وقتی به سفر می روید، به غیر از برنامه ریزی برای بازدید از جاذبه های تاریخی و طبیعی، زمانی را نیز به گشت و گذار در بازارها و مراکز خرید شهر یا کشور مقصد اختصاص می دهید. اگر قصد خرید سوغاتی را داشته باشید، ترجیح می دهید کالایی خاص آن منطقه را پیدا کنید. چیزی که در شهر یا کشور خودتان مانند آن را ندارید. این سوغاتی ها شامل صنایع دستی، انواع هنرهای سنتی و بومی، خوراکی های محلی و ... هستند که هریک از آن ها به نوعی بیانگر فرهنگ و آداب و رسوم مردم آن منطقه خواهند بود. در این بخش قصد داریم سری به استان همدان زده و سوغاتی های خوشمزه همدان را به علاقمندان معرفی نماییم. با ما در مطلب بهترین سوغاتی های همدان تا با این سوغات همدان آشنا شوید.
همدان از جمله استان های کشورمان است که در زمینه کشت انواع میوه از جمله زردآلو، انگور، سیب، هلو و ... فعالیت داشته و با توجه به موقعیت جغرافیایی و آب و هوای منطقه، محصولات مرغوبی را برداشت می کند. از این رو، این استان در زمینه ارائه خشکبار در لیست بهترین های ایران قرار داشته و مواردی چون گردو، بادام، کشمش، مویز، برگه زردآلو و ... را به بازار کشورمان تحت عنوان سوغاتی های خوشمزه همدان عرضه می کند.
آب نبات یکی از بهترین سوغاتی های همدان بوده که از شکر به همراه آب، زعفران و روغن تهیه می شود. برای درست کردن این آب نبات خوشمزه، شکر را با آب ترکیب کرده و بر روی حرارت قرار می دهند تا قوام آمده و غلیظ شود. در انتها زعفران را به آن اضافه می کنند. سپس، یک سینی را چرب کرده و خمیر به دست آمده را با یک قاشق کوچک بر روی آن می ریزند. سینی را بر روی حرارت قرار می دهند تا تکه های خمیر خود را جمع کرده و به صورت آب نبات در آید. برای تغییر طعم آب نبات گاهی اوقات از طعم دهنده هایی مانند هل و انواع مغزها در آن استفاده می شود.
مواد اصلی تشکیل دهنده نقل، شکر و آب هستند و برای طعم دادن آن نیز از موادی چون هل، گلاب، وانیل، دارچین، زنجبیل، گشنیز، بیدمشک، کاکائو، گل محمدی و ... بهره برداری می شود. نقل های گردویی، پسته ای و بادامی نیز نوع دیگری از نقل ها هستند که مورد استقبال بسیاری از گردشگران این شهر قرار دارند. نقل ها معمولا جایگزین قند بوده و در کنار چای قرار می گیرند.
از دیگر سوغاتی های خوشمزه همدان می توان به عسل اشاره کرد. زنبورداری یکی از فعالیت های رایج همدانی ها بوده و عسل همدان به دلیل آب و هوای مناسب این استان و انواع گونه هایی گیاهی در آن، یکی از مرغوب ترین و بهترین عسل های ایران محسوب می شود.
سنل یا صنل، شیرینی مخصوص شهر نهاوند است. نهاوندی ها برای درست کردن سنل از آرد، بیسکویت، شکر و روغن استفاده کرده و طعم دهنده هایی چون دارچین، زنجبیل و جوز را نیز به آن اضافه می کنند. این مواد باهم ترکیب شده و خمیری حاصل می آید که به خمیر سنل شهرت دارد. جالب است بدانید که این مورد از سوغاتی های خوشمزه همدان خاصیت دارویی داشته و برای درمان برخی از بیماری ها مفید است.
چای بغدادی نوعی شیرینی است که معمولا به جای قند به همراه چای سرو می گردد. این شیرینی خاص استان همدان بوده و در طعم های مختلفی چون زعفرانی، زنجبیلی، دارچینی و ... تولید می شود. نکته ای که در مورد چای بغدادی وجود دارد، استفاده از گیاهان و عرقیجات بوده که باعث ارزش غذایی چای بغدادی و خاصیت دارویی آن می شود.
حلوا ارده یک خوراکی خوشمزه و بسیار مقوی است که معمولا بر روی سفره صبحانه ما ایرانی ها دیده می شود. این مورد از بهترین سوغاتی های همدان از کنجد، شکر، تخم مرغ، چوبک و هل تهیه شده و به حالت بسته بندی های کارخانه ای در اختیار مشتریان قرار می گیرد. حلوا ارده ملایر یکی از بهترین حلوا ارده های ایران است که بسیار خوش طعم بوده و در لیست سوغات همدان قرار دارد.
انگشت پیچ سوغات همدان بوده که قدمت آن به 100 تا 130 سال پیش برمی گردد. برای درست کردن این دسر قدیمی، سفیده تخم مرغ، شکر، گلاب و آب را به همراه مقدار کمی جوهر لیمو ترکیب می کنند. سپس مواد را تا جایی هم می زنند که غلیظ شده و به صورت شیره یا عسل در آید. در واقع نام انگشت پیچ نیز به همین دلیل بر روی آن گذاشته شده، هرچیزی که غلیظ باشد و به دور انگشت بپیچد.
گز
گز، یکی از به نام ترین سوغاتی های اصفهان است و به نام همین استان نیز مشهور می شود. اما باید بدانید که مردم نهاوند نیز این دسر خوشمزه را با مهارت بسیار بالا تهیه کرده و به عنوان یکی از بهترین سوغاتی های همدان به گردشگران معرفی می کنند.
حلوا زرده سوغات همدان بوده که از ترکیب زرده تخم مرغ، شکر، روغن حیوانی، زعفران، گلاب و مقدار کمی نشاسته تهیه می شود. برای درست کردن این حلوای خوشمزه، ابتدا تمامی مواد را باهم خوب ترکیب کرده و بر روی اجاق قرار می دهند تا پخته شود. سپس در ظرف مورد نظر کشیده و با مغز بادام و پسته تزیین می کنند. این مورد از سوغاتی های خوشمزه همدان دسری بسیار مقوی و خوشمزه است که معمولا به حالت سرد سرو می گردد.
مرغوب ترین شیره انگور از نوعی انگور با نام فخری و گزنه ای تهیه می شود که تنها در استان همدان یافت می گردد. برای تهیه این شیره ابتدا انگور را شسته و آن را له می کنند تا آبش درآید. برای جلوگیری از ترش شدن، آب انگور را با نوعی خاک مخصوص شیره با نام خاک سفید ترکیب می کنند. سپس ترکیب به دست آمده را در یک دیگ می ریزند و اجازه می دهند تا بپزد و شیره به دست آید. زمان پخت آب انگور بستگی به نوع آن دارد. اگر آب انگور را به مدت 30 دقیقه بپزند، شیره ای قهوه ای رنگ، شیرین و شل به حساب می آید. نوع دیگر آن شیره سفید نام دارد که رنگی روشن تر داشته و سفت تر است. برای تهیه شیره سفید آب انگور را به 12 ساعت می پزند.
راحت الحلقوم یکی از شیرینی های پرطرفدار در بین ایرانی هاست که نه تنها در همدان، بلکه در دیگر استان های کشورمان نیز یافت می شود. ماده اصلی تشکیل دهنده این سوغات همدان، نشاسته و شکر بوده که با آب و مقدار کمی جوهر لیمو ترکیب می شوند. ترکیب به دست آمده بر روی حرارت قرار می گیرد تا آرام آرام سفت شده و به حالت جامد در آید. در انتها از پودر نارگیل و مغز بادام، گردو یا پسته برای تزیین این سوغات همدان بهره گرفته می شود.
باسلوق یا سجوق
باسلوق یکی از بهترین سوغاتی های همدان بوده که نه تنها در این استان، بلکه در دیگر بخش های ایران مانند اراک نیز یافت می شود. باسلوق ریشه ترکی دارد و نوع سنتی آن از نشاسته و شیره انگور تهیه می شود. برای درست کردن باسلوق، مغز بادام یا مغز هسته زردآلو را در آب خیس کرده و پوستشان را جدا می کنند. سپس آن ها را با استفاده از نخ های مخصوصی آویزان می کنند تا خشک شود. پس از خشک شدن، در ترکیبی از شیره انگور و نشاسته قرار داده و دوباره آویزان می کنند. این کار را پس از گذشته نیم ساعت دوباره تکرار می کنند و دوباره باسلوق ها را به همان صورت آویخته می کنند. پس از یک ماه باسلوق ها را از نخ جدا کرده و در یک ظرف چوبی قرار می دهند. ظرف را در یک مکان مرطوب می گذارند تا شکرک زده و آماده استفاده شود. نوع دیگری از باسلوق نیز وجود دارد که سجوق نامیده می شود. تفاوت سجوق با باسلوق در شکل آن بوده که به صورت گرد در آمده و بر روی آن مغز گردو قرار داده می شود. سجوق ها را بعد از آماده کردن در یک ظرف سفالی قرار می دهند تا شکرک بزنند.
حلوا لوزی
حلوا لوزی نوعی حلوای خوشمزه و بسیار مغذی است که از ترکیب موادی چون آرد برنج، سبوس گندم، زعفران، عسل و مغز گردو آماده می شود. پس از درست کردن حلوا، مواد را قبل از سرد شدن در یک سینی ریخته و به طور یکنواخت پخش می کنند. سپس با چاقو به صورت لوزی برش می دهند. همدانی ها حلوا لوزی را به عنوان دسر، پس از غذا و به همراه چای سرو می کنند.
برساق
برساق در واقع نوعی نان است که علاوه بر همدان در استان هایی مانند کردستان و کرمانشاه نیز پخته می شود. برای درست کردن این نوع نان، آرد، شکر، شیر، زرده تخم مرغ، روغن حیوانی، پودر دارچین، پودر گردو، پودر توت خشک، نمک و زردچوبه را باهم مخلوط کرده و خوب ورز می دهند. سپس خمیر حاصله را به صورت لایه های نازکی در آورده و در روغن سرخ می کنند. برساق یک نان شیرین است که معمولا به عنوان میان وعده و به همراه چای سرو می شود.
شیرمال را غیر از همدان در دیگر استان های کشورمان نیز می توانید پیدا کنید. این سوغات همدان از ترکیب آرد سفید، آب، شیر، شکر، تخم مرغ، گلاب، زعفران و هل تهیه شده و در فر پخته می شود. نان شیرمال به عنوان صبحانه یا عصرانه مورد بهره برداری قرار می گیرد و معمولا به همراه چای سرو می گردد. این نان خوشمزه را می توانید از قنادی ها و خشکبار فروشی های همدان به صورت بسته بندی شده تهیه نمایید.
نان نارگیلی
نان نارگیلی سوغات همدان بوده و در تهیه آن از نارگیل رنده شده تهیه می شود. از این رو، طعم و عطر فوق العاده ای داشته و مورد استقبال بسیاری از گردشگران این شهر قرار دارد. برای درست کردن این شیرینی علاوه بر نارگیل، از آرد سبوس دار، شکر، گلاب، تخم گشنیز کوبیده شده و نمک نیز استفاده می کنند.
نان چای
نان چای یک شیرینی خوشمزه همدانی است که در شکل های مختلف با اندازه های کوچک درست می شود. مواد تشکیل دهنده این شیرینی سنتی، آرد، ماست، کره یا روغن، زرده تخم مرغ، پودر قند، جوش شیرین و هل هستند که در ترکیب باهم خمیری نرم را ایجاد می کنند. خمیر به دست آمده در سینی پهن شده و با قالب شکل داده می شود. با توجه به اینکه این نوع شیرینی را معمولا در کنار چای سرو می کنند، به آن نان چای گفته می شود.
نان کماج
کدبانوهای ایرانی برای درست کردن این مورد از سوغات همدان آرد، شیر، تخم مرغ، شکر، روغن و نمک را با هم ترکیب کرده و برای داخل آن نیز از مخلوط دارچین و گردو استفاده می کنند. کماج نیز مانند دیگر نان شیرینی های سنتی ایرانی در وعده های صبحانه و عصرانه به همراه چای سرو می شود.
به غیر از شیرینی ها و نان های خوشمزه ای که تا اینجا معرفی شدند، مرباها نیز از جمله سوغات همدان بوده که در انواع مختلف تهیه می شوند. مرباها و ترشی های همدان را می توانید در فروشگاه های این استان به راحتی پیدا کنید و به شکل سوغاتی به همراه ببرید.
