استرس و چاقی چه رابطه‌ای دارند و چگونه با آن مقابله کنیم

بدن اغلب انسان ها در مقابل انواع استرس ها به یک شکل پاسخ می دهد. زمانی که یک روز سرشار از استرس داشته باشید مغز شما به سلول ها دستور می دهد تا هورمون های خاصی را ترشح کنند، مثلا آدرنالین ترشح می شود تا بدن بتواند با ذخیره ی انرژی واکنش جنگ یا گریز را انجام دهد و همزمان ترشح هورمون کورتیزول افزایش می یابد که به سلول های بدن بگوید انرژی را جایگزین کنند. این مساله باعث می شود حتی اگر انرژی زیادی مصرف نکرده باشید به شدت احساس گرسنگی کنید و تا زمانی هم که استرس وجود داشته باشد ترشح کورتیزول بالاست. تعداد کمی از افراد هستند که در چنین شرایطی سراغ سبزیجات و خوراکی های کم کالری می روند. در عوض بیشتر افراد در شرایط استرس میل به غذاهای شیرین، پرچرب و پرنمک دارند چرا که این نوع خوراکی ها مغز را تحریک می کنند تا یک ماده ی شیمیایی آرام بخش را ترشح کند که منجر به کاهش تنش می شود. این اثر تسکین دهنده نوعی اعتیاد به غذا ایجاد می کند و باعث می شود در مواقع اضطراب به غذاهای چاق کننده تمایل پیدا کنید. ضمنا هنگامی که غده ی فوق کلیوی کورتیزول ترشح می کند تولید هورمون عضله ساز تستسترون کاهش می یابد و در دراز مدت بدن شما عضله از دست می دهد. کاهش بافت عضلانی نیز باعث کاهش میزان کالری سوزی بدن می شود و منجر به تولید چربی احشایی (خطرناک ترین نوع چربی برای سلامتی که طراف ارگان های حیاتی بدن مثل کبد، کلیه و قلب را احاطه می کند) می شود و سطوح کلسترول و انسولین خون را افزایش می دهد و مسیر بروز دیابت و بیماری قلبی را هموار می کند. این توضیحات بر رابطه ی مستقیم استرس و چاقی صحه می گذارند.

 

حرکت دادن عضلات راهی موثر و فوری برای رهایی از استرس است. ورزش بدن شما را فریب می دهد تا از منبع استرس دور شود. ورزش جریان خون را سریع تر می کند، کورتیزول را به کلیه ها می فرستد و از سیستم بدن خارج می کند. مهم نیست چه ورزشی را با چه شدتی انجام دهید حتی چند دقیقه پیاده روی یا انجام چند حرکت ساده ی تمرینی در رختخواب نیز مفید خواهد بود.

 

تحقیقات نشان داده اند در شرایط استرس افراد سریع تر غذا می خورند و اندازه ی لقمه های آنها بزرگتر می شود. اما آهسته غذا خوردن، لذت بردن از جزء جزء غذا و توجه کردن به احساس سیری می تواند باعث کاهش سطح کورتیزول و کاهش میزان غذا خوردن شود.

شاید عجیب باشد اما تحقیقات نشان داده اند که رژیم های سفت و سخت و بدون انعطاف میزان ترشح کورتیزول را تا ۱۸ درصد افزایش می دهند. وقتی سطوح کورتیزول افزایش یابد قند خون از کنترل خارج می شود. در این شرایط ابتدا قند خون افزایش می یابد سپس دچار افت قند خون می شوید و این مساله شما را به شدت گرسنه می کند. هنگامی که مغز شما از سوخت اصلی خود یعنی قند (گلوکز) محروم شود طلب قند می کند و در این حالت اراده دیگر نمی تواند نقشی داشته باشد و ناخودآگاه به سمت مصرف مواد شیرین می روید. اگر در شرایطی هستید که استرس های زیادی را تجربه می کنید لازم است در تدوین برنامه ی غذایی این مساله را مد نظر قرار دهید.