سلامت نیوز-*عطیه میرزا امیری: آدم‌هایی که همیشه و در هر شرایطی غر می‌زنند، دوستان کمتری دارند و در بین همان دوستان کم هم، محبوب نیستند. شاید این افراد از بچگی خوش‌بین نبوده‌اند و همیشه نیمه خالی لیوان را می‌دیدند، بنابراین از همان ابتدا به غر زدن و دیدن کاستی‌ها عادت کردند. پس شاید یکی از وظایف والدین در تربیت کودکشان این باشد که او را خوش‌بین بار بیاورند. تربیت کودکانی خوش‌بین که نیمه پر لیوان را می‌بینند، کار سختی است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از ضمیمه خانواده روزنامه اطلاعات، اگر کودکان خود را خوش‌بین تربیت کنید، در آینده شادتر خواهند بود و با چالش‌های مختلف بهتر کنار خواهند آمد. همچنین آنها جزو افرادی خواهند شد که به دلیل انرژی مثبتی که دارند، دوستان زیادی پیدا می‌کنند و در میان دوستانشان محبوب خواهند شد. اما چطور می‌توان افراد خوش‌بینی تربیت کرد؟ در این مقاله به روش‌هایی پرداخته‌ایم که به کودک‌تان کمک می‌کند در آینده، زندگی را زیباتر ببیند و خوشحالی‌هایشان را پررنگ‌تر کنند.
۱) به کودک ریسک‌پذیری را بیاموزید
والدین علاوه‌بر اینکه تلاششان را می‌کنند تا کودک خود را از خطرهای جسمی مصون دارند، درصدد این هستند که به فرزندشان کوچکترین صدمه روحی وارد نشود. اکثر اوقات روح و جسم در راستای هم حرکت می‌کنند. مثلا اکثراوقات والدین برای در معرض خطر نبودن جسم فرزندشان، او را از برخی فعالیت‌ها دور می‌کنند و همین باعث می‌ش ود اعتماد به نفس آن کودک آسیب ببیند. سخت است که ببینید، فرزندتان جلوی سایرین از میله بارفیکس نمی‌تواند، بالا برود یا در تیم فوتبال مدرسه، بدترین عملکرد را دارد. این عدم موفقیت‌ها باعث می‌شود که بخواهید کودک را از این وضعیت دور کنید. اما یادتان باشد، اگر کودک را تشویق به دوری از چنین حیطه‌هایی کنید، درواقع اعتمادبه‌نفس او را کاهش داده‌اید و باعث می‌شوید که بدبینی به آرامی از در پشتی وارد مغز او بشود.
حرفه‌ای نبودن و ناشی بودن کودک در انجام برخی از فعالیت‌ها نباید باعث این بشود که او را از انجام آن کارها منع کنید. خطرپذیری حساب شده را به فرزند خود بیاموزید و اجازه بدهید که فرزندتان تجربه‌های جدید و جالبی در زندگی داشته باشد. برای مثال اجازه دهید که او تجربه رفتن به اردو داشته باشد حتی اگر می‌دانید ممکن است در آن اردو به زمین بیفتد و صدمه ببیند. نگذارید که کودک از حس تجربه‌های جدید بترسد. بگذارید آزادانه تجربه کند تا در آینده بتواند از پس خودش برآید.
۲) به فرزندتان مسئولیت بدهید
کودک در هر سنی که هست، با توجه به توانایی‌هایی که دارد به او مسئولیت دهید. مسئولیت دادن به کودکان باعث می‌شود آنها وظایفی را برای خود احساس کنند و با انجام صحیح آن کارها احساس شادی و مفید بودن را تجربه کنند.
حتی از همان سن پایین هم همیشه او را برای انجام وظایفی چون تمیزکردن اتاق، جمع‌کردن تخت، شانه‌زدن به مو و… مسئول بدانید. می‌توانید برای انجام یا عدم انجام این وظایف ساده و بی‌زحمت هم تشویق یا تنبیه‌های کوچکی تعبیه کنید تا احساس جدی بودن این کارها را به کودک القا کنید. بعد از مدتی می‌بینید که کودک به آن وظایف پای‌بند است. هرچقدر کودک این مسئولیت‌پذیری را بهتر یاد بگیرد و انجام بدهد، بیشتر احساس شادی و رضایت از خود خواهد داشت.
اما نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که سن کودک را در این مسئولیت پذیری‌ها در نظر بگیرید. تناسب سن و انجام مسئولیت‌های مختلف بسیار مهم است. زیرا به عقیده روانشناسان، اگر کودکان نتوانند از عهده کارهایی که به آنها واگذار می‌کنید برآیند، اعتماد به نفسشان آسیب می‌بیند. برای مثال، کودک ۲ ساله فقط می‌تواند اسباب‌بازی‌هایش را بردارد و جابه‌جا کند، کودک ۳ ساله می‌تواند لباس‌های کثیف خود را توی سبد رخت‌های چرک قرار بدهد، کودک ۴ ساله می‌تواند ظرف غذایش را داخل ظرف‌شویی بگذارد یا کودک ۵ ساله می‌تواند سبد لباس‌های کثیف را خالی کند و کودکان ۶ ساله هم می‌توانند لباس‌های شسته شده را تا کنند.
۳) شکایت کردن را کنار بگذارید
کودکان خواه ناخواه از رفتارهای والدین خود الگو می‌گیرند. اگر شما به عنوان مادر یا پدر مدام از وضعیتی که در آن هستید، شکایت کنید، این رفتار به احتمال زیاد در آینده فرزندتان نیز تاثیر خواهد گذاشت. به‌جای اینکه مدام از وضعیت بد شکایت کنید و روی نقاط منفی خود بمانید، از مثبت‌ها بگویید و سعی کنید خوش‌بینانه‌تر به دوروبر خود نگاه کنید تا تأثیر رفتاری بهتری روی فرزندتان داشته باشید. برای مثال بازی جالبی که در این زمینه وجود دارد و می‌توانید با کودکان خود انجام بدهید، بازی «گل ـ تیغ» است. در این بازی، هر یک از اعضای خانواده شروع به مطرح‌کردن نقاط خوب و بد روز خود می‌کند. درواقع، گل نماینده چیزهای خوبی است که برای هرکس اتفاق افتاده است و تیغ نشان می‌دهد که برخی چیزهای بد نیز در طول روز رخ می‌دهد. تمرکز این بازی باید روی نقاط مثبت باشد و همه اعضای خانواده را به آینده‌ای خوشایند و امیدواری نوید بدهد.
۴) فکر و صبر قبل از هر واکنشی
قبل از اینکه سریعا در مقام دفاع از کودک خود برآیید، کمی صبر کنید و تأمل به خرج بدهید. با صبرکردن و نشان‌ندادن واکنش‌های سریع و فوری می‌توانید بهتر فکر کنید و با راه‌حل‌های بهتری مسائل کودک خود را حل کنید. فرض کنید در مدرسه کسی به کودک شما گفته است: «بی‌عرضه». در این صورت ۲ راه پیش روی‌تان است. نخست اینکه شماره والدین آن کودک دیگر را پیدا کنید و به والدین او این موضوع را اطلاع دهید و از فرزند آنها شکایت کنید. دوم اینکه به کودک خود یاد بدهید در چنین مواقعی چه واکنش و رفتاری داشته باشد.
قطعا روش دوم بسیار مفیدتر است. این خودداری از مداخله در روابط کودک باعث می‌شود تا او خودکنترلی بیشتری در زندگی به دست بیاورد.نکته دیگر این است که کودک خود را با به خرج‌دادن صبر و تحمل توانا و مستقل بار بیاورید. در این صورت، پس از موفقیت شادی بیشتری کسب خواهد کرد و فردی می‌شود که نسبت به توانایی‌های خود و موفق‌شدن، خوش‌بین است
* کارشناس ارشد روانشناسی
