قرص لووتیروکسین+مقدار و نحوه مصرف

زمانی که اندام های داخلی بدن ما کاملا سالم باشند، در کنار یکدیگر بصورت متعادل کار می کنند و ما هیچ عارضه خاصی را مشاهده نمی کنیم و سلامت هستیم. اما در صورتی که حتی یکی از اندام ها مختل شده و نتواند به درستی به وظیفه خود عمل کند هماهنگی کل بدن به هم می خورد و در کنار آن علائم بیماری و عوارض آن مشاهده می شود. یکی از این اندام های مهم تیروئید است که گاها دچار کم کاری می شود. درمان های مختلفی برای کم کاری تیروئید وجود دارد که یکی از آن ها قرص لووتیروکسین می باشد.

در این مطلب گروه سلامت اوما تصمیم دارد، همه آن چه باید درباره قرص لووتیروکسین بدانید و ممکن است درباره آن سوال داشته باشید را برایتان توضیح دهد. پس تا پایان مطلب ما را همراهی کنید. 

در این مقاله می خوانیم:

قرص لووتیروکسین چیست؟

لووتیروکسین یکی از داروهای تجویزی است که به شکل های مختلف مثل قرص، کپسول خوراکی و یا تزریق قابل استفاده است. نام های تجاری این قرص Levoxyl، Synthroid و Unithroid می باشد و نوع خوارکی این دارو بیشتر به صورت ترکیبی و برای کمک به داروهای دیگر در درمان مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین یک درمان مجزا و کافی برای بیماری نیست و باید در کنار آن از داروهای دیگر نیز استفاده شود.

چرا قرص لووتیروکسین استفاده می شود؟

کاربرد اصلی این قرص در درمان کم کاری تیروئید است. این بیماری زمانی اتفاق می افتد که غده تیروئید شما نتواند به مقدار کافی هورمون تیروئید را ترشح کند و اصطلاحا می گوییم دچار کم کاری شده است. از لووتیروکسین در درمان گواتر یعنی غده تیروئید بزرگ شده که برجستگی و بزرگی آن از روی گلو قابل مشاهده است و انواع خاصی از سرطان تیروئید نیز استفاده می شود.

قرص لووتیروکسین چگونه عمل می کند؟

لووتیروکسین متعلق به یک دسته از داروها به نام داروهای هورمونی است. این داروها اغلب برای درمان بیماری های مشابه و تنظیم هورمون های ترشح شده در بدن استفاده می شوند. زمانی که تیروئید دچار کم کاری می شود و به اندازه کافی هورمون تیروئید ترشح نمی کند  لووتیروکسین به این غده کمک می کند که تولید هورمون هایش به اندازه طبیعی قبل از بیماری برسد. 

عوارض جانبی لووتیروکسین

قرص لووتیروکسین نیز مانند بسیاری از داروها با یک سری عوارض جانبی همراه است که البته همه افراد مصرف کننده این عوارض را تجربه نمی کنند و یا تنها برخی از آن ها را تجربه خواهند کرد. 

1- عوارض جانبی رایج قرص لووتیروکسین عبارتند از:

•  افزایش اشتها
• کاهش وزن
•  حساسیت گرما
• تعرق مفرط
•  سردرد
•  بیش فعالی
•  عصبی بودن
•  اضطراب
•  تحریک پذیری
• نوسانات خلقی
• مشکل خواب
•  خستگی
•  لرزش
• ضعف عضلانی
•  تغییرات در دوره قاعدگی
•  ریزش مو (معمولا موقت)
•  اسهال
• استفراغ
•  گرفتگی معده

2- عوارض جانبی جدی که در صورت مشاهده باید سریعا به پزشک خود مراجعه کرده و یا با او تماس بگیرید، شامل موارد زیر می باشند:

علائم حمله قلبي که عبارتند از:

•  درد قفسه سینه
•  تنگی نفس
•  ناراحتی در قسمت فوقانی بدن

علائم نارسایی های قلبی که عبارتند از:

•  تنگی نفس
•  خستگی شدید
•  تورم در پاها
• افزایش غیر منتظره وزن
• ضربان قلب بسیار سریع 
•  ریتم قلب نامنظم

تداخلات دارویی قرص لووتیروکسین

قرص خوراکی لووتیروکسین ممکن است گاهی با مصرف سایر داروها، ویتامین ها و یا گیاهانی که ممکن است در کنار آن به هر دلیلی استفاده کنید، تداخل داشته باشد. این تداخل زمانی اتفاق می افتد که یک ماده دارویی یا مکمل دیگر باعث تغییر در عملکرد این دارو می شود. این مسئله باعث خواهد شد قرص لووتیروکسین به خوبی عمل نکرده و حتی با مصرف دارو، کم کاری تیروئید برطرف نشود. در ادامه داروهایی که با قرص لووتیروکسین تداخل دارند و بر عملکرد آن تاثیر می گذارند را توضیح می دهیم.

تداخلاتی که خطر عوارض جانبی را افزایش می دهد:

مصرف داروهایی خاص همراه با لووتیروکسین باعث می شود شما دچار عوارض جانبی بیشتری شوید. این داروها عبارتند از:

1-  داروهای ضد افسردگی مانند آمی‌تریپتیلین، مپروتیلین و سرترالین:

هم عوارض جانبی داروهای ضد افسردگی و هم عوارض جانبی لووتیروکسین ممکن است هنگام مصرف این داروها با هم افزایش یابد. همچنین این مسئله شما را در معرض خطر بی نظمی ریتم قلب (آریتمی) قرار می دهد.

2-  داروهای سمیپومومتیک مانند پوسیدو افدرین و آلبوترول:

وقتی این داروها در طول درمان کم کاری تیروئید با لووتیروکسین مصرف می شوند، اثرات جانبی هر دو دارو سمپاتومیمتیک و لووتیروکسین افزایش می یابد. این مسئله ممکن است شما را در معرض خطر مشکلات جدی قلب قرار دهد.

3-  رقیق کننده های خون مانند وارفارین:

مصرف این داروها با لووتیروکسین ممکن است خطر خونریزی را در شما افزایش دهد. به همین دلیل در صورت استفاده قبل از تجویز لووتیروکسین حتما به پزشک خود اطلاع دهید تا در صورت نیاز پزشک دوز داروهای رقیق کننده را کاهش دهد. 

4-  کتامین:

مصرف این دارو با لووتیروکسین ممکن است خطر ابتلا به فشار خون بالا و افزایش سرعت ضربان قلب را به همراه داشته باشد.

 تداخلاتی که می تواند تاثیر داروهای شما را کمتر کند:

مصرف برخی از داروها به همراه لووتیروکسین ممکن است تداخلات جدی بالا را نداشته باشد اما اثر این قرص را کاهش داده و طول درمان کم کاری تیروئید را افزایش خواهد داد. این داروها عبارتند از:

•  داروهای ریفامپین و ضد تشنج مانند کاربامازپین و فنوباربیتال.
•  کربنات کلسیم یا سولفات آهن.( لووتیروکسین را حداقل چهار ساعت قبل یا بعد از مصرف این داروها مصرف کنید تا مطمئن شوید که لووتیروکسین به درستی عمل می کند.)
•  Colesevelam، کلستیآمین، کلستیپول، کایگزالات یا Sevelamer( لوتویروکسین را حداقل 4 ساعت قبل از مصرف این داروها برای کمک به اطمینان از اینکه لووتیروکسین به درستی کار می کند، مصرف کنید.)
•  Orlistat
• سمیتیکون و آنتی اسیدها مانند آلومینیوم یا منیزیم.
•  داروهای سرطان مانند ایاتینیب که متعلق به نوع مهارکننده های تیروزین کیناز هستند.

گاهی نیز مصرف قرص لووتیروکسین باعث کاهش عملکرد داروهای دیگر می شود. به عنوان مثال این قرص عملکرد داروهای زیر را کم تر از حد مورد انتظار می نماید:

1-  داروهای دیابت مانند انسولین، متفورمین، ناتل گنیدید، گلاییزید:

اگر هر یک از این داروهای دیابت (علائم و درمان دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 چگونه است) را با لووتیروکسین مصرف کنید، پزشک ممکن است دوز مصرفی آن ها را برایتان افزایش دهد تا نتیجه دلخواه حاصل شود.

2-  دیگوکسین:

اگر این دارو را با لووتیروکسین مصرف کنید نیز احتمالا پزشک دوز مصرفی آن را افزایش خواهد داد تا از کاهش عملکرد آن به خاطر لووتیروکسین جلوگیری کند. به همین دلیل عوارض جانبی دیگوکسین افزایش پیدا می کند. 

3-  تئوفیلین:

اگر تئوفیلین را با لووتیروکسین مصرف کنید، پزشک سطح تئوفیلین بدن شما را در طول درمان کنترل می کند.

هشدارهای مصرفی لووتیروکسین

در هنگام مصرف این دارو باید برخی از هشدارهای مهم درباره آن را جدی بگیرید. این هشدارها عبارتند از:

1- احتمال ایجاد آلرژی

لووتیروکسین می تواند برخی از آلرژی های زیر را در بدن شما ایجاد کند:

•  بثورات پوستی یا کهیر
•  سوزش
•  تورم صورت، لب ها، گلو یا زبان 
•  مشکل تنفس
•  خس خس کردن
• دل درد
• حالت تهوع
• استفراغ
• اسهال
• تب

2- احتمال ایجاد تداخلات غذایی

برخی از غذاها مانند آرد سویا، گردو و دیگر الیاف فیبری ممکن است بر جذب لووتیروکسین توسط بدن تاثیر داشته باشند.

3- احتمال ایجاد خطراتی برای بیماری های خاص

الف) برای افراد مبتلا به مشکلات قلب:

لووتیروکسین می تواند خطر افزایش مشکلات جدی قلب، مانند حمله قلبی، ریتم قلب غیر طبیعی و نارسایی قلبی را در این بیماران افزایش دهد. اگر این مشکلات را قبلا تجربه کرده باشید خطرات این دارو بیشتر هم می شود. اگر دچار مشکلات قلب یا سابقه مشکلات قلب هستید، حتما به پزشک خود بگویید. پزشک شما احتمالاد با دوز پایین تر لووتیروکسین درمان را شروع می کند.

ب) برای افراد مبتلا به دیابت:

در صورت ابتلا به دیابت حتما به پزشک خود اطلاع دهید. مصرف لووتیروکسین می تواند دیابت شما را بدتر کند. پزشک ممکن است میزان قند خون را دقیق تر بررسی کند و در صورت لزوم داروهای دیابت شما را کنترل نماید.

ج) برای افرادی که مبتلا به پوکی استخوان هستند:

استفاده از لووتیروکسین برای مدت زمان طولانی می تواند موجب کاهش تراکم استخوان شما شود و خطر شکستگی استخوان را افزایش دهد. بنابراین افراد مبتلا به پوکی استخوان در حین مصرف این دارو باید توصیه های پزشکی را رعایت کنند.

چ) برای افراد مبتلا به مشکلات آدرنال یا هیپوفیز:

در صورت داشتن مشکلات هیپوفیز حتما به پزشکتان اطلاع دهید. استفاده از لووتیروکسین باعث تغییرات در میزان هورمون تیروئید می شود که می تواند این مشکلات را بدتر کند.

خ) برای افراد مبتلا به اختلالات لخته شدن خون:

اجازه دهید دکتر بداند اختلالات لخته شدن خون دارید. مصرف لووتیروکسین ممکن است سبب لخته شدن خون و خونریزی بیشتر شود.

4- هشدارها برای گروه های دیگر

برای زنان باردار:

مطالعات نشان می دهد مصرف لووتیروکسین در زنان باردار خطری برای جنین ندارد. اگر باردار هستید یا قصد دارید باردار شوید، با پزشک خود صحبت کنید. معمولا این دارو آسیبی به بارداری نمی زند. با این حال، این دارو فقط در صورت نیاز ضروری باید در دوران بارداری استفاده شود، زیرا به طور کلی تا می توانید نباید در این دوران داروهای شیمیایی یا گیاهی مصرف کنید.

برای زنان شیرده:

مقدار کم لووتیروکسین ممکن است به شیر مادر منتقل شود، اما این دارو معمولا هنگام شیر دادن مجاز است. در حین مصرف لووتیروکسین و شیردهی شرایط را برای پزشکتان توضیح دهید.

برای سالمندان:

اگر بیشتر از 65 سال سن دارید، در طول مصرف این دارو، ممکن است در معرض خطر ابتلا به عوارض قلبی (مانند ریتم های قلب نامنظم) باشید. به همین دلیل پزشک دارو را با مصرف دوز پایین تر شروع می کند.

برای کودکان:

برای درمان کم کاری تیروئید قرص های لووتیروکسین مخصوص کودکان تجویز می شود و مشکلی ایجاد نمی کند.

نحوه مصرف لووتیروکسین چگونه است؟

ممکن است تمام دوزهای مصرفی و فرمهای دارویی در این قسمت وجود نداشته باشد، اما سعی کردیم به طور کامل آن ها را برایتان توضیح دهیم. مقدار دوز، فرم دارو و چگونگی مصرف دارو، بستگی به موارد زیر دارد:

• سن شما
•  شرایط درمان 
•  شدت بیماری
• سایر مشکلات پزشکی شما 

 چگونگی واکنش به دوزهای اول 

1- دوزهای مصرفی برای درمان کم کاری تیروئید

دوز مصرفی بزرگسالان (سن 18-49 سال):

•  دوز بر اساس وزن و سطح هورمون های تیروئید است. دوز روزانه معمول 1.7 میکروگرم در هر کیلوگرم است.
•  میزان مصرف دارو معمولا کمتر از 200 میکروگرم در روز می باشد.

دوز مصرفی کودکان (سن 0 تا 17 سال):

• دوز بر اساس وزن و سطح هورمون های تیروئید است.

دوز مصرفی سالمندان (50 ساله و بالاتر):

•  دوز معمولی با مصرف 25-50 میکروگرم در روز شروع می شود.
•  دکتر شما دوزها را هر 6 تا 8 هفته یک بار بر اساس نتایج آزمایشگاه هورمون تیروئید تنظیم و بررسی می کند.

2- دوزهای مصرفی برای درمان گواتر

دوز مصرفی بزرگسالان (سنین 18 سال و بالاتر):

• دوز شما بر اساس نیازهای شما و سطوح هورمون تیروئید است. دکتر شما دوز مناسب را برای شما تعیین می کند و آن را بر اساس میزان فعلی هورمون تیروئید تنظیم می کند.

دوز مصرفی کودکان (سن 0 تا 17 سال):

• مصرف این دارو برای درمان گواتر در افراد زیر 18 سال توصیه نمی شود. 

3- مصرف برای درمان سرطان تیروئید

دوز مصرفی بزرگسالان (سنین 18 سال و بالاتر):

• دوز شما بر اساس نیازهای شما و سطوح هورمون تیروئید است. دکتر شما دوز مناسب را برای شما تعیین می کند و آن را بر اساس میزان فعلی هورمون تیروئید تنظیم می کند.

دوز مصرفی کودکان (سن 0 تا 17 سال):

• مصرف این دارو برای درمان گواتر در افراد زیر 18 سال توصیه نمی شود. 

4- مصرف برای افراد خاص

برای زنان باردار:

• ممکن است شما نیاز به دوز بالاتر از لووتیروکسین برای درمان داشته باشید.

برای افراد مبتلا به بیماری قلبی، دوز بستگی به سن شما دارد:

•  اگر سن شما 18 سال و یا بیشتر است، دوز توصیه شده 25-50 میکروگرم در روز است.
•  اگر سن شما 50 سال یا بیشتر است، دوز توصیه شده 12.5-50 میکروگرم در روز است.
•  دوزهای شما ممکن است هر 6 تا 8 هفته یک بار توسط پزشک تنظیم شود.

نکات مهم دیگر

- قرص لووتیروکسین خوراکی برای درمان طولانی مدت استفاده می شود. اگر آن را به صورت تجویز شده مصرف نکنید، با خطرات جدی همراه است.

- اگر مصرف دارو را قطع کنید یا آن را مصرف نکنید، هورمون های تیروئید شما کاهش می یابد، که ممکن است باعث کم شدن سطح انرژی، خستگی، ضعف، مشکلات گفتاری، یبوست یا پوست ضخیم شود و یا حتی ممکن است منجر به کما شود.

- اگر مصرف یک وعده از دارو را فراموش کردید یا دارو را طبق برنامه مصرف نکردید، داروهای شما ممکن است به خوبی کار نکند یا ممکن است تاثیر آن به طور کامل متوقف شود. برای تاثیر مناسب این دارو، مقدار مشخصی باید در زمان توصیه شده به صورت منظم در طول درمان وارد بدن شما شود. در صورت فراموش کردن یک دوز سریعا آن را مصرف کنید اما در صورتی که چند ساعت از آن گذشته باشد و نزدیک وعده بعدی هستید صبر کنید و همان یک وعده را مصرف کنید. همچنین از مصرف دو قرص به طور همزمان جدا خودداری کنید. زیرا می تواند باعث بروز خطرات جبران ناپذیری شود.

اگر دارو را بیش از حد مصرف کنید ممکن است با موارد خطرناک زیر مواجه شوید:

• گیجی
• از دست دادن تمرکز
•  سکته مغزی
• شوکه شدن
•  کما

- اگر فکر می کنید بیش از حد این دارو را مصرف کرده اید، با پزشک تماس بگیرید. اگر علائم شما شدید است، با شماره 115 تماس بگیرید یا به نزدیکترین اورژانس بروید.

ملاحظات مهم برای مصرف لووتیروکسین

در صورتی که پزشک لووتیروکسین را تجویز کرد، این نکات را حتما در نظر داشته باشید:

1- نکات عمومی

•  بهتر است لووتیروکسین را بدون غذا، با معده خالی مصرف کنید.
•  لووتیروکسین را صبح ها مصرف کنید. مصرف آن 30 دقیقه تا 1 ساعت قبل از اولین وعده غذایی تاثیر بیشتری دارد.
•  می توانید قرص را برش دهید یا خرد کنید.

2- نکات نگهداری

•  لووتیروکسین را در دمای اتاق بین 59 تا 86 درجه فارنهایت (15 تا 30 درجه سانتیگراد) نگهداری کنید.
•  آن را از نور دور نگه دارید.
•  این داروها را در مناطق مرطوب مانند حمام نگهداری نکنید.

3- نکات خرید مجدد

نسخه تجویزی برای این دارو قابل تجدید است. نیازی به نسخه جدید نیست. اما خودسرانه مصرف درمان را اضافه نکنید. تنها در صورتی که پزشک به شما گفته باشد که بعد از تمام شدن دارو دوباره آن را ادامه دهید می توانید نسخه مجدد خریداری کنید. 

4- نکات مصرف دارو در سفر

هنگامی که در حین سفر این قرص را مصرف می کنید:

• همیشه داروهای خود را با خود حمل کنید. هنگام پرواز، قرص را در کیف دستی همراه خود داشته باشید.
• نگران دستگاه های اشعه ایکس فرودگاه نباشید. آنها نمی توانند به داروهای شما آسیب برسانند.
•  ممکن است مجبور شوید دارو را به کارکنان پرواز نشان دهید. بنابراین همیشه قوطی دارو با برچسب آن را همراه داشته باشید.
•  این دارو را در ماشین قرار ندهید. مخصوصا زمانی که هوا گرم یا سرد است از این کار اجتناب کنید.

5- نکات نظارت بالینی

پزشک شما در طول درمان با این دارو میزان هورمون تیروئید را هر چند وقت یک بار کنترل می کند. دکتر آزمایش های خون انجام خواهد داد تا اطمینان حاصل کند که سطح هورمون تیروئید در محدوده ای است که برای شما مناسب است. همچنین آزمایشات نشان می دهد آیا دارو موثر بوده است یا خیر؟

6- نکات رژیم غذایی 

برخی از غذاها مانند آرد سویا، وعده های غذایی پنبه دانه، گردو و دیگر الیاف فیبری ممکن است بر جذب لووتیروکسین توسط بدن تاثیر داشته باشند. با پزشک خود صحبت کنید که آیا باید تغییراتی در رژیم غذایی خود در حین درمان ایجاد کنید یا خیر؟

جذب لووتیروکسین همراه با غذاهایی مانند آرد سویا، پنبه دانه، گردو، فیبر رژیمی، کلسیم و آبمیوه فراوری شده با کلسیم کاهش می یابد. حتی الامکان باید از مصرف این غذاها چند ساعت پس از تزریق یا خوردن قرص آن اجتناب شود.

هشدارهای مهم FDA

 این دارو هشدار جعبه سیاه دارد. این جدیترین هشدار اداره غذا و دارو (FDA) است. هشدار جعبه سیاه به پزشکان و بیماران در مورد اثرات مواد مخدر که ممکن است خطرناک باشد و در دارو موجود است، هشدار می دهد.

 هورمون های تیروئید، از جمله لووتیروکسین، نباید برای کاهش وزن یا درمان چاقی استفاده شود. مصرف دوزهای بالاتر می تواند منجر به عوارض جدی و حتی تهدید کننده زندگی باشد.

در هنگام مصرف داروهای تیروئید چه چیزهایی نباید مصرف کنید؟

در هنگام مصرف داروهای تیروئید نباید از مواد غذایی یا مکمل های زیر استفاده کنید:

• گردو.
•  آرد سویا.
•  دانه پنبه.
• مکمل های آهن یا مولتی ویتامین های حاوی آهن.
•  مکمل کلسیم.
•  آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم یا منیزیم.
• بعضی از داروهای زخم مانند سوکارالفت (Carafate)

سوالات متداول درباره مصرف قرص لووتیروکسین

1.آیا می توانید لووتیروکسین را با قهوه مصرف کنید؟

مطالعات تحقیقاتی نشان داده است که مصرف این قرص همزمان با قهوه می تواند به طور قابل توجهی جذب داروی تیروئید در روده را کاهش دهد. به همین دلیل کارشناسان توصیه می کنند بین مصرف دارو و قهوه حداقل 60 دقیقه فاصله زمانی را در نظر بگیرید و بعد قهوه بخورید.

2. بهترین زمان برای مصرف لووتیروکسین چه زمانی است؟

 این دارو را با معده خالی، 30 دقیقه قبل از غذا مصرف کنید. لووتیروکسین معمولا صبح ها باید مصرف شود. دستورالعمل های دارویی خود را با پزشک در میان بگذارید و هر روز در یک زمان مشخص دارو را مصرف کنید. ممکن است چند هفته طول بکشد تا بدن شما شروع به پاسخ به این دارو کند. پس نگران این موضوع نباشید و به مصرف دارو ادامه دهید.

 3. چه ویتامین هایی نباید با داروی تیروئید مصرف شود؟

لووتیروکسین با مواد معدنی مانند آهن، کلسیم و منیزیم تداخل دارد که فعالیت تیروئید را پایین می آورد. بسیاری از آنتی اسیدها حاوی منیزیم و آلومینیم هستند، بنابراین از مصرف آنها در هنگام مصرف مکمل تیروئید لووتیروکسین اجتناب کنید.

4. آیا قرص های تیروئید باعث کاهش وزن می شوند؟

 کاهش عملکرد تیروئید یا کم کاری آن معمولا با افزایش وزن همراه است. اما بر خلاف باور عموم، درمان موثر با لووتیروکسین (LT4) برای بازگرداندن سطح هورمون طبیعی هورمون تیروئید به حالت نرمال با کاهش وزن همراه نیست.

5. آیا لووتیروکسین باعث ریزش مو می شود؟

بله، متاسفانه یکی از عوارض جانبی منفی  این قرص ریزش مو است. بنابراین به خاطر عملکرد پایین تیروئید ریزش مو مشاهده می شود اما مصرف این دارو باعث افزایش ریزش موی مجدد می شود. (برای جلوگیری از ریزش مو چه باید کرد؟ )