توجه داشته باشید که گیاه گزنه در واقع از دسته گیاهان دارویی به شمار می آید که در کشور ما در مناطق ییلاقی اطراف تهران،کرج و دامنه های البرز به طور خودرو دیده می شود و امروزه به دلیل ارزش دارویی فراوانی که دارد پرورش و کاشت گزنه در مزارع نیز صورت خواهد گرفت. همچنین می توان به منظور استفاده خانگی آن را در باغچه های خانگی نیز پرورش داد.
آشنایی با چگونگی کاشت گزنه
بهتر است بدانید که گزنه در واقع گیاهی یک ساله، چند ساله و پایا به شمار می آید که دارای ساقه های منشعب فراوانی به شکل چهار گوش و به شکل شاخه شاخه و بالارونده می باشد. این گیاه دارای گل هایی معمولا کوچک و کرک دار می باشد که به شکل نر و ماده بر روی یک بوته به صورت جداگانه رشد می کنند و در نتیجه توسط باد گرده افشانی خواهند شد. گل های گزنه نیز دارای رنگ سبزی می باشند و برگ های آن متقابل و بیضی مانند هستند و همچنین میوه های آن نیز مسطح و بیضی مانند می باشند. اغلب برگ های این گیاه متصل به ساقه می باشند و ساقه را نیز معمولا پرز ها و تارهای مخروطی شکلی احاطه خواهند کرد که در هنگام لمس به لباس یا سطوح پوست چسبیده می شود و به مرور منجر به خارش و سوزش خواهد شد.
دستورالعمل کشت بذر گزنه:
توجه داشته باشید که بایستی پیش از کاشت بذرها را به مدت ۱۲ الی ۲۴ ساعت درون آب بخیسانید و سپس آن ها را به صورت مستقیم درون زمین کشت نمایید و به طور کلی بهترین زمان برای انجام این فرآیند فصل بهار و تابستان می باشد. توصیه می شود که پیش از کاشت حتما خاک را شخم بزنید و آن را با کمپوست یا کود حیوانی پوسیده ترکیب نمایید و سپس بذر ها را در عمق یک سانتی متری درون زمین بکارید. به طور کلی می توان بذر ها را ابتدا درون گلدان یا سینی نشا کاشت و سپس با فرا رسیدن فصل بهار آن را به زمین اصلی منتقل نمود. بهتر است بدانید که روند جوانه زنی این گیاه حدود ۵ الی ۱۰ روز طول خواهد کشید و بایستی حتما پس از کاشت بستر را مرطوب نگه دارید و دمای مورد نیاز آن را تامین نمایید.
به طور کلی بایستی فاصله بین نهال ها را ۳۰ الی ۴۵ سانتی متر در نظر بگیرید و در طول هفته آن ها را سه مرتبه آبیاری نمایید. همچنین می توانید گیاه گزنه را درون گلدان نیز پرورش دهید و اگر قصد دارید آن را خانه نگهداری کنید در هر زمان از سال می توانید اقدام به کاشت بذر گزنه بکنید. توجه داشته باشید که برای کاشت بذر گزنه درون گلدان بایستی یک گلدان با قطر و عمق ۲۰ سانتی متر برای هر نهال در نظر بگیرید و در صورتی که از گلدان های سایز بزرگ استفاده می کنید فاصله میان نهال ها حدود ۲۰ سانتی متر در نظر بگیرید.
دستورالعمل تکثیر گیاه گزنه:
بهتر است بدانید که در واقع کشت و ازیاد گیاه گزنه از طریق بذر یا از روش رویشی انجام خواهد شد. به طور کلی کاشت گزنه از طریق بذر به صورت غیر مستقیم انجام می گیرد و در این روش بذرها را در زمان مناسب درون فضای آزاد کشت می کنند و سپس پس از آبیاری و چیدن علف های هرز نشاهای حاصل را در فصول پاییز به زمین اصلی منتقل خواهند کرد. توصیه می شود که پس از انتقال نشا ها به زمین اصلی آن را چندین مرتبه آبیاری نمایید.
توجه داشته باشید که اغلب تکثیر روشی گزنه ها از طریق تقسیم بوته و یا تقسیم ریزومه ها صورت خواهد گرفت و در این روش بایستی بوته های دو الی سه ساله سالم و بدون هیچ آلودگی قارچی را در زمانی مناسب از داخل خاک خارج نمایید و پس از تقسیم نمودن درون زمین مورد نظر بکارید.
شرایط مورد نیاز برای کشت گیاه گزنه:
همانطور که می دانید تمامی گیاهان برای اینکه بتوانند روند رشد خود را به خوبی سپری کنند نیاز به شرایط و محیطی دارند که شما بایستی آن را فراهم نمایید و به همین منظور در ادامه به بیان برخی از شرایط محیطی و اصول لازم برای کاشت و پرورش گیاه گزنه پرداخته ایم:
آبیاری مناسب:
بهتر است بدانید که در واقع نیاز آبی گیاه گزنه نسبتا کم می باشد و تنها زمانی بایستی اقدام به انجام آبیاری بکنید که سطح بستر خاک به صورت کامل خشک شده باشد. به طور کلی یک مرتبه آبیاری در طول یک الی دو هفته برای رشد این گیاه مساعد خواهد بود و نبایستی در روند آبیاری از حد مجاز فراتر روید.
نور لازم:
توجه داشته باشید که گیاه گزنه نمی تواند در محیط سایه رشد کند و برای رشد خود نیاز به نور کافی خواهد داشت. به این نکته هم توجه داشته باشید که یکی از کاربرد های مهم این گیاه استخراج کلروفیل از برگ های گیاه است.
خاک مرغوب:
بهتر است بدانید که در واقع خاک مساعد و مرغوب برای پرورش این گیاه استفاده از خاکی سبک و غنی از نیتروژن است و همچنین استفاده از خاکی که دارای مواد آلی باشد می تواند در روند رشد گیاه گزنه تاثیر بگذارد زیرا اغلب محصولات مطلوب در شرایطی به دست خواهند آمد که در خاک هایی عمیق و حاصلخیز مانند ترکیب پیت ماس، پرلیت و خاک برگ کشت شده باشند.
دمای مورد نیاز:
توجه داشته باشید گیاه دارویی گزنه نسبت به سرما بسیار حساس می باشد و اگر در دمای زیر ۱۵ درجه سانتی گراد قرار بگیرد به صورت کامل از بین خواهد رفت به همین منظور توصیه می شود که مراقبت های لازم را از گیاه در زمینه دمای لازم و مورد نیاز انجام دهید.
آفات و بیماری های گیاه گزنه:
بهتر است بدانید که گیاه گزنه ممکن است در طول روند رشد خود مورد هجوم برخی از آفات از جمله شته ها قرار بگیرد و به مراتب از پای در بیاید. همچنین توجه داشته باشید که در صورت نبود زهکشی مناسب رشد بیماری های قارچی شیوع پیدا خواهد کرد و برای از بین بردن آن می توانید از برخی اصول و روش های دفع آفات و بیماری ها استفاده نمایید.
