آنتی بیوتیک های مجاز و غیر مجاز در شیردهی

مانند دوران بارداری که در مورد مصرف داروها باید دقت میکردید و تنها داروهای مجاز مصرف میشد، در شیردهی هم چون امکان انتقال دارو در شیر مادر هست باید داروهای مجاز استفاده شود. بعلت رایج بودن عفونت های بعد از زایمان، مصرف آنتی بیوتیک ها در شیردهی زیاد است. به همین دلیل در این مقاله به بررسی مصرف این دارو و تأثیرات آن بر نوزاد می پردازیم.

 آنتی بیوتیک های مجاز در شیردهی

مصرف تعدادی از آنتی بیوتیک ها ( ضد میکروبی، ضد قارچی و حتی ضد ویروس ) در دوران شیردهی مجاز است زیرا مقدار بسیار کمی از این دارو ها در شیر مادر ترشح میشود و همچنین مدت مصرف دارو طولانی نیست و نهایت 10 تا 14 روز است.

در زیر لیستی از آنتی بیوتیک های اثبات شده مجاز یا غیر مجاز در طول شیردهی ذکر شده است. به یاد داشته باشید قبل از مصرف هرگونه آنتی بیوتیک با پزشک مشورت کنید:

آنتی بیوتیک هایی که برای مادران شیرده بی خطر هستند:

•  آموکسی سیلسن
•  آموکسی کلاو
•  داروهای ضد سل
•  سفالوسپورین
•  ماکرولیدها
•  تری متوپریم
• آسیکلوویر
•  آمانتادین
•  Valacyclovir
• کلروکین
•  هیدروکسی کلروکین
• کینین

آنتی بیوتیک هایی که باید با احتیاط و زیر نظر پزشک برای مادر شیرده تجویز شود:

• کلیندامایسین
• داپسون
• اسید ماندلیک
•  نالیدیکسیک اسید
•  نیتروفورانتوئین
• پنی سیلین
•  تتراسایکلین ها
• آمفوتریسین
•  فلوکونازول
•  فلوکیتوسین
•  ایتراکونازول

کدام آنتی بیوتیک ها مجاز نیست؟

در مورد مصرف مترونیدازول باید شیردهی به مدت 24 ساعت متوقف کرد و سپس شیر را دوشید و بیرون ریخت. ادامه شیردهی بعد از این این مدت منعی ندارد. همچنین درمیان آنتی بیوتیک های ضد قارچی کتوکونازول تنها آنتی بیوتیک ضد قارچی می باشد که امنیت مصرف آن برای مادران در دوران شیردهی ثابت شده است. مابقی باید با احتیاط مصرف شود. آنتی بیوتیک های ضد کرمی هم مانند کینولون، مبندازول، پیرانتل پاموآ، پرازیکوانتل، Quinacrine، تیابندازول، ببرزن نباید مصرف شود.

آیا تمام آنتی بیوتیک ها به شیر مادر منتقل می شوند؟

بله ، تمام  آنتی بیوتیک ها توانایی انتقال به شیر مادر دارند اما مقدار ترشح ناچیز است. مقدار آنتی بیوتیک منتقل شده در درجه اول بستگی به فراوانی دوز و غلظت ترکیبات آنتی بیوتیکی دارد. هیچ مدرک علمی وجود ندارد که نشان دهد آنتی بیوتیک ها باعث کاهش شیر می شوند.

با این وجود، قبل از مصرف هرگونه آنتی بیوتیک باید با پزشک خود مشورت کنید زیرا عوامل متعددی انتقال ترکیبات دارویی به نوزاد را تعیین می کنند.

اثرات نامطلوب آنتی بیوتیک ها

اگر مادر در طول شیردهی آنتی بیوتیک غیر توصیه شده مصرف کند، سلامتی نوزاد تحت تاثیر اثرات منفی قرار می گیرد. مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک مجاز نیست و می تواند منجر به بیماری های زیر در نوزاد شود:

1. تغییر فلور روده

آنتی بیوتیک ها نه تنها بر روی باکتری های ایجادکننده بیماری تأثیر می گذارند بلکه بر تشکیل و تراکم فلور باکتریایی طبیعی موجود در روده های کوچک نیز اثرگذار هستند. در نوزادان باکتریهای خوب که به هضم غذا کمک می کنند، زیاد وجود دارد. مصرف آنتی بیوتیک از طریق شیر مادر می تواند به کلونی های این باکتری ها آسیب برساند و منجر به سوء جذب مواد مغذی و اسهال می شود.

2. عفونت نوزادی

سپسیس یا عفونت زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن بیش از حد نسبت به بیماری ها واکنش نشان می دهد و در نهایت به بافت سالم بدن آسیب می رساند. یک آنتی بیوتیک می تواند از نظر ژنتیکی باکتری های طبیعی بدن را تغییر دهد و باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی و در نتیجه عفونت شود.

اگر گمان می کنید نوزاد شما به دلیل مصرف آنتی بیوتیک علائمی از خود نشان می دهد، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

جلوگیری از خطرات مصرف آنتی بیوتیک در نوزادان

با انجام اقدامات خاصی می توانید نوزاد خود را از خطرات آنتی بیوتیک دور نگه دارید:

1. درمان موضعی را به جای داروهای خوراکی انتخاب کنید:

به جای مشتقات خوراکی، پمادها و کرمهای آنتی بیوتیکی را انتخاب کنید.

2. آنتی بیوتیک هایی را انتخاب کنید که برای نوزادان بی خطر باشد:

اگر یک آنتی بیوتیک برای نوزادان بی خطر است ، پس مطمئناً برای مادر شیرده نیز بی خطر است. می توانید در مورد وجود چنین داروهایی با پزشک خود صحبت کنید.

3. بلافاصله بعد از شیردهی  قرص مصرف کنید:

بلافاصله پس از شیردهی، آنتی بیوتیک مصرف کنید، تا فاصله بین مصرف دارو و نوبت بعدی شیردهی حداکثر باشد. می توانید هر زمانی از روز دارو را مصرف کنید. بسته به عادتهای غذایی نوزاد می توانید زمان و دوز دارو را مشخص کنید.

4- از آنتی بیوتیک هایی استفاده کنید که توسط نوزاد جذب نشوند:

بعضی از آنتی بیوتیک ها توسط دستگاه گوارش نوزاد جذب نمی شوند و بدون ایجاد هیچ گونه آسیبی دفع می شوند. مصرف این داروها بی خطر است حتی اگر در شیر مادر باقی بمانند.

به یاد داشته باشید: هرگز حتی با وجود خفیف ترین بیماری ها به خود درمانی نپردازید زیرا نمی دانید داروی مصرفی برای نوزاد بی خطر است یا خیر. در طول شیردهی با پزشک صحبت کنید و با توجه به نظر و نسخه او آنتی بیوتیک مصرف کنید.