سلامت نیوز:زماني نه چندان دور، بيان اين جمله به مستاجر که «ان‌شاءا... همين خانه را بخري» نقل زبان‌ها بود و آرزويي دست‌يافتني اما امروزه نه‌تنها خنده تلخي بر لبان مستاجران مي‌نشاند؛ بلکه جوابي جز «دعا کن اجاره همين را بتوانم بدهم» ندارد. نگاهي به برگه‌هاي چسبيده به شيشه بنگاه مسکن مي‌اندازد و سري تکان مي‌دهد و از سر نااميدي وارد بنگاه مي‌شود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ملی ،در پاسخ به پرسش صاحب بنگاه که ميزان پرداخت وديعه و اجاره را مي خواهد بداند، زبانش بند مي آيد و با خجالت آن را مي‌گويد. از نگاه بنگاه‌دار جوابش را مي‌گيرد و مي‌فهمد با اين ميزان اندوخته، نه‌تنها بودجه پرداخت را ندارد؛ بلکه بايد محله و منطقه زندگي را هم تغيير دهد بلکه بتواند با متراژي کمتر جايي براي سکني پيدا کند.
تمام اين موارد از يک‌سو، شرمساري جلوي زن و بچه از سويي ديگر دلش را آتش مي‌زند؛ «به آنها چه بگويم که سال گذشته وعده خريد خانه را داده بودم.» اين نه قصه است و نه روايت، بلکه تراژدي واقعي زندگي جمع کثيري از افراد جامعه است که در سايه شيوع کرونا و افزايش ناگهاني مسکن اين روزها، رويا و قدرت خريد مسکن را از آنان گرفته شده است.
مستاجراني که به ناچار به شرايط رهن و اجاره تن مي‌دهند و طلا و هر آنچه قابل فروش است را به حراج مي‌گذارند تا بلکه بتوانند يک‌سال ديگر سرپناه داشته باشند. اجاره‌نشين‌هايي که براساس گزارش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي، حدود 30 درصد جمعيت ايران هستند که اين نسبت در استان تهران بيش از 51 درصد و در شهر تهران حدود 44 درصد است و در سال‌هاي اخير به دليل جهش‌هاي چندباره در قيمت مسکن و فقدان هر نوع برنامه حمايتي از مستاجران و کنترل اجاره‌بها، تاثير هزينه مسکن بر سفره مستاجران تاثير شگرفي گذاشته است.
کوتاه شدن سقف رفاه خانواده
شهلا کاظمي‌پور جامعه‌شناس به تشريح تبعات گراني مسکن و تاثير آن بر مستاجران پرداخت و گفت: يکي از پيامدهاي رواني - اجتماعي افزايش اجاره بها، افزايش استرس و نگراني سرپرست خانوار نسبت به جابه‌جايي مدرسه فرزندان و محل کار است که ترافيک و آلودگي زيست محيطي هم به آن اضافه مي‌شود.
وي تصريح کرد: اين نگراني به ساير اعضاي خانواده هم منتقل مي‌شود به اين معنا که وقتي برنامه‌ريزي زندگي يکباره با افزايش اجاره بها به هم مي‌ريزد، لاجرم سقف خورد و خوراک و رفاه خانواده کوتاه مي شود تا امکان پرداخت اجاره‌بها فراهم شود.
کوتاه شدن سقف رفاه خانواده، به کاهش سطح بهداشت، تغذيه، تحصيل فرزندان و موارد رفاهي ديگر منجر مي‌شود و اختلافات زناشويي را دامن مي‌زند که خود افت کيفيت زندگي و ايجاد انواع بيماري‌ها و استرس‌ها به دنبال خواهد داشت.
وي ادامه داد: کمرنگ شدن عدالت اجتماعي، نابرابري توزيع درآمد و افزايش خط فقر ناهنجاري‌هايي است که متعاقب خود تضعيف وضعيت اقتصادي قشر فقير جامعه و تقويت قشر بالاي جامعه را به همراه دارد.
فاصله طبقاتي روز به روز بيشتر مي‌شود علي‌رغم اينکه همواره برنامه‌ها بر برابري اجتماعي و تلاش براي کاهش ميزان فقر در جامعه چيده شده است. اين جامعه‌شناس، ابتلا به کرونا در ميان افراد جامعه را مثال زد و گفت: در بحث کرونا هم شاهد هستيم افرادي که سطح رفاه بهتري دارند کمتر مبتلا شده و افرادي که نياز مالي داشته و مجبور به حضور در صحنه‌هاي کار و اقتصاد بودند بيشتر گرفتار شده‌اند.
کاظمي‌پور در بخشي ديگر از اين گفت‌وگو، با انتقاد از اينکه اين افزايش ناگهاني همواره پيش آمده و ديگر نمي‌توان انگ غافلگيري به آن زد، گفت: افزايش اجاره‌بها اگر ناگهاني و در کوتاه مدت اتفاق مي‌افتاد، مي‌توان گفت غافلگير‌کننده بود اما وقتي در چند سال اين تکرار مي‌شود ديگر غافلگيري مطرح نيست و بحث عدم‌نظارت معنا پيدا مي‌کند. وي يادآور شد:
عواقب اين امر ناخوشايند، افزايش مسائل اجتماعي، کاهش سرمايه اجتماعي و اعتماد عمومي است که به فقر بيشتر آحاد جامعه دامن مي‌زند زيرا کسي که اجاره‌نشين است از توده نيمه‌پايين جامعه است که وسع کمي دارد و خود را به آب و آتش مي‌زند تا سرپناهي داشته باشد. اما وقتي با سونامي قيمت‌ها مواجه مي‌شود کاخ آمال خود را خراب شده مي‌بيند و ديگر اعتمادي به بهبودي ندارد.
اين استاد دانشگاه نسبت به افزايش فاصله طبقاتي و کاهش اعتماد عمومي به مسئولان هشدار داد و يادآور شد: چطور يک کالا قيمت و بها دارد اما مسکن در اين سال‌ها نتوانسته به خود قيمت و روند رو به رشد مشخص ببيند؟ مگر اينکه دست‌هاي پشت اين ماجرا باشد که فقط به منافع خود مي‌انديشد و مانع از تصميم‌گيري و تصميم‌سازي مسئولان براي رفع اين معضل مي‌شود.
