مغز شما مهم ترین ارگان در بدن شماست و باعث می‌شود ضربان قلب تان مرتب بزند؛ خوب با ریه هایتان نفس بکشید و همه سیستم های بدن شما کار کنند. به این دلیل ضروری است اجازه دهید مغزتان در شرایط مناسب و با داشتن یک رژیم غذایی سالم کار کند.بعضی از غذاها تاثیرات منفی روی مغز دارند و حافظه یا حال شما را تحت تاثیر قرار می دهند و هم چنین ریسک ابتلا به دیوانگی و جنون را کاهش می دهد.
تحقیقات پیش‌بینی کرده که جنون بیشتر از ۶۵ میلیون نفر را در طول جهان در سال ۲۰۱۳ تحت تاثیر قرار خواهد داد.خوش بختانه می توانید ریسک این بیماری را با بیرون آوردن بعضی غذاها از رژیم غذایی تان کاهش دهید. این مقاله ۷ مورد از بدترین غذاها را برای مغز شما بیان می کند.
نوشیدنی های شیرین و قنددار
این نوشیدنی ها شامل نوشابه؛ نوشیدنی های تمرینات ورزشی،انرژی زا یا آب میوه های مصنوعی می شود. مصرف بسیار زیاد نوشیدنی‌های شیرین نه تنها مضر است بلکه شانس ابتلا به دیابت نوع دو و بیماری های قلبی را افزایش می دهد. هم چنین تاثیر بسیار منفی روی مغز می گذارد.
مصرف نوشیدنی های بسیار شیرین پیشرفت بیماری دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهد که در نتیجه منجر به بیماری آلزایمر می گردد.به علاوه مقادیر زیادی شکر در خون می تواند ریسک جنون را افزایش دهد. حتی در افرادی که دیابت ندارند.
یک جزء اولیه و اصلی از نوشیدنی های قندی می‌تواند شربت فروکتوز ذرت باشد که شامل ۵۵ درصد فروکتوز و ۴۵ درصد گلوکز است.مقدار بالای فروکتوز می تواند به چاقی،فشار خون بالا؛ چربی خون بالا، دیابت و اختلال عروقی منجر شود. این موارد سندروم متابولیک احتمالاً به افزایش ریسک بلند مدت جنون منجر می گردد. مطالعات روی حیوانات نشان داده است که مصرف فروکتوز بالا می تواند به مقاومت انسولین در مغز منجر شود و عملکرد حافظه مغز کاهش یابد و یادگیری مختل شود و فرم نورون های مغزی به هم بریزد.
مطالعات انجام شده روی موش ها نشان داده است که مقدار بالای شکر احتمالاً تورم مغز و حافظه آسیب دیده را افزایش می دهد.علاوه بر آن موش‌هایی که وعده غذایی شان شامل ۱۱ درصد HFCS باشد، بدتر از آن هایی هستند که شامل ۱۱ درصد شکر معمولی بودند. مطالعه دیگر نشان داده که غذاهای حاوی فروکتوز بعد از این که به موش‌ها داده شد، سبب افزایش وزن آن ها شده و کنترل قند خون آن ها را مشکل تر کرده است.هم چنین ریسک اختلالات متابولیک و مشکلات حافظه را افزایش داده است.
در حالی که مطالعات روی انسان ها مورد نیاز است. نتایج پیشنهاد کرده که مصرف زیاد فروکتوز از طریق نوشیدنی‌های شیرین احتمال ایجاد عوارض و تأثیرات منفی اضافی بر مغز را زیاد می کند.بعضی از جایگزین های نوشیدنی های شیرین می تواند آب، چای تلخ؛ آب سبزیجات و محصولات لبنی بدون شکر باشد.
کربوهیدرات تصفیه شده
کربوهیدرات تصفیه شده شامل شکر؛ غلات و حبوبات مثل آرد سفید می باشد. این نوع از کربوهیدرات شاخص قند خون بالایی دارند و این یعنی بدن شما آن ها را خیلی سریع حذف می‌کند، چون روی قند خون و سطح انسولین بدن شما تاثیر می گذارد.
هم چنین وقتی در مقادیر زیاد مصرف شوند این غذاها اغلب قند خون بالایی داشته و این موضوع نشان دهنده این است که این نوع غذاها سطح قند خون شما را افزایش می دهند. البته این موضوع به مقدار مصرف شما نیز بستگی دارد. غذاهایی که قند خون بالایی دارند ؛عملکرد مغز شما را مختل می کنند.تحقیقات نشان داده است که فقط یک وعده غذایی ساده و قند خون بالا می‌تواند حافظه شما را در کودکان و بزرگسالان مختل کند.
دیگر مطالعات انجام شده توسط دانشجویان سلامت دانشگاه نشان داده است که آن هایی که چربی و شکر زیاد مصرف می کنند؛ دچار حافظه ضعیف می‌شوند. این تاثیر روی حافظه احتمالاً به علت تورم هیپوکامپ بوده که بخشی از مغز روی بعضی از جنبه های مغز تاثیر می گذارد. این موارد به گرسنگی یا مشکلات دیگر نیز منجر می شود. تورم به عنوان یک فاکتور ریسکی برای بیماری های مغزی به شمار می‌رود که شامل بیماری آلزایمر (جلوگیری از آلزایمر) و جنون می باشد. برای مثال یک تحقیق که روی افراد بزرگسال انجام شد نشان داده که مردم بیشتر از ۵۸ درصد از کالری های روزانه شان را کربوهیدرات مصرف می کنند. این تحقیق نشان داده است این افراد به طور دوبرابر در معرض خطر اختلالات ذهنی و جنون قرار گرفته‌اند.
کربوهیدرات ممکن است تاثیرات دیگری روی مغز داشته باشد. برای مثال مطالعات نشان داده که بچه های بین ۶ تا ۷ سال که رژیم غذایی سرشار از کربوهیدرات تصفیه شده دارند ؛هوش غیر کلامی بسیار پایینی خواهند داشت. به هر حال این تحقیق نتوانست دقیقاً مشخص کند مصرف چه مقدار کربوهیدرات تصفیه شده سبب این نتایج شده است. غذاهای کربوهیدراتی با قند خون پایین و سالم شامل سبزیجات؛ میوه ها، انواع گیاهان و کل غلات می‌شوند.
غذاهایی که سرشار از چربی ترانس هستند
چربی‌های ترانس یک نوع چربی اشباع نشده است که می‌تواند تاثیرات زیان باری روی سلامت مغز شما بگذارد. در حالی که چربی‌های ترانس به طور طبیعی در محصولات حیوانی مثل گوشت و لبنیات وجود دارد اما این موضوع نگرانی ندارد و در صنعت چربی‌های ترانس تولید می‌شود و هم چنین به عنوان روغن سبزیجات هیدروژنه شناخته شده است که مشکل بسیار بزرگی به شمار می‌رود.
این چربی‌های ترانس مصنوعی می توانند در کیک‌های آماده؛ غذاهای فست فودی،روغن های گیاهی؛ رویه‌های خامه ای کیک ها و انواع کلوچه ها وجود داشته باشد.مطالعات نشان داده است که وقتی مردم انواع زیادی چربی ترانس مصرف می‌کنند،احتمالاً دچار ریسک بالای ابتلا به بیماری آلزایمر؛ اختلال ذهن و حافظه،حجم پایین مغز و اختلالات شناخته می‌شوند.
به هر حال بعضی مطالعات ارتباطی بین مصرف چربی ترانس و سلامت مغز نشان نمی دهد. هرچند مصرف چربی‌های ترانس باید جلوگیری شود. چون تاثیر بسیار منفی روی دیگر جنبه های سلامت فرد مثل سلامت کلی و تورم بدنش دارد.
شواهد چربی اشباع شده خیلی منظم نیست.سه مورد از مطالعات نشان داده که ارتباط مثبتی بین مصرف چربی اشباع شده و ریسک ابتلا به بیماری آلزایمر وجود دارد؛ در حالی که مطالعه دیگر تاثیر متضادی را ثبت کرده است. یک دلیل برای این مورد می تواند این باشد که تست های بعضی افراد از لحاظ ژنتیکی به این بیماری مشکوک نشان داده شده و این اتفاق به دلیل یک ژن شناخته شده به اسمApoE4 می باشد.
به هر حال راجع به این موضوع باید تحقیقات بیشتری انجام شود. یک مطالعه انجام شده توسط ۳۸ زن نشان داده است آن هایی که چربی اشباع شده بیشتری مصرف می‌کنند نسبت به آن هایی که چربی اشباع نشده می خورند؛ در حافظه؛ ذهن و قدرت تشخیص آن ها مشکلاتی ایجاد شد. بنابراین این موضوع می‌تواند نسبت چربی در رژیم غذایی را به عنوان یک فاکتور مهم تلقی کند.بنابراین فقط نوع چربی مهم نیست برای مثال رژیم غذایی که سرشار از اسید چرب امگا ۳ باشد؛ به درمان اختلالات شناختی کمک می‌کند.امگا ۳ ترشح ترکیبات ضد تورمی در مغز را افزایش داده و می تواند یک تأثیر محافظت کننده و مراقبتی مخصوصاً در بزرگسالان داشته باشد.هم چنین می‌توانید با مصرف غذاهایی مثل ماهی؛ دانه چیا،تخم کتان و گرد و میزان اسید چرب امگا ۳ بدن خود را افزایش دهید.
غذاهای فرآوری شده و آماده
این غذاها سرشار از قند،چربی های افزودنی و نمک هستند. این غذاها شامل چیپس، شکلات؛ شیرینی، ماکارونی آماده؛ ذرت یا پاپکورن، سس های آماده و وعده های فست فود می شوند. این غذاها سرشار از کالری و فاقد هر گونه مواد مفید و مغذی هستند.آن ها دقیقاً انواع غذاها هستند که سبب افزایش وزن شده و می تواند تاثیر منفی روی سلامت فرد بگذارد.
یک مطالعه انجام شده روی ۲۴۳ نفر نشان داد که چربی احشایی یا چربی زیاد اطراف ارگان‌های بدن با اختلال در بافت های مغز کاملا ارتباط مستقیمی دارد.
دیگر مطالعه انجام شده در ۱۳۰ نفر نشان داد که حتی در مراحل اولیه سندروم متابولیک کاهش قابل اندازه گیری در بافت های مغزی دیده می شود. ترکیبات غذایی فرآوری شده در رژیم غربی می‌تواند به طور منفی و زیان باری روی مغز شما تاثیر بگذارد و روی پیشرفت بیماری های خطرناک موثر باشد.
مطالعه انجام شده روی ۵۲ نفر نشان داد که داشتن رژیم غذایی که دارای اجزای مضر است، منجر به کاهش متابولیسم قند بدن در مغز شده و بافت های مغزی را از بین می برد.این فاکتورها نشانه های مهم بیماری آلزایمر هستند.
دیگر مطالعه که روی ۱۸۰۸۰ فرد انجام شده از غذاهای سرخ کردنی و گوشت های فرآوری شده استفاده کردند که روی حافظه و یادگیری فرد تاثیر مخربی گذاشت. نتایج یکسانی در مطالعه دیگری که روی ۵۰۳۸ فرد انجام شده وجود داشت. یک رژیم غذایی که سرشار از گوشت قرمز، گوشت فرآوری شده؛نخودهای پخته شده و غذاهای سرخ شده می باشد، منجر به تورم شده و بعد از ده سال بدن را به طور کامل تخریب می‌کند.
در مطالعه‌ای که روی حیوانات انجام شد به موش ها غذاهای چرب و شکر زیادی به مدت ۸ ماه داده شد که در نهایت منجر به اختلالاتی در توانایی با دیگری شد که تاثیرات منفی روی انعطاف مغز گذاشت. دیگر مطالعه نشان داد که وقتی غذاهای حاوی کالری بالا به موش ها داده شد،اختلالاتی در خون مغز آن ها دیده شد.دیواره ی خونی مغز یک غشا بین مغز و خون برای بدن است و کمک به حفاظت مغز توسط جلوگیری از ورود برخی مواد ویژه به آن می کند .
یکی دیگر از تاثیرات منفی غذاهای فرآوری شده روی مغز کاهش تولید مولکول هایی به نام فاکتور نوروتروپیک مغزی می باشد.ابن مولکول در قسمت های مختلف مغز دیده شده که شامل هیپوکامپ می‌شود و این مولکول برای حافظه بلند مدت یادگیری و رشد نورون های جدید بسیار مهم است. بنابراین هر گونه کاهش آن می تواند تاثیرات منفی روی این عملکرد داشته باشد. شما می توانید با مصرف غذاهای تازه ،میوه ها، سبزیجات؛ آجیل،دانه‌های گیاهی؛ گوشت و ماهی از خوردن غذاهای آماده و فرآوری شده خودداری کنید. علاوه بر آن یک رژیم غذایی مدیترانه‌ای می‌تواند شما را در برابر بیماری های شناختی محافظت کند.
آسپارتام
آسپارتام یک شیرین کننده مصنوعی است که در محصولات بدون شکر مصرف می شود.مردم اغلب از آن وقتی استفاده می‌کنند که بخواهند وزن شان را کم کنند یا از شکر خودداری کنند چون دیابت دارند و یا به هر دلیل دیگری. هم چنین این ماده در موارد تجاری استفاده شده است.در حالی که ماده شیرین کننده به مشکلات شناختی و رفتاری ارتباط دارد و تحقیقات انجام شده روی آن زمینه کاملاً قابل بحث است.
آسپارتام از فنیلانین؛ متانول و آسپارتیک اسید ساخته شده است.فنیلانین می‌تواند از مرز خون مغزی عبور کرده و تولید انتقال دهنده های عصبی را مختل کند. علاوه بر آن آسپارتام یک استرسور شیمیایی است و احتمالاً مغز را مستعد داشتن استرس اکسیداتیو می کند بعضی از دانشمندان پیشنهاد کرده‌اند که این فاکتورها احتمالاً سبب تاثیرات منفی روی یادگیری و احساسات افراد خواهد گذاشت که وقتی آسپارتام بیش از حد مصرف شود این اتفاقات می‌افتد. یک تحقیق به تأثیرات آسپارتام توجه کرده است و شرکت کنندگان ۱۱ میلی گرم آسپارتام را به ازای هر پوند از وزن شان یعنی ۲۵ میلی گرم در هر کیلو به مدت هشت روز مصرف کردند.در انتهای مطالعه آن ها به شدت تحت تاثیر قرار گرفته و دچار افسردگی و استرس شدند و روی تمرینات ذهنی بدتر عمل کردند.
دیگر تحقیقات روی افرادی که شیرین کننده های مصنوعی استفاده کردند، انجام شد ولی نشان داد که خطر ابتلا به سکته و جنون در آن ها افزایش پیدا کرد.البته نوع دقیق این شیرین کننده شخص شده بود.بعضی از تحقیقات انجام شده روی موش ها این یافته ها را حمایت می کند.یک مطالعه تکراری برای مصرف آسپارتام که در موش انجام شد؛ نشان داد که روی حافظه اختلال ایجاد کرد و استرس اکسیداتیو در مغز را افزایش داد.
دیگر آزمایشات که در طول درازمدت انجام شد یک موقعیت عدم هماهنگی و توازن را در مغز نشان داد. دیگر آزمایش حیوانی انجام شده هیچ گونه عوارض منفی نشان ندادند. اگر چه این ها اغلب آزمایش های بزرگ و منحصر بودند و هیچ ارتباطی به آزمایش بلندمدت نداشتند.علاوه بر آن ۶۰ مورد برگزار شد که موش ها به فنیل آلانین نسبت به انسان ها حساس تر بوده اند. برخلاف این شواهد آسپارتام هنوز یک شیرین کننده ایمن و مطمئن در نظر گرفته می شود.البته به شرطی که مردم آن را حدود ۱۸ تا ۲۳ میلی گرم در هر پوند یعنی ۴۰ تا ۵۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن مصرف کنند. بلکه به این گفته ها یک فرد ۶۸ کیلوگرمی باید در طول روز به طور ماکسیمم حدود ۳۴۰۰ میلی گرم آسپارتام مصرف کند.
یک بسته شیرین کننده شامل ۳۵ میلی گرم آسپارتام و ۱۱۲ اونس یا ۳۴۰ میلی لیتر نوشابه رژیمی شامل ۱۸۰ میلی گرم آسپارتام می باشد. البته این مقدار آسپارتام می تواند وابسته به برند شیرین کننده نیز باشد. در هر حال بعضی از مقالات گزارش دادند که آسپارتام عوارض جانبی خاصی ندارد. به هر حال اگر می خواهید از مصرف آن خودداری کنید،باید اساساً شیرین کننده های مصنوعی را از رژیم غذایی خود حذف کرده و شکر اضافی مصرف نکنید .
الکل
الکل اگر به اندازه کافی و به صورت متعادل مصرف شود می تواند یک ماده لذت بخش کنار وعده غذایی تان باشد. به هر حال مصرف بیش از حد آن می‌تواند عوارض جدی برای مغز داشته باشد.
الکل نتایجی دارد که به کاهش حجم مغز؛ تغییرات متابولیکی و اختلال در انتقال دهنده های عصبی مواد شیمیایی منجر می شود که مغز از آن ها برای انتقال یا ارتباطات عصبی استفاده می‌کند. افرادی که اغلب الکل می خورند کمبود ویتامین B1 دارند.
این مورد می تواند به اختلال مغزی که انسفالوپاتی wenickes نام دارد, منجر شود که در هر صورت می‌تواند به سندروم korsakoffs پیشرفته شود. این سندروم توسط شدیدترین آسیب به مغز تشخیص داده می‌شود که شامل از دست رفتن حافظه,اختلال در بینایی; سردرگمی و لرزش می شود.مصرف بیش از حد الکل می تواند تاثیرات منفی روی افرادی که الکل مصرف نمی‌کنند،داشته باشد.
یک فرد اگرالکل زیادی مصرف کند به آن معتاد می‌شود و این می‌تواند سبب شود مغز او در زمان احساساتی شدن فرد درست عمل نکند و متفاوت از حالت نرمال و طبیعی باشد.برای مثال افرادی که به حالت غمگین و ناراحتی افراد حساسیتی ندارند؛ ولی به صورت های عصبانی حساس تر هستند گفته شده که این تغییرات برای شناخت احساسات احتمالا به دلیل الکل باشد که به عصبانیت منجر می شود. علاوه بر آن مصرف الکل در طول دوران حاملگی می تواند تاثیراتی روی جنین بگذارد.
چون مغز او هم چنان در حال تکامل است.اثرات سمی و بد الکل می‌تواند در پیشرفت اختلالاتی مانند سندروم الکل جنینی موثر باشد. اثر الکل در نوجوانان می‌تواند اساساً تخریب کننده باشد.چون مغز آن ها هم چنان در حال رشد است.
نوجوانانی که الکل می نوشند، مشکلاتی در ساختار؛عملکرد و رفتار مغز خود دارند که با آن هایی که نمی نوشند فرق دارند و اساساً نوشیدنی های الکلی مخلوط شده با نوشیدنی های انرژی زا فرد را نگران می‌کند.آن ها فرد را در هنگام رانندگی در معرض خطر قرار داده و به آن رفتارهای پرخطر یا وابستگی زیاد به الکل در آن ها دیده می شود. تاثیر الکل می تواند روی الگوی خواب نیز خود را نشان دهد.
نوشیدن مقادیر زیاد الکل قبل از خواب با کیفیت پایین خواب ارتباط مستقیمی دارد و می‌تواند به کمبود خواب منجر شود. درهر حال مصرف متعادل الکل احتمالا تاثیرات سودمندی خواهد داشت که شامل سلامت قلبی و کاهش ریسک ابتلا به دیابت می باشد.این تاثیرات مثبت و هدف مند بوده و اساس آن به طور متعادل مصرف یک لیوان مشروب در هر روز تعریف شده است. در حالت کلی شما باید از مصرف زیاد الکل خودداری کنید.چون اگر یک فرد جوان یا یک نوجوان باشید،باید در کل الکل را کنار بگذارید و اگر باردار نیز هستید بهتر است در کل الکل را حذف کنید.
ماهی که سرشار از جیوه است
جیوه یک فلز سنگین آلوده کننده بوده و دارای سم نورولوژیک می باشد که می تواند به مدت طولانی در بافت‌های حیوانات دیده شود.ماهی که مدت طولانی عمر کرده است؛ اساساً مستعد داشتن جیوه است و می‌تواند در طول دوره زندگی اش یک میلیون بار جیوه های اطراف خود را در آب جذب کرده باشد. به این دلیل منبع اولیه غذاهای جیوه در انسان‌ها غذاهای دریایی می باشد.
بعد از این که شخص جیوه مصرف کند در کل بدنش پخش شده و در مغز؛ کبد و کلیه‌ها نیز جمع می‌شود. در زنان باردار هم چنین در جفت جنین و رویان نیز قرار می‌گیرد. تاثیر سمیت جیوه شامل اختلال در سیستم عصبی مرکزی و نورون های انتقال دهنده و تحریک نوروتوکسین هاست که منجر به آسیب کلیه و مغز می‌شود. برای رشد جنین و کودکان جیوه می‌تواند رشد مغز را مختل کرده و سبب خرابی اجزای سلولی آن شود.
این مورد می تواند به فلج مغزی و دیگر کمبودهایی منجر شود .به هر حال بیشتر ماهی ها منبع غنی از میوه نیستند؛در حقیقت ماهی یک منبع پروتئینی بوده و شامل مواد غذایی ضروری و مفیدی مانند امگا ۳ و ویتامین ب ۱۲ ،زینک؛ آهن و منیزیم (منیزم و استرس) می باشد.بهتر است ماهی را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانید. به طور کلی پیشنهاد می‌شود که بزرگسالان باید ۲ تا ۳ ماه هر هفته ماهی مصرف کند. به هر حال اگر کوسه ماهی یا شمشیر ماهی میخورید،باید در همان هفته نوع دیگری ماهی مصرف نکنید. زنان باردار و بچه ها باید از ماهی که سرشار از جیوه است خودداری کنند. مانند کوسه ماهی ؛شمشیر ماهی، ماهی تن، کاشی ماهی؛ ماهی خال خالی و شاه ماهی.
به هرحال بهتر است هر هفته ۲ تا ۳ ماهی که از نبود جیوه در آن ها مطمئن هستید؛استفاده کنید. پیشنهادات و توصیه‌ها از کشور به کشوری دیگر متفاوت است و به نوع ماهی در آن منطقه بستگی دارد.پس همیشه بهتر است با مسئول امنیت غذایی شهر خود هماهنگ شوید و بدانید چه نوع ماهی مناسب تر است.هم چنین اگر شما خودتان ماهی گیری می کنید؛ بهتر است با افرادی که صلاحیت بیشتری دارند درباره میزان جیوه در آبی که ماهی گیری می کنید،سوال کنید.
اصل مطلب و نتیجه گیری:
رژیم غذایی شما اساساً یک تصویر بزرگ روی سلامت مغز می باشد و استاندارد الگوهای تورمی رژیم غذایی شامل شکر زیاد؛ کربوهیدرات تصفیه نشده، چربی ناسالم و غذاهای فرآوری شده می باشد که می تواند به اختلال در مغز و یادگیری منجر شود. همان طور که ریسک ابتلا به بیماری‌هایی مانند آلزایمر و جنون را افزایش می‌دهد، چندین ماده دیگر در بعضی غذاها می توانند برای مغز شما خطرناک باشند.
الکل می تواند آسیب های بزرگی به مغز شما وارد کند.مخصوصاً اگر به مقدار زیاد مصرف شود. در حالی که جیوه موجود در غذاهای دریایی می‌تواند نوروتوکسیک بوده و به طور موقت جلوی رشد مغز شما را بگیرد. در هرحال این به آن معنی نیست که به طور کامل این ۷ مورد غذا را کنار بگذارید. بلکه در حقیقت بعضی غذاها مانند الکل و ماهی فواید زیادی دارند.یکی از بهترین کارهایی که می‌توانید برای مغز خود انجام دهید؛ داشتن رژیم غذایی سالم که شامل مواد غذایی تازه می باشد به کار می‌رود.
