بدخوابی در کودکان زمانی ایجاد میشود که کودک دچار مشکل در به خواب رفتن میشود. این مشکلات شامل دورههای خواب کوتاه یا وقفه خواب نیز می شود.
وقفههای شبانه مداوم میتواند منجر به تحریک پڌیری کودک و خستگی والدین شود.
زمانی که کودک برای خوابیدن دچار مشکل میشود میتواند بر روی کل خانواده تأثیر منفی بگذارد. شما میتوانید با یادگیری برخی از راهنماییهای آموزشی خواب به کودک، زمان خواب کودک را لذتبخش کرده و مشکلات آن را کاهش دهید.
خواب سالم چگونه است؟
پزشکان ممکن است میانگین ساعات خواب مورد نیاز کودکتان را به شما بگویند. با اینحال الگوی خواب هر کودکی با سایر کودکان تفاوت دارد. بهطور متوسط نوزادان تا ۶ ماهگی نیاز به ۱۶ ساعت خواب دارند. برخی از کودکان تنها ۱۱ ساعت میخوابند و برخی دیگر نیز تا ۲۰ ساعت به خواب میروند.
کودکان بزرگتر (۶ ماهه تا یکساله) نزدیک به ۱۴ ساعت در شبانه روز میخوابند. کودکان نوپا در حدود ۱۰ الی ۱۳ ساعت میخوابند. پیشدبستانیها نیز به ۱۰ الی ۱۲ ساعت خواب در طی شبانهروز نیاز دارند.
انواع مشکلات خواب در کودکان
مشکل در به خواب رفتن
مشکل بدخوابی کودک در نوزادان، نوپاها و کودکان بسیار شایع است. یکی از هر سه کودک عدم تمایل در به رفتن به خواب دارد. این مشکل معمولا به علت تحریک پذیری است.
مشکلات جدایی یا خوابیدن با دیگری
در بسیاری از خانوادهها، والدین با نوزادان و فرزندان کوچک خود در یک تخت خواب می خوابند. متخصصین این نوع از خوابیدن را تاییی نمیکنند. برخی از والدین عنوان میکنند که خوابیدن با فرزندشان در یک تخت خواب میتواند به آنها در شیردهی منظم کمک کند.
اما این کار یکی از عوامل بدخوابی کودک است و ممکن است خواب والدین را نیز بر هم بزند و باعث تنش در روابط صمیمی والدین شود، یا باعث شود که کودک برای خوابیدن به والدین وابسته شود. همچنین میان خوابیدن تخت والدین و سندروم مرگ ناگهانی نوزاد ارتباط وجود دارد.
شببیداری
شببیداری بهعنوان یکی دیگر از انواع بدخوابی های کودک زمانی رخ میدهد که کودک در میانه شب از خواب بیدار میشود و نمیتواند دوباره بخوابد. در اغلب موارد کودک گریه میکند یا والدین خود را صدا میزند یا از تخت خواب بیرون میآید. این امری شایع است.
بسیاری از والدین به فرزند خود اجازه میدهند تا باقی شب را در تخت خواب والدین بخوابد. انجام این کار اشتباه است و والدین باید به فرزند خود قوت قلبی دوباره بدهند و او را راهی تخت خودش کنند. بهاینترتیب کودک استراتژیهای خود تسکینی را می آموزد.
کابوس دیدن
کابوسها درواقع رویا هایی هستند که با ترس و اضطراب همراهاند. کابوس دیدن بسیار رایج است. از هر دو کودک یکی از آنها ممکن است کابوس دیدن را تجربه کند. اکثر اوقات نیاز به درمان ندارد.
بختک یا ترس شبانه
بختک یا ترسهای شب با کابوس متفاوتاند. ترسهای شب درواقع به وحشت افتادن کودک در طول شب است. کودک در بیشتر مواقع با ترس به جیغ کشیدن میپردازد اما بهطورمعمول به یاد نمیآورد که چه چیزی منجر به ترس او شده است. این حالت اکثرا خوش خیم است و با افزایش سن رفع می شود.
راه رفتن در خواب
راه رفتن از دیگر انواع بدخوابی کودک است در در ۱۵ درصد کودکتان اتفاق میافتد. این موضوع بیشتر در پسران ۴ تا ۱۲ سال دیده می، شود. کودکانی که در خواب راه میروند بهطورمعمول بدون هدف در خانه میگردند.
آنها اغلب ناهماهنگ به نظر میرسند و کارهای بیمنطق انجام می دهند یا در جاهایی بهغیراز دستشویی ادرار میکنند. با آویزان کردن یک زنگ در بالای در اتاق کودک و در اصلی خانه میتوانید از خوابگردی کودکتان مطلع شوید.
درمان بدخوابی کودکان
اگر نوزادان یا کودکان در آغوش گرفته شوند و تکان داده شوند راحتتر به خواب میروند. نوزادان با مکیدن سینه مادر یا پستانک به خواب میروند. بهاینترتیب میتوان از این روشها برای درمان بدخوابی کودک استفاده کرد.
کودکان به برنامههای معمول و روتین بسیار خوب جواب میدهند. بر همین اساس کودک شما هم بهاحتمالقوی به یک روتین ثابت برای خواب یا چرت زدن پاسخ خواهد داد. چرت زدن برای نوپاها باید حداکثر دو ساعت باشد و قبل از ساعت ۴ بعدازظهر به پایان برسد. زمان خواب کودک شما به سن و سطح انرژی آنها بستگی دارد.
برنامه معمول خواب شامل وارد زیر است:
حمام کردن، پوشاندن لباس خواب، شیردهی با سینه یا شیشه شیر البته در دوران شیردهی، کاهش نور، نوازش و لالایی شبانه، قصهخوانی از جمله روشهای خواب آور هستند.
پس از انجام این کارها کودک را در گهواره یا تخت خوابش بگذارید سپس بوسه شببهخیر را به او بدهید و اتاقش را ترک کنید. حفظ یک برنامه معمول برای خواب میتواند به راحتتر به خواب رفتن کودکتان و حل مشکل بدخوابی کودک در او کمک زیادی بکند.
در اتاق کودک را در حالت نیمهباز قرار دهید. این کار به کودک کمک میکند تا بدون ترس از تاریکی به دستشویی برود و به شما اجازه میدهد تا از در بسته بهعنوان انگیزهای برای برگرداندن کودک به تخت خواب استفاده کنید.
فرزند شما میبایست به پشت بخوابد و رو به انتهای گهواره باشد. اگر آنها برای غلتیدن در خواب بهاندازه کافی بزرگشدهاند نیازی به تغییر موقعیت خواب آنها نیست. از استفاده از پتوها یا هرگونه شیء نرمی که ممکن است تنفس کودک را مسدود کند، خودداری شود.
در فصول سرما کودکان باید لباسخواب گرمی را به تن کنند که آنها را از پتو بینیاز میکند. زمانی که کودک شما از جدایی زمان خواب مطلع میشود، به او پتو یا اسباببازیهای نرمی بدهید که احساس راحتی را به فرزندان القا میکند.
البته به یاد داشته باشید که از این اشیا در زمان نوزادی استفاده نکنید زیرا ممکن است موجب خفگی در خواب و مرگ نوزاد شوند. کودکتان باید یاد بگیرد که تنها به خواب بروند. اگر کودک بیدار شد و دید که شما رفتهاید، تمامی فرایندهای تسکین برای خواب ممکن است چند بار در شب تکرار شود. در زمان مناسب به گریه نوزاد واکنش نشان دهید.
به گریه نوزادان و کودکان در ماههای اولیه زندگیشان فورا پاسخ دهید. گریه کردن روشی برای اظهار یک نیاز است. البته برای کودکان شش تا هشت ماهه بسیار طبیعی است که قبل از خوابیدن گریه کنند.
به کودک اجازه دهید تا قبل از خوابیدن اندکی گریه کند. بااینحال، اگر فرزندتان به نحوی رشد کرده است که به بودن شما در هنگام خواب عادت دارد میتوانید این وابستگی را با کاهش تدریجی حضورتان در اتاقخوابش کم کنید.
برای کاهش این وابستگی کودک خود را در تخت قرار بدهید، برای چند دقیقه اتاق را ترک کنید، سپس بازگردید و صبر کنید تا کودکتان به خواب برود. هر شب برای مدت بیشتری خارج از اتاق بمانید. بعد از پنج الی هفت روز کودکتان یاد میگیرد که بهتنهایی بخوابد.
زمانی که فرزندتان برنامه معمول خواب را درک کرد، میتواند این وضعیت را دستکاری کرده و به نفع خود تغییر بدهد. کودکان نوپا مهارت عجیبی در به تأخیر انداختن برنامه معمول خوابشان دارند.
او از شما درخواست آب میکند، میخواهد که داستان دیگری برایش تعریف کنید یا او را نوازش کنید. والدین و مراقبان باید کودک را فوری به تخت خواب برگردانند و به او اخطار دهند که در صورت تکرار این رفتار تنبیه خواهند شد. تنبیهها میتوانند محرومیت از قصهگویی در شب بعدی شوند.