برترینها: با ورود به کانال ۲۰ دلاری، قیمت نفت به کمترین میزان خود طی ۱۸ سال گذشته رسید. درصورتی که قیمت نفت به کانال ۱۸ دلاری وارد شود، این قیمت را میتوان کمترین قیمت اسمی نفت طی ۲۲ سال گذشته نامید.
اما این تمام ماجرا نیست. به باور برخی کارشناسان، قیمت کنونی نفت، کمترین قیمت نفت در تاریخ ۷۰ سال گذشته جهان است. نرخ ۲۰ دلاری نفت در واقع قیمت «اسمی» این متغیر است و تورم در آن دخیل نشده است. اگر قیمتها را متناسب با تورم اصلاح کنیم، قیمتهای کنونی نفت تقریباً در حد پایینترین رکوردهای تاریخ ۸۰ ساله قیمت نفت است.
یک کارشناس اقتصادی می نویسد:«نفت در حالی به کمترین قیمتهای حقیقی خود در طول تاریخ ۷۰ سال رسیده است که قبل از این یکبار دیگر و در زمان دولت خاتمی، این تجربه را داشته است. اما این بار با توجه به تحریمهای گسترده علیه ایران، میتوان انتظار داشت که درآمد نفتی سالانه کشور به کمتر از ۴ میلیارد دلار رسیده باشد.
طبق اطلاعاتی که سایت oilprice در اختیار عموم قرار داده است، قیمت نفت سنگین ایران به ۱۴.۹۳ دلار رسیده است. درصورتی که انواع دیگر نفت ایران را نیز در نظر بگیریم، در بهترین حالت، قیمت نفت صادراتی ایران بهصورت میانگین در حدود بشکهای ۲۰ دلار است.
چنانچه صادرات نفت ایران را نیز در خوشبینانهترین وضعیت آن در نظر بگیریم، با صادرات روزانه یکمیلیون بشکه نفت خام، ایران به درآمد روزانه ۲۰ میلیون دلار خواهد رسید که این رقم در افق سالانه در حدود ۷میلیارد دلار خواهد شد. لازم به ذکر است که این، تنها «درآمد» ایران از نفت است، و اگر نصف این مبلغ را هزینههای تولید در نظر بگیریم، عملاً سود خالص صادرات نفت کشور به ۳.۵ میلیارد دلار میرسد.
درآمدهای ارزی کشور در دو بخش نفتی و غیر نفتی دستهبندی میشود. طی اطلاعاتی که سایت تسنیم منتشر کرده است، درآمدهای ناشی از صادرات نفت در سال ۹۰ در حدود ۱۱۸ میلیارد و ۲۳۲ میلیون دلار بوده است.
در همان سال، صادرات غیرنفتی ایران نیز در حدود ۴۳.۸ میلیارد دلار برآورد شده است.
پس در مجموع، درآمدهای ارزی کشور در دو بخش نفتی و غیر نفتی در سال ۹۰ به حدود ۱۶۲ میلیارد دلار رسید که از این میان در حدود ۷۳ درصد از آن را درآمدهای ارزش ناشی از صادرات نفت، و ۲۷ درصد را درآمدهای ارزی ناشی از صادرات غیر نفتی پوشش میداد.
در سال ۹۸ درآمدهای ناشی از صادرات نفت ایران در حالت خوشبینانه به ۱۰ میلیارد دلار رسید. صادرات غیر نفتی ایران نیز در سال ۹۸ به رقم ۴۱.۴ میلیارد دلار رسید.
با کاهش شدید درآمدهای نفتی، بار دیگر باید حسرت گذشت نه چندان دور را خورد. سالهایی که درآمد نفتی کشور سالانه تا ۱۰۰ میلیارد دلار میرسید و با سیاستهای سرکوب قیمتی دلار صرف واردات بیرویه میشد و عملا ذخیره چندانی برای آینده کشور باقی نماند. در حالی که داراییهای صندوق نفت نروژ به نزدیکی ۹۵۰ میلیارد دلار میرسد و داراییهای ارزی کشور عربستان در ژانویه ۲۰۲۰ در حدود ۴۹۰ میلیارد دلار تخمین زده میشود، برآوردها از مجموع ذخایر ارزی ایران به ۱۰۰ میلیارد دلار میرسد. باید از مسئولان کشور در زمان اوج درآمدهای نفتی پرسید که آن پولها، پولهایی که میتوانست در مواقع بحرانی به داد ملت برسد، صرف چه شده است.»