ساختمان کلاه فرنگی، به صورت برج چهار طبقه ساخته شده بود که پوشش سقف طبقه چهارم از شیروانی و طبقه سوم آن دارای شاه نشین با آینه کاری و مقرنس بود.

 عکس های قدیمی کاخ عشرت آباد

عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد از کاخ های ییلاقی ناصرالدین شاه در خارج از حصار تهران بود که بعد از سرنگونی دودمان قاجار، کاخ و خانه های اطراف آن در اختیار نهادهای نظامی قرار گرفت. کاخ عشرت آباد مانند کاخ سلطنت آباد، قصر فیروزه و کاخ نیاوران که در مناطق پیرامونی تهران ساخته شده بودند اغلب کاربری تشریفات و ییلاقی داشتند.

سرنوشت عمارت کلاه فرنگی بعد از قاجار
پس از سرنگونی قاجار، این کاخ و عمارت های داخل آن برای کاربری پادگانی در اختیار شهربانی قرار گرفت و به همین علت هم این کاخ را پادگان شهربانی یا پادگان عشرت آباد نام نهادند. جالب آن که زندان این پادگان نیز با نام زندان عشرت آباد شناخته می شد. زندان عشرت آباد محلی است که آیت الله خمینی پس از  15 خرداد 1342، مدت یک ماه و هفت روز را در آن سپری کرده است. پس از چند سال این پادگان به نیروی گارد پهلوی واگذار شد.

پس از پیروزی انقلاب، پادگان عشرت آباد تهران به نیروهای هوایی سپاه اختصاص یافت. در همین زمان نیز اسم این پادگان به ولیعصر تغيير یافت.

 تصاویر عمارت کلاه فرنگی تهران

بازسازی عمارت کلاه فرنگی
شهرداری تهران در اواسط دهه هشتاد عملیات ساخت گذر بزرگراه صیاد شیرازی را از کنار این مجموعه شروع کرد که زمینه رها شدن قسمتی از حصار پادگان را فراهم آورد تا به موجب آن کاخ عشرت آباد از خارج از پادگان دیده شود، البته کاخ هم چنان در داخل پادگان قرار دارد.

با این حال در دیدارهای رئیس شورای شهر تهران گفتگوهایی به منظور در اختیار قرار دادن فضا برای بازديد گردشگران و علاقه مندان انجام گرفته است. همچنين در این دیدارها قرار شد با همکاري نهادهای شهرداری تهران، سپاه پاسدران و سازمان میراث فرهنگی، بازسازی و مرمت این ساختمان آغاز شده و بعنوان یک گنجینه و موزه درهای آن به روی همگان گشایش یابد.

گردآوری: بخش گردشگری بیتوته