اظهارنامه مالیاتی چیست و نحوه تهیه و تنظیم و ارسال آن چگونه است؟

اظهارنامه مالیاتی چیست و نحوه تهیه و تنظیم و ارسال آن چگونه است؟

اظهارنامه مالیاتی : مالیات در نظام اقتصادی امروز کشور های دنیا، نقش بی بدیلی بازی می کند. در کشور ما هم مانند اغلب کشورها، درآمدهای مالیاتی دولت ها به دو طریق رایج محاسبه می شود.

راه اول که برای دولت پر هزینه تر و پر زحمت تر است، محاسبه مالیات از طریق شیوه علی الرأس می باشد. روش علی الرأس به این صورت است که ممیز مربوطه، مالیات را محاسبه نموده و به مؤدی اعلام می‌نماید. بدیهی است که در این روش نظر ممیز و کارشناس سازمان امور مالیاتی، ملاک پرداخت مالیات می‌باشد.

اما روش دوم که در کشورهای توسعه یافته راه اصلی محاسبه و دریافت مالیات است، روش خوداظهاری می باشد. محاسبه مقدار مالیات بر اساس این روش به این صورت است که شخص حقیقی یا حقوقی اعلام می‌کند که در سالِ مالیاتی خود به چه میزان سود داشته و به چه میزان باید مالیات پرداخت کند. در روش خوداظهاری، شخص حقیقی یا حقوقی، بدون دخالت ممیزین و کارشناسان سازمان امور مالیاتی، مقدار درآمد، هزینه، استهلاک، حقوق کارمندان و… را اعلام کرده و پس از کسر مقدار معاف، مبلغ مالیات مشخص و پرداخت می‌گردد. طبیعیست که در این شیوه، تنظیم صحیح اظهارنامه مـالیاتی اهمیت پیدا می کند.

اظهارنامه مالیاتی چیست؟

اظهارنامه مـالیاتی در واقع کارنامه مالی یک سال کاری شرکت یا شخص است که جهت محاسبه مقدار مالیات به سازمان امور مالیاتی ارائه می‌گردد. این اظهارنامه هر ساله باید توسط این شرکت‌ها و مؤسسات و اشخاص حقیقی به سازمان امور مالی جهت محاسبه‌ی مالیات تحویل داده شود و همه‌ی آن‌ها موظف هستند که تمامی بندهای اظهارنامه را تکمیل کنند.

سال مالی و سال مالیاتی:

وقتی در مورد اظهارنامه مـالیاتی صحبت می شود، سال مالیاتی اصطلاحیست که فراوان به چشم می خورد. سال مالیاتی عبارت است از یک سال شمسی که از اول فروردین هر سال شروع و به آخر اسفند همان سال ختم می‌شود. توجه داشته باشید که در مورد اشخاص حقوقی مشمول مالیات که سال مالی آن‌ها بر اساس اساسنامه با سال مالیاتی مطابقت نمی‌کند، درآمد سال مالی آن‌ها به جای سال مالیاتی مبنای محاسبه مالیات قرار می‌گیرد.

در نهایت ذکر این نکته ضروریست که مهلت تسلیم اظهارنامه حداکثر تا پایان چهار ماه شمسی پس از سال مالی است پس بدیهیست اگر سال مالی شرکتی با سال مالیاتی مطابقت داشته باشد، برای تحویل اظهارنامه تا ۳۱ تیرماه فرصت خواهد داشت.

آیا همه باید اظهارنامه مالیاتی پر کنند؟

طبق قوانین کشور ما، این افراد موظف و ملزم به تنظیم و تسلیم اظهارنامه مـالیاتی هستند:

تمام افرادی که به صورت حقیقی یا حقوقی به فعالیت مشغولند.
اشخاص حقیقی و حقوقی که مقیم ایران هستند و داخل یا خارج از کشور فعالیت اقتصادی دارند.
اشخاصی که خارج از ایران اقامت دارند و درآمد و فعالیت آنها از طریق ایران می باشد.
تمامی اشخاص غیرایرانی فعال در ایران، به نسبت در آمدهایی که در ایران کسب می کنند باید مالیات پرداخت کنند.

از سوی دیگر این گروه ها ملزم به تنظیم و تحویل اظهارنامه مـالیاتی نیستند:

۱. شهرداری

۲. تمامی سازمان هایی که بودجه آن ها از طرف دولت مشخص می شود.

۳. موسسات و وزارتخانه های دولتی.

۴. شرکت‌های تعاونی دانش‌آموزی، کارمندی، کشاورزی، کارگری، صیادی و عشایری.

مراحل تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی:

اولین قدم ثبت نام در سایت (http://e۳.tax.gov.ir/Entrance) و شناخته شدن به عنوان مودی مالیاتیست. پس از تایید اطلاعات ارائه شده و تشکیل پرونده در اداره امور مالیاتی مربوطه و اخذ کد اقتصادی، شما به عنوان مودی مالیاتی شناخته می‌شوید. دقت داشته باشید که تنها پس از طی این مراحل است که سازمان امور مالیاتی به مودی نام کاربری و رمز عبور اختصاص می دهد. انجام عملیات تکالیف مالیاتی بدون داشتن نام کاربری و رمز عبور ممکن نیست.

با داشتن رمز عبور و نام کاربری مجددا به سایت (http://e۳.tax.gov.ir/Entrance) مراجعه کرده و نرم افزار اظهارنامه را دریافت و نصب نمائید. پس از مطالعه کامل راهنمای تکمیل اظهارنامه، نام کاربری و رمز عبور و کد رهگیری پیش ثبت نام را برای عملیاتی شدن اظهارنامه مالیات، وارد کنید. در ادامه روند کامل کردن اظهارنامه مـالیاتی، به این نکات توجه کنید:

پاسخ به سوالات صفحه ۳ اظهارنامه و درج اطلاعات مورد درخواست
اطلاعات حسابداری را در اظهارنامه مـالیاتی وارد کنید
درج و تکمیل صفحه ۱۲ اظهارنامه مـالیاتی (ترازنامه)
درج و تکمیل صفحه ۱۳ اظهارنامه مـالیاتی (سود و زیان)
رفع مغایرت اختلاف ترازنامه در صورت وجود
تکمیل صفحه ۲۶ اظهارنامه اشخاص حقوقی و درج اقلام معاف و تعیین مالیات ابرازی برای اشخاص حقوقی
تکمیل صفحه ۲۷ اظهارنامه اشخاص حقوقی و بستن اظهارنامه
بررسی اظهارنامه و تطبیق مبلغ درآمد مندرج با اظهارنامه ارزش افزوده و گزارش فصلی جهت ارسال به اداره امور مالیاتی

اگر راهنمای تکمیل اظهارنامه را با دقت مطالعه کرده باشید و با توجه به نکات فوق قادر به تکمیل و ارسال اظهارنامه صحیح خواهید بود. با این وجود شاید تذکر این نکات خالی از لطف نباشد:

۱. توجه داشته باشید که ثبت نام اولیه و دریافت نام کاربری، رمز عبور و کد رهگیری شرط اصلی تسلیم الکترونیکی اظهارنامه است. دریافت کد خطای ۵۰۴ در زمان ارسال اظهارنامه هم به معنی ایراد احتمالی در تکمیل ثبت نام است.

۲. پر کردن تمام قسمت های قرمز رنگ و ستاره دار الزامیست.

۳. حساب بانکی مرتبط با شغل مؤدی، موجب اعتبار اظهارنامه است.چنانچه حساب بانکی مربوطه معرفی نشود، چه بسا پس از ارتباط با سامانه بانکی و اخذ حساب بانکی مرتبط با شغل مؤدی، اظهارنامه تنظیمی و برآوردی اداره امور مالیاتی ملاک تعیین درآمد و مالیات قرار گیرد.

۴. در صورت عدم تراز مالی در پایان دوره و عدم درج مبالغ مربوطه، امکان ارسال اطلاعات به سازمان امور مالیاتی وجود ندارد.

۵. در صفحه آخر، مشخصات مربوط به تنظیم‌کننده اظهارنامه که دارای حق امضا می‌باشد (مؤدی یا نماینده قانونی)، مدیر امور مالی و حسابرسی و در صورت حسابرسی دفاتر توسط موسسات حسابرسی اطلاعات مربوطه درج می‌شود.

۶. حتما ارسال نهایی اظهارنامه را به بعد از بررسی دوباره و اطمینان از صحت اطلاعات موکول کنید. توجه داشته باشید که پس از ارسال نهایی اظهارنامه، قادر به ویرایش اطلاعات خود نخواهید بود.

در نهایت پس از تکمیل کردن اظهارنامه مـالیاتی با در نظر داشتن موارد فوق، اظهارنامه مـالیاتی را ارسال کرده و کد رهگیری را اخذ نمائید. فراموش نکنید حتما پس از ارسال اظهارنامه مالیات از تک تک صفحات پرینت گرفته و در حقیقت یک نسخه چاپی از اظهارنامه تهیه کنید.